Της Ολυμπίας
αποκλειστικά για την katanixi.gr

«Μακάριος ἐκεῖνος πού τήν ὥρα τῆς προσευχῆς ἵσταται ἐμπρός στόν Κύριον ὅπως οἱ ὑπηρέτες ἐμπρός στόν βασιλέα» (Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης)

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Δ΄ Μέρος

«Καί ἔπλασεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον, χοῦν ἀπό τῆς γῆς, καί ἐνεφύσησεν εἰς τό πρόσωπον αὐτοῦ πνοήν ζωῆς, καί ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχήν ζῶσαν» (Γένεσις 2, 7).

Ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό, βλέπουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔλαβε τά βασικά του γνωρίσματα τά ὁποῖα τόν ξεχώρισαν ἀπό ὅλα τά ἄλλα δημιουργήματα.

Ἔλαβε λοιπόν, αὐτή τήν ἰδιαίτερη ταυτότητα ἀπό τόν Θεό, πού εἶναι τό «κατ’ εἰκόνα», καθώς καί τόν τελικό προορισμό του, πού εἶναι τό «καθ’ ὁμοίωσιν», δηλαδή ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, μέσα στό ἔργο του, «Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς ὀρθοδόξου πίστεως»,ἀναλύοντας αὐτά τά κύρια γνωρίσματα τοῦ ἀνθρώπου ἀναφέρει ὅτι: «Τό μέν γάρ κατ’ εἰκόνα, τό νοερόν δηλοῖ καί αὐτεξούσιον».

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μᾶς λέγουν ὅτι: “Τό «νοερόν» τῆς ψυχῆς περιλαμβάνει δύο δυνάμεις τῆς ψυχῆς, τόν νοῦ καί τήν λογική”.

Ὁ νοῦς εἶναι ἡ θεωρητική ἐνέργεια τῆς ψυχῆς. Μέ τόν νοῦ ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει τόν Θεό, ἀποκτᾶ τήν ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ. Ὁ λόγος –ἡ λογική– εἶναι ἡ πρακτική ἐνέργεια τῆς ψυχῆς. Μέ τήν λογική ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει τήν φύση, δηλαδή ὁλόκληρη τήν κτιστή δημιουργία.

Ὁ νοῦς καί ἡ λογική, ἐπειδή συνδέονται πολύ στενά μέ τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου –τό αὐτεξούσιο– δίνουν μία δυνατότητα τρεπτότητος στήν ψυχή του.

Ἀνάλογα μέ τήν προαίρεσή του νά ἐπιλέγει τόσο τό καλό, ὅσο καί τό κακό γιά τή ζωή του.

Μέ τήν ἐλπίδα νά ἐπιθυμήσει γιά νά φτάσει διά τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, μέ τήν πίστη μέσα ἀπό τόν ἀγώνα του, στήν ἀρετή τῆς ἔμπρακτης ἀγάπης τῶν Ἁγίων Πατέρων.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, στήν ὁμιλία του αὐτή γιά τήν ἀληθινή ἀγάπη, γιά τήν ὁποία κάνει λόγο τό Ἅγιο Εὐαγγέλιο, γράφει τά ἑξῆς:

“Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος δέν εἶπε ἁπλᾶ «ἀγαπᾶτε», ἀλλά «ἐπιδιώκετε τήν ἀγάπη», καθώς ἀπαιτεῖται μεγάλος ἀγώνας γιά νά τήν ἀποκτήσουμε. (7)

– «Διώκετε τήν ἀγάπην· ζηλοῦτε δέ τά πνευματικά, μᾶλλον δέ ἵνα προφητεύητε» (Α΄ Κορ. 14, 1),

Ἡ ἀγάπη τρέχει γοργά κι’ ἐξαφανίζεται, γιατί πολλά πράγματα τοῦ κόσμου τούτου τήν καταστρέφουν.

Ἄς τήν ἐπιδιώκουμε, ἄς τρέχουμε συνεχῶς ἀπό πίσω της, γιά νά τήν συλλάβουμε, πρίν προφτάσει νά μᾶς φύγει.

Ὁ ἈπόστολοςΠαῦλος μᾶς ἀναφέρει καί τούς λόγους, γιά τούς ὁποίους πρέπει ν’ ἀγαπᾶμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο, λέγοντας:

“Νά δείχνετε μέ στοργή τήν ἀδελφική ἀγάπη σας γιά τούς ἄλλους”.

– «Τῇ φιλαδελφίᾳ εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι, τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι» (Ρωμ. 12, 10).

Θέλει νά πεῖ:

– Εἶστε ἀδέλφια, καί γι’ αὐτό πρέπει νά ἔχετε ἀγάπη ἀδελφική μεταξύ σας.

Αὐτό εἶπε καί ὁ Μωυσῆς στούς Ἑβραίους ἐκείνους, πού φιλονικοῦσαν στήν Αἴγυπτο:

– «Γιατί μαλώνετε; Ἀδέλφια εἶστε» (Ἐξ. 2, 13).

Ἀξιοπαρατήρητο εἶναι τό ὅτι ὁ Ἀπόστολος, ἐνῶ συμβουλεύει στοργή καί ἀγάπη ἀδελφική ὁ ἕνας στόν ἄλλον, ὅταν ἀναφέρεται στίς σχέσεις τῶν Χριστιανῶν μέ τούς ἄπιστους, λέει κάτι διαφορετικό:

– “Ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό σᾶς, νά ζεῖτε εἰρηνικά μέ ὅλους τους ἀνθρώπους”

«Εἰ δυνατόν, τό ἐξ ὑμῶν μετά πάντων ἀνθρώπων εἰρηνεύοντες» (Ρωμ. 12, 18).

Στήν περίπτωση τῶν ἀπίστων, δηλαδή, ζητάει νά μή φιλονικοῦμε.

Ἐνῶ στήν περίπτωση τῶν ἀδελφῶν μας Χριστιανῶν, ζητάει ἐπιπλέον στοργή, φιλαδελφία.

Ἀγάπη εἰλικρινῆ καί ἀνυπόκριτη, ἀγάπη θερμή καί μόνιμη .

– Πῶς, ὅμως, θά εἶναι μόνιμη ἡ ἀγάπη;

Μᾶς τό ὑποδεικνύει καί αὐτό ὁ Ἀπόστολος, λέγοντας:

– “Νά τό σ υ ν α γ ω ν ί ζ ε σ τ ε ποιός θά τ ι μ ή σ ε ι περισσότερο τόν ἄλλο”.

– «Τῇ φιλαδελφίᾳ εἰς ἀλλήλους φιλόστοργοι, τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι» (Ρωμ. 12, 10).

Μ’ αὐτόν τόν τρόπο καί δημιουργεῖται ἡ ἀγάπη καί μόνιμα παραμένει.

Γιατί, στ’ ἀλήθεια, δέν ὑπάρχει καλύτερο μέσο γιά τήν διατήρηση τῆς ἀγάπης, ὅσο τό νά παραχωροῦμε στόν ἄλλον τά πρωτεῖα τῆς τιμῆς.

Ἔτσι καί ἡ ἀγάπη γίνεται ζ ω η ρ ή καί ἡ ἀλληλοεκτίμηση β α θ ε ι ά.

Πέρα ἀπό τήν τιμή, χρειάζεται ἀκόμα νά δείχνουμε ἐνδιαφέρον γιά τά προβλήματα τοῦ ἄλλου.

Γιατί ὁ συνδυασμός τῆς τιμῆς μέ τό ἐνδιαφέρον δημιουργεῖ τήν πιό θερμή ἀγάπη.

Δέν φτάνει ν’ ἀγαπᾶμε μόνο μέ τήν καρδιά, ἀλλά εἶναι ἀπαραίτητα κι’ αὐτά τά δυό, τιμή καί ἐνδιαφέρον, πού εἶναι τῆς ἀγάπης ἐκδηλώσεις, ἀλλά συνάμα καί προϋποθέσεις.

Γεννιοῦνται ἀπό τήν ἀγάπη, ἀλλά καί γεννοῦν ἀγάπη.

Πρέπει νά γνωρίζουμε πώς ἡ ἀγάπη δέν εἶναι κάτι τό προαιρετικό.

Εἶναι ὑποχρέωση.

Ὀφείλεις ν’ ἀγαπᾶς τόν ἀδελφό σου, τόσο γιατί εἶστε μέλος ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου.

Ἄν λείψει ἡ ἀγάπη, ἔρχεται ἡ καταστροφή”.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, μέσα ἀπό τήν οὐρανοδρόμο Κλίμακα, ἀναφέρει γιά τόν σύνδεσμο τῆς ἐναρέτου τριάδος τῶν ἀρετῶν τῆς πίστεως, τῆς ἐλπίδος, καί τῆς ἀγάπης,τά ἑξῆς:

4. Ἡ ἀγάπη κυρίως εἶναι ἡ ἀπόρριψις κάθε ἐχθρικῆς καί ἀντιθέτου σκέψεως, ἐφ᾿ ὅσον “ἡ ἀγάπη οὐ λογίζεται τό κακόν”. (8)

– «Οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τά ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τό κακόν» (Α´ Κορ. 13, 5).

Ἡ ἀγάπη καί ἡ ἀπάθεια καί ἡ υἱοθεσία μόνο στήν ὀνομασία διαφέρουν.

Ὅπως ταυτίζεται ἡ ἐνέργεια στό φῶς, στήν φωτιά καί στήν φλόγα, ἔτσι νά σκέπτεσαι ὅτι συμβαίνει καί σ᾿ αὐτές.

Ὅσο ποσόν ἀγάπης λείπει, τόσο ποσόν φόβου ὑπάρχει.

Διότι ὅποιος δέν ἔχει φόβο ἤ εἶναι γεμάτος ἀπό ἀγάπη ἤ εἶναι νεκρωμένος ψυχικά”.

Μακάριος ἐκεῖνος πού τήν ὥρα τῆς προσευχῆς ἵσταται ἐμπρός στόν Κύριον ὅπως οἱ ὑπηρέτες ἐμπρός στόν βασιλέα.

Μακάριος ἐκεῖνος πού προσπαθεῖ συνεχῶς νά περιποιῆται καί νά ἀναπαύη τόν Κύριον ὅπως ἔτυχε νά περιποιηθῇ καί νά ἀναπαύση (σεβαστούς) ἀνθρώπους.

Δέν προσκολλᾶται τόσο πολύ ἡ μητέρα στό βρέφος πού θηλάζει, ὅσο ὁ υἱός τῆς ἀγάπης στόν Κύριον”.

Ἀδέλφια μου, αὐτό τό κεφάλαιο τῆς ἀγάπης εἶναι ἄπειρο καί ἀξόδευτο γιά ἐμᾶς οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουμε ἀκόμη τήν πείρα τῆς ἐξόδου ἀπό τό ὁλόδικό μας, τό «ἐγώ».

Ἄς ἔχουμε πάντοτε τόν φόβο τοῦ Θεοῦ μέσα στό βάθος τῆς καρδιᾶς μας, μέ τήν συνεχή μνήμη τῆς εὐχῆς τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μόνο μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή διά τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ θά φτάσουμε στήν ἀγάπη πρός τόν πλησίον μας: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με».

Ἀφοῦ πρῶτα μέ τήν ἀληθινή πίστη θά ἐννοήσουμε τό ὕψος, τό βάθος καί τό πλάτος τῆς ἀληθινῆς μετανοίας, ὥστε νά φτάσουμε τήν ἀρετή τῆς ἔμπρακτης ἀγάπης τῶν Ἁγίων Πατέρων, γιά τήν ὁποία ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Σιναΐτης γράφει:

«Ἀγάπη, προφητείας χορηγός·

ἀγάπη, θαυμάτων παρεκτική·

ἀγάπη, ἐλλάμψεως ἄβυσσος…

Ἀγάπη τελευταία βαθμίς

εἰς τάς θείας ἀναβάσεις τῶν ἀρετῶν.

Ὁ περί ἀγάπης λόγος, ἀγγέλοις γνώριμος· κἀκείνοις κατά τήν ἐνέργειαν τῆς ἐλλάμψεως· Ἀγάπη γάρ ἐστίν ὁ Θεός, ᾧ πρέπει δόξα, ὕμνος, τιμή καί προσκύνησις εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν».

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 7. «Ἡ χριστιανική ἀγάπη». Ἀπό τό βιβλίο «Θέματα ζωῆς». Τόμος 1ος. Ὁμιλίες τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου. https://agiosminas.gr
• 8. Περί ἀγάπης, ἐλπίδος καί πίστεως. Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου.(Διά τόν σύνδεσμον τῆς ἐναρέτου τριάδος τῶν ἀρετῶν. – Λόγος Λ΄. Οὐρανοδρόμος Κλῖμαξ). http://users.uoa.gr https://www.sinaimonastery.com

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– «Αγάπη γαρ εστίν ο Θεός» (Α΄ Μέρος, Β΄, Γ΄)