π. Θεόδωρος Ζήσης
«Αμαρτιών μου τα πλήθη και κριμάτων σου αβύσσους τις εξιχνιάσει, ψυχοσώστα Σωτήρ μου;» – Κήρυγμα Όρθρου Μεγάλης Τετάρτης (Τροπάριο Κασσιανής) – [ΠΕΡΙΛΗΨΗ & mp3-2015]
11 Απρ 2021
Κήρυγμα τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση
Στο ηχητικό απόσπασμα που ακολουθεί, ο σεβαστός π. Θεόδωρος Ζήσης, μας εξηγεί για ποιο λόγο δίνουμε τόση σημασία στον τελευταίο ύμνο, στο δοξαστικό του όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης…
Την Μ. Τετάρτη η Εκκλησία μας θυμάται την αλείψασαν τον Κύριον μύρω πόρνην.
Τις μέρες του Πάθους, η γυναίκα αυτή άλειψε με μύρο τα πόδια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Και τόσο πολύ συγκίνησε αυτή η πράξη της μετανοησάσης πρώην πόρνης, η οποία ένιωσε συντετριμμένη από την παρουσία και την γοητεία του Κυρίου, και εξόδεψε για να αγοράσει πολύτιμο μύρο και να δείξει την ευλάβειά της προς το πρόσωπο του Χριστού μας, συγκίνησε εκατομμύρια πιστών όλους τους αιώνες. Τον 9ο αιώνα, στην Κωνσταντινούπολη, συνεκίνησε η πράξη αυτή ιδιαιτέρως μια γυναίκα, μορφωμένη, λόγια, ταλαντούχο υμνογράφο, την Κασσιανή.
Η Κασσιανή, αποτυχούσα να γίνει αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, αποσύρθηκε σε ένα Μοναστήρι. Στο τροπάριο αυτό, χωρίς η ίδια να έχει ανάγκη μετανοίας, πήρε το μέρος της αμαρτωλής γυναίκας, συμμερίσθηκε την μετάνοια εκείνης της πόρνης γυναικός και έγραψε αυτό το καταπληκτικό ποίημα.
Σύμφωνα με την διήγηση των υμνογράφων του Βυζαντίου, όταν η Κασσιανή έγραφε τον ύμνο αυτό, συνέβη να την επισκεφθεί ο Αυτοκράτορας Θεόφιλος, ο οποίος παραλίγο θα επέλεγε αυτήν για Αυτοκράτειρα, αλλά ενοχλήθηκε διότι η Κασσιανή, του φάνηκε πολύ έξυπνη.
Όταν λοιπόν ο Αυτοκράτορας επισκέφθηκε κάποια φορά το Μοναστήρι της, η Κασσιανή έγραφε αυτόν τον ύμνο και βρισκόταν στο σημείο που λέει «καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας, αποσμήξω τούτους δε πάλιν τοις της κεφαλής μου βοστρύχοις». Και δυσκολεύονται στο σημείο αυτό πολλοί πώς συντακτικά να το εξομαλύνουν αυτό, διότι στη συνέχεια ο ύμνος λέει «ων εν τω παραδείσω Εύα το δειλινόν, κρότον τοις ωσίν ηχηθείσα, τω φόβω εκρύβη». Αλλά όπως μας εξηγεί εδώ ο π. Θεόδωρος, δεν είναι δύσκολη η σύνταξη.
Λέγεται λοιπόν ότι η Κασσιανή, όταν αντιλήφθηκε ότι ήρθε ο Αυτοκράτωρ να την επισκεφθεί, σταμάτησε να γράφει αυτόν τον ύμνο και πήγε να κρυφτεί. Και ο Αυτοκράτορας συμπλήρωσε το «ων εν τω παραδείσω… τω φόβω εκρύβη» για να της δείξει ότι όπως κρύφτηκε η Εύα, κρύφτηκε και η ίδια. Και όταν έφυγε ο Αυτοκράτορας και γύρισε η Κασσιανή, και βρήκε αυτήν την προσθήκη εκ μέρους του Θεοφίλου, λέγεται πως δεν ενοχλήθηκε, χάρηκε και την άφησε διότι ταίριαζαν τα λόγια με το περιεχόμενο του ύμνου.
Επειδή λοιπόν αυτός ο ύμνος συνδέεται με μία παρ’ ολίγον Αυτοκράτειρα, και θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της χριστιανικής ποιήσεως, διότι κατόρθωσε η Κασσιανή να εκφράσει τα συναισθήματα εκείνης της αμαρτωλής γυναίκας, γι’ αυτό όλων των αιώνων οι πιστοί, και εμείς, δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα σε αυτό το τροπάριο, αλλά και γιατί η ειλικρινής μετάνοια της αμαρτωλής γυναίκας είναι αξιοζήλευτη.
Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI