π. Νικόλαος Μανώλης
Απάντηση σε ερώτημα για τα χειρόγραφα του αγίου Κοσμά του Αιτωλού
24 Αυγ 2024
Γράφει ὁ μακαριστός πρωτοπρ. Νικόλαος Μανώλης
“Οἱ προφητεῖες, ὅπως καί οἱ Διδαχές, δέν γράφτηκαν ἀπό τόν ἴδιο τόν Ἅγιο, ἀλλά ἀπό φλογερούς μαθητές καί ἀκροατές του”…
Τήν 24η Αὐγούστου ἑορτάζεται ἡ μνήμη τοῦ νέου ἱερομάρτυρος καί ἰσαποστόλου Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ.
Μία ἐρώτηση φίλου ἀναγνώστη ἀφορᾶ τόν ἅγιο Κοσμᾶ καί περιλαμβάνεται στό μήνυμα πού ἀκολουθεῖ:
“Καλησπέρα σας καί συγχαρητήρια γιά τό Site.
Μπορεῖτε vα μέ κατατοπίσετε εἴτε ἐσεῖς εἴτε vά μέ κατευθύνετε σχετικά μέ τό πότε βρέθηκαν τά 2 χειρόγραφα τοῦ Πατροκοσμᾶ μέ τίς προφητεῖες;
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
Ἀθαvάσιος,
Ἀθήvα”
Ἡ ἀπάντησή μας στό ἐρώτημα αὐτό μέ τή βοήθεια πηγῶν καί δημοσιευμάτων ἔχει ὡς ἑξῆς:
Στόν Ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό ἀνήκει μία σειρά κειμένων, σημαντικότερα τῶν ὁποίων εἶναι οἱ “Διδαχές” καί οἱ “Προφητεῖες”, πού βασίζονται σέ κηρύγματα τοῦ ἴδιου τοῦ Ἁγίου πού καταγράφηκαν ἀμέσως ἤ σύντομα μετά τήν ἀπαγγελία τους.
Οἱ προφητεῖες, ὅπως καί οἱ Διδαχές, δέν γράφτηκαν ἀπό τόν ἴδιο τόν Ἅγιο, ἀλλά ἀπό φλογερούς μαθητές καί ἀκροατές του. Γιά τούς σκλαβωμένους Ἕλληνες οἱ προφητεῖες τοῦ Πατροκοσμᾶ ἦταν τό πιό ἀγαπημένο τους ἀνάγνωσμα. Σύμφωνα μέ τή πλειοψηφία τῶν ἐρευνητῶν ἀποτελοῦν ἄμεσες καταγραφές τῶν ὁμιλιῶν του, πιθανότατα ἀποτελοῦν ὑπαγορευμένες ὁμιλίες σέ μαθητές του.
Σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τή χρονολόγηση τῶν κειμένων, αὐτές διαχωρίζονται σέ δυό κατηγορίες μέ βάση τό χρόνο ἐκφώνησης καί τό χρόνο καταγραφῆς ἤ ἀντιγραφῆς.
Σύμφωνα μέ τά διασωθέντα πρωτότυπα τά ὁποῖα μᾶς παρέχουν τίς σχετικές πληροφορίες, αὐτές ἐκφωνήθηκαν ἀπό τό 1772 ὡς τό 1779, ἐνῶ ἡ καταγραφή τους ξεκινᾶ ἀπό τό 1780 καί φτάνει μέχρι τό 1830. Οἱ Διδαχές καί οἱ Προφητεῖες ἔτυχαν ἐπανειλημμένων ἀντιγραφῶν καί ἐκδόσεων καί ἀποτέλεσαν δημοφιλῆ λαϊκά θρησκευτικά ἀναγνώσματα.
Τά μόνα σωζόμενα ἰδιόχειρα γραπτά τοῦ Ἁγ. Κοσμᾶ εἶναι μερικές ἐπιστολές.
Οἱ προφητεῖες τοῦ Ἁγίου βρέθηκαν σέ διάφορα συναξάρια, παλιά βιβλία, περιοδικά καί κώδικες. Ἀσχολήθηκαν πολλοί μέ τίς προφητεῖες, τή συγκέντρωση καί τή δημοσίευσή τους. Ἡ πιό συστηματική καταγραφή τῶν προφητειῶν ἔγινε ἀπό τόν Γ . Κ. Καλυβόπουλο στό περιοδικό “Βόρειος Ἤπειρος“.
Ο Κ. Κώνστας τό 1956 στήν “Ἠπειρωτική Ἑστία” παρουσίασε τίς 72 προφητεῖες τοῦ Πάτερ Κοσμᾶ, ὅπως βρέθηκαν σέ ἀλβανικά χειρόγραφα.
Ὁ μακαριστός ἐπίσκοπος Φλωρίνης κυρός Αυγουστίνος, ὁ Δ. Σαλαμάνκας, ὁ Μ. Γκιόλιας, ὁ μακαριστός ἀρχιμανδρίτης Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, ὁ Μ. Σταφυλᾶς, ὁ Ν. Σωτηρόπουλος καί ἄλλοι ἀσχολήθηκαν ἐπίσης μέ τίς προφητεῖες του καί τίς ἐξέδωσαν. Πολλές προφητεῖες τοῦ Ἁγίου ὑπάρχουν ὡς σήμερα στό στόμα τοῦ λαοῦ στίς διάφορες περιοχές πού πέρασε.
Πολλές ἀπό αὐτές δέν ἔχουν καταγραφεῖ.
Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI