του Αριστείδη Δασκαλάκη 
αρθρογραφεί για katanixi.gr

ΛΟΓΟΣ 29^ος Περί απαθείας

Η απάθεια, κατά την διδασκαλία των Πατέρων, είναι «υγεία της ψυχής».
Απαθής είναι εκείνος που αφθαρτοποίησε τις αισθήσεις, ανύψωσε τον νου πάνω από την κτίση, υπέταξε όλες τις αισθήσεις στον νου και παρέστησε την ψυχή μπροστά στο πρόσωπο του Κυρίου.

Οι Στωϊκοί φιλόσοφοι μιλούσαν για την απάθεια ως νέκρωση του παθητικού της ψυχής. Το παθητικό της ψυχής είναι το θυμικό και το επιθυμητικό. Όταν αυτά νεκρωθούν, κατά την αρχαία ερμηνεία, τότε έχουμε την απάθεια. Όταν όμως οι Πατέρες μιλούν για την απάθεια δεν εννοούν την νέκρωση του παθητικού της ψυχής, αλλά την μεταμόρφωση του. Εφ’ όσον με την πτώση βιώνουμε την παρά φύσιν κατάσταση των δυνάμεων της ψυχής, με την απάθεια, δηλαδή την ελευθέρωση από τα πάθη, έχουμε την κατά φύσιν κατάσταση της ψυχής.

Κατά τον άγιο Μάξιμο η απάθεια είναι ειρηνική κατάσταση της ψυχής, κατά την οποία «δυσκίνητος γίνεται ψυχή προς κακίαν». Αυτό σημαίνει ότι η απάθεια είναι το να μη πάσχει κανείς με τα νοήματα των πραγμάτων. Δηλαδή η ψυχή είναι ελεύθερη από τους λογισμούς που κινούνται από τις αισθήσεις και από τα ίδια τα πράγματα.
«Μερικοί πάλι ορίζουν την απάθεια ως ανάστασι της ψυχής πριν από την ανάστασι του σώματος. Και άλλοι ως τελεία επίγνωσι του Θεού, δευτέρα κατά σειράν, μετά την επίγνωσι που έχουν οι Άγγελοι…. Υπάρχει ο απαθής, αλλά υπάρχει και απαθέστερος από τον απαθή. Ο πρώτος αποστρέφεται με υπερβολικό μίσος το κακό, ενώ ο δεύτερος είναι άπληστος στον πλούτο των αρετών.» *

Διαπιστώνουμε αδελφοί, ότι δικάζονται σε Συνοδικά δικαστήρια ιερείς που ενεργούν βάσει αποφάσεων Οικουμενικών Συνόδων, που ακολουθούν το παράδειγμα Πατέρων της Ορθοδοξίας, ενώ το επιχείρημα των διωκτών τους είναι η έλλειψη της άνευ όρων υπακοής, στα παπικά τους κελεύσματα.
Βλέπουμε να διακόπτονται μισθοδοσίες ιερέων, να λοιδορούνται λαϊκοί απ’ το Ιερό Βήμα, να τίθενται σε αργία κληρικοί.

Δεν διαπιστώνουμε το «υπερβολικό μίσος στο κακό» του Αγίου Ιωάννου, αλλά αντιθέτως μια έξη προς το κακό, προς την εκδίκηση. Και η ψυχή γίνεται πολύ ευκίνητη τελικά προς την κακία.
Αυτοί που κατέβηκαν αυτό το σκαλί, είναι έρμαια πλέον των παθών και προσκολλημένοι στην ύλη και την κτίση.

ΛΟΓΟΣ 28^ος Περί προσευχής

«Όσοι πηγαίνομε να παρασταθούμε ενώπιον του Βασιλέως και Θεού και να συνομιλήσωμε μαζί Του, ας μη προχωρούμε χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία. Διότι υπάρχει φόβος, εάν μας ιδή από μακρυά να μην έχωμε τα όπλα και την στολή που αρμόζουν για την παρουσίαση ενώπιον του Βασιλέως, να διατάξη τους υπηρέτας και λειτουργούς Του να μας δέσουν και να μας εξορίσουν μακρυά από το πρόσωπό Του, και τις δεήσεις μας να τις σχίσουν και να τις πετούν στο πρόσωπό μας.

Όταν ξεκινάς να σταθής ενώπιον του Κυρίου, ας είναι ο χιτών της ψυχής σου υφασμένος εξ ολοκλήρου με το νήμα η μάλλον με το λήμμα της αμνησικακίας. Ειδεμή τίποτε δεν πρόκειται να ωφεληθής από την προσευχή. Όλο το ύφος και το λεκτικό της προσευχής σου ας είναι ανεπιτήδευτο, διότι ο τελώνης και ο άσωτος με έναν μόνο λόγο συμφιλιώθηκαν με τον Θεόν».
Αμνησικακία είναι να μην θυμάται κάποιος το κακό που του έκαναν. Αυτό που ζούμε πλέον στην πολυτάραχη ζωή της Εκκλησίας, είναι ότι κάποιοι θυμούνται.
Θυμούνται αυτό που τους έκαναν. Ποιο; Να τους φέρουν εις εαυτόν. Να τους διορθώσουν. Να τους σώσουν. Δηλαδή να τους κάνουν καλό. Αυτό το καλό το νοούν ως κακό και θα το θυμούνται έως συντελείας του κόσμου.
Και η «άδικη» αυτή μνησικακία, φθείρει το χιτώνα της ψυχής και ξηλώνει το νήμα της αμνησικακίας.
Όσοι σκόνταψαν στο εμπόδιο της μνησικακίας έπεσαν και απ’ αυτό το σκαλί δυσκολεύοντας το έργο της προσευχής και τους καρπούς του.

ΛΟΓΟΣ 27^ος Περί ησυχίας

«Αρχή της ησυχίας είναι το να αποκρούη κανείς τους κτύπους (των δαιμόνων), διότι του ταράζουν τον βυθό (της καρδίας).»
Δεν βλέπεται ότι οι ίδιοι δαίμονες που οδήγησαν τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή στο μαρτύριο, τον Ιωάννη Βέκκο στην επική σφαγή Αγιορειτών Πατέρων, τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο στην εξορία , ταράζουν τον βυθό της καρδιά σας και τον θολώνουν;

«Ο βυθός των δογμάτων είναι βαθύς, και ο νούς του ησυχαστού πηδά και βυθίζεται σ᾿ αυτά όχι χωρίς κίνδυνο. Είναι επικίνδυνο να κολυμβά κανείς με τα ρούχα του· ομοίως και το να εγγίζη την θεολογία, ενώ έχει πάθη».
Τι θέλετε και κολυμπάτε στα βαθιά νερά της θεολογίας, αφού δεν γνωρίζεται κολύμπι; Ζητείστε να εκπαιδευτείτε στα συγγράμματα των Πατέρων της Ορθοδοξίας, στους κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων, στο Ιερό Πηδάλιο και στα λεχθέντα σύγχρονων Ορθοδόξων Ακαδημαϊκών ή κληρικών, γιατί ο βυθός του δόγματος είναι βαθύς και με έντονα ρεύματα και μπορεί να σας ξεβράσει σε αφιλόξενους τόπους.
«Ας μη τολμήση κανείς να γευθή και ίχνος ακόμη της ησυχίας, εάν ενοχλήται από τον θυμό, την οίησι, την υποκρισία και την μνησικακία, μήπως το μόνο που θα κερδήση από αυτήν είναι η παραφροσύνη. Όποιος είναι καθαρός από αυτά, αυτός θα καταλάβη το συμφέρον του, αν και νομίζω ότι ούτε αυτός θα το καταλάβη».
Το ακούσατε αυτό; Προφυλάξτε τα λογικά σας και αποφύγετε κάθε ίχνος ησυχίας. Αποβάλλετε πρώτα τον θυμό σας εναντίον των ελεγκτών σας, την υποκρισία ότι πιστεύετε στην Ορθοδοξία και στην Παράδοση της Εκκλησίας, την μνησικακία προς αδελφούς που θέλουν να σας συνετίσουν.

Τι ησυχία να βρει ο «αφιερωμένος» στον Θεό, όταν περνά τις ώρες του σε πτήσεις από εδώ κι εκεί, από Ελλάδα σε Ουκρανία, σε Πατριαρχεία, σε Βατικανό, σε συνάξεις του ΠΣΕ;
«Πολλές φορές ένα ποτήρι εφανέρωσε την ποιότητα του οίνου. Ομοίως και ένας λόγος ησυχαστού, σε εκείνους που διαθέτουν αισθητήρια, εφανέρωσε όλη την εσωτερική του εργασία και κατάσταση».
Αυτό που αντηχεί στα αυτιά πολλών, σίγουρα δεν είναι λόγοι πνευματικής οικοδομής, αλλά λοιδορίες (για ψυχασθενείς ζηλωτές), συκοφαντίες, μηνύσεις , απειλές.
Όσοι έπεσαν απ’ αυτό το σκαλί, ζουν με τον κόσμο και όχι απλώς μέσα στον κόσμο.

Βιβλιογραφία – Κλίμαξ Αγίου Ιωάννου του Σιναϊτου

* Το κείμενο σε πλάγια γραφή χωρίς αναφορά (σε παρένθεση) σε συγγραφέα ή βιβλίο («xxxxx») αποτελεί κείμενο της Κλίμακος.

Διαβάστε σχετικά
Αριστείδης Π. Δασκαλάκης: Η αντίστροφη κλίμακα του Ιωάννου του Σιναΐτου (1)