Της Ολυμπίας
αποκλειστικά για την katanixi.gr

«Ἀκόμη νά Τόν παρακαλέσεις,νά μή σ᾿ ἀφήσει ξανά νά πλανηθεῖς ἀπό τόν κόσμο» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Δ΄ Μέρος

«Ἡ γέννησίς σου Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τό φῶς τό τῆς γνώσεως… Κύριε δόξα σοι». Αὐτό εἶναι τό Θεῖον φῶς τῆς Θεογνωσίας… Kι’ ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι πιστοί τό βλέπουμε σήμερα μέσα ἀπό τήν καθημερινή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἀλλά καί τήν Πατερική Θεολογία.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, σέ ἕνα ἀκόμη ἀπόσπασμα τῆς ὁμιλίας του «εἰς τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ», λέγει τά ἑξῆς:

“Ὁ Χριστός εἶναι καί τέλειος Θεός ἀλλά καί τέλειος ἄνθρωπος. (7)

Χαρίζει τόν ἑαυτό Του δίδοντας στούς ἀνθρώπους τή δυνατότητα νά ἀπολαμβάνουν τήν ἀνακαίνιση, τήν κατά χάριν θέωση τῆς ζωῆς μετά τήν «πτώση» καί τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν τους.

Ὁ φιλάνθρωπος Θεός εὐδόκησε νά ἐλευθερώσει τά πλάσματά Του ἀπό τήν ὑπερήφανη κακία τοῦ διαβόλου.

Κατέβηκε ἀπό ψηλά, ταπεινώθηκε ἀναμιγνύοντας τή Θεότητα μέ τήν ἀνθρωπότητα.

Ὑπέδειξε ἔτσι σέ ὅλους, ἀγγέλους καί ἀνθρώπους, ὅτι ὁ δρόμος πού φέρνει πρός τά ἄνω δέν εἶναι ἡ ἔπαρση, ἀλλά ἡ ταπείνωση.

Ὅποιος σ υ ν ε τ ί σ θ η κ ε καί κ α τ α ν ό η σ ε τήν τιμή πού ἔλαβε ἡ φύση μας ἀπό τόν Θεό καί ἀντιλήφθηκε τή φιλανθρωπία Του θά τρέξει μέ λαχτάρα σ’ Αὐτόν”.

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, λέγει ὅτι: “Τόσο δέ νά εἶναι ἀποκολλημένη ἡ καρδιά σου ἀπ᾿ ὅλα αὐτά (τά πλούτη καί τά χρήματα), ὥστε νά τά ἀποκτᾷς καί νά τά ἔχεις μέ τόση ἀπάθεια σάν νά μή τά ἔχεις.

Καί νά μή τά ξοδεύεις στά μ ά τ α ι α καί περιττά καί πάνω ἀπό ὅσα χρειάζεσαι πράγματα καθώς λέγει ὁ Παῦλος, «ἵνα ὦσιν οἱ χρώμενοι τῷ κόσμῳ τούτω ὡς μή καταχρώμενοι»: (8)

– «Τοῦτο δέ φημι, ἀδελφοί, ὁ καιρός συνεσταλμένος τό λοιπόν ἐστιν, ἵνα καί οἱ ἔχοντες γυναῖκας ὡς μή ἔχοντες ὦσι, καί οἱ κλαίοντες ὡς μή κλαίοντες, καί οἱ χαίροντες ὡς μή χαίροντες, καί οἱ ἀγοράζοντες ὡς μή κατέχοντες, καί οἱ χρώμενοι τῷ κόσμῳ τούτῳ ὡς μή καταχρώμενοι· παράγει γάρ τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου» (Α´ Κορ. 7, 29-31).

Ἀλλά γι᾿ αὐτό τό θέμα νά συζητήσεις μέ τό Πανάγιο Βρέφος, τόν Ἰησοῦ, καί νά νιώσεις ντροπή μπροστά Του, πού ὡς τώρα εἶχες σέ τόση ὑπόληψη καί ἀγάπη ἐκεῖνα τά πλούτη πού τό Θεῖον Βρέφος τόσο καταφρονεῖ κι’ ἀκόμη ὅτι ἔνιωθες τόσο μῖσος καί καταφρόνηση γιά τήν πτώχεια ἐκείνη καί τήν εὐτέλεια πού αὐτό τόσο ἀγαπᾷ.

Ζήτησέ Του ἀμέσως συγχώρεση γιά ὅλα τά κακά πού ἔκανες γιά ν᾿ ἀποκτήσεις πλοῦτο κι’ ἐπίγεια ἀγαθά ἢ γιά νά τά χρησιμοποιήσεις καί παρακάλεσε Τον νά σοῦ δώσει χάρη.

Γιατί, ὅπως ὁ Ἴδιος ἀπό πλούσιος ἔγινε φτωχός ἀπό ἀγάπη γιά σένα, ἔτσι καί σύ νά γίνεις φτωχός γιά τήν ἀγάπη Του, γιά νά πλουτίσεις ἀπό τή Θεότητά Του:

– «Γινώσκετε γάρ τήν χάριν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅτι δι᾿ ὑμᾶς ἐπτώχευσεν πλούσιος ὤν, ἵνα ὑμεῖς τῇ ἐκείνου πτωχείᾳ πλουτήσητε» (Β´ Κορ. 8, 9).

Ἀκόμη νά Τόν παρακαλέσεις,νά μή σ᾿ ἀφήσει ξανά νά πλανηθεῖς ἀπό τόν κόσμο.

Ἀλλά ὅταν ἔχεις τά ὑπάρχοντά σου ἤ ὅταν τά στερεῖσαι γιά τήν ἀγάπη τοῦ Κυρίου, νά μή τά μεταχειρίζεσαι γιά ἄλλο σκοπό, παρά μόνο καί μόνο γιά νά ἐξαγοράσεις μέ αὐτά τήν αἰώνια εὐδαιμονία, καθώς εἶναι γραμμένο:

– «Λύτρον ἀνδρός ψυχῆς ὁ ἴδιος πλοῦτος» (Παροιμ. 13, 8).

2. Γιάτρεψε τόν ἔρωτα τῶν ἡδονῶν.

Συλλογίσου ἀδελφέ, ὅτι ὁ Χριστός μέ τή γέννησή Του ἦλθε νά πολεμήσει τόν ἄτακτο ἔρωτα τῶν ἡδονῶν μέ τίς ὀδύνες καί τούς πόνους πού δοκίμασε.

Ὁ σαρκικός ἄνθρωπος πιστεύει πώς ἡ μόνη ἀπόλαυση εἶναι ἐκείνη τῶν αἰσθήσεων γι᾿ αὐτό δέν κυριαρχεῖ πάνω σ᾿ αὐτές, ὅπως ταιριάζει σέ λογικό ὄν, ἀλλά ἀφήνει τόν ἑαυτό του νά συμπεριφέρεται ὅπως ἕνα ἄλογο ζῷο καί νά παρασύρεται ἀπό τίς αἰσθήσεις του:

– Τρέχει ἀχαλίνωτα γιά νά χαίρεται καί νά ἀπολαμβάνει ὅλες τίς παρανομίες.

Ἐπιζητεῖ τήν ἡδονή σάν σκοπό καί τήν θεωρεῖ ἔντιμη, ἄν καί τή βρίσκει μέσα στίς μεγαλύτερες ἀτιμίες καί βρωμιές.

Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἀπό συμπόνια γιά τήν τύφλωση αὐτή τοῦ ἀνθρώπου ἦλθε γιά νά τόν γιατρεύσει ἀπό ἕνα τέτοιο μεγάλο σφάλμα.

Γιά αὐτό, ἐνῷ μποροῦσε νά γεννηθεῖ μ᾿ ἕνα σῶμα σκληραγωγημένο ὡρίμου ἀνδρός, θέλησε νά γεννηθεῖ μ᾿ ἕνα ἁπαλό σῶμα βρέφους γιά νά αἰσθανθεῖ τήν ὀδύνη –τῆς τρυφερῆς σάρκας– καί ἀκολούθως γιά νά ὑποφέρει περισσότερο.

Καί ὕστερα ἀπό τήν βασανιστική φυλακή πού ὑπέφερε μέσα στήν κοιλιά τῆς Παρθένου, θέλησε νά ὑποφέρει κι’ ὅλα τά βάσανα καί τίς δοκιμασίες τῆς νηπιακῆς ἡλικίας, σά νά στερεῖτο τήν χρήση τοῦ λογικοῦ.

Ἐξ ἀρχῆς ἔπρεπε ὁ Ἰησοῦς νά λάβει ἕνα σῶμα, ὄχι μόνο τελειότερο ἀπό τό σῶμα τοῦ Ἀδάμ, ἀλλά ἕνα σῶμα ἀπαθές, ἀνώδυνο, μακάριο καί ἄξιο κατοικητήριο τῆς παρόμοιας μακαρίας ψυχῆς Του.

Παρ᾿ ὅλα αὐτά τή θέση ἐκείνου παίρνει ἕνα σῶμα πολύ ἁπαλό, πολύ λεπτό καί τρυφερότατο, κατάλληλο νά ἀντιλαμβάνεται διά τῶν αἰσθήσεων κάθε ταλαιπωρία καί καμωμένο ἔτσι ὥστε νά μπορεῖ νά δέχεται ἀπ᾿ ὅλες τίς αἰσθήσεις ὅλους τούς πόνους, ὅπως τό πέλαγος δέχεται ὅλους τούς ποταμούς.

Γι᾿ αὐτόν ἀκριβῶς τό λόγο παρομοιάζει τόν ἑαυτό Του μέ τόσκουλήκι, ὄχι μόνο γιατί γεννήθηκε χωρίς σπέρμα –ὅπως γεννιοῦνται τά σκουλήκια– ἀλλά καί γιατί ἡ σάρκα του εἶχε τήν αἴσθηση καί τήν τρυφερότητα τῶν σκουληκιῶν:

– «Ἐγώ δέ εἰμί σκώληξ καί οὐκ ἄνθρωπος» (Ψαλμός 21, 7).

Ἀδέλφια μου, ἄς ψάλλουμε μαζί, τίς θαυμάσιες καταβασίες τῆς Δεσποτικῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων «Χριστός γεννᾶται…», πού προέρχονται ἀπό τόν «πεζό Κανόνα» τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Μελωδοῦ, Ἐπισκόπου Μαϊουμά, καί οἱ ὁποίες ψάλλονται ἀπό 21 Νοεμβρίου μέχρι 24 Δεκεμβρίου.

Τήν 25η Δεκεμβρίου, τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς –ὅπως καί κατά τήν ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς, τήν 31 Δεκεμβρίου– οἱ καταβασίες εἶναι διπλές: Αὐτές δηλαδή τοῦ πεζοῦ κανόνος καί οἱ ἰαμβικές «Ἔσωσε λαόν…», ἀπό τόν «ἰαμβικό Κανόνα» τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Ἀπό 26 – 30 Δεκεμβρίου ψάλλονται μόνο οἱ ἰαμβικές καταβασίες.

Ὠδή ε΄.

Θεός ὤν εἰρήνης,

Πατήρ οἰκτιρμῶν,

τῆς μεγάλης Βουλῆς σου τόν Ἄγγελον

εἰρήνην παρεχόμενον ἀπέστειλας ἡμῖν·

ὅθεν θεογνωσίας

πρός φῶς ὁδηγηθέντες,

ἐκ νυκτός ὀρθρίζοντες

δοξολογοῦμέν σε, Φιλάνθρωπε.

Ὠδή ε΄. (Ἰαμβικές)

Ἐκ νυκτός ἔργων, ἐσκοτισμένης πλάνης

Ἱλασμόν ἡμῖν, Χριστέ τοῖς ἐγρηγόρως

Νῦν σοι τελοῦσιν, ὕμνον ὡς εὐεργέτῃ

Ἔλθοις πορίζων, εὐχερῆ τε τήν τρίβον·

Καθ᾿ ἤν ἀνατρέχοντες, εὕροιμεν κλέος.

Ἀπηνές ἔχθος, τό πρός αὐτόν Δεσπότης

Τεμών διαμπάξ, σαρκός ἐν παρουσίᾳ

Ἶνα κρατοῦντος, ὤλεσε ψυχοφθόρου

Κόσμον συνάπτων, ταῖς ἀΰλοις οὐσίαις

Τιθείς προσηνῆ, τόν Τεκόντα τῇ κτίσει.

Ὁ λαός εἶδεν, ὁ πρίν ἠμαυρωμένος

Μεθ᾿ ἡμέραν φῶς, τῆς ἄνω φρυκτωρίας·

Ἔθνη Θεῷ δέ, κλῆρον Υἱός προσφέρει

Νέμων ἐκεῖσε, τήν ἀπόῤῥητον χάριν

Οὗ πλεῖστον ἐξήνθησεν, ἡ ἁμαρτία.

ἈπολυτίκιονἮχος δ΄.

«Ἡ γέννησίς σου Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τό φῶς τό τῆς γνώσεως· ἐν αὐτῇ γάρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπό ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, σέ προσκυνεῖν, τόν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καί σέ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα σοι».

Δόξα σοι ὁ Θεός, Κύριε δόξα σοι!

Συνεχίζεται…

• 7. Λόγος τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου εἰς τήν Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ. http://users.uoa.gr/
• 8. Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης – Εἰς τήν Γέννησιν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ (περί πλούτου – ἡδονῶν – δόξης) http://users.uoa.gr/

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– Εις την Γέννηση του Χριστού (Α΄Μέρος, Β΄, Γ΄)