Ἄρθρο τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση
Ὁμότιμου Καθηγητή Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.

“Πόση σχέση ἔχουμε οἱ σημερινοί Χριστιανοί μέ αὐτό τό μαρτυρικό φρόνημα, ἰδιαίτερα οἱ τοῦ κλήρου”

1. Τά νέα εἴδωλα καί ἡ κρατική τρομοκρατία

Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες γιορτάσαμε τήν μνήμη τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος καί πανσόφου Αἰκατερίνης (25 Νοεμβρίου).

Μεταξύ ἄλλων κειμένων πού διαβάσαμε γιά νά ἐφοδιασθοῦμε μέ ὑλικό στήν προετοιμασία τοῦ κηρύγματος ἦταν καί τό κείμενο τοῦ Ἁγίου Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ μέ τίτλο «Μαρτύριον τῆς Ἁγίας καί Καλλινίκου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Χριστοῦ Αἰκατερίνης». Τό εἴχαμε ξαναδιαβάσει καί παλαιότερα. Τώρα ὅμως προσέξαμε ὁρισμένα σημεῖα του, τά ὁποῖα δίνουν ἀφορμή νά κάνουμε παραλληλισμούς μέ τήν ἐποχή μας καί νά ἀποκομίσουμε διδάγματα καί μηνύματα ἐπωφελῆ γιά τήν κατά Χριστόν πορεία μας.

Ὅσοι ἀπό πεποίθηση ἤ ἀπό συμφέρον εἰδωλοποιοῦν κτιστά πράγματα, κτιστά ὄντα, καί ἀθετοῦν τόν ἄκτιστο Δημιουργό, τόν κτίστη τους, προσπαθοῦν μέ ποικίλους τρόπους, τίς περισσότερες φορές μέ τρομοκράτηση τῶν λαῶν, νά ἐπιβάλουν τήν τιμή καί τήν λατρεία τῶν εἰδώλων, τῶν ψεύτικων καί ἀδύναμων θεῶν, ἀθετώντας τήν τιμή τοῦ μόνου ἀληθινοῦ καί παντοδύναμου Θεοῦ, τοῦ ἐν Τριάδι Ἁγίᾳ προσκυνουμένου καί τιμωμένου. Ἔχουν καταγραφῆ στήν ἐκκλησιαστική ἱστορία οἱ φοβεροί διωγμοί ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν ἀπό τούς Ρωμαίους αὐτοκράτορες κατά τούς τρεῖς πρώτους χριστιανικούς αἰῶνες. Πολλοί Χριστιανοί ὑπέκυπταν στίς ἀπειλές καί στήν κρατική τρομοκρατία καί ἐθυσίαζαν στά εἴδωλα, θεωρούμενοι ἔτσι ἀπό τήν Ἐκκλησία ὡς πεπτωκότες (lapsi), ἐνῶ ἀρκετοί μέ θάρρος καί παρρησία δέν ἐδέχοντο νά ἀρνηθοῦν τήν πίστη τους καί ὑφίσταντο φοβερά βασανιστήρια, τελικῶς δέ καί τόν μαρτυρικό θάνατο, τιμώμενοι ἀπό τήν Ἐκκλησία ὡς Ἅγιοι Μάρτυρες.

Τέτοιο κλῖμα τρομοκρατίας εἶχε ἐπιβάλει ὁ αὐτοκράτωρ Μαξέντιος (306-312) καί στήν Ἀλεξάνδεια, ὅπου εἶχε γεννηθῆ καί ζοῦσε ἡ Ἁγία Αἰκατερίνα, κόρη τοῦ ἡγεμόνα τῆς πόλεως Κώνστα, πανέμορφη καί πολυσπουδασμένη κοπέλα. Εἶχε ἐξαποστείλει διάταγμα ὁ Μαξέντιος, μέ τό ὁποῖο καλοῦσε ὅλους ἀνεξαιρέτως, ὄχι ἁπλῶς νά προσφέρουν ζῶα, ἀνάλογα μέ τίς οἰκονομικές του δυνατότητες, μεγάλα ἤ μικρά, τά ὁποῖα ἐπρόκειτο νά θυσιασθοῦν στόν ναό σέ ὁρισμένη ἡμέρα καί ὥρα, ἀλλά καί νά ὁμολογήσουν τήν πίστη τους στούς θεούς τῶν εἰδώλων, ἀρνούμενοι τήν δική τους θρησκεία· διαφορετικά θά ὑφίσταντο τά χειρότερα τῶν κακῶν: «Εἰδότες ὡς ὁ τό τοιοῦτον ἡμῶν διάταγμα παρορῶν, καί πρός ἑτέραν ἀπηγορευμένην ἡμῖν ἀπονεύων θρησκείαν, αὐτῆς τε τῆς μεγάλης τῶν θεῶν ἐκπεσεῖται φιλανθρωπίας, καί παρ᾽ ἡμῶν κακοῖς τοῖς ἐσχάτοις ὑποβληθήσεται». Ὁ ἴδιος γιά νά δώσει τό καλό παράδειγμα προσφορᾶς ζώων γιά τήν θυσία στούς θεούς πρόσφερε ἑκατόν τριάντα (130) ταύρους.

Γέμισε ἡ Ἀλεξάνδρεια ἀπό πλήθη ἀνθρώπων καί ζώων, τόσο πολλῶν, ὥστε ἡ πόλη ἀσφυκτιοῦσε καί ἐστενοχωρεῖτο καί ἀπό τίς φωνές τῶν ζώων ἀλλά καί ἀπό τήν κνίσσα, τόν καπνό, τῶν καιόμενων ζώων πού ἐμόλυνε τόν ἀέρα. Ἀντίδραση οὐδεμία. Φόβος καί τρόμος μπροστά στίς αὐτοκρατορικές ἀπειλές.

Ἀναλογικά τό ἴδιο συνέβη καί στίς ἡμέρες μας κατά τό διάστημα τῆς ψευδοπανδημίας τοῦ Κορωνοϊοῦ. Ἡ παγκόσμια κυβέρνηση τῆς Νέας Ἐποχῆς τρομοκράτησε ὅλους τούς λαούς, ὡς νέα αὐτοκρατορία καί τυραννία, μέ τό πρόσχημα τῆς λοίμωξης ἀπό τόν κατασκευασμένο ἰό καί ἔστησε γιά προσκύνηση τά νέα εἴδωλα α) τῆς Ὑγείας καί β) τῆς ἰατρικῆς Ἐπιστήμης τῶν εἰδικῶν. Ὅλοι ἀναγκαστικά ἔπρεπε χάριν τῆς Ὑγείας, τῆς νέας θεᾶς, καί χάριν τῶν “εἰδικῶν“ ἰατρῶν, νέων θεῶν, νά ἐφαρμόσουμε ὅσα μέ διατάγματα καί ὑγειονομικές ἀποφάσεις τῶν “εἰδικῶν“ ἀποφασίζονταν, ἔστω καί ἄν αὐτά ἔρχονταν σέ σύγκρουση μέ τίς θρησκευτικές μας πεποιθήσεις. Πλήθη κόσμου συνέρρεαν καθημερινά στούς ναούς τῆς Ὑγείας, στά διάφορα ὑγειονομικά κέντρα, εἴτε γιά νά κάνουν τά ποικίλα διαγνωστικά τέστ, εἴτε γιά νά ἐμβολιασθοῦν μέ τό διαφημιζόμενο “σωτήριο“ ἐμβόλιο. Καί ὅπως ὁ Μαξέντιος ἔδωσε πρῶτος τό παράδειγμα προσφορᾶς στούς θεούς μέ τούς ἑκατόν τριάντα ταύρους, ἔτσι καί οἱ ἀξιωματοῦχοι, πολιτικοί καί ἐκκλησιαστικοί, ἔσπευδαν δημόσια νά ἐμβολιασθοῦν ἤ νά ὑποβληθοῦν στά διαγνωστικά τέστ, ὥστε νά τούς μιμηθεῖ καί ὁ λαός στήν πτώση καί ἀποστασία, στήν λατρεία τῶν νέων εἰδώλων τῆς Ὑγείας καί τῆς Ἰατρικῆς Ἐπιστήμης.

2. Τό σωματικό κάλλος καί ἡ σοφία δῶρα τοῦ Θεοῦ γιά ἀγαθούς σκοπούς καί ὄχι γιά τήν ἁμαρτία

Ἡ ἀντίδραση στήν τρομοκρατία τοῦ αὐτοκράτορα προῆλθε ἀπό μία γυναίκα καλλονή καί πάνσοφη. Τά δύο αὐτά χαρίσματα καί πλεονεκτήματα τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης προβάλλονται ἰδιαίτερα στό κείμενο πού ἀναφέραμε, ἀλλά καί στά λειτουργικά καί ὑμνογραφικά κείμενα. Ὑποδεικνύουν ὅτι ἡ σωματική ὀμορφιά, τό σωματικό κάλλος, χαρίζεται ἀπό τόν Θεό σέ ἄνδρες καί γυναῖκες, ὄχι γιά ἁμαρτωλές σαρκικές ἐκτροπές, ἀλλά γιά νά θαυμάζεται ἡ καλαισθησία τοῦ Θεοῦ στήν δημιουργία εὔμορφων καί ὡραίων εἰκόνων Του στά πρόσωπα ἀνδρῶν καί γυναικῶν, καί δι᾽ αὐτῶν νά ἀναγόμαστε στό ὑπέρκαλον κάλλος τῆς Θεότητος, οἱ διαθέτοντες δέ καί οἱ διαθέτουσες σωματικό κάλλος νά τό χρησιμοποιοῦν ὡς μέσο καί ἐργαλεῖο γιά νά ὁδηγήσουν τούς ἀνθρώπους στήν ἀληθινή θεογνωσία καί στήν ἁγιότητα. Σέ ὅσους ἐπίσης ἔχει δοθῆ τό χάρισμα τῆς σοφίας, αὐτή δέν πρέπει νά σπαταληθεῖ σέ γήϊνους κοσμικούς στόχους ἤ σέ ἐξυπηρέτηση καί ἐνίσχυση τοῦ κακοῦ στίς ποικίλες ἐκδηλώσεις του, ἀλλά στήν διάδοση καί ἑρμηνεία τοῦ Εὐαγγελίου καί στήν βοήθεια τῶν ἀσθενῶν καί ἀδυνάτων. Στήν δεύτερη περίπτωση προστίθεται καί ὁ θεῖος φωτισμός καί μεταμορφώνει τήν ἀνθρώπινη σοφία σέ θεία σοφία, τόν ἀνθρώπινο Διαφωτισμό σέ Φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ὅταν ἡ Ἁγία Αἰκατερίνα εἶδε ὅτι ἡ κρατική τρομοκρατία ὁδηγοῦσε τόν λαό στήν ἀπώλεια, ἀποφάσισε νά φανερώσει τόν ὑπέρ τῆς πίστεως ζῆλο. Δέν παρασύρθηκε ἡ ἴδια, οὔτε ἐσιώπησε, ὅπως συμβαίνει συνήθως. Δέν σκέφθηκε ὅτι ἠ ἀπόφασή της αὐτή ἔθετε σέ κίνδυνο καί τήν ὀμορφιά της καί τήν σοφία της, τά ὁποῖα θά μποροῦσε νά χρησιμοποιήσει γιά ἕνα λαμπρό κοσμικό μέλλον. Ὁ Ἅγιος Συμεών περιγράφοντας τήν Ἁγία λέγει ὅτι ἦταν «γυνή εὐσεβής, νέα τήν ἡλικίαν, τήν ὄψιν περικαλλής». Ὅταν ἐμφανίσθησε στά πρόθυρα τοῦ ναοῦ, ὅπου ἐγίνοντο οἱ θυσίες στά εἴδωλα, ὅλων τά μάτια ἔπεσαν ἐπάνω της, γιατί ἡ ὀμορφιά της ἦταν ἀπερίγραπτη, συνδυασμένη καί μέ ἐσωτερική ὡραιότητα, χωρίς τήν ὁποία ἡ ἐξωτερική ὀμορφιά εἶναι ἄχρηστη: «Καί στᾶσα πρός τῇ φιλιᾷ, εἷλκε μέν τάς τῶν ἄλλων ὄψεις πρός ἑαυτήν, κάλλος ἀμήχανον οὖσα, καί τήν ἔνδον ὡραιότητα διά τῆς ἐκτός μηνύουσα ὄψεως».

Ὁ αὐτοκράτορας στήν δεύτερη συνάντηση πού εἶχε μαζί της μετά τήν πρώτη της ἀντίδραση στόν ναό, κατά τήν ὁποία τόν ἐντυπωσίασε καί τόν ἐξέπληξε μέ τήν σοφία της, τόσο πού ἀναγκάσθηκε νά σιωπήσει, γιά νά μή ὑποστεῖ δημόσια ταπεινωτική ἧττα ἀπό μία γυναίκα, τώρα πού τήν βλέπει ἀπό κοντά πιστεύει, λόγῳ τῆς ὀμορφιᾶς της, ὅτι ἔχει ἐνώπιον του ὄχι ἕναν θνητό ἄνθρωπο ἀλλά μία θεά μέ ἀνθρώπινο σχῆμα. Τήν ἐκτίμησή του αὐτή διέγνωσε ἡ Ἁγία καί τοῦ εἶπε ὅτι δέν εἶναι μία ὀπτασία, σάν αὐτές πού οἱ θεοί τους, οἱ δαίμονες, ἐμφανίζουν καί ἐξαπατοῦν τούς ἀνθρώπους, γιά νά τούς ὁδηγήσουν σέ ἀσέλγειες καί σέ ἄτοπες ἐπιθυμίες. Εἶναι χῶμα καί πηλός μέ τά ὁποῖα ὁ Θεός ἔπλασε τήν μορφή της καί τήν ἐτίμησε μέ τήν εἰκόνα Του, ὥστε ἁρμόζει νά θαυμάζει κανείς τήν σοφία τοῦ Δημιουργοῦ, γιατί μέ τόν πηλό, μέ τόσο εὐτελές ὑλικό, μπόρεσε νά πλάσει τέτοια ὀμορφιά: «Ἐγώ δέ, ὁποία τις ἄν ὦ, χοῦς εἰμι καί πηλός, εἰς τοιαύτην παρά τοῦ Θεοῦ πλασθεῖσα μορφήν καί τῇ αὐτοῦ εἰκόνι τετιμημένη· ὥστε καί θαυμάζειν μᾶλλον ἐντεῦθεν τήν σοφίαν τοῦ δημιουργοῦ προσήκει, ὅτι περ ἐν πηλῷ καί οὕτως εὐτελεῖ τῇ ὕλῃ τοσοῦτον ἴσχυσεν ἐξασκῆσαι κάλλος».

Καί λίγο πρίν δώσει ἐντολή νά τήν βασανίσουν καί ἀφοῦ οὔτε μέ τό δέλεαρ τῆς συμβασιλείας μπόρεσε νά τήν λυγίσει, ἐπικαλέσθηκε καί πάλι ὁ Μαξέντιος τήν ὀμορφιά της, πού θά καταστρεφόταν μέ τά βασανιστήρια, γιά νά λάβει καί πάλι χριστιανικότατη καί ρεαλιστική ἀπάντηση ἀπό τήν Ἁγία, ὅτι ἡ ὀμορφιά εἶναι γῆ καί σκόνη· μαραίνεται μέ τόν χρόνο καί τίς ἀρρώστιες καί δέν ἔχει τίποτε σταθερό καί μόνιμο: «Δεῦρο τοίνυν θύσασα τοῖς θεοῖς, βασίλευσον σύν ἡμῖν, μηδέ θελήσῃς παρακαλῶ, βασάνοις ἀπολέσθαι τοσαύτην ὄψεως ὡραιότητα. Ἡ δέ ῾῾Γῆ μόνον ἐστίν, εἶπε, καί κόνις, καί πάλιν σοί φημι, βασιλεῦ, ἀπανθεῖν δέ αὐτήν καί χρόνος ποιεῖ, καί νόσος ἐπελθοῦσα μαραίνει, βέβαιον οὐδέν οὐδέ μόνιμον ἔχουσα᾽᾽».

Τήν ὀμορφιά της προβάλλει καί τό σύντομο Συναξάρι τοῦ Μηναίου (25 Νοεμβρίου) λέγοντας, ὅτι ἦταν πολύ ὡραία καί στό κάλλος ἀξεπέραστη: «Πάνυ οὖσα ὡραία καί τῷ κάλλει ἀμίμητος».

Ἐξ ἴσου σπουδαῖο χάρισμα καί πιό ἀποτελεσματικό στήν ἀντιπαράθεση τῆς Αἰκατερίνης μέ τήν ἀνοησία τῆς εἰδωλολατρίας ἦταν ἡ σοφία της, πού εἶχε διπλῆ προέλευση. Προερχόταν ἐν πρώτοις ἀπό τήν θύραθεν, ἀπό τήν κοσμική της, παιδεία σέ σχολές ρητόρων καί φιλοσόφων καί πρό παντός ἀπό τόν ἄνωθεν, τόν ἐκ Θεοῦ, φωτισμό της. Τό κείμενο τοῦ Ἁγίου Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ, στό ὁποῖο στηριζόμαστε, συναριθμεῖ στά προσόντα της τό ὅτι εἶχε μελετήσει ὅλα τά συγγράμματα τῆς ἐποχῆς, εἰδωλολατρῶν καί χρσιτιανῶν συγγραφέων· «πᾶσαν ἐπελθοῦσα γραφήν, τήν ἔξω τε καί τήν καθ᾽ ἡμᾶς». Καί τό Συναξάρι τοῦ Μηναίου ἀναφέρεται λεπτομερέστερα στήν μόρφωσή της λέγοντας: «Αὕτη πᾶσαν παιδείαν Ἑλληνικήν καί Ρωμαϊκήν ἄκρως ἐκγυμνασθεῖσα, Ὁμήρου τε καί Βιργιλίου, τοῦ Ρωμαίων μεγίστου Ποιητοῦ, Ἀσκληπιοῦ τε καί Ἱπποκράτους καί Γαληνοῦ, τῶν Ἰατρῶν, Ἀριστοτέλους τε καί Πλάτωνος, Φιλιστίωνός τε καί Εὐσεβίου, τῶν Φιλοσόφων, Ἰαννῆ καί Ἰαμβρῆ, τῶν μεγάλων μάγων, Διονύσου καί Συβίλλης, καί ὅση Ρητορική ἐφευρέθη τῷ κόσμῳ, οὐ μήν δέ, ἀλλά καί πᾶσαν λέξιν γλωσσῶν μεμαθηκυῖα, εἰς ἔκπληξιν ἔφερεν οὐ μόνον τούς ὁρῶντας αὐτήν, ἀλλά γε καί τούς ἀκούοντας περί τῆς φήμης καί σοφίας καί παιδείας αὐτῆς». Ἐθαύμαζαν ὅλοι αὐτήν τήν νεαρή γυναίκα ὄχι μόνον βλέποντας τήν ὀμορφιά της ἀλλά ἀκούοντας καί τά σοφά λόγια της.

Ἐφοδιασμένη λοιπόν μέ τά ἐκπληκτικά αὐτά πλεονεκτήματα, κατά τήν πρώτη της ἐμφάνιση ἐνώπιον τοῦ Μαξεντίου τόν ἐλέγχει, γιατί ἀκολουθεῖ καί ἐπιβάλλει τήν ἀνοησία καί τήν αἰσχύνη τῆς εἰδωλολατρίας, φανερά τυφλός πρός τήν Ἀλήθεια τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Τοῦ ἀναφέρει ὀνομαστικά ἀρχαίους σοφούς πού ἔγραψαν γιά τήν πλάνη καί ἀπάτη τῶν εἰδώλων, στούς ὁποίους ἔπρεπε νά πεισθῆ καί νά ἀκολουθήσει τόν μόνο ἀληθινό Θεό, ὁ ὁποῖος τοῦ ἔδωσε τήν βασιλική ἐξουσία ἀλλά καί τήν ζωή, καί ὁ ὁποῖος, ἀνενδεής καί ἀθάνατος, ἔγινε ἄνθρωπος καί ὑπέστη τόν Σταυρό καί τόν θάνατο γιά νά ἐξασφαλίσει τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.

Ἔμεινε ἄναυδος ὁ αὐτοκράτωρ, τοῦ κόπηκε ἡ φωνή, μπροστά στό ἐκπληκτικό αὐτό πλάσμα καί, ὅταν στήν συνάντησή τους στά ἀνάκτορα τήν ρώτησε πῶς γνωρίζει ὅλους αὐτούς τούς σοφούς, ἐκείνη τοῦ εἶπε τό ὄνομα καί τήν ἀρχοντική καταγωγή της καί ὅτι ἐσπούδασε «πᾶσαν παιδείαν, ρητορικῆς καί φιλοσοφίας, γεωμετρίας τε καί τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν». Ὅλα ὅμως αὐτά τά θεώρησε μηδαμινά καί ἀκολούθησε τόν Χριστό, ὁ ὁποῖος διά τοῦ προφήτου Ἠσαΐου εἶχε προαναγγείλει ὅτι θά ἀχρηστεύσει τήν σοφία τῶν σοφῶν καί θά ἀθετήσει τήν σύνεση τῶν συνετῶν: «Ἀπολῶ τήν σοφίαν τῶν σοφῶν καί τήν σύνεσιν τῶν συνετῶν ἀθετήσω». Κατάλαβε ὁ Μαξέντιος ὅτι δέν μποροῦσε ὁ ἴδιος μέ τίς γνώσεις του νά ἀντιπαραταχθεῖ πρός τήν πάνσοφη νεαρή γυναίκα, ἡ ὁποία ἐκπροσωποῦσε τήν νέα θρησκεία τοῦ Χριστοῦ, καί ὑπῆρχε κίνδυνος νά ντροπιάσει τούς δικούς του θεούς τῶν εἰδώλων, προφασίσθηκε ὅτι δέν ταιριάζει σέ ἕνα αὐτοκράτορα νά συνομιλεῖ μέ γυναίκα, γι᾽ αὐτό καί θά καλέσει τούς καλύτερους πενήντα (50) σοφούς τῆς αὐτοκρατορίας (σέ ἄλλες πηγές ἑκατόν πενήντα σοφούς), γιά νά ἀποστομώσουν «τό σοφώτατον γύναιον» καί νά δοξασθεῖ ἔτσι ἡ πάτρια σοφία. Ἔγραφε στήν πρόσκλησή του πρός τούς σοφούς ὁ αὐτοκράτωρ: «Ὅσοι τοῦ σοφωτάτου τῶν θεῶν Ἑρμοῦ τῆς προνοίας ἐτύχετε, τάς αἰτίας τῆς γνώσεως ἐπικαλεσάμενοι μούσας, ἔλθετε μέχρις ἡμῶν, τό φανέν ἡμῖν ἔκ τινος ὡς ἔοικε μηχανῆς σοφώτατον γύναιον θᾶττον ἐπιστομίσαντες, μή τούς μεγάλους διαχλευάζειν θεούς, μηδέ μύθους τά περί αὐτῶν ἡγεῖσθαι, ὑπό πιθανῷ τῷ ψεύδει καλυπτομένους».

Καί ὅταν ἔφθασαν οἱ κορυφαῖοι πενήντα σοφοί στήν Ἀλεξάνδρεια τούς συνεβούλευσε ὁ αὐτοκράτωρ καί τούς εἶπε νά μήν ὑποτιμήσουν τήν Αἰκατερίνα, ὡς γυναίκα, ἀλλά νά προετοιμασθοῦν νά ἀντιμετωπίσουν γενναῖο καί ἀνδρειότατο ἀντίπαλο. Ἄν τήν νικήσουν, δέν θά τούς ὑπολογισθεῖ ὡς κατόρθωμα μεγάλο, ἄν ὅμως ἡττηθοῦν, θά ντροπιασθοῦν καί θά γίνουν καταγέλαστοι, διότι οἱ πολλοί νομίζουν ὅτι, ἐπειδή εἶναι γυναίκα, ἀσθενής ὡς πρός τήν φύση, ἔχει καί ἀσθενικό καί ἀδύναμο λόγο καί γι᾽ αὐτό δέ μπορεῖ ποτέ νά πράξει ἤ νά πεῖ κάτι γενναῖο καί ἀνδρικό. Ἐγώ, ὅμως τούς εἶπε, σᾶς μεταφέρω τήν ἐμπειρία πού εἶχα στήν συζήτηση μαζί της, καί θά μποροῦσα νά πῶ ὅτι εἶναι ἰσάξια μέ τόν πρῶτο ἀνάμεσα στούς φιλοσόφους, τόν Πλάτωνα, καί νά προετοιμασθῆτε ὡσάν νά ἔχετε ἐκεῖνον ἀντίπαλο.

Χάρηκε καί ἐνθαρρύνθηκε ὁ αὐτοκράτωρ, ὅταν ὁ πρῶτος καί καλύτερος τῶν φιλοσόφων τοῦ εἶπε ὅτι ὅσο σοφή καί ἔξυπνη καί ἄν εἶναι ἡ Αἰκατερίνα, δέν μπορεῖ νά τά βάλει μέ τόσους ρήτορες, μέ τήν ἴδια τήν ρητορική τέχνη: «Τί γάρ ἐστι γυνή πρός τέχνην ρητορικήν;». Ἔτσι σκέπτονται καί ἐνεργοῦν ὅσοι ὑπερεκτιμοῦν τήν ἀνθρώπινη γνώση καί σοφία, τά ἐπιτεύγματα τῆς ἐπιστήμης ὅλων τῶν ἐποχῶν, καί πολλές φορές ὑποτιμοῦν καί μειώνουν τήν θεία σοφία, τούς φωτισμένους ἀπό τόν Θεό ἐπιστήμονες ἤ καί τούς ἁγίους ἀνθρώπους, ὅταν αὐτοί ἐπισημαίνουν ἀντίθεες καί ἀντιανθρώπινες ἐνέργειες τῶν ἐπιστημόνων, τῶν ὁποίων οἱ δυνατότητες εἶναι περιορισμένες καί ἐλάχιστες μπροστά στίς ἀπεριόριστες δυνατότητες τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ. Στήν δημόσια συζήτηση πού διεξήχθη στήν συνέχεια παρουσίᾳ τοῦ αὐτοκράτορος καί πλήθους κόσμου ἡ ἀνθρώπινη σοφία καί ἐπιστήμη τῶν φιλοσόφων καί ρητόρων ἀπό τή μία πλευρά, ἀλαζονική καί ἐπηρμένη, αὐτοδύναμη καί αὐτάρκης, ὅπως νομίζει, καί ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ἡ σοφία καί ἡ ἐπιστήμη τῆς Αἰκατερίνης, σέ συμμαχία ὅμως μέ τήν σοφία καί τή φώτιση τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία, ὅταν προστίθεται στήν ἀνθρώπινη σοφία, τήν καθιστᾶ ἀσυναγώνιστη καί παντοδύναμη. Εἶναι ποτέ δυνατόν ἡ ἀνθρώπινη σοφία νά νικήσει τήν θεία σοφία, ἀφοῦ ὅπως λέγει σχετικά ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «τό μωρόν τοῦ Θεοῦ σοφώτερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί καί τό ἀσθενές τοῦ Θεοῦ ἰσχυρότερον τῶν ἀνθρώπων ἐστί;». Αὐτήν τήν ἐνθάρρυνση ἔδωσε στήν Αἰκατερίνα ἄγγελος τοῦ Θεοῦ, πρίν τήν ὁδηγήσουν ἀπό τήν φυλακή στόν χῶρο ὅπου θά γινόταν ἡ ἀντιπαράθεση μέ τούς φιλοσόφους. «Μή φοβᾶσαι, κόρη τοῦ Θεοῦ· στή δική σου σοφία θά προσθέσει ὁ Θεός καί θεϊκή σοφία, καί ὄχι μόνο θά πείσεις τούς φιλοσόφους, ἀλλά θά ὁδηγήσεις καί αὐτούς καί πολλούς ἄλλους στόν ἀληθινό Θεό καί τελικῶς θά στεφανωθεῖς μέ τό στεφάνι τοῦ μαρτυρίου».

Στήν ἀντιπαράθεση της μέ τόν ἐπί κεφαλῆς τῶν φιλοσόφων, ὁ ὁποῖος προσπάθησε νά τήν κολακεύσει καί νά τήν κερδίσει λέγοντας πώς δέν δικαιολογεῖται αὐτή πού γεύθηκε τήν σοφία καί τήν γλυκύτητα τῶν ἀρχαίων ποιητῶν, οἱ ὁποῖοι τιμοῦν τούς θεούς, νά ἔρχεται σέ ἀντίθεση μαζί τους, ἡ Αἰκατερίνα ἀπήντησε συνετά καί εἶπε τά ἑξῆς: Ἡ σοφία πού ἔχω δέν εἶναι δική μου, εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι κυριολεκτικά ἡ σοφία καί ἡ ζωή· τό νά φοβεῖται κανείς τόν Θεό καί νά τηρεῖ τίς ἐντολές του εἶναι ἡ ἀρχή τελειότερης καί μεγαλύτερης σοφίας, ἐνῶ ὅλα τῶν δικῶν σας θεῶν εἶναι καταγέλαστα καί γεμᾶτα ἀπό ἀπάτη. Στήν διαλογική συζήτηση πού ἀκολούθησε καί στήν ἀνταλλαγή ἐπιχειρημάτων μέ ἐπίκληση μαρτυριῶν ἀπό τούς ἀρχαίους σοφούς νικήτρια βγῆκε ἡ Ἁγία. Ἀποστόμωσε τόν καλύτερο ἀπό τούς ρήτορες παρουσιάζοντας τίς σκοτεινές πλευρές τῆς εἰδωλολατρίας, μέ συνέπεια νά στενοχωρηθεῖ ὁ βασιλεύς καί νά προτρέψει τούς ὑπολοίπους σοφούς νά συνεχίσουν τόν ἀγῶνα. Αὐτοί ὅμως ἀρνήθηκαν, λέγοντας ὅτι δέν ἔχομε νά ἀντιτάξουμε ἐπιχειρήματα σέ ὅσα λέγει ἡ σοφή γυναίκα καί ἀφοῦ ἐνίκησε τόν πρῶτο καί ἄριστο ἀπό ἐμᾶς, τό ἴδιο θά συμβεῖ μέ ὅλους μας. Αὐτό εἶχε σάν συνέπεια νά θυμώσει ὁ βασιλεύς καί νά δώσει ἐντολή νά ἀνάψουν φωτιά στό κέντρο τῆς πόλεως καί νά κάψουν τούς πενήντα σοφούς, οἱ ὁποῖοι ἔπεσαν στά πόδια τῆς Αἰκατερίνης, ἐζήτησαν συγγνώμη γιά τήν προηγούμενη ἄγνοιά τους καί συγχώρηση ἀπό τόν ἀληθινό Θεό τῆς Ἁγίας, καί ὑπέστησαν στήν συνέχεια τόν διά πυρός θάνατο, καταταγέντες στόν χορό τῶν Μαρτύρων.

3. Ἀκατήχητος ἀλλά μέ καλή προδιάθεση ὁ στρατηλάτης Πορφυρίων

Ἕνα ἀκόμη σημαντικό σημεῖο θά σχολιάσουμε ἀπό τά πολλά ἄλλα πού μᾶς προσφέρει τό κείμενο τοῦ Ἁγίου Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ. Ἀπό αὐτό θά πληροφορηθοῦμε ὅτι ὑπάρχουν καλῆς διαθέσεως ἄνθρωποι, προικισμένοι ἀπό τήν φύση μέ καλά στοιχεῖα, καλοί καί ἀγαθοί, πρόθυμοι νά ἀκολουθήσουν καί νά πράξουν τό καλό, ὅταν τό διδαχθοῦν καί τό δοῦν νά ἐφαρμόζεται. Ἐπειδή ὅμως γεννιοῦνται καί ἐκπαιδεύονται ἐπαγγελματικά σέ περιβάλλοντα ἀδιάφορα ἤ καί ἐχθρικά πρός τόν Θεό καί τούς Ἁγίους, παραμένουν κλειστοί καί ἀνεπηρέαστοι ἀπό τήν ἀληθινή θεογνωσία καί ἁγιότητα. Μεταστρέφονται ὅμως ἀμέσως, ὅταν συναντήσουν τήν Ἀλήθεια, ὅταν γνωρίσουν καί ἀκούσουν Ἁγίους ἀνθρώπους, ὅταν τούς δοθεῖ ἡ εὐκαιρία νά συγκρίνουν τήν Ὀρθοδοξία μέ τήν αἵρεση, τήν ἀλήθεια μέ τήν πλάνη. Αὐτό συνέβη μέ τόν στρατηλάτη Πορφυρίωνα στήν γνωριμία του μέ τήν Ἁγία Αἰκατερίνα, καί αὐτό δείχνει τήν μεγάλη εὐθύνη πού ἔχουμε ὅλοι οἱ Χριστιανοί, ἰδιαίτερα οἱ ἐπίσκοποι καί οἱ ἱερεῖς, ὅταν δέν ἀποκαλύπτουμε τήν πλάνη καί τό σκοτάδι τῶν θρησκειῶν καί τῶν αἱρέσεων, ὅταν ἀφήνουμε τόν λαό ἀκατήχητο καί ἀπληροφόρητο νά χάνεται μέσα στήν ἐξαπλούμενη διαρκῶς πλάνη τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τῆς Πανθρησκείας τοῦ Ἀντιχρίστου.

Παρακινημένη ἀπό τόν Θεό καί μέ καλή προδιάθεση ἡ σύζυγος τοῦ Μαξεντίου, ἡ αὐγούστα Φαύστα, ἐντυπωσιάσθηκε ἀπό ὅσα εἶδε καί ἄκουσε γιά τήν θαυμαστή νεαρή γυναίκα, τήν Αἰκατερίνα, καί θέλησε νά τήν γνωρίσει προσωπικά στήν φυλακή. Ἐπειδή ὅμως αὐτό δέν θά τό ἐπέτρεπε ποτέ ὁ Μαξέντιος, συνεννοήθηκε κρυφά μέ τόν καλύτερο στρατιωτικό καί ἀπολύτως ἔμπιστο τοῦ αὐτοκράτορος, στρατηλάτη Πορφυρίωνα, γιά νά πραγματοποιήσει τήν ἐπιθυμία της καί νά ἀπολαύσει τήν Χάρη πού ἐξέπεμπε ἡ Ἁγία. Καί ὄντως αὐτό πραγματοποιήθηκε κάποια νύκτα πού ἔλειπε ὁ Μαξέντιος ἀπό τήν Ἀλεξάνδρεια. Παρών ὁ Πορφυρίων στήν συζήτηση μεταξύ τῆς Ἁγίας καί τῆς αὐγούστας ἐντυπωσιάσθηκε ἀπό ὅσα ἄκουσε γιά τό πρόσκαιρο καί ἀνάξιο τῶν κοσμικῶν τιμῶν καί ἀξιωμάτων καί γιά τήν αἰώνια δόξα πού περιμένει ὅσους ἀκολουθήσουν τόν Χριστό, ἰδιαίτερα ἄν ὑποστοῦν βασανισμούς καί μαρτύρια. Ζήτησε ἀπό τήν Ἁγία νά μάθει τί θά τοῦ δωρήσει ὁ Χριστός, ἄν πιστεύσει εἰς Ἐκεῖνον, γιατί ἤδη ἀποφάσισε νά γίνει στρατιώτης Του. Στήν ἀπορία τῆς Αἰκατερίνης, πῶς μέχρι τώρα δέν διάβασε ἤ δέν ἄκουσε γιά τόν Χριστό, ἀπάντησε ὅτι ἀπό παιδί ἀσχολεῖται μέ τούς πολέμους καί οὐδέποτε φρόντισε νά μάθει γιά ἄλλα πράγματα. «Ἐκ παίδων ἀεί περί πολέμους ἠσχολημένος καί μηδέποτε μεταθείς τήν φροντίδα πρός ἕτερον».

Ἡ ἀπάντηση τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης γιά τά ἀγαθά πού περιμένουν ὅσους ἀκολουθοῦν τόν Χριστό συνετέλεσαν ὥστε καί ὁ Πορφυρίων καί οἱ διακόσιοι στρατιῶτες πού τόν συνόδευαν νά βαπτισθοῦν, καί νά γίνουν Χριστιανοί, μέ συνέπεια ὅμως καί αὐτοί καί ἡ αὐγούστα Φαύστα νά ὑποστοῦν μαρτυρικό θάνατο, καί νά ἀπολαύσουν τήν δόξα τῆς αἰώνιας ζωῆς καί βασιλείας.

Πόση σχέση ἔχουμε οἱ σημερινοί Χριστιανοί μέ αὐτό τό μαρτυρικό φρόνημα, ἰδιαίτερα οἱ τοῦ κλήρου, πού κινδυνεύουμε νά ταυτισθοῦμε ἀπόλυτα μέ τόν κόσμο, μέ τούς Διοκλητιανούς καί Μαξεντίους τῆς Νέας Ἐποχῆς, τῆς Μεγάλης Ἐπανεκκίνησης τοῦ Ἀντιχρίστου;

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI