Αφιερώματα
2016-2020: Άγιο Όρος και η αλλοίωση της Ορθοδόξου Πίστεως (Μέρος Ζ΄)
19 Ιούν 2021
Κεφάλαιο 8. Ευρωπαϊκά κονδύλια και έργα υποδομών
Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr
Τα τελευταία χρόνια υλοποιείται στην Αθωνική Μοναστική Πολιτεία ένα πλήθος έργων και υποδομών με τη βοήθεια κονδυλίων και χρηματοδοτήσεων, προερχομένων κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και από την Πολιτεία. Όμως, ακολουθώντας τον δρόμο του εκσυγχρονισμού και των συγχρηματοδοτήσεων, το Άγιο Όρος παραμένει σήμερα άφωνο και σιωπηλό και αδυνατεί να αντισταθεί και να υψώσει φωνή διαμαρτυρίας στην αλλοίωση και παραχάραξη της Ορθοδόξου Πίστεως. Ταυτόχρονα, η υλοποίηση έργων στο Άγιο Όρος μέσω κονδυλίων και επιδοτήσεων απειλεί μέσω των σχετικών Κανονιστικών Διατάξεων να καταλύσει τόσο την ιδιοτυπία του Μοναχικού Πολιτεύματος όσο και το Αυτοδιοίκητο του.
Α. Αξιοποίηση προγραμμάτων/κονδυλίων από την Αθωνική Πολιτεία και έργα υποδομών
Ακολούθως αναφέρονται μερικά χαρακτηριστικά γεγονότα που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας την τελευταία τριετία σχετικά με την αξιοποίηση προγραμμάτων/κονδυλίων από την Αθωνική Πολιτεία (με την αρωγή των εγχώριων πολιτικών αρχόντων), προκειμένου να κατασκευαστούν έργα και υποδομές:
i) [16/04/2018] Οι μεγάλες Ιερές Μονές του Αγίου Όρους ασκούν πιέσεις σε πολιτικούς της κυβέρνησης (ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ), προκειμένου να απορροφήσουν μεγάλη μερίδα κονδυλίων του ΕΣΠΑ που προορίζονται για έργα θρησκευτικού τουρισμού. Οι εκπρόσωποι των Αγιορειτών χτυπούν την πόρτα του τότε αρμοδίου υφυπουργού Εξωτερικών Γ. Αμανατίδη και της υπουργού Τουρισμού Ελ. Κουντουρά, ζητώντας να συμπεριληφθούν τα συγκεκριμένα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα στις επόμενες χρηματοδοτήσεις. Ταυτόχρονα, ζητούν από τους ανωτέρω υπουργούς να ενημερώσουν τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο πως ένας ενδεχόμενος αποκλεισμός τους από τα κεφάλαια του ΕΣΠΑ, θα θεωρηθεί ως αιτία πολέμου (casus belli):
«Ωστόσο οι Αγιορείτες, καθώς διαπίστωσαν πως η μερίδα του λέοντος από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ προορίζεται για την Αρχιεπισκοπή και τις Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, άρχισαν τα τηλεφωνήματα και τις παρεμβάσεις. Ζήτησαν από τον Γ. Αμανατίδη και την Ελ. Κουντουρά να τους συμπεριλάβουν και να ενημερώσουν τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο πως, αν αποκλειστούν από τα κεφάλαια του ΕΣΠΑ, τότε η κίνηση αυτή θα είναι casus belli».
Παρατίθεται η παρουσίαση και ο σχολιασμός αυτής της είδησης από ένα απόσπασμα ομιλίας του μακαριστού πρωτοπρ. Νικολάου Μανώλη (11 Μαΐου 2018):
ii) [02/11/2018] Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας πραγματοποιεί επίσκεψη στο Άγιον Όρος, προκειμένου να επιθεωρήσει έργα που είχαν ήδη ολοκληρωθεί με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους (και που διέθεσε η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας), αλλά και να προετοιμάσει τα νέα ενταγμένα και υπό ένταξη έργα, που προγραμματίζονται να γίνουν σχεδόν στο σύνολο των Ιερών Μονών.
Κατά την επίσκεψή του ο Περιφερειάρχης συζητεί με τους επικεφαλής της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους τις δυνατότητες βέλτιστης αξιοποίησης των νέων κονδυλίων, που είχε διασφαλίσει η Περιφέρεια για τη περίοδο 2014-2020. Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας αποκαλύπτει ότι έχουν ολοκληρωθεί 63 έργα και έχουν διατεθεί 61,3 εκατ. ευρώ, ενώ για τη νέα προγραμματική περίοδο είναι έτοιμα να διατεθούν για νέα έργα 20 εκατ. ευρώ.
iii) [24/07/2019] O υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων της ΝΔ Άδωνις Γεωργιάδης, υποδεχόμενος αντιπροσωπεία από την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους, ανακοινώνει την έναρξη συνεργασίας (διότι, όπως ανέφερε, το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κατόπιν και των εντολών του κυρίου Πρωθυπουργού, δεν θα μπορούσε να αδιαφορεί). Ταυτόχρονα, υπογραμμίζει ότι το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων εγκαινιάζει μια σταθερή επικοινωνία με την Ιερά Επιστασία:
«Υποδεχθήκαμε μαζί με τον υφυπουργό μου, κύριο Τσακίρη, την Αντιπροσωπεία από την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους, λάβαμε την ευλογία τους και ξεκινήσαμε μια συνεργασία, διότι ασφαλώς το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κατόπιν και των εντολών του κυρίου Πρωθυπουργού, δεν θα μπορούσε να αδιαφορεί για το μεγαλύτερο σύμβολο της Ορθοδοξίας που υπάρχει στην πατρίδα μας.
Και το υπουργείο μας, με την επίβλεψη του κυρίου υφυπουργού, εγκαινιάζει μια σταθερή επικοινωνία με την Ιερά Επιστασία, για να δούμε πώς και εμείς, ως κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, θα βοηθήσουμε, όπως έκαναν στο παρελθόν και άλλες κυβερνήσεις, ώστε το Άγιο Όρος να προχωρήσει και να συνεχίσει την υπέρλαμπρη πορεία του».
iv) [06/11/2020] Η Πολιτεία εγκρίνει την άμεση αποκατάσταση του δρόμου Δάφνη-Καρυών στο Άγιο Όρος, ο οποίος καταστράφηκε από τις καταρρακτώδεις βροχές και κατολισθήσεις που έλαβαν χώρα τον Απρίλιο του 2020. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 7,2 εκατ. ευρώ.
v) [23/11/2020] Στο πλαίσιο της αναζήτησης εναλλακτικών τρόπων παραγωγής ενέργειας στην Ιερά Κοινότητα, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δημοσιεύει πρόσκληση για την αξιοποίηση φωτοβολταϊκών συστημάτων στο Άγιο Όρος. Η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη, που διατίθεται για την ένταξη πράξεων με την πρόσκληση, ανέρχεται σε 13 εκατ. ευρώ, ενώ η πρόσκληση ανήκει σε άξονα προτεραιότητας, που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).
Β. Κανονιστικές Διατάξεις και Αυτοδιοίκητο του Αγίου Όρους
Η υλοποίηση έργων στο Άγιο Όρος με τη βοήθεια Ευρωπαϊκών κονδυλίων μπορεί να αποβεί καταστροφική, τόσο για την ιδιοτυπία του Μοναχικού Πολιτεύματος του Αγίου Όρους όσο και για το Αυτοδιοίκητό του. Συγκεκριμένα, άρθρο που συντάχθηκε πρόσφατα από το Γέροντα Παΐσιο Μοναχό Καρεώτη και τον Επιφάνιο Μοναχό Καψαλιώτη, αποκαλύπτει ότι μια πρωτοφανής εισαγωγή νομικής εκφράσεως που χρησιμοποιήθηκε σε Κανονιστική Διάταξη «Περί Έργων» το 2007 (υπογραφείσα από την τότε Υπουργό Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη) ανατρέπει τα ισχύοντα του Αγίου Όρους. Σύμφωνα με τους δύο Αγιορείτες Πατέρες, η φράση «κατά τό εἰδικόν καθεστώς του (ενν. Αγίου Όρους) καί πρός ἐναρμόνισιν εἰς τήν κοινήν ἐθνικήν νοµοθεσίαν» που αναγράφεται στην Κανονιστική Διάταξη, καταλύει την ιδιοτυπία του Μοναχικού Πολιτεύματος του Αγίου Όρους, καθώς και το Αυτοδιοίκητό του:
«[…] η πρωτοφανής εισαγωγή νομικής εκφράσεως στο συμπληρωματικό του ΚΧΑΟ Αγιορειτικό Δίκαιο, που είναι αυτό των Κανονιστικών Διατάξεων (ΚΔ), και που ανατρέπει τα ισχύοντα εν Αγίω Όρει. Συγκεκριμένα, στην υπογραφείσα από την τότε Υπουργό Εξωτερικών κα. Ντόρα Μπακογιάννη ΚΔ «Περί Έργων» του 2007, όπου ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν τα έργα στο ΑΟ (και που συνδέονται με το φλέγον ζήτημα των Ευρωπαϊκών Κονδυλίων ΕΣΠΑ), αναφέρεται η φράση «κατά τό εἰδικόν καθεστώς του (ενν. Αγίου Όρους) καί πρός ἐναρμόνισιν εἰς τήν κοινήν ἐθνικήν νοµοθεσίαν». Η λέξη κλειδί είναι η εναρμόνιση, που, όπως γίνεται κατανοητό, καταλύει την ιδιοτυπία του Μοναχικού Πολιτεύματος του ΑΟ, συγκαταλύοντας το Αυτοδιοίκητό του. Απλώς εδώ να σημειωθεί ότι τα Εθνικά Δίκαια των Χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ενώσεως είναι υποχρεωμένα να εναρμονίζονται με το Ενωσιακό Δίκαιο. Οπότε το Αγιορειτικό Δίκαιο εναρμονιζόμενο προς το Εθνικό, τελικώς εναρμονίζεται με το Ευρωπαϊκό!».
Γ. Η σιωπή του Αγίου Όρους και η αλλοίωση του φρονήματος
Ο μέγιστος κίνδυνος που προέρχεται από τις χρηματοδοτήσεις για την υλοποίηση έργων και υποδομών στην Αθωνική Μοναστική Πολιτεία έχει επισημανθεί πολλές φορές στο παρελθόν. Ήδη το 1989, ο μακαριστός και αγαπημένος π. Αθανάσιος Μυτιληναίος έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τα έργα υποδομής που είχαν ήδη ξεκινήσει να υλοποιούνται σε δρόμους, Ιερές Μονές και κτήρια του Αγίου Όρους, με τη βοήθεια χρημάτων και κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο φωτισμένος Γέροντας σε αφυπνιστική και ομολογιακή ομιλία του που εκφωνήθηκε στις 27/06/89 τόνιζε ότι ένας από τους στόχους της ΕΟΚ ήταν το Άγιο Όρος. Ταυτόχρονα, αποκάλυπτε ότι μέσω της υλοποίησης των έργων στην Αθωνική Μοναστική Πολιτεία δια των χορηγούμενων οικονομικών πακέτων, η ΕΟΚ τελικά θα κέρδιζε «το κλείσιμο του στόματος των Μοναχών του Αγίου Όρους». Επιπρόσθετα, ο μακαριστός Γέροντας τόνιζε ότι το ακόμα πιο φοβερό ήταν η κατάκτηση εκ των έσω και η αλλοίωση του φρονήματος του Αγίου Όρους. Τέλος, δεν δίσταζε να αποκαλύψει τόσο το σκοτεινό ρόλο της Μασονίας, η οποία χρηματοδοτεί ακόμη και εκκλησιαστικά έργα, δεσμεύοντας με αυτόν τον τρόπο αυτούς που αποδέχονται τη βοήθεια της, όσο και το ρόλο του Σιωνισμού:
[02:10-06:42] «Μπορεί να μας προσεγγίσουν και να μας πουν: «Τι θέλετε να σας φτιάξουμε;». Πόσες φορές έγινε αυτό, ο Θεός το ξέρει… «Να σας κάνουμε το δρόμο, να σας στήσουμε τούτο, να σας φτιάξουμε εκείνο»… «Όχι, καθίστε στα αυγά σας. Δεν θέλουμε τα λεφτά σας. Δεν θέλουμε τα χρήματα σας». Φοβού τους Δαναούς… Να φοβηθείς… Γιατί; Γιατί ο καθένας αποβλέπει κάπου! E, λοιπόν… Το Άγιον Όρος, που είναι στόχος της ΕΟΚ, βέβαια δεν είπε «να το βομβαρδίσουμε», αλλά τι είπε; Eπρότεινε προ μερικών ετών -το ξέρετε- έργα υποδομής. «Να φτιάξουμε» λέει «λιμάνια», «να μπορεί να προσεγγίζει ένα πλοίο» κλπ. Τότε το άβατον πού θα πάει; Γιατί ένα λιμάνι ουσιαστικά υπάρχει, μόνο ένα ουσιαστικά… Τότε; «Άμα φτιαχτούν αυτά τα έργα υποδομής…, να σας στερεώσουμε τα κτίρια, τις Μονές που είναι παλιές, να σας φτιάξουμε Μουσεία, να τα στολίσετε ωραιότερα»… Άμα θα φτιάξουνε όμως, μετά ξέρετε τι θα πουν; «Ε, μα πρέπει, εμείς σας δώσαμε λεφτά, πρέπει να μας αφήσετε να τα βλέπουμε, να μπαίνει μέσα κόσμος!». Και άμα πατήσουνε πόδι, γιατί ακριβώς έδωσαν πολλά χρήματα, σας είπα, δίνουν πολλά χρήματα, πολλά χρήματα, αλλά το δόλωμα είναι σε αξία, πολύ μικροτέρας, από εκείνα που θα κερδίσουνε. Όπως ένας ψαράς αγοράζει το δόλωμα, ασφαλώς, αλλά εκείνο που θα πιάσει με το δόλωμα, είναι μεγαλυτέρας αξίας. Έτσι και εδώ τώρα, σου λέει: «Θα θυσιάσουμε δέκα, θα κερδίσουμε εκατό». Και προπαντός, ξέρετε τι; Το κλείσιμο του στόματος των Μοναχών του Αγίου Όρους. Έτσι, λοιπόν, άμα πατήσουνε πόδι μέσα, έτσι θα ενεργήσουν.
Θέλετε ακόμη; Δεν είναι η περίπτωση μόνο αυτή. Έχουμε και την κατάκτηση εκ των έσω. Όταν αλλοιωθεί το φρόνημα των Αγιορειτών. Πώς αυτό γίνεται; Αυτό είναι ακόμη πιο δαιμονικό και πιο πονηρό. Διότι το άλλο το βλέπεις, ενώ τούτο δεν το βλέπεις. Φιλικές διαθέσεις, σχέσεις φιλικές, καλέσματα, «ελάτε», «να ‘ρθούμε εμείς εκεί», «να μας δείτε», «να σας δούμε», «να τα πείτε», «να τα πούμε» και τότε αρχίζει η αλλοίωσις του φρονήματος. Κι αυτό είναι ακόμη πιο φοβερόν.
Θέλετε να πάρω τη Μασονία, η οποία και Εκκλησιαστικά έργα ακόμη χρηματοδοτεί; Τι θα λέγατε; Να πάρεις από τους Μασόνους χρήματα; Σου λέει: «Πάτερ, να σας δώσουμε χρήματα! Βασανίζεστε με τούτο το πράγμα που κάθεστε τώρα έτσι… Να σας βάλουμε ηλεκτρικό, να σας πάρουμε μια μηχανή, να σας πάρουμε τρακτέρ, να σας δώσουμε χρήματα για τους φιλανθρωπικούς σας σκοπούς». Ναι, αλλά δεν είναι παρά η αράχνη, η οποία τυλίγει με τον ιστό της το υποψήφιο θύμα της. Και μετά θα σου ζητήσουν αυτοί πράγματα που εσύ δεν θα μπορείς να τα δώσεις και θα έχεις τότε, κυριολεκτικά, δεσμευτεί. Αυτοί οι άνθρωποι δεν διστάζουν κάποτε να σε εκβιάσουν και να σου πουν: «Εάν δεν μας δώσεις αυτό που σου ζητούμε, εμείς θα διαδώσουμε έξω μια πομπή σου. Έκανες κάτι, ξέρω ’γω, σαν άνθρωπος. Θα το πούμε αυτού έξω και θα είναι εις βάρος σου». Φοβάσαι εσύ ότι μπορούν να πουν κάτι για σένα, ενδίδεις και από εκεί αρχίζει το δράμα… Τα ακούτε αυτά;
Θέλετε ακόμη; Ο Σιωνισμός… Ο Σιωνισμός ο οποίος έχει διεισδύσει, και που δεν έχει διεισδύσει, σε όλη την υφήλιο και στην Ελλάδα […]».
Δ. Το σύνολο των Ιερών Μονών αποδέχεται τις επιδοτήσεις και η φωτεινή εξαίρεση της Ι.Μ. Κωνσταμονίτου
Στην Αθωνική Μοναστική Πολιτεία το σύνολο των Ιερών Μονών δέχθηκε να λάβει τη βοήθεια Ευρωπαϊκών πακέτων, ώστε να υλοποιηθούν έργα υποδομών και επιδοτήσεων. Εξαίρεση αποτελεί μόνο η Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου, η οποία αρνήθηκε να λάβει χρήματα Ευρωπαϊκών κονδυλίων, ώστε να μπορεί να υπερασπίζεται και να ομολογεί την Ορθόδοξη Πίστη και Πατερική Παράδοση με παρρησία και χωρίς καμία δέσμευση. Ο μακαριστός όσιος Καθηγούμενος της Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Γέρων Αγάθων σε ομιλία που έκανε το 2015 (παρουσία του πνευματικού του τέκνου πρωτοπρ. Νικολάου Μανώλη, του οποίου η εκδίωξη για λόγους Πίστεως είχε ήδη ξεκινήσει), ερωτηθείς για ποιο λόγο το Άγιο Όρος δεν μιλάει για αυτά που συμβαίνουν και γιατί οι Αγιορείτες δεν μπαίνουν μπροστά στον αντιοικουμενιστικό αγώνα, σημείωνε με πόνο ψυχής ότι αυτό ήταν θέμα βιώματος της Ορθοδοξίας. Ταυτόχρονα αποκάλυπτε ότι Υπουργός σε παλαιότερη επίσκεψή του στο Άγιο Όρος χαρακτήριζε τους Κωνσταμονίτες ως «ταλιμπάν», επειδή η Ι.Μ. Κωνσταμονίτου είχε αρνηθεί να λάβει οποιαδήποτε χρηματοδότηση:
[01:32] π. Νικόλαος Μανώλης: – Αλλά γιατί αυτοί οι καλόγεροι, οι μοναχοί, που δεν έχουν στο κάτω-κάτω να δώσουν λόγο, ούτε οικογένειες έχουν, τι φοβούνται;
Hγούμενος Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Γέροντας Αγάθων: – Φοβούνται γιατί δεν το ζούνε… Άμα ένα πράγμα δεν το ζεις, μπορείς να μιλήσεις; Άμα ένα πράγμα δεν το ζεις, μπορείς να μιλήσεις; Είδες ο (απόστολος) Θωμάς… Του Θωμά το παράδειγμα είναι χειροπιαστό… Του είπαν (για την Ανάσταση του Κυρίου), «άντε παραμύθια μου λες»… Μετά οκτώ μέρες όμως, τι είπε; «Σφάξτε με, γδάρτε με, αναστήθηκε, έληξε. Δεν το συζητάμε».
π. Νικόλαος Μανώλης: – Μα καλά Γέροντα, εμείς ζητούμε εδώ από τους λαικούς να ζήσουν κι εσείς εκεί στον Άγιον Όρος, σε είκοσι Ιερές Μονές, κάθε μέρα, πρωί-βράδυ κανόνα και αγρυπνίες, δεν το ζούνε;
Hγούμενος Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Γέροντας Αγάθων: – Δεν το ζούνε δυστυχώς παπα-Νικόλα, λυπηρό μεν…
π. Νικόλαος Μανώλης: – Δεν το ζούνε Γέροντα, αλήθεια;
Hγούμενος Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Γέροντας Αγάθων: – Λυπηρό μεν παπα-Νικόλα, αλλά αυτή είναι η αλήθεια…
Πιστή: – Τι τους λείπει και δεν μπορούν να το ζήσουνε;
Καθηγούμενος Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Γέρων Αγάθων: – Ε, άμα δεν ψηλαφίσεις κάτι, άμα από την αρχή δεν πονέσεις, άμα δεν δώσεις Αίμα, δεν παίρνεις Πνεύμα. O καθένας για το Αίμα δεν ζορίζεται. Λούφα, την έχουν τη λύση, πού υπάρχουν πολλά λεφτά.
Πιστή: – Και το κοσμικό φρόνημα Γέροντα.
Καθηγούμενος Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Γέρων Αγάθων: – Γιατί πήραν όλοι επιδοτήσεις; Γιατί τα πήρανε; Έφτασε ο Υπουργός στον Αρσανά μας, λέει: «εδώ;». «Άσε, αυτοί είναι ταλιμπάν», λέει.
Πιστός: – Αντάλλαγμα υπάρχει;
π. Νικόλαος Μανώλης: – Οι ταλιμπάν δεν πήραν, πήραν όμως όλες οι άλλες οι Μονές.
Ηγούμενος Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Γέρων Αγάθων: – Σε όλα τα Μοναστήρια που πήγαινε, τεμενάδες…
π. Νικόλαος Μανώλης: – Μετάνοιες…
Ηγούμενος Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Γέρων Αγάθων: – Μετάνοιες και χαλιά, πράγματα, εκείνα… στον Υπουργό. Φτάσανε στον αρσανά μας μετά την Δοχειαρίου. Λέει: – «Εδώ;». – «Άσε, εδώ είναι ταλιμπάν, μακριά απ’ αυτούς», λέει. Γιατί; Γιατί δεν πήραμε χρήματα. Δεν μπορούσε να μας πει κανένας: «Τι κάνεις ρε Αγάθων;». Μπορούσε να τολμήσει κανένας να μου πει τίποτα;
Πιστός: – Δεν χρωστούσες σε κανέναν.
Καθηγούμενος Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Γέροντας Αγάθων: – Ε, αυτό το πράγμα εκτιμάται; Γι’ αυτό και δεν μασάω…
(Συνεχίζεται)
Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI
Δείτε σχετικά:
2016-2020: Άγιο Όρος και η αλλοίωση της Ορθοδόξου Πίστεως
– Μέρος Α΄:
Κεφάλαιο 1. Ψευδοσύνοδος της Κρήτης (Ιούνιος 2016)
– Μέρος Β΄:
Κεφάλαιο 2. Ψευδοαυτοκέφαλο των Ουκρανών Σχισματικών (Ιανουάριος 2019)
– Μέρος Γ΄:
Κεφάλαιο 3. Συμπροσευχές με αιρετικούς και αλλόθρησκους
Κεφάλαιο 4. Διακοπή Μνημόνευσης (Ιεροκανονική Αποτείχιση)
– Μέρος Δ΄:
Κεφάλαιο 5. Δίωξη Γέροντος Γαβριήλ και Ομολογητών Πατέρων
– Μέρος Ε΄:
Κεφάλαιο 6. Μασκοφορία, επιβολή κυβερνητικών μέτρων και Κατάργηση Αυτοδιοικήτου
– Μέρος ΣΤ΄:
Κεφάλαιο 7. Επικείμενη επίσκεψη του Πάπα σε Ελλάδα και Κύπρο