Ἄρθρο τοῦ μακαριστοῦ π. Νικολάου Μανώλη

Πόσο βοηθητική στην καταπολέμηση των παθών είναι η αρετή αυτή!

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Μία σπουδαία αρετή για την απόκτηση της οποίας αξίζει να αγωνιστεί ο ευλαβής χριστιανός είναι η λεγόμενη μνήμη θανάτου. Σε ένα από τους λόγους του αγίου Ιωάννη της Κλίμακας διαβάζουμε σχετικά για το πόσο βοηθητική στην καταπολέμηση των παθών είναι η αρετή αυτή.

Πολεμά την κοιλιοδουλία με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση των παθών γενικότερα: “Μνήμη θανάτου ἐναργὴς περιέκοψε βρώματα, βρωμάτων δὲ ἐν ταπεινώσει κοπέντων συνεξεκόπησαν πάθη.” Δηλαδή: Η ζωηρή μνήμη του θανάτου λιγοστεύει τα φαγητά. Και όταν περικόπτωνται με ταπεινοσύνη τα φαγητά, κόπτονται μαζὶ και τα πάθη. 

Οι Χαρακτηριστικές διηγἠσεις από το γεροντικό που ακολουθούν, προσδιορίζουν το μέγεθος της αρετής, αλλά και το πλαίσιο στο οποίο κινείται η ορθόδοξη πατερική αντίληψη πάνω στο θέμα αυτό.

Μνήμη θανάτου

Ἕνας Γέροντας Ἀσκητής πού δέν κατέβαινε ποτέ στον κόσμο, εἶχε διακονητή ἕναν καλό Χριστιανό. Αὐτός πουλοῦσε τά πανέρια τοῦ Γέροντος καί τοῦ ἔφερνε τό ψωμί του.

Στήν πόλη πού κατοικοῦσε ὁ διακονητής ἔμενε καί κάποιος πολύ πλούσιος, πού ἦταν ὅμως κακότροπος καί ἀσεβής ἄνθρωπος. Ξαφνικά μία μέρα πέθανε ὁ πλούσιος. Οἱ συγγενεῖς του γιά ἐπίδειξη τοῦ ἔκαναν μεγαλοπρεπέστατη κηδεία. Ὅλη ἡ πόλη καί πρῶτος ὁ Ἐπίσκοπος μ’ ὁλόκληρο τόν κλῆρο, συνόδευσαν τό νεκρό στό κοιμητήριο. Τόν ἔθαψαν σέ καλλιμάρμαρο μνημεῖο, γιά τό ὁποῖο σπαταλήθηκε ἀσυλλόγιστα πολύ χρῆμα…

Ὕστερα ἀπό τήν κηδεία τοῦ πλουσίου, ξεκίνησε ὁ καλός Χριστιανός νά πάει στόν Ἀσκητή στήν ἔρημο. Λίγο πιό ἔξω ἀπό τήν σπηλιά του ὅμως τόν βρῆκε νεκρό, φαγωμένον ἀπό κάποιο ἄγριο θηρίο.

Ὁ Χριστιανός ταράχτηκε. Θεέ μου, συλλογίστηκε, τί μυστηριώδη γεγονότα συμβαίνουν σ’ αύτόν τόν κόσμο; Ὁ ἀσεβής πλούσιος πέθανε ἀνώδυνα, εἰρηνικά, καί κηδεύτηκε μέ τιμές καί δόξες, ἐνῶ ὁ ἅγιος τοῦτος ἄνθρωπος πού Σοῦ ἦταν τόσο ἀφοσιωμένος, βρῆκε τόν πιό τραγικό θάνατο πού μπορεῖ νά φαντασθεῖ κανείς. Γιατί νά γίνονται αὐτά, Θεέ μου;

Ἐνῶ συλλογιζόταν ἔτσι, ἄκουσε φωνή νά τοῦ λέγει: «Ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατανόητη ἀπό τόν περιορισμένο ἀνθρώπινο νοῦ. Ἐκεῖνος ὁ ἀσεβής εἶχε καί κάποια καλά ἔργα πράξει στό διάστημα τῆς ζωῆς του. Ἔλαβε τήν ἀμοιβή τους στόν ἐπίγειο κόσμο. Στόν ἄλλο, μόνο τιμωρία τόν περιμένει. Ὁ Ἀσκητής, σάν ἄνθρωπος, εἶχε μικρές ἀτέλειες. Τίς πλήρωσε ἐδῶ, γιά νά παρου-σιασθεῖ τέλειος ἐμπρός στόν Δημιουργό του.

Από το Γεροντικό

ΠΡΕΠΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΛΛΟΥΣΑ ΚΡΙΣΗ ΓΙΑΤΙ ΕΚΕΙΝΟΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΕΥΚΟΛΑ ΚΥΡΙΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΘΗ.

Από το βίο του Αγίου Αντώνιου

O ΑΓΙΟΣ Αντώνιος έλεγε στους μαθητές του: Για να μην πέφτουμε σε αμέλεια και αφήνουμε την άσκηση, καλό είναι να μελετάμε πάντα τον αποστολικό λόγο: «Καθ’ ημέραν αποθνήσκω» (Α’ Κορ. 15:31).

Γιατί αν έτσι ζούμε κι εμείς, με καθημερινή δηλαδή την αίσθηση του θανάτου, δεν θ’ αμαρτήσουμε.

Αυτό που λέω, σημαίνει τούτο: Κάθε πρωί που ξυπνάμε, (να πιστεύουμε πως δεν θα ζήσουμε μέχρι το βράδυ. Και όταν πέφτουμε για ύπνο,) να πιστεύουμε πως δεν θα σηκωθούμε. Γιατί είναι άγνωστη, φυσικά, η διάρκεια της ζωής μας και μετριέται καθημερινά από τη θεία πρόνοια.

Αν λοιπόν είμαστε έτσι τοποθετημένοι εσωτερικά, ούτε θ’ αμαρτήσουμε ούτε καμιά κακή επιθυμία θα έχουμε ούτε θα οργιστούμε εναντίον κανενός ούτε θα μαζέψουμε θησαυρούς πάνω στη γη.

Αλλά, περιμένοντας καθημερινά το θάνατο, θα γίνουμε φτωχοί, και σε όλους θα τα συγχωρούμε όλα. Μα ούτε και γυναίκα θα ποθήσουμε ούτε κάποιας άλλης αισχρής ηδονής την απόλαυση θα κυνηγήσουμε, αλλά, σαν φευγαλέα που είναι, θα τη σιχαθούμε, ζώντας συνεχώς με την αγωνία (της φρικτής απολογίας μας) και έχοντας μπροστά στα μάτια μας την ημέρα της κρίσεως του Θεού, και γιατί ο μεγάλος φόβος και η ταλαιπωρία των βασάνων διαλύει τη γλυκύτητα της ηδονής και ανασταίνει την ψυχή όταν αρχίσει να πέφτει.

Από το βίο του άγίου ‘Ιωάννου του Ελεήμονος

Ο μεγάλος ‘Ιωάννης, ο πατριάρχης της Εκκλησίας της Αλεξανδρείας, για να χαράξει βαθιά μέσα στο νου του τη μνήμη του θανάτου και να την έχει πάντα ζωηρή μπροστά στα μάτια του, τι κάνει; Προστάζει πρώτα να του φτιάξουν τον τάφο του. να μην τον ολοκληρώσουν όμως, αλλά να τον αφήσουν μισοτελειωμένο. Κι έπειτα δίνει εντολή στους κατασκευαστές να έρχονται σε κάθε επίσημη γιορτή, και να του λένε δυνατά μπροστά σε όλους τους πανηγυριστές:

– Δέσποτα, το μνήμα σου είναι ατέλειωτο μέχρι σήμερα. Δώσε μας την άδεια να το τελειώσουμε, γιατί είναι άγνωστο πότε θα σ’ επισκεφθεί ο κλέφτης ο θάνατος.

Είπε ο αββάς Ηλίας:

Εγώ τρία πράγματα φοβάμαι πάντα: Όταν θα βγαίνει ή ψυχή μου από το σώμα, όταν θα βρίσκομαι μπροστά στο Θεό. Και όταν θα βγει η απόφαση εναντίον μου.

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra