Ο Θεόδωρος Α’ Λάσκαρης, πρώτος αυτοκράτορας μετά την άλωση της Πόλης από τους Λατίνους το 1204, βρισκόταν σε κλοιό θανάτου. Στα δυτικά οι Ιταλοί κυριαρχούσαν στις θάλασσες και στην βορειοδυτική Μικρά Ασία. Στην Ανατολή οι Τούρκοι του Ικονίου βρήκαν ευκαιρία να εισβάλλουν στα εδάφη της άλλοτε κραταιάς Ρωμανίας. Τρεις μόνο πόλεις έμεναν ελεύθερες, η Νίκαια, η Προύσα και η Φιλαδέλφεια. Η άλλοτε κραταιά πολιτεία των Ρωμαίων με δυσκολία μπορούσε να αναπνεύσει.

Ο δραστήριος Θεόδωρος δεν έμεινε αργός. Διευθέτησε με συμμαχίες την άμυνα έναντι των Φράγκων και σταθεροποίησε τα σύνορα στην Ανατολή. Έχτισε στα βουνά της Μικράς Ασίας ισχυρά κάστρα και εγκατέστησε φρουρές. Τους ορεσίβιους ακρίτες δεν τους άφησε στην τύχη τους. Τους εκπαίδευσε ώστε να είναι πάντοτε έτοιμοι και πρόθυμοι να κινηθούν εναντίον του εχθρού. Τους άφησε όλους αφορολόγητους και στους τολμηρότερους από αυτούς έδινε βασιλικά δώρα. Σιγά σιγά οι ακρίτες απέκτησαν περιουσίες και όσο πλήθαινε το βιός τους, τόσο αυξανόταν η προθυμία τους στην υπεράσπιση της πατρίδας.¹

Το 1261 ελευθερώθηκε η Κωνσταντινούπολη από τους Λατίνους και ο βασιλέας Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος με όλο το αρχοντολόι εγκατέλειψαν την ηρωική Νίκαια και εγκαταστάθηκαν στην λεηλατημένη πρωτεύουσα. Τα βλέμματα πλέον ήταν διαρκώς στραμμένα στην Δύση, την οποία ο Μιχαήλ προσπαθούσε πάση θυσία να εξημερώσει με οποιοδήποτε κόστος. Ακόμα και με την υποταγή της Ορθοδοξίας στον Πάπα (Σύνοδος Λυών 1272). Η Ανατολή εγκαταλείφθηκε, οι Ακρίτες που κράτησαν για δεκαετίες το σύνορο πολύ πέρα από τον Σαγγάριο έλαβαν τον “μισθό” τους. Φορολογήθηκαν βαριά και το βιός, που απέκτησαν με ιδρώτες και αίματα, μεταφέρθηκε στα αυτοκρατορικά ταμεία. Σε μια φοροεισπρακτική του εξόρμηση ο αυτοκρατορικός αξιωματούχος Χαδηνός βρήκε στα σύνορα άνδρας “βαθυπλούτους και κτήμασι και θρέμμασι βρύθοντας” και κατέσχεσε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας τους. Τέτοιο πάθημα οι ακρίτες ποτέ δεν το περίμεναν.

Όσο το φρόνημα των ακριτών μειωνόταν, τόσο οι Τούρκοι αποθρασύνονταν. Άρχισαν να καταλαμβάνουν σημεία στρατηγικά και το σύνορο περιήλθε για χρόνια σε κατάσταση ασταθούς ισορροπίας. Ούτε οι δικοί μας μπορούσαν να απωθήσουν τους Τούρκους, ούτε οι Τούρκοι να υποτάξουν τους δικούς μας. Ότι δεν κατόρθωσαν οι Τούρκοι το προκάλεσε η φτώχεια και η παρακμή του τόπου. Τους μάχιμους ακρίτες αντικατέστησαν οι αυτοκρατορικοί στρατιώτες, οι μισθοί των οποίων δίνονταν καθυστερημένοι και μειωμένοι. Οι αξιωματικοί άρχισαν να κατακρατούν τους μισθούς των στρατιωτών. Ο πληθυσμός άρχισε να μειώνεται, είτε εξαιτίας των επιδρομών των Τούρκων, είτε γιατί οι δικοί μας προσχωρούσαν στους αντιπάλους για να σωθούν, είτε γιατί μετανάστευαν. Οι Τούρκοι χωρίς αντίσταση κατελάμβαναν τα φρούρια και με ασφάλεια πλέον εξεστράτευσαν κατά των Ελλήνων. Στα 1280 το τέλος του Ελληνισμού στην Μικρά Ασία ήταν ήδη κοντά. Κανείς δεν μπορούσε ή δεν ήθελε να πιστέψει την τουρκική πλημμυρίδα που θα ακολουθούσε.

Θράκη – Αιγαίο – Κύπρος 2019

Από το 1821 μέχρι το 1922 ο Ελληνισμός έκανε την δική του reconquista. Παρά τα όποια του προβλήματα, η Ελλάς επί 100 χρόνια διαρκώς επεκτεινόταν σε βάρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μετά την αποτυχία της Μικρασιατικής εκστρατείας και την επακολουθήσασα καταστροφή ο Ελληνισμός βρίσκεται στην ίδια θέση που βρέθηκε 800 χρόνια πριν, με τα ανατολικά σύνορα σε ξηρά και θάλασσα υπό συνεχή αμφισβήτηση. Μια μικρή χώρα όπως η δική μας, που το δυτικό με το ανατολικό της σύνορο απέχουν δέκα λεπτά με πολεμικό αεροσκάφος, το κέντρο οφείλει να έχει μόνιμα στραμμένη την προσοχή του στα κινδυνεύοντα άκρα. Αλίμονο!!! Το Αιγάλεω, η Πάρνηθα η Πεντέλη και ο Υμηττός εμποδίζουν την Αθήνα να κοιτάξει προς τον Έβρο, το Αιγαίο, την Κύπρο. Αδυνατεί ακόμα και να ορίσει πια είναι τα σύνορά της, η ΑΟΖ της, με τον φόβο του πολέμου.

Οι ομοιότητες με την εποχή εκείνη εφιαλτικές. Μια πρωτεύουσα παμφάγα, που απομυζά τον πλούτο που παράγει η περιφέρειά, μια κοινωνία χωρίς συνοχή, λαός χωρίς πίστη, πολιτική ηγεσία υποταγμένη πνευματικά, ψυχικά και διανοητικά στους Δυτικούς, περιορισμός των αμυντικών δαπανών για την αντιμετώπιση των οικονομικών δυσχερειών του κράτους…. Στην ακριτική Ελλάδα η κατάσταση θλιβερή: φορολογία δυσβάσταχτη, παραγωγή ισχνή, δημογραφία τραγική, μετανάστευση ως μόνη λύση. Τα σύνορα μπάζουν, πρόσφυγες, λαθρομετανάστες, πράκτορες.

Η Εκκλησία, η μόνη δύναμη που μπορεί να εμπνεύσει τον Ελληνικό Λαό και να τον σηκώσει από τον βόρβορο της αποστασίας, είναι η ίδια με η Εκκλησία του Ουνίτη πατριάρχη Βέκκου που γύρω στα 1275 έσφαζε Ορθόδοξους Ιερείς και Μοναχούς για να επιβάλει την ένωση με τους Παπικούς. Τέτοια Εκκλησία μοιάζει με τον κουφάρι του νεκρού Έκτορα που το σέρνει, δεμένο στο άρμα της, η Μασωνία. Ατιμασμένη από την αίρεση και τις πολιτικές σκοπιμότητες, ανίκανη να σώσει την Πατρίδα.

Από την άλλη οι Τούρκοι, παρά τα όποια προβλήματά τους, εξοπλίζονται σαν αστακοί για να επιδοθούν στην αρχαία τους συνήθεια, την ληστεία, αυτή την φορά στα χρυσοφόρα ύδατα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.

Επίλογος

Ο Θεόδωρος Α’ Λάσκαρης δεν είχε τίποτα παρά μόνο θάρρος, πίστη στο Θεό και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του Έθνους. 50 χρόνια μετά την άλωση του 1204, αυτός και οι διάδοχοί του, Άγιος Ιωάννης Γ’ Βατάτζης και Θεόδωρος Β’ Λάσκαρης, παρέδωσαν στον Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγο το ισχυρότερο κράτος της χερσονήσου του Αίμου και της Μικράς Ασίας.

Ο Μιχαήλ κατέστρεψε τους πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίχθηκε η ισχύς της Ρωμανίας για 50 χρόνια. Έχασε την εμπιστοσύνη στις εθνικές δυνάμεις, για χάρη της συμμαχίας των Δυτικών θυσίασε την Εκκλησία, χώρισε τον λαό σε ενωτικούς και ανθενωτικούς φέρνοντας τον μεγαλύτερο διχασμό στην ιστορία του ελληνικού έθνους, απομύζησε τους ακρίτες και κατέστησε τα ανατολικά σύνορα επισφαλή. Η ανικανότητα του γιου του Ανδρόνικου ολοκλήρωσε την καταστροφή.

Αναρωτηθήκαμε, λοιπόν, ποτέ ποιοί είναι οι πυλώνες ισχύος της πατρίδας μας; Απαντήσεις του τύπου “είμαστε νησίδα σταθερότητας και δημοκρατίας σε μια επισφαλή περιοχή του πλανήτη” ή “τα σύνορά μας είναι σύνορα της Ευρώπης” δεν είναι αποδεκτές.

Αγαθώνικος

• 1 Συγγραφικαί Ιστορίαι, Γεωργίου Παχυμέρη