Άρθρο του μακαριστού πρωτοπρ. Νικολάου Μανώλη

“Οἱ ἐχθροί μέ δίδαξαν νά μάθω αὐτό πού δύσκολα μαθαίνει κανείς, ὅ,τι δηλαδή, ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει ἐχθρούς στόν κόσμο, ἐκτός ἀπό τόν ἑαυτό του!” (Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς)

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, ἀπαντάει σέ μία ἐρώτηση ἑνός νέου δασκάλου πού ρωτάει σχετικά μέ τό ἄν ὑπάρχουν σήμερα πραγματικοί Ὀρθόδοξοι χριστιανοί.

Νεαρός δάσκαλος: «Ὑπάρχουν σήμερα πραγματικοί Ὀρθόδοξοι χριστιανοί;».

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: «Ὑπάρχουν, ὑπάρχουν πολλοί. Ἐάν δέν ὑπήρχαν ὁ λαμπερός ἥλιος θά ἔσβηνε. Ἀλιώτικα πρός τί θά φώτιζε τόσο πολύτιμο καντήλι σ’ ἕνα θηριοτροφείο;

Θά χρειαζόμουν πολύ χαρτί γιά νά γράψω τά θαυμάσια παραδείγματα τῶν πραγματικῶν Ὀρθόδοξων χριστιανῶν πού συνάντησα στήν ζωή μου. Καί σέ σένα πολύς χρόνος νά τά διαβάσεις καί νά γλυκαίνεις τήν ψυχή σου!».

Πρός τό παρόν κοίταξε τόν ἑαυτό σου σέ αὐτό τό ἕνα παράδειγμα: «Εἶχαμε πάει τό προηγούμενο καλοκαίρι στήν πόλη τῆς Σερβίας Σάμπατς (Σερβικά: Шабац/Šabac) στήν περιοχή Μάτσβα. Σέ ένα μικρό σταθμό περιμέναμε τό τρένο. Παρατήρησα μία γριά χωριάτισσα δίπλα στίς ράγες. Μαραμένο γέρικο πρόσωπο ὅμως φωτισμένο μέ ἐκείνο τό παράξενο μυστηριώδες φῶς πού συχνά παρατηρείται στά πρόσωπα πνευματικῶν ἀνθρώπων». Τήν ρώτησα.

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: «Ποιόν περιμένεις ἀδελφή;».

Ἀδελφή: «Ἔεεε! Ὅποιον μοῦ στείλει ὁ Κύριος εἶπε ἐκείνη».

Ἀπό τή συζήτηση πού ἀκολούθησε, μάθαμε ὅτι κάθε μέρα ἐρχόταν στό σταθμό γιά νά δεῖ ἐάν θά ὑπάρξει κάποιος φτωχός ταξιδιώτης πού νά χρειάζεται ψωμί καί κλίνη. Καί ὅταν τύχει κάποιος τέτοιος, τόν δεχόταν μέ χαρά σάν ἀπό τόν Κύριο σταλμένο. Καί τόν πήγαινε στό σπίτι της πού βρίσκεται ἕνα χιλιόμετρο πιό μακριά.

Ἀκόμα καταλάβαμε ἀπό τή συζήτηση ὅτι ἐκείνη διάβαζε τήν Ἁγία Γραφή, πήγαινε στήν ἐκκλησία στίς λειτουργίες, νήστευε καί κρατούσε ὅλο τό Νόμο τοῦ Θεοῦ, σύμφωνα μέ τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου:«ὁ ἔχων τάς ἐντολάς μου καί τηρῶν αὐτάς, ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν με· ὁ δέ ἀγαπῶν με ἀγαπηθήσεται ὑπό τοῦ πατρός μου, καί ἐγώ ἀγαπήσω αὐτόν καί ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτόν» (Ἰωαν. 14, 21). Οἱ γείτονές της, ὕστερα μᾶς εἶπαν ὅτι αὐτή ἡ γυναίκα ἦταν πραγματική Ἁγία.

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: «Στό τέλος ἐγώ προσπάθησα νά παινέψω τήν εὐαγγελική της φιλοξενία. Ὅμως πρίν τελειώσω ἐκείνη ἀναστέναξε καί είπε».

Ἀδελφή: «Μά δέν εἴμαστε ἐμεῖς οἱ φιλοξενούμενοί Του (τοῦ Κυρίου) κάθε μέρα σέ ὁλόκληρη τήν ζωή μας; Καί δάκρυα ἔλαμψαν στά μάτια της».

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: «Ὤ! ἐλεήμων καί γλυκιά λαϊκή ψυχή! Νεαρέ μου φίλε ἐάν ὀνομάζεσαι δάσκαλος τοῦ λαοῦ μπορεῖς συχνά καί νά ντραπεῖς, ὅμως ἐάν ὀνομάζεσαι μαθητής τοῦ λαοῦ δέν θά ντραπεῖς ποτέ! Τό Ἅγιο ἔλεος τοῦ Θεοῦ νά σέ φωτίσει!» (1).

Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, γνώριζε πολλούς πραγματικούς Ὀρθόδοξους στήν ἐποχή του, τούς ὁποίους ἔνιωθε καί ἀγαπούσε ὡς ἀδελφούς του, ἀλλά γνώριζε τόν εὐαγγελικότρόπο νά ἀγαπάει καί τούς ἐχθρούς του. Διά τοῦτο προσευχόταν θερμά πρός τόν Κύριο:

Εὐλόγησε τούς ἐχθρούς μου, Κύριε! «Ἀκόμη κι ἐγώ τούς εὐλογῶ καί δέν τούς καταριέμαι.

Οἱ ἐχθροί μέ ἔχουν ὁδηγήσει στήν ἀγκάλη Σου περισσότερο ἀπ’ ὅ,τι οἱ φίλοι μου. Οἱ φίλοι μου μέ ἔχουν προσδέσει στή γῆ, ἐνῶ οἱ ἐχθροί μέ ἔχουν λύσει ἀπό τή γῆ καί ἔχουν συντρίψει ὅλες τίς φιλοδοξίες μου στόν κόσμο.

Οἱ ἐχθροί μέ ἔχουν ἀποξενώσει ἀπό τίς ἐγκόσμιες πραγματικότητες καί μέ ἔκαναν ξένο καί ἀπισυσχετισμένον ἀπό τή ζωή τοῦ κόσμου. Ὅπως ἀκριβῶς ἕνα κυνηγημένο ζῶο βρίσκει πιό ἀσφαλές καταφύγιο ἀπό ἕνα ἄλλο πού ζῆ στήν ἡσυχία, ἔτσι κι ἐγώ. Καταδιωγμένος ἀπό τούς ἐχθρούς, ἔχω ἀνακαλύψει τό ἀσφαλέστερο καταφύγιο καί προφυλάσσομαι κάτω ἀπό«τή σκιά τῶν πτερύγων Σου», ὅπου οὔτε φίλοι οὔτε ἐχθροί μποροῦν νά ἀπωλέσουν τήν ψυχήν μου».

Εὐλόγησε τούς ἐχθρούς μου, Κύριε! «Ἀκόμα καί ἐγώ τούς εὐλογῶ καί δέν τούς καταριέμαι.

Αὐτοί μᾶλλον, παρά ἐγώ, ἔχουν ὁμολογήσει τίς ἁμαρτίες μου ἐνώπιον τοῦ κόσμου. Αὐτοί μαστίγωναν κάθε φορά πού ἐγώ δίσταζα νά τιμωρήσω τόν ἑαυτόν μου. Μέ βασάνιζαν, κάθε φορά πού ἐγώ προσπαθοῦσα νά ἀποφύγω τά βάσανα. Αὐτοί μέ ἐπέπληταν, κάθε φορά πού ἐγώ κολάκευα τόν ἑαυτόν μου. Αὐτοί μέ κτυποῦσαν κάθε φορά πού ἐγώ εἶχα παραφουσκώσει ἀπό τήν ἀλαζονεία».

Εὐλόγησε τούς ἐχθρούς μου, Κύριε! «Ακόμη καί ἐγώ τούς εὐλογῶ καί δέν τούς καταριέμαι.

Κάθε φορά πού εἶχα κάνει τόν ἑαυτόν μου σοφό, αὐτοί μέ ἀποκάλεσαν ἀνόητο. Κάθε φορά πού εἶχα κάνει τόν ἑαυτόν μου δυνατό, αὐτοί μέ περιγέλασαν σάν νά εἴμουνα νάνος. Κάθε φορά πού θέλησα νά καθοδηγήσω ἄλλους, οἱ ἐχθροί μέ ἔσπρωξαν στό περιθώριο. Κάθε φορά πού ἔσπευδα νά πλουτίσω, αὐτοί μέ ἐμπόδισαν μέ σιδερένια χέρια. Κάθε φορά πού εἶχα σκεφθεῖ ὅτι θά κοιμόμουν πιά εἰρηνικά, αὐτοί ἄγρια μέ ξύπνησαν. Κάθε φορά πού προσπάθησα νά κτίσω ἑνα σπίτι γιά νά ζήσω ἐκεῖ χρόνια πολλά καί εἰρηνικά, αὐτοί τό κατεδάφισαν καί μέ ἔβγαλαν ἔξω».

Στ’ ἀλήθεια, Κύριε, οἱ ἐχθροί μου μέ ἔχουν ἀποσυνδέσει ἀπό τόν κόσμο καί ἅπλωσαν τά χέρια μου στό κράσπεδο τοῦ ἱματίου Σου.

Εὐλόγησε τούς ἐχθρούς μου, Κύριε! «Ἀκόμη κι ἐγώ τούς εὐλογῶ καί δέν τούς καταριέμαι».

Εὐλόγησέ τους καί πλήθυνέ τους!

Πλήθυνέ τους καί κάνε τους ἀκόμα πιό σκληρούς ἐναντίον μου: «Ὥστε ἡ καταφυγή μου σέ Σένα νά μήν ἔχει ἐπιστροφή. Νά διαλυθεῖ ἡ κάθε ἐλπίδα μου στούς ἀνθρώπους σάν ἱστός ἀράχνης. Ν’ ἀρχίσει ἀπόλυτη γαλήνη νά βασιλεύει στήν ψυχή μου. Νά γίνει ἡ καρδιά μου τάφος τῶν δύο κακῶν διδύμων ἀδελφῶν μου: τοῦ θυμοῦ καί τῆς ἀλαζονείας».

Πλήθυνέ τους καί κάνε τους ἀκόμα πιό σκληρούς ἐναντίον μου: «Νά μπορέσω νά ἀποθηκεύσω ὅλους τούς θησαυρούς μου «ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Νά μπορέσω γιά πάντα νά ἐλευθερωθῶ ἀπό τήν αὐταπάτη, ἡ ὁποία μέ περιέπλεξε στό θανατηφόρο δίκτυ τῆς ἀπατηλῆς ζωῆς».

Οἱ ἐχθροί μέ δίδαξαν νά μάθω αὐτό πού δύσκολα μαθαίνει κανείς, ὅ,τι δηλαδή, ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει ἐχθρούς στόν κόσμο, ἐκτός ἀπό τόν ἑαυτό του!…

«Εἶναι πράγματι δύσκολο γιά μένα νά πῶ ποιός μοῦ ἔκανε περισσότερο καλό καί ποιός περισσότερο κακό: «Οἱ ἐχθροί ἤ οἱ φίλοι μου;» Γι’ αὐτό, εὐλόγησε Κύριε, καί τούς φίλους μου καί τούς ἐχθρούς μου…» (2).

Ἐμεῖς ἀδελφοί μου, γνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχουν καί σήμερα πραγματικοί Ὀρθόδοξοι χριστιανοί. Μπορεῖ νά εἶναι λίγοι, δηλαδή μιά χούφτα. Εἶναι ἡ ἱερή χούφτα τοῦ Θεοῦ. Εἶναι πολύ λίγοι ὅσοι ἀντιστάθηκαν στήν ἐκκοσμίκευση καί κρατήθηκαν ἀλώβητοι ἀπό τό δαιμονικό πνεῦματῆς παναίρεσης τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ὡστόσο, ὑπάρχουν καί σήμερα Ὀρθόδοξοι πού τηροῦν τό Νόμο τοῦ Θεοῦ καί αἰσθάνονται ἀδελφοί μεταξύ τους, ἀλλά ταυτόχρονα δέ, δέν παύουν νά αἰσθάνονται ὅτι εἶναι ἀδελφοί καί μέ ὅλους τούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐνῶ συνεχίζουν ταπεινά νά ἀναζητοῦν καί νά μελετοῦν μέ προσοχή τά ἔργα τῶν Ἁγίων Πατέρων μας, εἶναι οἱ μόνοι πού ἀληθινά συμβαδίζουν μέ τήν Ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία. Σήμερα, ζούμε στή νέα ἐποχή, ἀκριβῶς πρίν ἀπό τά χρόνια τοῦ ἀντιχρίστου, ὅπου ἀπαιτείται ἀπό ἐμᾶς τούς πιστούς ἡ κατάθεση τῆς ψυχῆς μας καί ἡ ὁμολογία τῆς Ὀρθόδοξης Πίστης. Ὅλοι οἱ ἅγιοι φάνηκαν ἀντάξιοι τῆς πίστης τους στόν ἕνα καί ἅγιο Τριαδικό Θεό. Γι’ αυτό ὁμολόγησαν τό Πανάγιο ὄνομά Του, μέ τίμημα τήν ἴδια τους τή ζωή, εἴτε μέσα ἀπό τήν ἄσκηση, εἴτε μέσα ἀπό τό μαρτύριο, εἴτε μέσα ἀπό τίς συκοφαντίες, εἴτε μέ τίς τιμωρίες, εἴτε μέ τίς ἐξορίες καί τίς ἄδικες καθαιρέσεις -γιά λόγους πίστεως σέ ἐποχές αἱρέσεων- ἀπό τό σεμνό καί βασιλικό ἀξίωμα τῆς Ἁγίας Ἱεροσύνης τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ἐμεῖς ἀδελφοί μου, ὡς ἑπόμενοι καί ἀκόλουθοι τῶν Ἁγίων Πατέρων ἀντισταθήκαμε στήν παναίρεση πού ἔχει ἁλώσει τήν Ἱεραρχία στήν Ἐκκλησία μας καί προβήκαμε στή διακοπή μνημοσύνου τοῦ αἱρετικοῦ ἤ αἱρετίζοντος ἐπισκόπου, ὅπως συνιστᾶται ἀπό τόν 15ο Κανόνα τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου (861) τοῦ Μεγάλου Φωτίου, ὅταν ὁ ἐπίσκοπος δημοσίως κηρύσσει «γυμνῇ τῇ κεφαλῇ», φανερά καί ἀπροκάλυπτα, κάποια αἵρεση, καταδικασμένη ἀπό Συνόδους ἤ Ἁγίους Πατέρες. Μέ τήν ἱεροκανονική Ἀποτείχιση, σήμερα εἴμαστε εἰς τήν θέσιν νά ἀπολαμβάνουμε τήν προστασία καί τήν Χάρη τοῦ Κυρίου μας. Γιά τόν λόγο αὐτό, προσεύχομαι καί παρακαλῶ τόν Κύριο, ὅπως καί τόν Ἅγιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς, πού μέ ἐμπνέει, καί μαζί μέ τόν ἅγιο κι ἐγώ λέω, εὐλόγησε τούς ἐχθρούς μου, Κύριε! Ἀκόμη κι ἐγώ τούς εὐλογῶ καί δέν τούς καταριέμαι.

Κύριε, εὐλόγησε τούς ἀδελφούς καί τούς ἐχθρούς μου!

Κράτησέ με κάτω ἀπό «τή σκιά τῶν πτερύγων Σου»: Ὥστε μέ τούς ἀδελφούς μου νά αἰσθανόμαστε ἀδιάκοπα τήν δική Σου παρουσία καί ἀσταμάτητα νά ἐπικοινωνούμε μέσῳ αὐτῆς τῆς νοερᾶς προσευχῆς μαζί Σου: «Πάντοτε χαίρετε, ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε, ἐν παντί εὐχαριστεῖτε· τοῦτο γάρ θέλημα Θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ εἰς ὑμᾶς» (Α΄ Θεσ. 5, 16-18).

Κράτησέ με κάτω ἀπό «τή σκιά τῶν πτερύγων Σου»: Νά ποιοῦμε ὁλόκληρη ἡ ἀδελφότητά μας ἀενάως καί ἀόκνως τό Θεῖο θέλημά Σου, σύμφωνα μέ τό ἁγιογραφικό«τό Πνεῦμα μή σβέννυτε, προφητείας μή ἐξουθενεῖτε. πάντα δέ δοκιμάζετε, τό καλόν κατέχετε· ἀπό παντός εἴδους πονηροῦ ἀπέχεσθε» (Α΄ Θεσ. 5, 19-22).

Ἂς φροντίζουμε καί ἐμεῖς ἀσταμάτητα νά στεκόμαστε στήν παρουσία τοῦ οὐράνιου Πατέρα μας μέ καθαρή καρδιά, μέ ἅγιες σκέψεις καί μέ προσευχές, ὥστε: «Αὐτός δέ ὁ Θεός τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς, καί ὁλόκληρον ὑμῶν τό πνεῦμα καί ἡ ψυχή καί τό σῶμα ἀμέμπτως ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη. πιστός ὁ καλῶν ὑμᾶς, ὅς καί ποιήσει» (Α΄ Θεσ. 5, 23-24).

Ἀδελφοί μου, ὁ Κύριος μᾶς ἔδωσε τό δικαίωμα νά ἐπικαλοῦμαστε τόν δικό Του Πατέρα, ὡς δικό μας Πατέρα. Τί πιό γλυκό ὑπάρχει ἀπό αὐτό, ὥστε καί φιλότιμα νά προσευχόμαστε και κατά τό ἅγιο θέλημά Του, σύμφωνα μέ τό «ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε»; Διά τοῦτο, «Ἀδελφοί, προσεύχεσθε περί ἡμῶν. Ἀσπάσασθε τούς ἀδελφούς πάντας ἐν φιλήματι ἁγίῳ» (Α΄ Θεσ. 5, 25-26).

Σᾶς ἀσπάζομαι πάντας τούς ἀδελφούς μου ἐν φιλήματι ἁγίῳ.

Ἡ Xάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μεθ᾿ ἡμῶν· ἀμήν.

• 1. Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς-Ὑπάρχουν σήμερα πραγματικοί χριστιανοί; Ἀπό τό βιβλίο «Δρόμος χωρίς Θεό δέν ἀντέχεται»
• 2. Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ἐπισκόπου Ἀχρίδος (1880 – 5/18 Μαρτίου 1956)

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI