Άρθρο του μακαριστού πρωτοπρ. Νικολάου Μανώλη

“Γιά τοῦτο συνέχεια νά ἐπικαλεῖσθε τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, μέχρις ὅτου ἡ καρδιά καταπιεῖ τόν Κύριον, καί πάλιν ὁ Κύριος καταπιεῖ τήν καρδιά, κι ἔτσι ἡ καρδιά καί ὁ Κύριος γίνουν ἕνα πράγμα” (Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος)

Οι Άγιοι Πατέρες μας, είχαν έναν κανόνα προσευχής για να είναι πάντα σε εγρήγορση και μέσα στη χάρη του αγίου Τριαδικού Θεού. Έκαναν τον κανόνα καθημερινά και τον είχαν λάβει με την ευχή του πνευματικού τους πατέρα. Σήμερα, όλοι οι έμπειροι πνευματικοί, αυτό συνιστούν στα πνευματικά τους παιδιά, όταν βρίσκονται στο ξεκίνημα του αγώνα τους για την πνευματική ζωή.

Ο κανόνας είναι η ευχή του Ιησού που κάνουμε καθημερινά συνήθως με αγρυπνία, την οποία πραγματοποιούμε μόνο μέσα στο Κελλί μας. Θυσιάζουμε λίγο ή περισσότερο από τον ύπνο μας για να κάνουμε τον κανόνα με το κομποσχοίνι μας, έτσι όπως όρισε ο Πνευματικός. Με τον κανόνα ξεκινάμε ουσιαστικά να μαθαίνουμε τη νοερά ευχή του Ιησού και να βιώνουμε τη μεγάλη αξία της ευχής και τη μεγάλη ανάγκη που υπάρχει για να λέμε αυτή την προσευχή. Είναι καλό να εκπληρώνουμε τον κανόνα μας καθημερινά. Όταν έχουμε μία ημέρα κάποια δυσκολία και δεν μπορούμε τον κάνουμε, τότε ας το σημειώνουμε σε χαρτί για να τον αναπληρώσουμε άλλη μέρα. 

Από τον κανόνα της προσευχής καλλιεργείται σε εμάς η επιθυμία να λέμε την ευχή και σε άλλες στιγμές μέσα στην ημέρα. Μας εισάγει στην καρδιακή προσευχή της Εκκλησίας μας. Είναι η αδιάλειπτη προσευχή για την οποία μας μίλησε και που είχε ο Κύριος ως άνθρωπος πάνω στη γη. Είναι αυτή η καρδιακή προσευχή που ο Κύριος την έδωσε ως δωρεά στον πιστό, ώστε να μπορεί να ζήσει με την υπακοή στις Θείες εντολές Του και με την υπακοή στον έμπειρο Πνευματικό. Ο Ορθόδοξος Πνευματικός που βιώνει αυτή την προσευχή μέσα στην καρδιά του και έχει καθαρό το νου του, δύναται να μας βοηθήσει να την αποκτήσουμε και εμείς με την αληθινή μετάνοιά μας και την καθαρή εξομολόγηση των αμαρτιών μας, αλλά οπωσδήποτε και όλων των αμαρτωλών λογισμών και φαντασιώσεων μας.

Ένας εξομολογούμενος πιστός πήγε στον π. Εφραίμ τον Φιλοθεΐτη, στην Ιερά Μονή του Αγίου Αντωνίου στην έρημο της Αριζόνα, και πριν κοιμηθεί ο άγιος Γέροντας, αναφέρει τα εξής: “Στην διάρκεια της εξομολόγησής μου, ο Γέροντας μου είπε δύο φορές το εξής: «Ένας άνθρωπος… ανέβηκε στον ουρανό και μίλησε με τον Χριστό και του είπε: «Κύριε πρέπει να το κάνεις πιο εύκολο για τους ανθρώπους να σώζονται. Είναι πολύ αδύναμοι και πέφτουν εύκολα στην αμαρτία».

Ο Χριστός του είπε: “Θα σώζονται, φτάνει να λένε δύο προσευχές. Η μία έχει πέντε λέξεις και η άλλη τέσσερις λέξεις”. 

Και μέτρησε στα δάχτυλα του τις δύο προσευχές: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον ἡμᾶς» και το «Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς»!

Ο εξομολογούμενος αποκαλύπτει ότι ο Γέροντας Εφραίμ, του το ανέφερε αυτό δύο φορές, γι’ αυτό τον λόγο ρώτησε τον Γέροντα: “Να το λέω στους Έλληνες Γέροντα;” Και του απάντησε ο άγιος Γέροντας: “Γι’ αυτό στο λέω, να το λες στους Έλληνες”. 

Ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, όμως, έχει ήδη μιλήσει στους Έλληνες για τον τρόπο της σωτηρίας τους και για τη νοερά προσευχή, ενώ ο Άγιος Γέροντας Εφραίμ το υπενθυμίζει στις μέρες μας σε όλους, διότι με την ευχή θα καθαρίσουμε την καρδιά μας από τα πάθη. 

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος στό λόγο του περί νήψεως καί προσευχῆς, μᾶς λέγει γιά τό ὕψος τῆς ἀληθινῆς καί καθαρᾶς προσευχῆς: «Ἀδελφοί, ν᾿ ἀσχολεῖσθε πάντοτε μέ τή νοερά προσευχή καί νά μήν ἀπομακρύνεστε ἀπό τόν Κύριο Ἰησοῦν, μέχρις ὅτου πετύχετε τά ἐλέη Του καί τούς οἰκτιρμούς Του.

Νά μή ζητᾶτε τίποτε ἄλλο εἰμή τό ἄπειρον αὐτοῦ ἔλεος καί τοῦτο ἀρκεῖ γιά τή σωτηρία σας. 

Ζητοῦντες δέ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, νά βοᾶτε μέ ταπεινή καί συντριμμένη καρδιά ἀπό τό πρωί μέχρι τό βράδυ καί ἄν εἶναι δυνατόν καί ὅλη τή νύχτα λέγοντας συνέχεια «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησον ἡμᾶς».

Ὅθεν σᾶς παρακαλῶ, ἀδελφοί, βιάζετε τό νοῦ σας στήν εὐχή τούτη μέχρι θανάτου. 

Γιατί τό ἔργο αὐτό τῆς προσευχῆς ἀπαιτεῖ βία μεγάλη, γιατί τό πολεμοῦν οἱ δαίμονες καί στενή καί θλιμμένη εἶναι ἡ ὁδός, πού ὁδηγεῖ στήν αἰώνια ζωή καί ὅσοι βιάζονται εἰσέρχονται, ὅπως εἶπε καί τό ἀψευδές στόμα τοῦ Κυρίου μας.

Καί δεύτερον παρακαλῶ, ἀδελφοί, μή ξεκόβετε τήν καρδιά σας καί τό νοῦ σας ἀπό τόν Θεό, ἀλλά προσέχετε νά κρατᾶτε τήν καρδιά σας καθαρή ἀπό κάθε πονηρό λογισμό ἐπικαλούμενοι τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ἕως ὅτου φυτευθεῖ στίς καρδιές σας τό σωτήριο καί πανάγιο ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ καί μορφωθεῖ μέσα σας ὁ Χριστός.

Τότε θά νιώσετε μέσα στίς καρδιές σας τά ὑπερφυσικά καί οὐράνια αὐτοῦ χαρίσματα καί ἐνεργείας καί μή ξεχνᾶτε ποτέ ὅτι «ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν ἀνήκει σέ κείνους πού βιάζουν τίς θύρες της».

Καί τρίτην, ἀδελφοί, παράκληση σᾶς ἀπευθύνω.

Μή παύσετε μήτε ν᾿ ἀμελήσετε τόν κανόνα τοῦτο τῆς νοερᾶς προσευχῆς, γιατί ἄκουσα νά λέγουν οἱ Πατέρες μας: Ἐκεῖνος πού ἀμελεῖ τόν κανόνα τοῦτον τῆς προσευχῆς δέν εἶναι Ὀρθόδοξος Χριστιανός! 

Γιατί ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός κι ὅταν τρώγει κι ὅταν πίνει κι ὅταν κάθεται κι ὅταν ἐργάζεται κι ὅταν βαδίζει, ὀφείλει νά κράζει ἀδιάκοπα μέσα στήν καρδιά του τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με». 

Κι αὐτό ἵνα ἡ συνεχής αὐτή ἐνθύμηση τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ κινήσει σέ πόλεμο τό δράκοντα, πού φωλιάζει στίς καρδιές μας. Καί τότε, εἴτε τά καλά καί θεῖα χαρίσματα εἴτε τά κακά καί τά πάθη, πού κρύβονται μέσα μας, θά βρεῖ καί θά τά γνωρίσει μέ τή νοερά Προσευχή, ἡ μέ αὐτήν ἀσχολούμενη ψυχή.

Καί πρῶτον μέν θά γνωρίσει κάθε ρυπαρό καί πονηρό μολυσμό, δεύτερον δέ θά νιώσει τά καλά καί θεῖα χαρίσματα, διότι ἡ εὐχή θά καταβάλει ὅλη τή δύναμη τοῦ διαβόλου, πού ἐνεργεῖ μέσα μας, καί σιγά σιγά θά τήν ἐκμηδενίσει! 

Τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ κατερχόμενο στά βάθη τῆς καρδιᾶς μας θά κατατροπώσει τό δράκοντα τόν κρατοῦντα τίς νομές τῆς καρδιᾶς μας, θά ἐλευθερώσει τήν ψυχή μας ἀπό τήν ἐξουσία τοῦ διαβόλου καί θά ζωντανέψει αὐτήν, πού ἦταν νεκρή ἀπό τήν ἁμαρτία!

Γιά τοῦτο συνέχεια νά ἐπικαλεῖσθε τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, μέχρις ὅτου ἡ καρδιά καταπιεῖ τόν Κύριον, καί πάλιν ὁ Κύριος καταπιεῖ τήν καρδιά, κι ἔτσι ἡ καρδιά καί ὁ Κύριος γίνουν ἕνα πράγμα.

Ἀλλά πρέπει νά γνωρίζετε ὅτι δέν μπορεῖτε νά πετύχετε αὐτό τό ἔργο σέ μιά ἤ δυό μέρες, ἀλλά χρειάζεται καί χρόνος μακρύς καί ἀγώνας πολύς, μέχρις ὅτου νά ἐξέλθει ἀπό τήν καρδιά ὁ σατανάς, νά εἰσέλθει δέ καί νά ἐνοικήσει καί κατοικήσει σ᾿ αὐτήν ὁ Δεσπότης Χριστός!… 

Τοῦτο ἐπιβεβαιώνει καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφοντας: «Ἔχετε νά πολεμήσετε ἐχθρούς ὄχι αἰσθητούς καί σωματικούς, ἀλλά ἀσώματους καί ἀόρατους, τούς πονηρούς δαίμονες, τούς ἄρχοντες τοῦ σκοτεινοῦ τούτου καί παρερχομένου κόσμου». 

Ὁ ἴδιος Ἅγιος Ἀπόστολος λέει γιά τήν προσευχή: «Ἡ προσευχή, ὅταν τήν κάνουμε μέ τήν καρδιά μας, ὅσο ἁμαρτωλοί κι ἄν εἴμαστε, μᾶς καθαρίζει». 

Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ εἶναι πολύ μεγάλη, ἐνῶ ἐμεῖς, ἄν καί εἴμαστε ἁμαρτωλοί, δέν θέλουμε νά δώσουμε οὔτε λίγη ὥρα γιά εὐχαριστίες στόν Θεό, ἀνταλλάσσουμε δέ τό χρόνο τῆς προσευχῆς, πού εἶναι ὁ πιό πολύτιμος ἀπ᾿ ὅλους, μέ βιοτικές καί ἀνωφελεῖς φροντίδες, ξεχνώντας τό Θεό καί τό καθῆκον καί τό συμφέρον μας. 

Ἐξαιτίας αὐτοῦ πολλές φορές παθαίνουμε ἀτυχήματα καί δυστυχήματα, τά ὁποῖα πάλι ἡ ἀγάπη καί ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ τά χρησιμοποιεῖ, γιά νά μᾶς ὁδηγήσει καί νά μᾶς διδάξει νά στρέψουμε τήν καρδιά σ᾿ Ἐκεῖνον καί νά πετύχουμε τή σωτηρία τῆς ψυχῆς μας”.

Παιδιά μου, την ευχή και νοερά προσευχή ο καθένας μας μπορεί να την αποκτήσει και να την κάνει το αγιότερο μέσον επικοινωνίας με τον Άγιο Τριαδικό Θεό. Με την όσο το δυνατόν συχνότερη επίκληση του γλυκύτατου ονόματος του Κυρίου Ιησού Χριστού, να γεμίζει η ψυχή μας με αγαλλίαση. 

Αμήν, γένοιτο!

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI