Ἄρθρο τοῦ μακαριστοῦ π. Νικολάου Μανώλη

Τό λιβάνι εὐωδιάζει ὅταν ἔλθει σέ ἐπαφή μέ τήν φωτιά, καί ἡ προσευχή εἶναι εὐωδιαστή «ὅταν ἀνεβαίνει στόν οὐρανό ἀπό ψυχή γεμάτη φλόγα καί θέρμη» (Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου)

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Οι άγιοι Πατέρες, μας λέγουν ότι ο ορθόδοξος πιστός θα πρέπει να είναι πάντοτε προσευχόμενος, όπως μια καιόμενη λαμπάδα από μελισσοκέρι που λιώνει. Η προσευχή του να είναι πάντα θερμή, απλή και ταπεινή προς τον Κύριο της δόξης. Όσοι έχουν αποκτήσει την καρδιακή ευχή με την ευχή του Αγίου Γέροντά τους, τότε αυτοί γνωρίζουν τι σημαίνει νοερά προσευχή. Η νοερά ευχή καθαρίζει το νου και την καρδιά και γίνεται αδιάλειπτη ευχή και καρδιακή προσευχή που ευωδιάζει. Η ψυχή που δεν έχει φτάσει ακόμη σε αυτό το στάδιο, μπορεί να προσεύχεται με τις προσευχές της Εκκλησίας μας, οι οποίες βρίσκονται μέσα στο Μέγα Ωρολόγιον.

Ας διαβάζουμε την ακολουθία του Μεσονυκτικού, του Όρθρου, των Ωρών, του Εσπερινού, του Μικρού ή και του Μεγάλου Αποδείπνου κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, την Παράκληση στην Παναγία, τους Χαιρετισμούς της Παναγίας μας και πολλές άλλες προσευχές. Να διαβάζουμε οπωσδήποτε την Αγία Γραφή. Ακόμη, μπορούμε πολύ εύκολα να διαβάζουμε καθημερινά ένα ή δύο καθίσματα από το Ψαλτήρι.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας κατευθύνει πώς να προσευχόμαστε σωστά, ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Όταν η προσευχή γίνεται με απλότητα, σταθερότητα, υπομονή, ταπείνωση και με χαρά για τη δοξολογία της Αγίας Τριάδας, τότε αποδίδει καρπούς. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μας λέει επίσης ότι ο διάβολος, επειδή γνωρίζει πόσο μεγάλη είναι η ωφέλεια από την προσευχή, προσπαθεί να κάνει τον πιστό ράθυμο. Σε άλλη περίπτωση τον πολεμάει με το λογισμό, για να τον καταφέρει και να αναβάλλει την προσευχή του ή ακόμη αν καταφέρει να κάνει λίγο προσευχή, να γίνει χωρίς το ζήλο και χωρίς τη θέρμη που απαιτείται, ώστε να παραμείνει άκαρπη η καρδιά. Όταν εμείς πραγματικά μετανοούμε καί πλησιάζουμε ταπεινά τον Κύριο ζητώντας τη Θεία Χάρη Του, τότε θα έχουμε καρπούς ανάλογα με τον πόθο μας για τον Κύριο. «Χωρίς τήν ταπείνωση τό πᾶν εἶναι μηδέν. Μέ τήν ταπείνωση τό μηδέν γίνεται πᾶν», μας λέγει ο Μέγας Βασίλειος!

Ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, μας διδάσκει μέσα από τους λόγους του, ότι το «Θεμέλιο τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς εἶναι ἡ ταπείνωση» και συνεχίζει το σημαντικό λόγο του με το εξής: «Ὅσα κι ἄν κτίσεις καί ἐλεημοσύνη καί προσευχές καί νηστεῖες καί ὁποιαδήποτε ἄλλη ἀρετή, ἄν δέ βάλεις πρῶτα ὡς θεμέλιο αὐτή (την ταπείνωση), ματαιοπονεῖς καί ὅλα ὅσα χτίζεις θά γκρεμιστοῦν εὔκολα, ὅπως ἔπεσε τό σπίτι ἐκεῖνο, πού εἶχε οἰκοδομηθεῖ στήν ἄμμο. Δέν ὑπάρχει κανένα, μά κανένα ἀπό τά κατορθώματά μας, πού δέν ἔχει ἀνάγκη ἀπό τήν ταπεινοφροσύνη, γιά νά μπορέσει νά σταθεῖ. Γι’ αὐτό εἶναι ἀπαραίτητο νά τήν ἔχουμε πάντοτε μαζί μας καί στά λόγια μας καί στά ἔργα μας καί στίς σκέψεις μας καί πάνω στήν ταπείνωση νά χτίζουμε ὅλη μας τή ζωή».

«Ἡ ταπεινοφροσύνη εἶναι τό ὄχημα τῆς προσευχῆς» (1).Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, μᾶς λέγει: “Ἡ στάση μας νά εἶναι σεμνή, τό φρόνημα ταπεινό καί τό πρόσωπο χαρούμενο καί ἤπιο. Νά προσευχόμαστε μέ πραότητα, ἐπιείκεια καί ἠρεμία.

Δέν θά στρεφόμαστε ποτέ ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν μας. «Αὐτή εἶναι ἡ γλῶσσα πού μιλοῦν οἱ ἄγγελοι, ἐκείνη πού δέν λέει τίποτε τό πικρό, ἀλλά ὅλα ὅσα λέει εἶναι εὐχάριστα».

Νά εἴμαστε ἄξιοι να πάρουμε αὐτά πού ζητᾶμε, νά προσευχόμαστε συνεχῶς, νά μή ζητοῦμε τίποτε τό κοσμικό, νά ζητοῦμε ἐκεῖνα πού συμφέρουν τήν ψυχή μας καί νά κάνουμε… ὅλα ὅσα ἐξαρτῶνται ἀπό ἐμᾶς.

Νά ζητοῦμε μέ θέρμη, ἐπιμονή καί ἄγρυπνη ψυχή αὐτά πού πρέπει.

Μαζί μέ τήν προσευχή εἶναι ἀπαραίτητη καί ἡ προσεκτική συμπεριφορά, νά κάνουμε δηλαδή ὅσα θέλουμε νά κάνουν σέ ἐμᾶς οἱ ἄλλοι.

Ἡ προσευχή εἶναι ἀνώφελη, ὅταν ἐπιμένουμε στά ἁμαρτήματά μας.

Τό λιβάνι εὐωδιάζει ὅταν ἔλθει σέ ἐπαφή μέ τήν φωτιά, καί ἡ προσευχή εἶναι εὐωδιαστή «ὅταν ἀνεβαίνει στόν οὐρανό ἀπό ψυχή γεμάτη φλόγα καί θέρμη».

Ἡ προσευχή μας εἰσακούεται ὅταν εὐχαριστεῖ τόν Θεό, ὅταν ἐκδηλώνουμε τήν εὐγνωμοσύνη μας.

Νά προσευχόμαστε χωρίς ὀργή καί μνησικακία καί χωρίς ἀμφιβολία καί ὀλιγοπιστία.

Ὅταν προσευχόμαστε νά μήν χασμουριόμαστε καί νά μήν ξυνόμαστε, οὔτε νά στριφογυρίζουμε καί νά δείχνουμε ἀδιαφορία.

Ὁ Θεός εἶναι Δικαιοσύνη, ὅποιος θά ἔλθει πρός Αὐτόν συνοδευόμενος ἀπό τήν δικαιοσύνη, δέν θά φύγει ἄδειος.

Συνήθως τό Θεό δέν τόν πείθει τό πλῆθος τῶν λόγων ἀλλά ἡ καθαρή ψυχή καί ἡ ἐπίδειξη καλῶν ἔργων.

Προσερχόμαστε στό Βασιλιᾶ τοῦ κόσμου, πού κατοικεῖ μέσα στό ἄκτιστο φῶς, ἄς γονατίζουμε καί ἄς προσευχόμαστε μέ δέος.

«Ἄν παρουσιάσεις ζωή Ἁποστολική καί ἔχεις ὁμόνοια καί ἀγάπη πρός τόν πλησίον σου, θά εἰσακουσθοῦν οἱ παρακλήσεις σου».

Πῶς νά προσευχηθῶ ἀφοῦ μολύνθηκα;

«Καθάρισε τόν ἑαυτό σου με τήν ἐξομολόγηση, κλάψε, στέναξε, δῶσε ἐλεημοσύνη, ἀπολογήσου σ’αὐτόν πού πρόσβαλλες… καθάρισε, καθάρισε τή γλῶσσα σου, γιά νά μήν ἐξοργίσεις περισσότερο τό Θεό».

Σημασία ἔχει τό κίνητρο πού μᾶς κάνει νά προσευχηθοῦμε, ἄν τό κάνουμε γιά ἐπίδειξη δέν θά ὠφεληθοῦμε σέ τίποτε.

Γιατί δέν μᾶς ἀκούει ἀμέσως ὁ Θεός; Γιατί πολλές φορές μόλις πάρουμε αὐτό πού ζητήσαμε ἀπό τό Θεό χαλαρώνουμε τό ζῆλο μας γιά προσευχή. Ἄλλοτε γιατί ζητοῦμε ἀγαθά πού δέν συμφέρουν τήν ψυχή μας καί ἄλλοτε γιατί δείχνουμε ἀδιαφορία.

Καθυστερῶντας ὁ Θεός νά μᾶς δώσει ἐκεῖνα πού τοῦ ζητοῦμε αὐξάνει τό ζῆλο μας καί τήν ἐπιμονή μας.

Ὁ Κύριος θέλει νά μᾶς διδάξει τήν συνεχῆ καταφυγή μας σ’ Αὐτόν, ἀναβάλλει, ἐπειδή θέλει νά εἰσπράξουμε τό μισθό τῆς ὑπομονῆς καί ἐπειδή γνωρίζει καί τήν κατάλληλη στιγμή πού μᾶς συμφέρει νά ἐπιτύχουμε αὐτά πού ἐπιδιώκουμε.

Εἴτε λάβουμε εἴτε δέν λάβουμε ὅσα ζητήσαμε ἀπό τό Θεό, ὀφείλουμε νά Τόν εὐχαριστοῦμε γιατί ὁ Θεός γνωρίζει καλύτερα ἀπό μάς τό συμφέρον μας.

Ὁ Θεός ἀκούει τήν προσευχή τῶν θλιβομένων πού Τόν παρακαλοῦν μέ κατάνυξη καί θέρμη. Ὅταν πρέπει, ὁ Θεός δίνει ἀμέσως τήν βοήθεια Του. Πολλές φορές προλαβαίνει τά αἰτήματά μας.

Οἱ δάσκαλοι πρέπει νά προσεύχονται γιά τούς μαθητές καί οἱ μαθητές γιά τούς δασκάλους. Δέν φθάνει μόνο ὁ λόγος, ἡ συμβουλή καί ἡ διδασκαλία τοῦ δασκάλου, χρειάζεται καί ἡ προσευχή του. «Οὐ δεῖ μόνον συμβουλῆς ἀλλά καί εὐχῆς». Αὐτό εἶναι τό χαρακτηριστικό γνώρισμα τοῦ ἄριστου δασκάλου: Νά διορθώνει μέ τήν συμβουλή του καί νά τονώνει μέ τίς προσευχές του.

Ἡ προσευχή τοῦ δασκάλου γιά τούς μαθητές του εἶναι γνώρισμα τῆς γνήσιας ἀγάπης. Ἀλλά καί οἱ μαθητές πρέπει νά προσεύχονται γιά τούς δασκάλους τους.

Οἱ ἐχθροί μας εἶναι εὐεργέτες μας γιατί μᾶς ἀναγκάζουν νά γίνουμε προσεκτικότεροι καί νά προσευχηθοῦμε γι’ αὐτούς.

Ὅσο περισσότερο ἀσεβοῦν οἱ ἐχθροί τῆς Πίστεως τόσο περισσότερο πρέπει νά προσευχόμαστε καί νά ἱκετεύουμε τό Θεό γι’αὐτούς.

Ὅταν ἡ προσευχή συνδυάζεται μέ τή νηστεία ἔχει μεγαλύτερη δύναμη καί κάνει δυνατότερη τήν ψυχή, ἡ ὁποία ἀναζητεῖ τά οὐράνια. Γι’ αὐτό πρέπει νά γεμίζουμε μέ μέτρο τό στομάχι μας ὥστε νά μήν τό βαρύνουμε καί δέν μπορεῖ νά γονατίσει.

Ὁ διάβολος ἐπειδή γνωρίζει πόσο μεγάλη εἶναι ἡ ὠφέλεια τῆς προσευχῆς, προσπαθεῖ νά μᾶς ρίξει σέ ραθυμία ἤ φέρνει στό νοῦ μας διάφορους λογισμούς ὥστε νά μᾶς κάνει νά φύγουμε ἀπό τήν προσευχή ἄκαρποι.

Ἡ προσευχή τῆς Ἐκκλησίας ἔχει πολλή μεγάλη δύναμη. Μοιάζει μέ τό ζέφυρο πού ὅταν φυσήξει πάνω στά πανιά τοῦ πλοίου κινεῖ τό σκάφος πιό γρήγορα κι ἀπό τό βέλος.

Ἡ προσευχή καί ἡ πρεσβεία τῶν Ἁγίων μας ὠφελοῦν πάρα πολύ, ὑπό τόν ὅρο, ὅτι ἔχουμε μεταμεληθεῖ καί ἐπιστρέψει στήν Πίστη.”

Βλέπετε αδελφοί μου, πόσο σημαντική είναι η Πίστη μας; Επίσης, πόσο πολύ μεγάλη δύναμη έχει η προσευχή της Αγίας Εκκλησίας μας; Για αυτό τον λόγο πολεμείται η Ορθόδοξη Πίστη μας και η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία μας. Να μην ξεχνάμε ότι«τό Θεό δέν τόν πείθει τό πλῆθος τῶν λόγων, ἀλλά ἡ καθαρή ψυχή καί ἡ ἐπίδειξη καλῶν ἔργων».

«Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἔνεκεν»!!!

1. Ἀπό τό βιβλίο Παιδαγωγική Ἀνθρωπολογία Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. (http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/)

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra