Της Ολυμπίας
αποκλειστικά για την katanixi.gr

«Ἔτσι, δέν εἶναι ποτέ δυνατόν νά ὑπάρχει ὁμόνοια μεταξύ τῶν δυνάμεων τοῦ σκότους» (Ἅγιος Κασσιανός ὁ Ρωμαῖος)

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Ζ΄ Μέρος 

Σύμφωνα μέ τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ἡ αἴσθηση εἶναι ἄλογη δύναμη τῆς ψυχῆς, μέ τήν ὁποία ἀντιλαμβάνεται καί γνωρίζει τά αἰσθητά (ὑλικά) πράγματα, ὅταν αὐτά εἶναι παρόντα. Ἡ φαντασία ἔχει τήν ἀρχή της στήν αἴσθηση ἔχει τήν δυνατότητα νά ἐνεργεῖ ἀκόμη καί ὅταν ἀπουσιάζουν τά αἰσθητά ἀντικείμενα.

Ἡ φαντασία εἶναι ἡ ψυχική λειτουργία πού βρίσκεται ἀνάμεσα στό νοῦ καί τήν αἴσθηση, ὡς «νοῦ καί αἰσθήσεως μεθόριος». 

Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, περιγράφει τήν ψυχική λειτουργία τῆς φαντασίας, ὡς ἑξῆς: 

– «Αὕτη εἶνε ὁ χάρτης ἐκεῖνος τοῦ βασιλέως νοῦ ἐπί τοῦ ὁποίου καταγράφονται· αὕτη εἶνε ἡ πλατεῖα σανίς ἐπί τῆς ὁποίας ζωγραφίζονται· καί αὕτη εἶνε ὁ κηρός ἐπί τοῦ ὁποίου τυποῦνται· ποῖα; Ὅσα εἴδομεν διά τῶν ὀφθαλμῶν· ὅσα ἠκούσαμεν διά τῶν ὤτων· ὅσα ὠσφράνθημεν διά τῆς ῥινός· ὅσα ἐγεύθημεν διά τοῦ στόματος, καί ὅσα ἐπιάσαμεν διά τοῦ αἰσθητηρίου τῆς ἁφῆς, τό τυραννικώτερον τῶν ἄλλων».

Ἡ φαντασία εἶναι ἡ ἀποθήκη τῶν αἰσθήσεων, καθώς αὐτή παραλαμβάνει μέσω τῶν αἰσθήσεων τά ἐρεθίσματα καί τίς εἰκόνες καί τά μεταφέρει στό νοῦ. 

Ἡ φαντασία εἶναι ἡ δύναμη τῆς ψυχῆς, τήν ὁποία ἐκμεταλλεύεται ὁ διάβολος καί τήν χρησιμοποιεῖ ὡς γέφυρα πρόσβασης στόν νοῦ καί τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. 

Ἡ δράση αὐτή τοῦ ἐχθροῦ καί πολέμιου διαβόλου διά τῶν αἰσθήσεων καί τῆς φαντασίας ἀναχαιτίζεται μέ τά Ἅγια Μυστήρια τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.  

Τά Ἅγια Μυστήρια διασφαλίζουν τό κλείσιμο τῆς πύλης τῶν αἰσθήσεων καί ἔτσι κόβουν τήν γέφυρα πρόσβασης τοῦ διαβόλου πρός τόν νοῦ, ἰδιαίτερα μέ τήν μετάνοια, μέ τήν ἐξαγόρευση καί μέ τήν συχνή ἐξομολόγηση.

Ἡ δόξα εἶναι ἡ πρώτη ἰδέα πού διαμορφώνεται μέσα στήν ψυχή μας ἀπ’ αὐτό πού ἀντιλαμβανόμαστε μέ τίς αἰσθήσεις, ἡ γνώμη καί ἡ ἄποψη πού ἔχουμε γιά κάθε ἕνα ζήτημα καί γιά κάθε ἕνα ἀντικείμενο ξεχωριστά. 

Ἡ δόξα μπορεῖ νά εἶναι εἴτε λογική εἴτε ἄλογη δύναμη τῆς ψυχῆς· διότι εἶναι φτιαγμένη καί γιά τά δύο· «πρός γάρ ἀμφότερα πέφυκεν». 

Καί ὅταν προέρχεται ἀπό τήν διάνοια τότε εἶναι «λογική», ὅταν δέ προέρχεται ἀπό τήν φαντασία τότε εἶναι «ἄλογος».

Ἡ διάνοια ἀφοῦ ἐξετάζει τήν ἰδέα, ἄν εἶναι ἀληθής ἤ ψευδής, καταλήγει στήν ἀλήθεια καί γιά αὐτό λέγεται διάνοια ἐπειδή ἐξετάζει, διανοίγει κάποιαν ὁδό προκειμένου νά ξεχωρίζει τήν ἀλήθεια.

Ἡ διάνοια ἀποτελεῖ σύνδεσμο μεταξύ τοῦ νοῦ καί τῶν αἰσθήσεων –ὅπως καί ἡ φαντασία– καί εἶναι λογική δύναμη τῆς ψυχῆς μέ τήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά κάνει συλλογισμούς γιά νά γνωρίζει τά πράγματα. 

Ἡ διάνοια ἑδράζεται στόν ἐγκέφαλο καί συνδέεται μέ τήν λογική. Καί μέ τήν διάνοια γνωρίζουμε μόνο τό περιβάλλον μας καί ὄχι τόν Θεό. 

Καθώς ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται μόνο στόν «νοῦ» καί διά τοῦτο πρέπει ὁ νοῦς νά καθαρίζεται, διότι ὁ «καθαρός νοῦς» –καθαρή καρδιά– εἶναι αὐτός πού δέχεται τίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ καί τότε μπορεῖ νά βλέπει καθαρά ὅλα τά πράγματα.

Ἐνῶ ὁ λόγος, ἡ λογική –διάνοια– εἶναι ἐκείνη πού διατυπώνει καί ἐκφράζει τίς ἐμπειρίες τοῦ νοῦ καί τά δόγματα: «Νοῦς μέν καθαρός ὀρθά βλέπει τά πράγματα· λόγος δέ γεγυμνασμένος, ὑπ᾿ ὄψιν ἄγει τά ὁραθέντα· ἀκοή δέ λαμπρά ὑποδέχεται αὐτά. Ὁ δέ τῶν τριῶν ἐστερημένος, τόν εἰρηκότα κακίζει». (Ἀπό τόν λόγον «Περί Ἀγάπης», δευτέρα ἑκατοντάς: Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής)”.

Ὁ Ὅσιος Κασσιανός ὁ Ρωμαῖος, ἀναφέρει γιά τίς τάξεις καί τά ὀνόματα τῶν πονηρῶν πνευμάτων, τά ἑξῆς:

Τάξεις – ὀνόματα

Ἀπό τόν συνολικό ἀριθμό τῶν οὐρανίων δυνάμεων πού ἔπεσαν, πολλές βρίσκονταν πρίν ἀπό τήν πτώση τους στίς ἀνώτερες βαθμίδες. (7)

Ἦταν ἄρχοντες τῶν Ἀγγέλων. 

Ἀπό τό γεγονός αὐτό μποροῦμε νά ἐξηγήσουμε καί τήν ποικιλία πού χαρακτηρίζει τίς δυνάμεις τοῦ κακοῦ. 

Πολλές διατήρησαν τίς διαφορές τῆς τάξεως πού ὑπῆρχαν ἀνάμεσά τους, κατά μίμηση τῶν Ἁγίων Ἀγγελικῶν δυνάμεων, καί πῆραν ἀξιώματα καί ὀνόματα ἀνάλογα μέ τόν βαθμό τῆς κακίας τους καί τῆς διαστροφῆς τους.

Ὑπάρχουν, λοιπόν, πολλά εἴδη δαιμόνων. 

Ἡ Ἁγία Γραφή ἀναφέρει ὅτι ὑπάρχουν «δαιμόνια νυκτερινά», «δαιμόνια τῆς ἡμέρας» καί «δαιμόνια μεσημβρινά». 

– «Οὐ φοβηθήσῃ ἀπό φόβου νυκτερινοῦ, ἀπό βέλους πετομένου ἡμέρας, ἀπό πράγματος ἐν σκότει διαπορευομένου, ἀπό συμπτώματος καί δαιμονίου μεσημβρινοῦ» (Ψαλμός 90, 5-6). 

Ἐπίσης τά χαρακτηρίζει μέ ὀνόματα φαρμακερῶν φιδιῶν καί αἱμοβόρων ζώων, ὅπως «ἀσπίδα», «βασιλίσκο», «λιοντάρι», «δράκοντα» 

– «Ἐπί ἀσπίδα καί βασιλίσκον ἐπιβήσῃ καί καταπατήσεις λέοντα καί δράκοντα» 

(Ψαλμός 90, 13). 

Οἱ Εὐαγγελιστές, ἐξάλλου, μιλᾶνε γιά “φίδια” καί “σκορπιούς” «ἰδού δίδωμι ὑμῖν τήν ἐξουσίαν τοῦ πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καί σκορπίων καί ἐπί πᾶσαν τήν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ, καί οὐδέν ὑμᾶς οὐ μή ἀδικήσῃ» (Λουκ. 10, 19). 

Ἐνῶ ὁ Ἀπόστολος ἀποκαλεῖ τούς δαίμονες “κοσμοκράτορες τοῦ σκότους”, «πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Ἐφεσ. 6, 12). 

Ὅλα αὐτά τά ὀνόματα τῶν ἄγριων θηρίων, πού γιά μᾶς εἶναι λίγο – πολύ ἐπικίνδυνα, δέν δόθηκαν τυχαῖα.

Χρησιμοποιοῦνται ἀπό τήν Ἁγία Γραφή γιά νά τονιστεῖ ὁ ἰδιαίτερος χαρακτήρας τῆς ἀγριότητας τῶν δαιμόνων, καθώς καί ἡ δηλητηριώδης κακία τους. 

Κάποιοι, γιά παράδειγμα, προκαλοῦν ἐφιάλτες στούς ἀνθρώπους κατά τίς νύχτες. 

Ἄλλοι, πιό ἄγριοι καί ἐπιθετικοί, βασανίζουν φρικτά αὐτούς πού κατακυριεύουν, ὅπως συνέβη μέ τούς δαιμονισμένους τῶν Γεργεσηνῶν.

Ἄλλοι, ὅμοιοί τους, χαίρονται μέ τούς πολέμους καί τίς αἱματοχυσίες.

Κάποια πονηρά πνεύματα ὀνομάζονται ἀκόμη “ἀρχές” καί “ἐξουσίες”, «ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα, ἀλλά πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας (Ἐφεσ. 6, 12). 

Κι’ αὐτό, γιατί ἔχουν κάτω ἀπό τίς διαταγές τους ἄλλα πνεύματα κατώτερης βαθμίδας.

Ἤ γιατί ἀσκοῦν τήν ἐξουσία τους πάνω σέ διάφορους λαούς, πού τούς μοιάζουν ὡς πρός τή διαστροφή καί δημιουργοῦν μαζί τους στενούς δεσμούς ἐξυπηρέτησης. 

Γίνονται, λοιπόν, καί «ἄρχοντες» ἐθνῶν.

Εἶναι, ὡστόσο, βέβαιο πώς οἱ δυνάμεις τοῦ κακοῦ τρέφουν καί μεταξύ τους ἐχθρότητα, ἀνάλογη μ’ ἐκείνη πού τρέφουν γιά τούς ἀνθρώπους. 

Ἀπ’ αὐτό, λοιπόν, φαίνεται καθαρά ὅτι οἱ ἀνταγωνισμοί, τά ἀδιάλλακτα μίση καί οἱ πολεμικές συρράξεις μεταξύ τῶν λαῶν ὑποκινοῦνται ἀπό τίς δυνάμεις αὐτές τοῦ κακοῦ. 

Κάθε μιά ἀπ’ αὐτές τίς δυνάμεις διακατέχεται, πρός ὄφελος τοῦ λαοῦ πού προστατεύει, ἀπό φθόνο γιά τήν πνευματικά ἀντίπαλη δύναμη τοῦ κακοῦ, ἡ ὁποία ὑπερασπίζεται ἀπό τόν ἐχθρικό λαό. 

Ἔτσι, δέν εἶναι ποτέ δυνατόν νά ὑπάρχει ὁμόνοια μεταξύ τῶν δυνάμεων τοῦ σκότους”.

Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς προειδοποίησε, νά μήν δώσουμε προσοχή σέ ἀλλότριες, καί ψεύτικες φωνές πού θά μᾶς προτρέπουν νά ἀποκοποῦμε ἀπό τήν Ἐκκλησία, διότι αὐτές θά πλανήσουν πολλούς. Κυρίως ἐκείνους πού θά ἔχουν τό βλέμμα προσηλωμένο μόνο στίς βιοτικές μέριμνες τοῦ ἁμαρτωλοῦ κόσμου τούτου, καί ἐκείνους πού θά ἀδιαφοροῦν καί θά ἐκπέσουν ἀπό τήν ἀλήθεια τῆς Ὀρθόδοξης πίστης.

Ἐκεῖνοι ὅμως, πού «τά ἄνω φρονοῦν, μή τά ἐπί τῆς γῆς», ἐνῶ ταυτόχρονα διατηροῦν ταπεινό λογισμό μαζί μέ τήν ἀνόθευτη Ὀρθόδοξη πίστη δέν θά πλανηθοῦν, ἀλλά θά ἀναμένουν μέ ὑπομονή καί τό ἀληθινό σημεῖο τῆς Παρουσίας τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. 

– «Εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ, τά ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ Χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ καθήμενος· τά ἄνω φρονεῖτε, μή τά ἐπί τῆς γῆς» (Κολ. 3, 1-2). 

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 7. Ἀπό τό τεύχος «Τά πονηρά πνεύματα» – Ἀββᾶ Κασσιανοῦ, τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου. https://www.imparaklitou.gr καί https://alopsis.gr

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra