Άρθρο της Σοφίας Μακεδονοπούλου
αρθρογραφεί για katanixi.gr

Χρειάζονται πνευματικά αναστήματα που να καταδικάζουν την αίρεση του πρωτείου του Πατριάρχη και να έχουν το πνευματικό σθένος που απαιτείται, για να εμπνέουν τον λαό!

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Η είδηση 

Διαβάζουμε στα μέσα την είδηση ότι ο Πατριάρχης Σερβίας κ. Πορφύριος συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό του Μαυροβουνίου Ντρίταν Αμπάζοβιτς στο Πατριαρχικό Μέγαρο στο Βελιγράδι, και πέτυχαν να έρθουν σε συμφωνία σχετικά με τη “Βασική Συμφωνία της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου”.

Αυτό σημαίνει ότι έχει συμφωνηθεί το τελικό κείμενο και το μόνο που μένει είναι να περάσει από την Ιερά Σύνοδο της Σερβίας, να επικυρωθεί και στη συνέχεια να οριστεί η ημερομηνία υπογραφής. 

Τί είναι η Βασική Συμφωνία της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και της κυβέρνησης του Μαυροβουνίου

Το Μαυροβούνιο είναι ένα ανεξάρτητο Κράτος από το 2006. Σαν ανεξάρτητο κοσμικό Κράτος έχει υπογράψει αρκετές «θεμελιώδεις συμφωνίες» με μικρότερες θρησκευτικές κοινότητες: Με την Καθολική Εκκλησία το 2011 και με την Ισλαμική και Εβραϊκή κοινότητα το 2012. Όμως δεν είχε επιτευχθεί συμφωνία με τη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, SPC. 

Γι’ αυτή τη συμφωνία, λοιπόν, άνοιξε ο δρόμος τώρα. Σύμφωνα με το προσχέδιο: 

1) Η Σερβική Εκκλησία δε χρειάζεται κυβερνητική άδεια για τη μετεγκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς που κατέχει, αλλά πρέπει να υπακούει στον Νόμο για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

2) Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να καταχωρίσει όλες τις Ορθόδοξες εκκλησίες και μοναστήρια ως ανήκουν στη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, και επίσης να ξεκινήσει τη διαδικασία αποκατάστασης της εκκλησιαστικής περιουσίας που εθνικοποιήθηκε ή κατασχέθηκε από τις κομμουνιστικές αρχές, μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

3) Το κράτος δεν μπορεί να δώσει άδεια οικοδομής για ορθόδοξες εκκλησίες χωρίς την έγκριση της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ενώ η ορθόδοξη θρησκευτική εκπαίδευση μπορεί να ρυθμιστεί στα δημόσια σχολεία.

Το παρασκήνιο της συμφωνίας

Στο Μαυροβούνιο διαμορφώνεται μια εκκλησιαστική κατάσταση παρόμοια με την εκκλησιαστική κατάσταση στην Ουκρανία. Οι ίδιες δυνάμεις κρύβονται πίσω και από αυτή τη χώρα. Σε ό,τι αφορά την ορθόδοξη παρουσία, η οποία είναι και πλειοψηφία, διαβάζουμε στην wikipedia πως το Μαυροβούνιο υπάγεται εκκλησιαστικά στην Ιερά Μητρόπολη Μαυροβουνίου του Πατριαρχείου Σερβίας. Μητροπολίτης της είναι ο Μαυροβουνίου Ιωαννίκιος Β΄. 

Υπάρχει όμως και η Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου (σερβικά): Црногорска православна црква, ЦПЦ/Crnogorska pravoslavna crkva, CPC) είναι μία σχισματική Εκκλησία που δεν υπάγεται σε Εκκλησιαστικό Κανόνα και δρα στο Μαυροβούνιο και στους μαυροβουνιακούς μεταναστευτικούς κύκλους, κυρίως στη βόρεια σερβική επαρχία της Βοϊβοντίνα. Θεωρεί ότι είναι η μόνη νόμιμη Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία στο Μαυροβούνιο και ισχυρίζεται ότι όλη η Ορθόδοξη χριστιανική περιουσία του Μαυροβουνίου, η οποία ανήκει στη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, ανήκει σε αυτήν. Ωστόσο, δεν είναι αναγνωρισμένη διεθνώς από τους ορθόδοξους θεολογικούς κύκλους. Στο ίδιο το Μαυροβούνιο επικρατεί η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο ηγέτης της Ορθόδοξης Εκκλησίας του Μαυροβουνίου ( σχισματικοί) από το 1997 είναι ο Μητροπολίτης Κετίγνης και Μαυροβουνίου Μιχαήλο, παντρεμένος και αφορισμένος και από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ξεκίνησε το 2000 ως μη κυβερνητική οργάνωση ( ΜΚΟ) και το 2001 εγγράφηκε ως θρησκευτικός θεσμός, με βάση τη νομοθεσία της χώρας. Η Σερβία αρνήθηκε να αναγνωρίσει την Εκκλησία, όπως και όλες οι υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες. Ένα μικρό πολιτικό κόμμα (κροατικό) στο Μαυροβούνιο αναγνωρίζει μόνο την εν λόγω Εκκλησία.

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, σε πληθυσμό μόλις 617.683 κατοίκους, το 72 τοις εκατό των Μαυροβουνίων αναγνωρίζονται ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί και περίπου το 70 % αυτού του αριθμού ακολουθεί τη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, άλλο 30% ταυτίζεται με την αντίπαλη, μη αναγνωρισμένη Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου και οι μουσουλμάνοι αποτελούν άλλο 20 τοις εκατό του πληθυσμού. Οι υπόλοιποι είναι καθολικοί και άλλοι.

Η προηγούμενη κυβέρνηση του Μαυροβουνίου προσπάθησε να εφαρμόσει την τακτική του Ουκρανού τ. Προέδρου Ποροσένκο, που ανάμεσα σε άλλα πρόβλεπε την κατάσχεση Ναών του Πατριαρχείου Σερβίας, με έναν νόμο «Περί ελευθερίας του θρησκεύεσθαι και των πεποιθήσεων και της νομικής θέσεως των θρησκευτικών κοινοτήτων», που παραβίασε τα συμφέροντα της Ορθοδόξου Σερβικής Εκκλησίας. 

Διαβάζουμε στο διαδίκτυο:

Στις 26 Δεκεμβρίου 2019 η Βουλή του Μαυροβουνίου με πλειοψηφία υπερψήφισε τον νόμο «Περί ελευθερίας του θρησκεύεσθαι και των πεποιθήσεων και της νομικής θέσεως των θρησκευτικών κοινοτήτων», που παραβίασε τα συμφέροντα της Ορθοδόξου Σερβικής Εκκλησίας. Ο πρώτος που αντιτάχθηκε στην υπερψήφιση του προαναφερθέντος αντιεκκλησιαστικού νόμου ήταν ο μητροπολίτης Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας Αμφιλόχιος Ράντοβιτς (μακαριστός πλέον). Ως ηθική αυθεντία για τη χώρα, ο Σεβασμιώτατος κατάφερε να εξασφαλίσει σχεδόν τον μισό πληθυσμό του Μαυροβουνίου να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.

Σχεδόν σε κάθε πόλη, αρχίζοντας από το Δεκέμβριο του 2019, άρχισαν μαζικές προσευχητικές πομπές, τις οποίες οι ίδιοι οι κάτοικοι του Μαυροβουνίου αποκάλεσαν λιτές. Αυτές οι πομπές, με μικρά διαλείμματα λόγῳ πανδημίας του κορονοϊού, συνεχίσθηκαν σχεδόν καθημερινά μέχρι τις εκλογές στο Μαυροβούνιο, οι οποίες διενεργήθηκαν στις 31 Αυγούστου 2020 (οπότε το καθεστώς Τζουκάνοβιτς έπεσε!)

Σε μεμονωμένες περιπτώσεις συμμετείχαν από 50.000 έως 100.000 άνθρωποι ταυτόχρονα. Εξ αρχής, η αστυνομία του καθεστώτος του Μίλο Τζουκάνοβιτς (οπαδού «των Ευρωπαϊκών αξιών» και αντίπαλου της κανονικής Ορθοδοξίας) άσκησαν βία στους πιστούς. Έτσι, στις 27 Δεκεμβρίου η αστυνομία του Μαυροβουνίου ξυλοκόπησε άγρια τον Επίσκοπο Διοκλείας Μεθόδιο Οστόιτς, Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Τσετίνιε, και πιστούς. Στις 29 Δεκεμβρίου 2019 οι αστυνομικοί, με χρήση δακρυγόνων και ρόπαλα, επιχείρησαν να διαλύσουν τους Ορθοδόξους χριστιανούς, οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί έξω από τον Ναό της Αναστάσεως του Χριστού στην Ποντγκόριτσα.

Τότε, εκείνη τη στιγμή, φαινόταν ότι η βίαιη αντιπαράθεση μεταξύ των Αρχών και του λαού, ο οποίος διαμαρτυρόταν κατά του αντιεκκλησιαστικού νόμου, μια ιδιόμορφη μαυροβουνίτικη παραλλαγή των εξελίξεων στην Πλατεία Ανεξαρτησίας στο Κίεβο, ήταν απλώς αναπόφευκτη. Κι όμως, κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Και τούτο, εν πολλοίς, χάρη στη θέση του μητροπολίτη Αμφιλοχίου, ο οποίος με τα κηρύγματά του, τις προτροπές και το προσωπικό του παράδειγμα ( ανέβηκε σε ένα τζαμί ώστε να μην το καταστρέψουν οι αγανακτισμένοι) κατάφερε να συγκρατήσει τον λαό από τη διολίσθηση στην άβυσσο της βίας, της έχθρας και της επιθετικότητας.

Εκ των πραγμάτων, η Ιερά Μητρόπολη Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας, με επικεφαλής τον αρχιποιμένα της, έδειξε σε όλο τον κόσμο ότι οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας μπορούν πράγματι να είναι ειρηνικές. Πολύ περισσότερο, οι Ορθόδοξοι χριστιανοί μπορούν και πρέπει να αξιοποιούν μόνο ένα όπλο, την προσευχή. Και είναι ακριβώς αυτό το όπλο, που είναι το πλέον αποτελεσματικό κατά του εχθρού του ανθρωπίνου γένους.

Και ο Σεβασμιώτατος κέρδισε αυτή τη μάχη κατά όσων μισούν την Εκκλησία. Ό, τι και να λέει κανείς, το Ορθόδοξο Μαυροβούνιο άντεξε αποκλειστικά χάρη στην αμετακίνητη εμμονή του μητροπολίτη Αμφιλοχίου στην υπεράσπιση των συμφερόντων της Εκκλησίας. Και μόνον μετά την ολοκλήρωση αυτής της τελευταίας του αποστολής, ο Σεβασμιώτατος εξεδήμησε προς Κύριον. Όχι τόσο επειδή ασθενούσε, αλλά επειδή επήλθε ο καιρός.

Ο Αμφιλόχιος Ράντοβιτς, παρά τα κάποια οικουμενιστικά του ατοπήματα, κατήγγειλε την φιλαρχία του Οικουμενικού Πατριάρχη. Θεωρούσε ότι αυτή «οδήγησε σε μεγάλα δεινά στην Ουκρανία, στη διάσπαση η οποία είναι καταστρεπτική για το μέλλον, όχι μόνο της Ουκρανίας και όλων των σλαβικών λαών οι αλλά ταυτόχρονα και για το σύνολο της Ορθοδοξίας». Αλλού ο Σεβασμιώτατος δήλωνε ότι «ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως δεν έχει δικαίωμα να αυτοαποκαλείται κεφαλή της Ορθοδόξου Εκκλησίας, όπως αναφέρεται στον ουκρανικό Τόμο. Η Εκκλησία μόνον μια κεφαλή έχει και είναι ο Χριστός». 

Ο Αμφιλόχιος έδωσε μάχες με τα φλογερά του κηρύγματα υπέρ της ευαγγελικής αλήθειας με τη στηλίτευση της αμαρτίας. Π.χ., στις 10 Οκτωβρίου 2010 χαρακτήρισε την παρέλαση των ομοφυλοφίλων στη Σερβία «δηλητήριο, που χύνεται στους δρόμους» και ότι είναι «πιο επικίνδυνο από το ουράνιο». Τότε ακριβώς δήλωσε ακόμη ότι ο σύγχρονος πολιτισμός είναι μολυσμένος με τα Σόδομα, ανυψώνοντάς τα στο βάθρο της θεότητας. Ποιός Αρχιερέας τολμά να το κάνει αυτό στις μέρες μας; 

Ένα παράδειγμα για το πώς λειτούργησε ο νόμος «Περί ελευθερίας του θρησκεύεσθαι και των πεποιθήσεων και της νομικής θέσεως των θρησκευτικών κοινοτήτων» επί της προηγούμενης κυβέρνησης Τζουκάνοβιτς.

Διαβάζαμε στα σερβικά μέσα τον Σεπτέμβριο του 2021: Με βάση τον νόμο αυτό οι αρχές στην πόλη Cetinje θα μπορούσαν να ψηφίσουν για να επιτρέψουν στην κανονικά μη αναγνωρισμένη Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου (σχόλιο δικό μας: στους αφορισμένους-σχισματικούς δηλαδή, κάτι που δεν επιτρέπουν οι εκκλησιαστικοί κανόνες) να χρησιμοποιήσει το ιστορικό μοναστήρι Cetinje, του οποίου την ιδιοκτησία διεκδικεί η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία. Το τοπικό συμβούλιο στην πόλη Cetinje συζήτησε την Τρίτη ένα σχέδιο ψηφίσματος που καλεί τις εθνικές αρχές να επιτρέψουν στην κανονικά μη αναγνωρισμένη Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου να χρησιμοποιήσει το ιστορικό μοναστήρι Cetinje, αυξάνοντας εντάσεις με τη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία διεκδικεί την ιδιοκτησία του μοναστηριού και έχει πολλούς οπαδούς στη χώρα.

Η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η μεγαλύτερη θρησκευτική κοινότητα στο Μαυροβούνιο, ενώ η Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου ισχυρίζεται ότι είναι ο διάδοχος της αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας που κατεστάλη το 1920, αφού το Μαυροβούνιο έγινε μέρος του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων. Αναβίωσε τη δεκαετία του 1990, παραμένει παραγνωρισμένη από τον υπόλοιπο ορθόδοξο κόσμο. Η διαμάχη για το μοναστήρι έρχεται εν μέσω πολιτικών διαφωνιών σχετικά με τον ρόλο της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Μαυροβούνιο.

Στις 5 Σεπτεμβρίου, το Cetinje συγκλονίστηκε από βίαιες διαδηλώσεις, όταν υποστηρικτές της αντιπολίτευσης (του Τζουκάνοβιτς δηλαδή που είχε εκπέσει στις εκλογές) και αυτοαποκαλούμενες πατριωτικές ομάδες του Μαυροβουνίου συγκρούστηκαν με την αστυνομία, προσπαθώντας να σταματήσουν την ενθρόνιση ενός νέου Μητροπολίτη της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην παλιά βασιλική πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου, που ισχυρίστηκαν ότι ήταν προσβολή για τους αγώνες της χώρας για κυριαρχία.

Η τελετή είχε γίνει το επίκεντρο των αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ της κυβερνητικής πλειοψηφίας (Αμπάζοβιτς), η οποία κυριαρχείται από ένα φιλοσερβικό μπλοκ, και των Μαυροβούνιων εθνικιστών που υποστηρίζονται από το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα των Σοσιαλιστών, DPS ( Τζουκάνοβιτς), το οποίο εκδιώχθηκε από την εξουσία πέρυσι μετά από τρεις δεκαετίες αδιάλειπτης διακυβέρνησης.

(Σχόλιο δικό μας: Ο λαός του Μαυροβουνίου έριξε από την εξουσία ένα καθεστώς 30 χρόνων για λόγους πίστεως!!!)

Το κάλεσμα να επιτραπεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαυροβουνίου να χρησιμοποιήσει το μοναστήρι Cetinje υποστηρίζεται από το Δημοκρατικό Κόμμα των Σοσιαλιστών (Τζουκάνοβιτς), που κατέχει την εξουσία στο Cetinje, καθώς και από εκπροσώπους των Σοσιαλδημοκρατών και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. 

Συμπερασματικά

1) Η βασική συμφωνία, που επιτεύχθηκε μεταξύ της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Μαυροβουνίου και της Κυβέρνησης του Μαυροβουνίου, είναι  μια καλή συμφωνία για τη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία. Προς το παρόν οι σχισματικοί του Μαυροβουνίου μπήκαν στο περιθώριο. Μια συμφωνία που δε δωρήθηκε όμως, αλλά κερδήθηκε χάρη στους αγώνες του λαού και της εκκλησιαστικής του ηγεσίας, που δε δίστασε να παίξει και έναν εθναρχικό ρόλο στην προκειμένη περίπτωση. Πρόκειται μάλιστα για ανατροπή των διασπαστικών σχεδίων της Νέας Τάξης Πραγμάτων στην περιοχή! Για έναν θρίαμβο του ορθόδοξου ποιμνίου! Ένα παράδειγμα για όλους τους ορθοδόξους λαούς! Οι Σέρβοι Μαυροβούνιοι μας έβαλαν τα γυαλιά! Αφού έδειξαν το ορθόδοξο φρόνημά τους, ο Θεός έδωσε και τον κατάλληλο ηγέτη….

2) Χρειάζεται ανύστακτη επαγρύπνηση , ώστε να μη διαβρωθεί και να μην αλλοιωθεί το ορθόδοξο και πατριωτικό φρόνημά τους! Διαβάζουμε στα σερβικά μέσα: “Ενώ το φιλο-σερβικό Δημοκρατικό Μέτωπο της αντιπολίτευσης υποστηρίζει τη συμφωνία, το DPS και το SDP προειδοποίησαν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να εκδιωχθεί εάν ο Αμπάζοβιτς υπογράψει τη συμφωνία χωρίς ευρεία συναίνεση στο κοινοβούλιο. Το DPS και το SDP έχουν κατηγορήσει εδώ και καιρό τη Σερβική Εκκλησία ότι προωθεί τον σερβικό εθνικισμό και ότι υπονομεύει το κράτος του Μαυροβουνίου”. 

Και αλλού: “Η νέα κυβερνητική πλειοψηφία διχάζεται στις σχέσεις με την Εκκλησία. Το μπλοκ Black on White του Abazovic και το φιλοσερβικό Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα επιμένουν στην υπογραφή της θεμελιώδους συμφωνίας. Αλλά το πρώην κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα των Σοσιαλιστών, DPS και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του προέδρου Milo Djukanovic ανησυχούν για τη συμφωνία και κατηγορούν την Εκκλησία ότι προωθεί τον σερβικό εθνικισμό και ότι υπονομεύει το κράτος του Μαυροβουνίου”. Ο Abazovic απαντά:“Αυτή η κυβέρνηση σχηματίστηκε για να προωθήσει τη συμφιλίωση και τις μεταρρυθμίσεις, αλλά κάποιοι από εμάς έχουμε πρόβλημα με αυτό. Το πρόβλημα δεν είναι η στάση απέναντι στη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά η επιθυμία κάποιου να ενθαρρύνει τις εθνικές και θρησκευτικές διαιρέσεις στο Μαυροβούνιο. Όποιος δεν μπορεί να προωθήσει τη συμφιλίωση, αλλά επιδιώκει διαμάχη μπορεί να φύγει από αυτή την κυβέρνηση. Δεν θα συμφωνήσω με πολιτικούς εκβιασμούς”, δήλωσε. Τον Απρίλιο μάλιστα ο Αμπάζοβιτς είχε δεσμευτεί  ότι η κυβέρνηση θα αποφασίσει με πλειοψηφία δύο τρίτων για ευαίσθητα θέματα, όπως η συμφωνία με τη Σερβική Εκκλησία, η απογραφή και η ένταξη στην πρωτοβουλία Open Balkans. Αυτός ο δρόμος τώρα άνοιξε με την συμφωνία που επιτεύχθηκε καταρχήν ανάμεσα στην Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία και την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου.

3)Ο μεγάλες δυνάμεις δεν θα διστάσουν να αναγνωρίσουν τους σχισματικούς του Μαυροβουνίου. Ήδη γνωρίσαμε πώς εργάστηκαν -σε βάθος χρόνου- οι εθνικιστές στην Ουκρανία, ελέω του Πάπα της Ανατολής που καραδοκεί, γιατί τον ενδιαφέρει να δημιουργεί ευεργετημένες- χειραγωγήσιμες τοπικές εκκλησίες και των συμφερόντων που εξυπηρετεί! Και στο Μαυροβούνιο υπάρχουν οι ίδιες διασπαστικές προϋποθέσεις.

Τα ίδια έγιναν και με την αναγνώριση της σχισματικής Εκκλησίας των Σκοπίων. Υπήρχαν εγγυήσεις ότι ποτέ δε θα αναγνωριστεί η Μακεδονική Εκκλησία, αλλά να που έγινε.

4)Είναι αναντίρρητο ότι χρειάζονται πνευματικά αναστήματα, που να καταδικάζουν την αίρεση του πρωτείου του Πατριάρχη και να έχουν το πνευματικό σθένος που απαιτείται για να εμπνέουν τον λαό! Αυτό είναι μια τεράστια ευθύνη και για τον νυν Μητροπολίτη Μαυροβουνίου και Παραθαλασσίας Ιωαννίκιο και των διαδόχων του, να σταθούν αντάξιοι της παρακαταθήκης που τους άφησε ο Αμφιλόχιος και των αγώνων του λαού! Ας μην ξεχνάμε  ότι και οι Ουκρανοί σχισματικοί ήταν αφορισμένοι και καταδικασμένοι μέχρι πρότινος και μη αποδεκτοί από όλον τον ορθόδοξο κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι και στο Μαυροβούνιο μπορεί να αναγνωριστούν οι σχισματικοί προκειμένου να προωθηθούν τα ευρωπαϊκα- νεοταξικά συμφέροντα, τη στιγμή που θα ανέβουν και πάλι στην εξουσία οι ευρωπαϊστές σοσιαλιστές, αν δεν υπάρξει σθεναρή αντίσταση! Η συνταγή είναι πλέον γνωστή…

Εύγε στον λαό του Μαυροβουνίου!

Θα παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις…

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra