«Ἄν ἐγκαταλείψουμε αὐτόν τόν πόλεμο, ὁπωσδήποτε θά θανατωθοῦμε» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Ἐπιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Μέρος 14ον

«Ἀδελφοί μου, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ καί ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος Αὐτοῦ. Ἐνδύσασθε τήν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρός τό δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρός τάς μεθοδείας τοῦ διαβόλου» (Πρός Ἐφεσ. 6, 10-11).

Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, εἶναι ὁ Διδάσκαλος, τό πρότυπο καί τό κέντρο τῆς δικῆς μας ζωῆς. Ἐκεῖνος εἶναι ὁ σκοπός τῆς κατά Θεόν ζωῆς καί ὁ στέφανος τοῦ προσωπικοῦ μας ἀγῶνα. Ἐκεῖνος εἶναι ὁ «ἀνίκητος» σύμμαχός μας σέ τοῦτο τόν ἀδυσώπητο πόλεμο κατά τῆς ἁμαρτίας. 

Ὁ ἀγωνοθέτης καί ὁ παιδαγωγός στόν ἀγῶνα μας εἶναι κατ’ οὐσίαν ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος ἐνισχύει καί παρακολουθεῖ ἄγρυπνα τήν πνευματική πορεία μας καί δέν ἐπιτρέπει στόν ἐχθρό μας διάβολο νά μᾶς πειράζει περισσότερο ἀπ’ ὅσο ἀντέχουμε. 

Μέσα ἀπό τήν ἀδίστακτη καί ἁγνή πίστη μας ἄς ἀναθέτουμε τήν ἀδυναμία τῆς ψυχῆς μας στή δική Του παντοδυναμία.  

Ἄς ζητοῦμε πάντοτε τήν γλυκύτητα τῆς Χάριτος τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία «ἐν τῇ πανσοφίᾳ καί ἀγάπῃ Του» κάνει πιό εὔκολη κάθε πνευματική ἐργασία, ἕως ὅτου νεκρωθεῖ ἡ ἁμαρτία ἐντός μας, ὥστε νά εἰσέλθουμε στό χῶρο τῆς μακαρίας ἀπαθείας μέ μία ὁλοκληρωτική, μέ μία μοναδική ἀγάπη πρός Ἐκεῖνον καί μέ τήν ἀπάρνηση τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἑαυτοῦ μας.

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος, στό ἔργο του ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», γιά αὐτόν τόν «Ἀόρατον» Πόλεμο τοῦ Κυρίου ἐναντίον τοῦ διαβόλου, γράφει τά ἑξῆς: 

“Λοιπόν ἄρχισε στό ὄνομα τοῦ Θεοῦ νά πολεμᾷς μέ τά ὀχήματα τῆς ἀπιστίας στόν ἑαυτό σου καί τῆς ἐλπίδας καί τοῦ θάρρους στό Θεό σου, μέ τήν προσευχή καί μέ τήν ἐκγύμνασι· μάλιστα δέ μέ τό ὄχημα τῆς καρδιακῆς καί νοερᾶς προσευχῆς, τό ὁποῖο εἶναι τό· Κύριε, Ἰησοῦ Χριστέ, ὄνομα τόσο φοβερό, πού σάν μαχαῖρι μέ δυό στόματα στρέφεται μέσα στήν καρδιά, μασάει καί κατακόβει τούς δαίμονες καί τά πάθη. (43)

Γι᾿ αὐτό σχετικά εἶπε ὁ Ἰωάννης τῆς Κλίμακας: «Ἰησοῦ ὀνόματι, μάστιζε πολεμίους»· γιά τό ὁποῖο μιλᾶμε ξεχωριστά στό με´ κεφάλαιο. 

Μέ αὐτά, λέω, πολεμάει ἐκεῖνο τόν ἐχθρό καί ἐκεῖνο τό πάθος καί τήν κακή ἐπιθυμία, πού σέ πολεμάει τήν ὁποία εἶσαι ἀποφασισμένος νά νικήσῃς μέ τήν σειρά, πού σοῦ εἶπα στό ιγ´ κεφάλαιο.

Δηλαδή πότε μέ τήν ἀντίστασι, νά τόν πληγώνεις μέχρι θανάτου, πότε μέ τό μῖσος, πότε μέ τίς πράξεις τῆς ἀντίθετης ἀρετῆς.

Καί ἔτσι, νά κάνῃς πράγματα πού ἀρέσουν στό Θεό σου, ὁ ὁποῖος, μέ ὅλη τήν θριαμβεύουσα στόν οὐρανό Ἐκκλησία στέκεται ἀόρατα καί βλέπει τόν πόλεμό σου.

Γιά τόν ὁποῖο πόλεμο, δέν πρέπει νά λυπᾶσαι σκεπτόμενος, ὅτι ἀφενός μέν εἶναι ἡ ὑποχρέωσις πού ἔχουμε ὅλοι μας νά δουλεύουμε καί νά ἀρέσουμε στό Θεό καί ἀφετέρου ἡ ἀνάγκη πού ἔχουμε νά πολεμᾶμε, καθώς σοῦ εἶπα ἀπό πρίν. Γιατί:

– Ἄν ἐγκαταλείψουμε αὐτόν τόν πόλεμο, ὁπωσδήποτε θά θανατωθοῦμε. 

Ἔπειτα, καί ἄν φύγῃς πρός στιγμή ἀπό τόν κατά Θεόν αὐτό πόλεμο σάν ἀποστάτης καί παραδοθῇς στό κόσμο καί σέ ὅλες τίς καλοπεράσεις καί ἀναπαύσεις τῆς σάρκας, ὕστερα ὅμως καί μέ τήν πίεσί σου πάλι πρέπει νά πολεμήσῃς καί μέ τόσες ἀντιθέσεις, πού πολλές φορές νά ἱδρώνῃ τό πρόσωπό σου καί νά καταπληγώνεται ἡ καρδιά σου μέ θανατηφόρες λιποθυμίες. 

– Πότε; Τήν ὥρα τῶν γηρατειῶν σου καί τοῦ θανάτου σου. 

Ὅταν οἱ δαίμονες καί ὅλα τά πάθη σου, πιθανόν νά σέ ἔχουν περικυκλώσει. 

Καί τόσο νά σέ συντρίψουν, πού ἐσύ μή μπορώντας, ποιό πρῶτα νά πολεμήσῃς, θά παραδοθῇς σέ αἰώνιο θάνατο. 

Γι᾿ αὐτό, μή γίνῃς τόσο ἀνόητος, ἀγαπητέ, πού νά θέλῃς νά πολεμᾷς τότε σέ μία ὥρα ἀσύμφορη ἀλλά σάν φρόνιμος, ὑπόμεινε τώρα τήν κούρασι τοῦ πολέμου, γιά νά νικήσῃς, νά στεφανωθῇς καί νά ἑνωθῇς μέ τόν Θεό καί ἐδῶ καί ἐκεῖ στή βασιλεία Του τήν οὐράνια: 

– “Θυμήσου τόν δημιουργό σου τίς μέρες τῆς νεότητός σου, πρίν ἔλθουν οἱ μέρες οἱ κακές καί φθάσουν τά χρόνια ἐκεῖνα πού δέν θά ἔχῃς δύναμι”. «Καί μνήσθητι τοῦ κτίσαντός σε ἐν ἡμέραις νεότητός σου, ἕως ὅτου μή ἔλθωσιν ἡμέραι τῆς κακίας καί φθάσωσιν ἔτη, ἐν οἷς ἐρεῖς· οὐκ ἔστι μοι ἐν αὐτοῖς θέλημα» (Ἐκκλ. 12, 1).

Κεφάλαιο ΙΖ´

Μέ ποιά τάξι πρέπει νά πολεμοῦμε ἐναντίον τῶν παθῶν μας

Πολύ σέ συμφέρει, ἀδελφέ, νά γνωρίζῃς καί τήν τάξι, πού πρέπει νά κρατᾷς, γιά νά πολεμᾷς ὅπως πρέπει καί ὄχι ἁπλᾶ καί ὅπως ἔτυχε, καθώς κάνουν πολλοί καί βλάπτονται. 

Ἡ τάξι τοῦ πολέμου κατά τῶν ἐχθρῶν καί τῶν κακῶν σου ἐπιθυμιῶν, εἶναι αὐτή· νά μπῇς μέσα στή καρδιά σου καί νά ἐρευνήσῃς μέ ἐπιμέλεια, ἀπό ποιούς λογισμούς καί ἀπό ποιές ἐπιθυμίες καί προσπάθειες εἶναι αὐτή περικυκλωμένη καί ἀπό ποιό πάθος περισσότερο κυριεύεται καί βασανίζεται.

Καί πρῶτα, κατά ἐκείνου τοῦ πάθους νά πιάσῃς τά ὅπλα καί νά πολεμήσῃς.

Ἐάν ὅμως συμβῇ νά πειραχθῇς καί ἀπό ἄλλα πάθη, ἐσύ πρέπει πάντα νά πολεμᾷς τό πιό κοντινό πάθος, πού τότε ἔμπρακτα σέ πολεμᾷ καί πάλι νά γυρίζῃς τόν πόλεμο σέ ἐκεῖνο πού περισσότερο σέ κ α τ α κ υ ρ ι ε ύ ε ι.

Κεφάλαιο ΙΗ´

Πῶς πρέπει νά πολεμᾷ κάποιος ἀντίθετα στά ξαφνικά κινήματα τῶν παθῶν

Ἄν ἀκόμη δέν εἶσαι συνηθισμένος, ἀγαπητέ, νά πολεμᾷς ἀντίθετα στά ξαφνικά χτυπήματα καί ἐπιθέσεις τῶν προσβολῶν, ἤ ἄλλων κάποιων ἀντίθετων πού σοῦ τυχαίνουν, σέ συμβουλεύω νά κάνῃς τό ἑξῆς: 

– Δηλαδή, συνήθιζε πάντα νά ἐρευνᾷς ἀπό πρίν, καθισμένος στό σπίτι σου, ὅτι θά σοῦ συμβοῦν πολλές προσβολές, ἀτιμίες, πολλές φορές δέ καί πληγές καί ἄλλα πολλά ἀντίθετα· καί μέ αὐτόν τόν τρόπο νά εἶσαι προετοιμασμένος, ὥστε νά μήν ταραχθῇς, ἀλλά νά τά ὑπομείνης μέ εὐχαριστία χωρίς ταραχή. 

Τήν προετοιμασία αὐτή πρέπει μάλιστα νά κάνῃς ὅταν εἶσαι ἕτοιμος νά βγῆς ἔξω ἀπό τό σπίτι σου καί νά πᾶς σέ κάποιον ἄλλον τόπο καί μάλιστα ὅταν θά συνομιλήσῃς μέ πρόσωπα πού θυμώνουν εὔκολα. 

Γιατί, μία τέτοια προετοιμασία καί προγύμνασι, πιστεύει ὅτι εἶναι εὐκαταφρόνητα καί τά πιό φοβερά καί ξαφνικά περιστατικά καί τό πάθος τοῦ θυμοῦ, δέν ἀφήνει νά ταραχθῇ· ἑτοιμάσθηκα καί δέν ταράχθηκα, «ἡτοιμάσθην καί οὐκ ἐταράχθην τοῦ φυλάξασθαι τάς ἐντολάς σου» (Ψαλμός 118, 60). (44)

Κοντά δέ στήν προμελέτη καί τήν προετοιμασία αὐτή, χρησιμοποίησε καί αὐτόν τόν τρόπο. 

Ὅταν, σέ κάποια περίπτωσι, ἀρχίσῃ κάποιος ξαφνικά καί χωρίς νά τό περιμένῃς, ἤ νά σέ χτυπᾷ, ἤ νά σέ βρίζῃ καί νά σοῦ προξενῇ ἄλλη ἀτιμία, στάσου γιά λίγο.

Καί ἀφοῦ συμμαζέψης τούς λογισμούς σου μέσα στήν καρδιά σου, βάλε ὅλη τήν προσοχή καί ἐπιφυλακή στό νοῦ σου, στό νά προσέξῃ καλά καί νά μή ταραχθῇ καθόλου ἀπό τό πάθος τοῦ θυμοῦ ἡ καρδιά σου.

Ἐάν ὅμως προλάβη νά ταραχθῇ, νά μήν ἀφήσῃς νά βγῇ ἔξω τό πάθος καί νά σέ παρακινήσῃ στό νά βρίσῃς καί σύ καί νά ἐκδικηθῇς· μέσα μου, λέγει, συνταράσσεται ἡ καρδιά μου.

– «Ἱνατί περίλυπος εἶ, ἡ ψυχή μου, καί ἱνατί συνταράσσεις με; Ἔλπισον ἐπί τόν Θεόν, ὅτι ἐξομολογήσομαι αὐτῷ· σωτήριον τοῦ προσώπου μου καί ὁ Θεός μου» (Ψαλμός 41, 6). (45)

Στή συνέχεια βίασε τόν ἑαυτό σου νά σηκώσῃς τό νοῦ σου στό Θεό, σκέψου τήν ἄπειρη ἀγάπη πού σοῦ ἔχει, γιά τήν ὁποία σοῦ ἔστειλε τόν ἀνέλπιστο αὐτό πειρασμό καί τή δοκιμασία, γιά νά σέ καθαρίσῃ περισσότερο καί νά σέ ἑνώσει μαζί Του καλύτερα. 

Αὐτά, λέω, σκεπτόμενος γύρισε στόν ἑαυτό σου καί ἐλέγχοντάς τον, πές μέσα σου: 

– «Ἔ, ἄθλιε καί ταλαίπωρε! 

– Καί γιατί δέν θέλεις ἐσύ νά ἀγκαλιάσῃς αὐτόν τόν Σταυρό καί τήν δοκιμασία πού σοῦ ἔστειλε, ὄχι κάποιος ἄλλος, ἀλλά αὐτός ὁ ἴδιος σου ὁ Πατέρας ὁ οὐράνιος; 

Μετά γύρισε στό Σταυρό καί ἀγκάλιασέ τον νοερά μέ τήν πιό μεγάλη χαρά, πού μπορεῖς, λέγοντας, ὦ Σταυρέ, πού ἱδρύθηκες ἀπό τήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, πρίν νά γίνω ἐγώ! 

Ὦ Σταυρέ, πού γλυκάθηκες ἀπό τήν γλυκειά ἀγάπη τοῦ Ἐσταυρωμένου, κάρφωσε καί προσήλωσέ με σέ σένα γιά νά μπορέσω ὁλοκληρωτικά νά ἑνωθῶ μέ ἐκεῖνο, πού μέ λύτρωσε, πεθαίνοντας πάνω σέ σένα». 

Ἐάν ὅμως καί τό πάθος τοῦ θυμοῦ προλάβῃ καί κινηθῇ μέσα σου καί δέν σέ ἀφήσῃ στή ἀρχή νά ὑψώσῃς τό νοῦ σου στό Θεό ὅμως, πάλι μελέτησε νά τόν ὑψώσῃς τό γρηγορώτερο, σάν νά μήν ἔχῃς ταραχθῇ καθόλου· γιατί θά βοηθηθῇς.

Ἡ καλύτερη ὅμως καί πιό ἀποτελεσματική θεραπεία τους νά μή κινοῦνται ξαφνικά τά πάθη, εἶναι, τό νά ἀπομακρυνθοῦν οἱ αἰτίες ἀπό τίς ὁποῖες προέρχεται αὐτή ἡ κίνησις. 

Αὐτές γενικά εἶναι δυό· ἡ ἀγάπη καί τό μῖσος. 

Ὁπότε, ἐάν ἐσύ ἀγαπητέ, ἔφθασες νά ἔχῃς ἐμπαθῆ ἀγάπη σέ κανένα πρόσωπο, ἤ σέ ἄλλο κανένα μικρό πρᾶγμα, ἤ μεγάλο καί ἀμέσως μόλις ἰδῇς νά σοῦ τό ἁρπάξουν ἤ τό πειράξουν, ταράζεσαι ξαφνικά καί σκανδαλίζεται ἀπό τήν συμπάθεια ἡ καρδιά σου, πρέπει νά πολεμᾷς, νά βγάλης ἀπό τήν καρδιά σου τήν κακή ἐκείνη ἀγάπη πού ἔχεις σέ αὐτό.

Γιατί, ὅσο αὐτή εἶναι μεγαλύτερη ἤ μικρότερη, τόσο μεγαλύτερη ἤ μικρότερη εἶναι καί ἡ ξαφνική κίνησις τοῦ πάθους.

Ἐάν ὅμως ἀντίθετα καί ἔχεις μῖσος σέ κάποιον, ἤ σέ ἄλλο κανένα πρᾶγμα καί ἀπό αὐτό ταράζεσαι ξαφνικά καί ἀηδιάζῃς, ὅταν τό βλέπῃς ἤ ἀκοῦς κάποια θαυμαστή του ἐνέργεια, πρέπει νά πιέζῃς τή θέλησί σου, μέχρι νά τό ἀγαπήσῃς.

Ὄχι μόνο γιατί εἶναι καί αὐτό πλάσμα τοῦ Θεοῦ, σάν καί ἐσένα φτιαγμένο κατ᾿ εἰκόνα αὐτοῦ καί ὁμοιότητα ἀπό τό ὕψιστο χέρι τοῦ Θεοῦ.

Ὄχι μόνον γιατί καί αὐτός σάν ἐσένα εἶναι ἀναγεννημένος μέ αὐτό τό πολύτιμο αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ὄχι μόνο γιατί εἶναι ἀδελφός σου καί μέλος σου καί δέν πρέπει νά τόν μισῆς, οὔτε μέ αὐτήν τήν ἴδια τήν σκέψι σου καί τόν λογισμό σου, ὅπως γράφτηκε, “μήν κρατᾷς κακία στήν καρδιά σου γιά τόν ἀδελφό σου”. 

– «Οὐ μισήσεις τόν ἀδελφόν σου τῇ διανοίᾳ σου· ἐλεγμῷ ἐλέγξεις τόν πλησίον σου καί οὐ λήψῃ δι᾿ αὐτόν ἁμαρτίαν» (Λευϊτ. 19, 17). (46)

Ἀλλά, καί γιατί, ἄν εἶναι τό πρόσωπο ἐκεῖνο κακό καί ἄξιο μίσους, ὅμως, ὅταν ἐσύ τό ἀγαπᾷς, μοιάζεις μέ τόν Θεό ὁ ὁποῖος ἀγαπᾷ ὅλα του τά δημιουργήματα καί κανένα ποτέ δέν σιχαίνεται, καθώς λέει ὁ Σολομώντας: 

– Ὅλα εἶναι δικά σου καί γι᾿ αὐτό τά φροντίζεις Κύριε, ἐσύ πού ἀγαπᾷς τήν ζωή. «Ἐλεεῖς δέ πάντας, ὅτι πάντα δύνασαι, καί παρορᾷς ἁμαρτήματα ἀνθρώπων εἰς μετάνοιαν. Ἀγαπᾷς γάρ τά ὄντα πάντα καί οὐδέν βδελύσσῃ, ὧν ἐποίησας· οὐδέ γάρ ἄν μισῶν τι κατεσκεύασας. Πῶς δέ ἔμεινεν ἄν τι, εἰ μή σύ ἠθέλησας ἤ τό μή κληθέν ὑπό σοῦ διετηρήθη; Φείδῃ δέ πάντων, ὅτι σά ἐστι, δέσποτα φιλόψυχε» (Σοφ. Σολομ. 11, 23-26). 

Καί μάλιστα, διότι ὁ Θεός παραβλέποντας τίς κακίες τῶν ἀνθρώπων, τόν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους.  

– «Ὅπως γένησθε υἱοί τοῦ πατρός ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅτι τόν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους» (Ματθ. 5, 45).

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ἐδῶ μᾶς συμβουλεύει πατρικά, κυρίως μέ τήν ταπείνωση καί πάντοτε μέσα ἀπό τήν πράξη μέ σοφά λόγια, ὡς ἑξῆς: «Καί ἄρχισε τό ἔργο, καί πολέμησε γιά νά νικήσῃς· καί βέβαια ἀπό αὐτά θά ἀποκτήσῃς τήν ὁλοκληρωτική ἐλπίδα στόν Θεό. 

Μέ τά τέσσερα αὐτά ὅπλα ὁπλίσου, ἀδελφέ μου, σάν ὁπλισμό πολύ ἀσφαλῆ καί ἀναγκαῖο, γιά νά γίνῃς νικητής σέ αὐτόν τόν ἀόρατο πόλεμο καί γιά νά λάβης τό στεφάνι. 

– Καί αὐτά εἶναι: Τό α΄ νά μήν ἐμπιστεύεσαι ποτέ τόν ἑαυτόν σου, τό β΄ νά ἔχῃς πάντα ὅλο σου τό θάρρος καί τήν ἐλπίδα στό Θεό, τό γ΄ νά ἀγωνίζεσαι πάντα· καί τό δ΄ νά προσεύχεσαι».

Ἀδελφοί μου, ἐμεῖς ἄς ζητήσουμε νά ἐνδυναμωθοῦμε ἀπό τόν Ἴδιο τόν Κύριο, ἄς ἐνδυθοῦμε τήν πανοπλία τοῦ Θεοῦ, ἄς ἀντισταθοῦμε γιά νά δυνηθοῦμε κατά τήν ἡμέρα ἐκείνη τῆς πονηρίας, νά ἀναδειχθοῦμε νικητές. 

Ἄς ἐργαστοῦμε μέσα ἀπό τήν ἰσχυρή δύναμη τοῦ Θεοῦ, γιά τήν κατάκτηση τῶν ἐπουρανίων ἀφθάρτων ἀγαθῶν, τῆς δικαιοσύνης, κι’ ἀκόμη αὐτῆς τῆς θεωρίας τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ σύμφωνα μέ τόν Ψαλμό τοῦ Δαυΐδ: «Ἐγώ δέ ἐν δικαιοσύνῃ ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ Σου χ ο ρ τ α σ θ ή σ ο μ α ι ἐν τῷ ὀφθῆναι μοι τήν δόξαν Σου» (Ψαλμός 16, 15). 

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 43. Ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος» Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ἀπόδοση στή νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος. Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος. http://users.uoa.gr https://www.imaik.gr
• 44. Πολύ σοφά καί ἀληθινά αὐτό ἐδῶ μαθαίνουμε, ὅτι, ἡ προμελέτη καί προετοιμασία εἶναι τό μεγαλύτερο ὅπλο καί τό πιό δραστικό προστατευτικό στά ξαφνικά κινήματα τῶν παθῶν, γιατί ὅπως ὁ σίφουνας καί αὐτά πού καλοῦνται μπουρίνια, ὅταν πέσουν ξαφνικά στή θάλασσα, ἀναποδογυρίζουν τά πλοῖα, καί κάνουν αὐτούς τούς πολύ ἔμπειρους ναῦτες, νά τά χάνουν γιά τό ἀνέλπιστο, κατά αὐτό τόν τρόπο καί τά ξαφνικά αὐτά συναντήματα καί οἱ κινήσεις τῶν παθῶν, κάνουν νά χάνουν τή διάκρισι καί αὐτοί οἱ τέλειοι στήν ἀρετή.
• 45. Δηλαδή δέν βγῆκε πρός τά ἔξω τό πάθος καί ἡ ταραχή τοῦ θυμοῦ· ἀλλά, ὅπως τό κῦμα τῆς θαλάσσας τό ἄγριο, δέν βγαίνει ἔξω ἀπό τά ὅρια τῆς θάλασσας, ἀλλά κατατσακιζόμενο μέσα στούς παραθαλάσσιους αἰγιαλούς γίνεται ἤρεμο, κατά αὐτό τόν τρόπο καί ὁ θυμός· ἔτσι ἑρμηνεύει τό γνωμικό αὐτό ὁ Μέγας Βασίλειος (Λόγος κατά ὀργιζομένων).46. Καί ὁ ἀγαπημένος Ἰωάννης λέγει· “ὅποιος μισεῖ τόν ἀδελφό του εἶναι ἀνθρωποκτόνος”, «πᾶς ὁ μισῶν τόν ἀδελφόν αὐτοῦ ἀνθρωποκτόνος ἐστί, καί οἴδατε ὅτι πᾶς ἀνθρωποκτόνος οὐκ ἔχει ζωήν αἰώνιον ἐν ἑαυτῷ μένουσαν» (Α´ Ἰωάν. 3, 15)· καί πάλιν, “ὅποιος δέν ἀγαπᾷ τόν ἀδελφό του, παραμένει στόν θάνατο, «ἡμεῖς οἴδαμεν ὅτι μεταβεβήκαμεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τήν ζωήν, ὅτι ἀγαπῶμεν τούς ἀδελφούς· ὁ μή ἀγαπῶν τόν ἀδελφόν μένει ἐν τῷ θανάτῳ» (αὐτόθι 14).

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra