«Γι᾿ αὐτό ὁ πνευματικός δρόμος, εἶναι διαφορετικός ἀπό τήν πορεία, πού κάνει ὁ ὁδοιπόρος τῆς γῆς» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Ἐπιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Μέρος 30ον

«Ἀδελφοί μου, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ καί ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος Αὐτοῦ. Ἐνδύσασθε τήν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρός τό δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρός τάς μεθοδείας τοῦ διαβόλου» (Πρός Ἐφεσ. 6, 10-11).

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες λέγουν ὅτι ὅποιος ἀγωνίζεται νά φτάσει στό ἀσφαλές λιμάνι τῆς ταπεινοφροσύνης χρησιμοποιεῖ «μύριους» τρόπους καί ἐπιτηδεύματα, εὐχές καί προσευχές. Ὅπως ἐπίσης καί διάφορα ἄλλα ἐπαινετά τεχνάσματα γιά τήν ἀπόκτηση αὐτοῦ τοῦ ἀληθινοῦ καί πολύτιμου θησαυροῦ τῆς ταπεινοφροσύνης. 

Ὁ ταπεινός ἀγωνιστής ὅμως ἐργάζεται νυχθημερόν καί ἀκατάπαυστα διά τῆς αὐτογνωσίας, μέ τήν μετάνοια καί τήν ἐνθύμηση τῶν πολλῶν του ἁμαρτιῶν, οἱ ὁποίες παρ᾿ ὅλο πού ἔχουν συγχωρηθεῖ δημιουργοῦν τό ταπεινό φρόνημα, μέ τήν ἀνάμνηση τοῦ Πάθους τοῦ Κυρίου, μέ τήν ἀποφυγή τῆς πολυλογίας, μέ τήν ἀπόκρυψη τῆς σοφίας καί τῶν χαρισμάτων του, μέ τήν ἁπλῆ ὁμιλία, μέ τήν συνεχῆ καί ἀδιάλειπτη ἐπίκληση τοῦ Θείου Ὀνόματος: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με».

Καθώς ἐπίσης καί μέ τήν διαρκῆ μελέτη τῶν ἁγιογραφικῶν καί ὑμνολογικῶν κειμένων, κυρίως ὅμως μέ τήν ἐνθύμηση αὐτοῦ τοῦ Θείου λόγου τῆς Ἁγίας Γραφῆς: «Οὕτω καί ὑμεῖς, ὅταν ποιήσητε πάντα τά διαταχθέντα ὑμῖν, λέγετε ὅτι δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν, ὅτι ὅ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν» (Λουκ. 17, 10).

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος, στό ἔργο του ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», γιά αὐτόν τόν «Ἀόρατον» Πόλεμο τοῦ Κυρίου ἐναντίον τοῦ διαβόλου, γράφει τά ἑξῆς: 

Κεφάλαιο ΛΖ´

Ὅτι πρέπει νά προχωροῦμε μέ φροντίδα καί ἐπιμέλεια παντοτινή στήν ἄσκησι τῆς ἀρετῆς

“Ἀνάμεσα σέ ἐκεῖνα πού εἶναι ἀναγκαῖα καί συμβάλλουν στήν ἀπόκτησι τῶν ἀρετῶν, ἐκτός ἀπό ὅσα εἶπα μέ παραπάνω, εἶναι καί τό ἑξῆς: (105)

Δηλαδή τό νά πηγαίνουμε πάντα μπροστά, ἄν θέλουμε νά φθάσουμε στό σκοπό, πού ἐμεῖς ἐδῶ θέλουμε. 

Γιατί ἀλλιῶς, ἄν μόνο σταματήσουμε, γυρίζουμε πρός τά πίσω· ὅτι, ὅταν παύσουμε ἀπό τίς ἐνάρετες πράξεις, ἀναγκαστικά συμβαίνει, μέσα ἀπό βίαιες κλίσεις τῆς αἰσθητικῆς διαθέσεως καί τῶν ἄλλων πραγμάτων, πού μᾶς παρακινοῦν ἐξωτερικά, συμβαίνει, λέω, νά γεννιοῦνται σέ μᾶς πολλά πάθη ἄτακτα.

Τά ὁποῖα διαφθείρουν τίς ἀρετές ἤ τουλάχιστον τίς λιγοστεύουν καί ἔτσι μᾶς στεροῦν ἀπό πολλές Χάρες, πού μπορούσαμε προοδεύοντας, νά πετύχουμε ἀπό τόν Θεό.

Γι᾿ αὐτό ὁ πνευματικός δρόμος, εἶναι διαφορετικός ἀπό τήν πορεία, πού κάνει ὁ ὁδοιπόρος τῆς γῆς. 

Γιατί στήν μέν γήϊνη πορεία, ἄν σταματήσῃ ὁ ὁδοιπόρος, δέν χάνει τίποτε ἀπό τήν πορεία πού ἔχει διανύσει· στήν πνευματική ὅμως πορεία, ἄν σταματήσῃ ὁ ὁδοιπόρος τῆς ἀρετῆς, χάνει καί ὅσες ἀρετές ἀπόκτησε προηγουμένως. 

Καί ἀκόμη ἡ μέν κούρασι τοῦ ὁδοιπόρου αὐξάνει, ὅσο περισσότερο θά περπατήσῃ, στόν πνευματικό ὅμως δρόμο, ὅσο περισσότερο περπατεῖ κάποιος μπρός, τόσο ἀποκτᾷ πάντα μεγαλύτερη ἐξουσία καί δύναμι.

Γιατί μέ τήν ἐνάρετη ἄσκησι, τό μέν κατώτερο μέρος, δηλαδή τό σῶμα, πού μέ τόν π ό λ ε μ ό του ἔκανε σκληρό καί κοπιαστικό τόν δρόμον τῆς ἀρετῆς, ἀδυνατίζει πάντα περισσότερο, τό δέ ἀνώτερο μέρος, στό ὁποῖο μένει ἡ ἀρετή, δηλαδή ἡ ψυχή, στηρίζεται καί δυναμώνει πάντα περισσότερο. 

Ὁπότε, ὅσο προοδεύουμε στό καλό καί στήν ἀρετή, τόσο μικραίνει ἡ δοκιμασία ἐκείνη πού αἰσθανόμαστε στήν ἀρχή τῆς ἀρετῆς· καί ἀκόμη, καί κάποια ἀπόκρυφη γλυκύτητα –ἡ ὁποία προέρχεται ἀπό τόν Θεό– ἑνώνεται μαζί μας καί γίνεται κάθε ὥρα μεγαλύτερη. 

Καί ἔτσι πορευόμενοι πάντα μέ περισσότερη εὐκολία καί δύναμι, ἀπό ἀρετή σέ ἀρετή, φθάνουμε τελευταῖα στήν κορυφή τοῦ ὄρους, ἐκεῖ πού ἡ ψυχή γίνεται τέλεια καί ἐνεργεῖ μετά ἀπό αὐτά κάθε καλό, ὄχι μέ ἀηδία, ἀλλά μέ ἰδιαίτερη χαρά καί εὐφροσύνη. 

Γιατί ἀφοῦ νίκησε καί δάμασε τά πάθη καί ὑπέταξε ὅλη τήν κτίσι διά μέσου τῆς ὑποταγῆς τοῦ σώματός της, ζῇ εὐτυχισμένη μέσα στόν Θεό· καί ἐκεῖ κοπιάζοντας εὐχάριστα, δέχεται ἀνάπαυσι.

Κεφάλαιο ΛΗ´

Ἔχοντας ὑποχρέωσι νά ἀγωνιζώμαστε πάντα τόν ἀγῶνα τῶν ἀρετῶν, δέν πρέπει νά ἀποφεύγουμε ἐκεῖνα, πού μᾶς γίνονται ἀφορμές γιά νά τά ἀποκτήσουμε

Ἐάν θέλῃς νά περπατᾷς πάντα μπροστά στό δρόμο τῶν ἀρετῶν χωρίς νά σταματήσῃς, πρέπει νά προσέχῃς καλά, νά μήν ἀφήσῃς νά φύγῃ ἀπό τά χέρια σου, ἐκεῖνο πού μπορεῖ νά γίνῃ ἀφορμή γιά νά ἀποκτήσῃς τήν ἀρετή. 

Ὁπότε, κακῶς σκέφτονται ἐκεῖνοι πού ἀποφεύγουν, ὅσο μποροῦν τά ἀντίθετα ἐκεῖνα, πού μποροῦν νά τούς βοηθήσουν στήν ἀπόκτησι τῆς ἀρετῆς.

– Γιά παράδειγμα· ἐπιθυμεῖς νά ἀποκτήσῃς τήν συνήθεια τῆς ὑπομονῆς; 

Δέν εἶναι καλό νά ἀποφεύγῃς ἐκεῖνες τίς ὑποθέσεις καί ἐκεῖνες τίς πράξεις καί τούς λογισμούς, πού σέ παρακινοῦν στήν ἀνυπομονησία· καί γι᾿ αὐτό δέν πρέπει νά ἀπέχεις ἀπό κάποιες πράξεις πού σοῦ εἶναι ἐνοχλητικές. 

Ἀλλά συναναστρεφόμενος καί συνομιλώντας μέ ὅποιον καί ἄν εἶναι, πού νά προκαλῇ ἀηδία καί θλῖψι, νά ἔχῃς πάντα ἑτοιμασμένη καί πρόθυμη τήν θέλησί σου, νά ὑποφέρῃς κάθε τί τό ἀηδιαστικό καί ἀνόρεκτο πού μπορεῖ νά συμβῇ. 

Γιατί ἄν κάνῃς διαφορετικά, δέν θά συνηθίσῃς ποτέ στήν ὑπομονή.

Ἔτσι παρομοίως πρέπει νά κάνῃς σέ ὅποια πρᾶξι σοῦ προξενεῖ ἀηδία ἤ ἀπό μόνη της ἤ ἐξ αἰτίας ἐκείνου πού σέ παρακίνησε σ᾿ αὐτή ἤ καί ἐξ αἰτίας ἐκείνου, πού σέ ἐμποδίζει ἀπό τήν ἄλλη, πού σοῦ ἀρέσει περισσότερο· δηλαδή, πρέπει νά μεταχειρισθῇς καί νά ἀκολουθήσῃς τήν πρᾶξι καί τό ἔργο ἐκεῖνο καί πού σέ συγχύζει καί σέ ἐνοχλεῖ καί μποροῦσες νά ἀναπαυθῇς, ἄν τό ἀφήσῃς. 

Γιατί ἔτσι δέν μπορεῖς νά μάθης ποτέ νά ὑποφέρῃς· ἀλλά οὔτε μπορεῖ νά εἶναι ποτέ ἀληθινή ἀνάπαυσις αὐτή πού ζητᾷς, ὅταν δέν προέρχεται ἀπό ψυχή καθαρή ἀπό τό πάθος τῆς φιλαυτίας καί στολισμένη ἀπό ἀρετή.

Τό ἴδιο σοῦ λέω νά κάνῃς καί γιά ἐκείνους τούς λογισμούς, πού μερικές φορές ἐνοχλοῦν καί συγχύζουν τό νοῦ σου. 

Αὐτούς δέν πρέπει νά τούς ἀποβάλῃς μόνος σου· ἐπειδή, μέ τήν δοκιμασία πού σοῦ δίνουν, σέ κάνουν συγχρόνως νά συνηθίζῃς νά ὑπομένῃς τά ἀντίθετα. 

Καί ὅποιος σοῦ λέγει ἀντίθετα ἀπό αὐτά, σέ συβουλεύει νά ἀποφεύγῃς καλύτερα τήν προσωρινή δοκιμασία πού αἰσθάνεσαι, παρά νά ἀκολουθῇς τήν ἀληθινή ἀρετή, πού ἐπιθυμεῖς.

Εἶναι βέβαια ἀληθινό, ὅτι ὁ ἀρχάριος στρατιώτης πρέπει νά παλεύῃ ἀντίθετα μέ τίς ἐχθρικές ἀφορμές πού εἴπαμε, μέ προσοχή καί ἐπιδεξιότητα· καί ἄλλοτε νά τίς πολεμάει, ἄλλοτε νά τίς καταφρονῇ καί νά τίς ἀφίνη, ἀνάλογα μέ τήν περισσότερη ἤ λιγότερη πρόοδο καί δύναμι πού ἀποκτᾷ στήν ἀρετή. 

Ἀλλά, δέν πρέπει γι᾿ αὐτό νά γυρνάῃ ἐντελῶς τούς ὤμους του καί νά ὀπισθοχωρῇ, σέ σημεῖο πού νά ἐγκαταλείπῃ κάθε ἀφορμή ἐναντιότητος πού θά τοῦ συνέβαινε. 

Γιατί, ἄν καί κατά τό παρελθόν θέλαμε νά γλυτώσουμε ἀπό τόν κίνδυνο τοῦ ξεπεσμοῦ μέσα ἀπό αὐτή τή φυγή, ὅμως, στό μέλλον θά κινδυνεύσουμε περισσότερο νά νικηθοῦμε ἀπό τά χτυπήματα καί τίς προσβολές τῆς ἀνυπομονησίας, ἀφοῦ δέν θά εἴμαστε ἀπό πρίν ἐξοπλισμένοι μέ τήν χρήση τῆς ἀντίθετης ἀρετῆς, δηλαδή τῆς ὑπομονῆς. 

Ὅμως, αὐτοί οἱ συλλογισμοί, δέν ἔχουν τόπο στά σαρκικά πάθη, ὅπως εἴπαμε παραπάνω κατά μέρος γι᾿ αὐτά. 

Ἐπειδή τά αἴτια αὐτῶν, πάντα καί μέ τελειότητα πρέπει νά τά ἀποφεύγουμε”.

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ἐδῶ μᾶς συμβουλεύει πατρικά, κυρίως μέ τήν ταπείνωση καί πάντοτε μέσα ἀπό τήν πράξη μέ σοφά λόγια, ὡς ἑξῆς: «Καί ἄρχισε τό ἔργο, καί πολέμησε γιά νά νικήσῃς· καί βέβαια ἀπό αὐτά θά ἀποκτήσῃς τήν ὁλοκληρωτική ἐλπίδα στόν Θεό. 

Μέ τά τέσσερα αὐτά ὅπλα ὁπλίσου, ἀδελφέ μου, σάν ὁπλισμό πολύ ἀσφαλῆ καί ἀναγκαῖο, γιά νά γίνῃς νικητής σέ αὐτόν τόν ἀόρατο πόλεμο καί γιά νά λάβης τό στεφάνι. 

– Καί αὐτά εἶναι: Τό α΄ νά μήν ἐμπιστεύεσαι ποτέ τόν ἑαυτόν σου, τό β΄ νά ἔχῃς πάντα ὅλο σου τό θάρρος καί τήν ἐλπίδα στό Θεό, τό γ΄ νά ἀγωνίζεσαι πάντα· καί τό δ΄ νά προσεύχεσαι».

Ἀδελφοί μου, ἐμεῖς ἄς ζητήσουμε νά ἐνδυναμωθοῦμε ἀπό τόν Ἴδιο τόν Κύριο, ἄς ἐνδυθοῦμε τήν πανοπλία τοῦ Θεοῦ, ἄς ἀντισταθοῦμε γιά νά δυνηθοῦμε κατά τήν ἡμέρα ἐκείνη τῆς πονηρίας, νά ἀναδειχθοῦμε νικητές. 

Ἄς ἐργαστοῦμε μέσα ἀπό τήν ἰσχυρή δύναμη τοῦ Θεοῦ, γιά τήν κατάκτηση τῶν ἐπουρανίων ἀφθάρτων ἀγαθῶν, τῆς δικαιοσύνης, κι’ ἀκόμη αὐτῆς τῆς θεωρίας τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ σύμφωνα μέ τόν Ψαλμό τοῦ Δαυΐδ: «Ἐγώ δέ ἐν δικαιοσύνῃ ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ Σου χ ο ρ τ α σ θ ή σ ο μ α ι ἐν τῷ ὀφθῆναι μοι τήν δόξαν Σου» (Ψαλμός 16, 15). 

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 105. Ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος» Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ἀπόδοση στή νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος. Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος. http://users.uoa.gr https://www.imaik.gr

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra