«Ὤ τῆς ἀνοχῆς σου Δέσποτα Κύριε, μέ τήν ὁποίαν ὑπέμεινες τήν συκοφάντριαν, καί δέν ἔσχισες τήν γῆν διά νά τήν καταπίῃ!» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Ἡ 24η Δεκεμβρίου, εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς παραμονῆς τῆς μεγίστης Δεσποτικῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων, ἡ ὁποία εἶναι πάντοτε μία πολύ ξεχωριστή μέρα ὅπου παραδοσιακά σέ ὁλόκληρη τήν ὀρθόδοξη πατρίδα μας ἀκούγονται πάντα τά ἑορταστικά κάλαντα –καθώς ἀπό μᾶς τούς πιστούς γίνονται καί οἱ τελευταῖες ταπεινές προετοιμασίες– γιά τήν ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ἀφοῦ πρῶτα ἀκούσουμε τά κάλαντα, ἄς εὐχηθοῦμε σέ ὅλους τούς φίλους μας καί τούς ἐχθρούς μας: Καλά Χριστούγεννα!

Σήμερα ὅμως, ἄς ἀφιερώσουμε ἀπό τόν ἐλάχιστο χρόνο μας, γιά νά διαβάσουμε καί λίγο ἀπό τοῦτο τό ψυχοφελές καί ταπεινό βιβλίον τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τό ὁποῖον ἐπιγράφεται ὡς «Ὁ Συναξαριστής τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦἐνιαυτοῦ».

Τῷ αὐτῷ μηνί ΚΔ΄, μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος Εὐγενίας.

Στεφθεῖσα πρῶτον τοῖς πόνοις Εὐγενία, (1)

Βαφήν ἐβάψω δευσοποιόν ἐκ ξίφους.

Τέτλαθι Εὐγενίη ξίφος εἰκάδι ἀμφί τετάρτῃ.

Αὕτη ἡ Ἁγία Εὐγενία ἐγεννήθη ἀπό γένος εὐγενικόν, ὡσάν ἕνας εὐγενής κλάδος καί μία δόξα τοῦ γένους της, κ α τ α γ ο μ έ ν η ἀπό τήν παλαιάν Ῥώμην κατά τούς χρόνους τοῦ βασιλέως Κομμόδου, ἐν ἔτει (σο΄) 270 μ. Χ., οἱ γονεῖς δέ αὐτῆς ὠνομάζοντο Φίλιππος καί Εὐγενία. (2)

Οἵτινες ἔλαβον ἀπό τόν τότε βασιλέα, ὡς τιμήν καί ἀξίωμα, τό νά ὑπάγουν εἰς τήν Ἀλεξάνδρειαν, καί νά κατοικήσουν εἰς αὐτήν ὁμοῦ μέ τήν θυγατέρα των ταύτην Εὐγενίαν.

Αὕτη λοιπόν ἡ μακαρία ἔφυγε κρυφίως ἀπό τούς γονεῖς καί ὅλους τούς συγγενεῖς της.

Καί π έ ρ ν ο υ σ α δύο ὑπηρέτας, εὐγῆκε τήν νύκτα ἔξω ἀπό τό ὁσπήτιον τῶν γονέων της.

Καί πηγαίνουσα εἰς ἕνα Ἐπίσκοπον, μέ ἀνδρίκειον φόρεμα, ἔλαβε παρ’ ἐκείνου τό Ἅγιον Βάπτισμα.

«Παρ’ ἐπισκόπου Ἑλένου τοῦ οὐρανόφρονος,

τό βάπτισμα τό Θεῖον, Εὐγενία, ἐδέξω καί λόγοις θεαρέστοις,

μῆτερ, αὐτοῦ καθυπείκουσα ἔδραμες, σύν τοῖς δυσί σου

οἰκέταις εἰς ἀνδρικήν μάνδραν κρύπτουσα τήν φύσινσου».

Εἶτα κουρεύσασα τάς τρίχας τῆς κεφαλῆς, ὠνομάσθη Εὐγένιος.

Ὅθεν ἐπῆγεν εἰς ἕνα Μοναστήριον κατά τόν βαθύν ὄρθρον, καί ἐκεῖ ἐμεταχειρίζετο ἡ μακαρία κάθε ἀρετήν, μέ πόνους καί μόχθους.

Μέ ἀσκητικούς ἀγῶνας καί μέ στάσεις καί ἀγρυπνίας ὁλονυκτίους.

«Χαμαικοιτίᾳ, στερήσει, εὐχῇ καί δάκρυσι,

νηστείᾳ, ἀγρυπνίᾳ καί συντόνῳ ἀσκήσει

ἐνέδρας τοῦ Βελίαρ τάς ζοφεράς, Εὐγενία,

κατέστρεψας, καί ὑπερέβαλες πάντας

συμμοναστάς, ἀνδρικοῖς σου κατορθώμασι».

– Τί νά πολυλογῶ;

– Τόσον πολλά ἔλαμψε κατά τάς ἀρετάς ἡ Ἁγία αὕτη, ὡς ἄλλος μέγας φωστήρ ἥλιος, ὥστε ὁποῦ, μέ τήν π α ρ α κ ά λ ε σ ι ν ὅλων τῶν ἀδελφῶν τοῦ Μοναστηρίου, ἐδέχθη τήν προστασίαν αὐτῶν καί τήν ἡγουμενίαν, ἀφ’ οὗ ἀπέθανεν ὁ πρότερος Ἡγούμενος.

Καί ἀγκαλά αὕτη δέν ἤθελε τοῦτο εἰς τάς ἀρχάς, βιασθεῖσα ὅμως καί δυσωπηθεῖσα ἀπό τούς λόγους καί ἀπό τόν πόθον τῶν ἀδελφῶν, ἐσυγκατένευσε καί μή θέλουσα.

Μέ τοιοῦτον τρόπον ἔδειξεν εἰς ὅλους τόν Εὐγένιον τοῦτον μέγαν καί λαμπρόν, ὄχι λόγος ἁπλοῦς καί φήμη ξηρά, ἀλλά πρᾶξις καί ἔργα μεγάλα καί θαυμαστά.

Ὅθεν καί αὐτή μοναχή ἡ θεωρία του ἐτράβιζε μέ παράδοξον τρόπον τούς βλέποντας, ὡσάν ὁ μαγνήτης τόν σίδηρον, εἰς τό νά ἀπολαύσουν τά καλά καί τάς ἀρετάς του.

Ἀλλ’ ὅμως μία μοναχή, Μελανθία ὀνομαζομένη, μέλαινα καί μαύρη οὖσα κατά τήν ψυχήν, ὡς δηλοῖ καί τό ὄνομά της, αὕτη λέγω, βλέπουσα τόν Εὐγένιον τοῦτον, πῶς ἦτον ὡραῖος φυσικά, ἐκυριεύθη μέ ἕνα δεινόν καί σατανικόν ἔρωτα ἐκ τῆς θεωρίας του.

Ὅθεν εὑροῦσα πρόφασιν, ὅτι εἶχε μίαν μακράν ἀσθένειαν, παρεκάλει αὐτόν διά νά ὑπάγῃ νά τοῦ τήν φανερώσῃ κρυφίως καί κατά μόνας.

Διατί ἔλεγεν ἡ μιαρά, ὅτι κατά ἄλλον τρόπον, δέν ἦτον δυνατόν νά ἐλευθερωθῇ ἀπό ἐκείνην τήν ἀσθένειαν.

Ὁ δέ Εὐγένιος συντριβόμενος καί λυπούμενος κατά τήν καρδίαν, ἐπείσθη ἀπό ἁπλότητα εἰς τά δολερά λόγια τῆς Μελανθίας, καί ἐσυγκατάνευσε νά ὑπάγῃ πρός αὐτήν, μή ἠξεύρωντας τόν κεκρυμμένον δόλον.

Ὁ δέ διαβολικός ἔρως τῆς Μελανθίας, ἄναψε φλόγα εἰς τήν καρδίαν της πρός τόν Εὐγένιον.

Καί καθώς αὐτός εἶναι τυφλός, ὡς τόν ὀνομάζουσιν οἱ σοφοί, ἔτσι ἐτύφλωσε καί τά ψυχικά ὀμμάτια τῆς Μελανθίας, καί ἐπροξένησεν εἰς αὐτήν μίαν καῦσιν πορνικοῦ πάθους.

Ἐπειδή ὅμως δέν ἐπέτυχε τοῦ διαβολικοῦ σκοποῦ, ὁποῦ εἶχεν, ἀλλά ἀπεστράφη παρά τοῦ Εὐγενίου, διά τοῦτο ἀπό τό κακόν της σ υ ν έ ρ ρ α ψ ε τήν συκοφαντίαν ταύτην:

– Λέγουσα δηλαδή, ὅτι ὁ Ἡγούμενος τοῦ δεῖνος Μοναστηρίου Εὐγένιος, ἀπατῶν μέ τά λόγια του τάς σώφρονας καί καθαράς γυναῖκας, ἐζήτησε νά ἀπατήσῃ καί ἐμένα ὁ πόρνος καί τολμητίας, ἀλλ’ ὅμως δέν τό ἐπέτυχε.

Ταῦτα ἀκούσας ὁ πατήρ τῆς Εὐγενίας καί ἔπαρχος, εὐθύς ἐθυμώθη.

Ὅθεν πέμψας εἰς τό Μοναστήριον, ἔφερεν ὀγλίγωρα τόν Ἡγούμενον Εὐγένιον, καί τούς Μοναχούς τοῦ Μοναστηρίου δεδεμένους, ὡς ψευδολάτρας καί κακοποιούς.

Καί ἐπαράστησεν αὐτούς εἰς τό κριτήριον διά νά ἀπολογηθοῦν περί τῆς ὑποθέσεως ταύτης.

Ὅταν λοιπόν ἐπαραστάθησαν καί τά δύο μέρη, ἄρχισεν ἡ συκοφάντρια Μελανθία νά λέγῃ κατά τοῦ Εὐγενίου, ὑβρίζουσα, περιγελοῦσα, λοιδοροῦσα, μέ θρασύτητα φωνάζουσα, καί μέ τό δάκτυλον δείχνουσα αὐτόν εἰς τούς παρεστῶτας, ὡς ἐργάτην τῆς ἁμαρτίας.

Ὁμοίως καί τούς ὑποτασσομένους αὐτῷ Μοναχούς ὀνομάζουσα φθορεῖς.

Ἔλεγε δέ καί ταῦτα ἡ πάντολμος εἰς ἐπήκοον πάντων.

Ἀκούσατε ὅλοι ἐσεῖς οἱ παρεστῶτες τά λ ό γ ι ά μου, τά ὁποῖα εἶναι ἀληθινά καί βέβαια.

– Ὤ τῆς ἀνοχῆς σου Δέσποτα Κύριε, μέ τήν ὁποίαν ὑπέμεινες τήν συκοφάντριαν, καί δέν ἔσχισες τήν γῆν διά νά τήν καταπίῃ!

Ταῦτα ἡ Εὐγενία ἀκούσασα, εὐθύς ἔσχισε τό φόρεμά της, καί ἔδειξεν εἰς τούς παρόντας θέαμα φρικτόν καί ἐξαίσιον.

Καί ἀκολούθως λέγει παρρησίᾳ εἰς τούς περιεστῶτας.

Ἔπρεπεν ἡμεῖς οἱ Μοναχοί νά ὑποφέρωμεν ὕβρεις καί περιγελάσματα, καί δαρμούς τοῦ σώματος, καί δι’ αὐτά ὅλα νά εὐχαριστοῦμεν.

Ὅμως διά νά μή περιγελᾶται τό σεμνόν καί ἀγγελικόν σχῆμα τῶν Μοναχῶν, ἀκούσατε.

Ἐγώ κατά τήν φύσιν εἶμαι γυναῖκα, θυγάτηρ τοῦ φ ι λ τ ά τ ο υ πατρός μου τούτου καί κριτοῦ, ἔμπροσθεν τοῦ ὁποίου κρίνομαι σήμερον.

Μήτηρ μου δέ εἶναι ἡ τούτου σύζυγος, οὗτοι δέ οἱ παριστάμενοι ἀδελφοί, εἶναι δοῦλοί μου.

Ταῦτα τά λόγια τῆς καλῆς Εὐγενίας ἀκούσαντες, ἐξέστησαν ἅπαντες.

Μέ ποῖον δέ τρόπον ἐτιμώρησεν ἡ Θεία δίκη τήν Μελανθίαν, βέβαια ἔχει νά θαυμάσῃ, ὅποιος ἤθελε τόν ἀκούσῃ.

Ὁ γάρ παντοδύναμος καί δικαιοκρίτης Θεός, ὁ ἐν ὑψηλοῖς κατοικῶν καί τά ταπεινά ἐφορῶν, ἔρριψε πῦρ ἀπό τόν οὐρανόν, καί κατέκαυσε τήν Μελανθίαν καί ὅλον τόν οἶκόν της ἐκ θεμελίων.

Ὅθεν πολλοί ἐπίστευσαν τῷ Χριστῷ, βλέποντες τοιοῦτον θαυμάσιον (ἐν τῷ κατά πλάτος Βίῳ αὐτῆς).

«Συκοφαντίαν φυγοῦσα Θεοῦ τῇ χάριτι,

καί σέ τοῖς ἀδικοῦσι καταδείξασα φύσιν

σήν θήλειαν χορείας τῶν εὐσεβῶν, Εὐγενία,

κατηύφρανας καί εἰς τήν πίστιν προσείλκυσας

τοῦ Χριστοῦ τόν γεννήτορά σου Φίλιππον».

Ἐκ τῆς αἰτίας λοιπόν ταύτης παρακινηθείς ὁ πατήρ τῆς Ἁγίας Εὐγενίας, ἀφῆκε παρευθύς τήν δόξαν τοῦ κόσμου ὁμοῦ καί τόν πλοῦτον, καί ὅλην τήν τοῦ βίου φαντασίαν, καί ἀνεγεννήθη διά τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος.

Καί ὁ πρῴην λύκος γίνεται ποιμήν τῶν ἐν τῇ πόλει Χριστιανῶν.

Ὅθεν διαπεράσας καλῶς τήν ζωήν του, εἰς ὅλον τό ὕστερον ἐτελείωσε μέ μαρτύριον.

Καταπληγωθείς γάρ αὐτός ἀπό τούς ἀπίστους διά τήν εἰς Χριστόν πίστιν, χαίρων ἀνέβη εἰς τάς οὐρανίους Μονάς.

Ἡ δέ μήτηρ τῆς Ὁσίας ἀφίνουσα τήν γῆν τῆς Ἀλεξανδρείας, ἐγύρισεν εἰς τήν πατρίδα της Ῥώμην, ὁμοῦ μέ τάς θυγατέρας της, καί ἐκεῖ πάλιν κατοικεῖ κατά τόν πόθον της.

Ἐπειδή δέ τότε εὐγῆκε βασιλικός ὁρισμός, ἤ νά θυσιάζουν οἱ Χριστιανοί εἰς τά εἴδωλα, ἤ νά θανατώνονται κακῶς, τούτου χάριν ἡ Ἁγία αὕτη Εὐγενία, ἀφ’ οὗ ἔλαμψεν εἰς ὅλους μέ τάς ἀρετάς της, τέλος πάντων καταφλεγομένη ἀπό τόν πνευματικόν ἔρωτα τοῦ Χριστοῦ, ἐπαρρησιάσθη καί ἐκήρυξε τήν εὐσέβειαν.

Ὅθεν δεθεῖσα ἀπό ἕνα λίθον βαρύτατον, ἐρρίφθη εἰς τήν θάλασσαν.

Ἐπειδή ὅμως ἔμεινεν ἀβλαβής, διά τοῦτο ἀπεκεφαλίσθη, καί ἔτσι χαίρουσα ἀπῆλθεν ἡ μακαρία πρός ὅν ἐπόθει Νυμφίον Χριστόν.

Ἵνα μετ’ αὐτοῦ συμβασιλεύῃ αἰώνια. (Τόν κατά πλάτος Βίον αὐτῆς ὅρα εἰς τόν Παράδεισον.)

Σημείωσαι, ὅτι τό Σ υ ν α ξ ά ρ ι ο ν τῆς Ὁσίας ταύτης Εὐγενίας συνεγράφη διά στίχων ἰαμβικῶν ἐξ ὧν καί μ ε τ ε φ ρ ά σ θ η. Γράφει δέ καί ὁ Μεταφραστής τόν Βίον αὐτῆς, οὗ ἡ ἀρχή· «Κομμόδου μετά Μάρκον». (Σῴζεται ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ, ἐν τῇ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καί ἐν ἄλλαις.)

Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.

«Θείου Πνεύματος τῇ ὑμνωδίᾳ, φῶς προσέλαβες θεογνωσίας, Εὐγενία Χριστοῦ καλλιπάρθενε· καί ἐν ὁσίων χορείᾳ ἐκλάμψασα, ἀθλητικῶς τόν ἐχθρόν ἐθριάμβευσας. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε δωρίσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος».

Τῇ ΚΔ΄ τοῦ αὐτοῦ μηνός Δεκεμβρίου † Μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος Εὐγενίας.

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἡ Ἁγία Μάρτυς Βασίλλα, ἡ συμμαρτυρήσασα τῇ Ἁγίᾳ Εὐγενίᾳ, ξίφει τελειοῦται.

Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Φίλιππος, ὁ πατήρ τῆς Ἁγίας Εὐγενίας, μαχαίρᾳ τελειοῦται.

Οἱ Ἅγιοι Πρωτᾶς καί Ὑάκινθος, οἱ εὐνοῦχοι καί σ υ ν α σ κ η τ α ί τῆς Ἁγίας Εὐγενίας, ξίφει τελειοῦνται.

Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Νικολάου τοῦ ἀπό στρατιωτῶν, καί διήγησις ὠφέλιμος.

Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ἀχαϊκός ξίφει τελειοῦται.

Ὁ Ὅσιος Ἀντίοχος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται

Ὁ Ὅσιος Βιτιμίων ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται

Ὁ Ὅσιος Ἀφροδίσιος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Ἄχμεδ, ὁ μαρτυρήσας ἐν Κωνσταντινουπόλει κατά τό ͵αχπβ΄ (1682) ἔτος, ξίφει τελειοῦται. Ὅρα τό Μαρτύριον αὐτοῦ εἰς τό Νέον Μαρτυρολόγιον.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστέ ὁ Θεός ἐλέησον ἡμᾶς.

Ὠδήα΄.Ἦχος α΄

«Χριστός γεννᾶται· δοξάσατε. Χριστός ἐξ οὐρανῶν· ἀπαντήσατε. Χριστός ἐπί γῆς· ὑψώθητε. ᾌσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ, καί ἐν εὐφροσύνῃ, ἀνυμνήσατε λαοί· ὅτι δεδόξασται»…

Καλά Χριστούγεννα!

• 1. Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, γράφει: “Σημείωσαι, ὅτι ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ τῆς παραμονῆς τῶν Χριστοῦ Γεννῶν λόγος λέγεται τοῦ Χρυσοστόμου, οὗ ἡ ἀρχή· «Μέλλοντος ἀγαπητοί τοῦ κοινοῦ Σωτῆρος». Καί ὁ τοῦ Ἀθανασίου, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὥσπερ οἱ τήν χρυσίτιν γῆν μεταλλεύειν». (Σῴζονται καί οἱ δύω ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ, καί ἐν τῇ τοῦ Διονυσίου)”.
• 2. Τῷ αὐτῷ μηνί ΚΔ΄, μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος Εὐγενίας. Ἀπό τό βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, Συναξαριστής τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ.
  Τόμος Α΄. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.koinoniaorthodoxias.org

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI