ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΟ «ΠΑΤΕΡΑ, ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟ, ΑΣ ΑΠΟΦΥΓΩ ΤΟ
ΠΟΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟ· ΟΜΩΣ ΑΣ ΜΗ ΓΙΝΕΙ ΟΠΩΣ ΕΓΩ ΘΕΛΩ, ΑΛΛ’ ΟΠΩΣ ΘΕΛΕΙΣ ΕΣΥ»

Παραθέτουμε σε συνέχειες αποσπάσματα από το αρχαίο κείμενο και τη μετάφραση της ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΟ «ΠΑΤΕΡΑ, ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟ, ΑΣ ΑΠΟΦΥΓΩ ΤΟ ΠΟΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟ· ΟΜΩΣ ΑΣ ΜΗ ΓΙΝΕΙ ΟΠΩΣ ΕΓΩ ΘΕΛΩ, ΑΛΛ’ ΟΠΩΣ ΘΕΛΕΙΣ ΕΣΥ». Επίσης κατά των Μαρκιωνιστών και Μανιχαίων, και ότι δεν πρέπει να ριχνόμαστε στους κινδύνους, αλλά από κάθε θέλημα να προτιμούμε το θέλημα του Θεού. (ΟΜΙΛΙΕΣ ΗΘΙΚΕΣ-ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ)

9ο μέρος

Ο δάσκαλος δε διδάσκει μόνο με λόγια, αλλά και με έργα (Ιερός Χρυσόστομος)

Τίς δε ούτος; Παραγενόμενος ο Χριστός, πάσαν αρετήν παιδεύσαι τους ανθρώπους εβούλετο· ο δε παιδεύων ου λόγω μόνον διδάσκει, αλλά και έργω· αύτη γαρ η αρίστη διδασκαλία εστί του διδάσκοντος. Επεί και κυβερνήτης παρακαθίζων τον μαθητήν, δείκνυσι μεν αυτώ πω ςκατέχει τους οίακας, προστίθησι δε και λόγον τω έργω και ούτε λέγει μόνον, ούτε εργάζεται μόνον· ομοίως και οικοδόμους παραστήσας τον μέλλοντα παρ’ αυτού μανθάνειν πως τοίχος υφαίνεται, δείκνυσι μεν αυτώ δια του έργου, δείκνυσι δ εαυτώ και δια του λόγου· ωσαύτως και υφάντης, και ποικιλτής, και χρυσοχόος, και χαλκότυπος, και πάσα τέχνη δια λόγων τε και έργων έχει τον διδάσκοντα. Επεί ουν και αυτός παρεγένετο παιδεύσαι ημάς πάσαν αρετήν, δια τούτο και λέγει τα πρακτέα, και ποιεί. «Ο γαρ ποιήσας» φησί, «και διδάξας, ούτος μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών».

Και ποιος είναι αυτός; Όταν ο Χριστός ήρθε, ήθελε να διδάξει τους ανθρώπους κάθε αρετή. Ο δάσκαλος όμως δε διδάσκει μόνο με λόγια, αλλά και με έργα, γιατί αυτή είναι η άριστη διδασκαλία του δασκάλου. Γιατί και ο κυβερνήτης, όταν βάζει δίπλα του το μαθητή, του δείχνει βέβαια πως να κρατάει το τιμόνι, αλλά προσθέτει και λόγια στην πράξη, και δε λέγει μόνο, ούτε εργάζεται μόνο.  Το ίδιο και ο οικοδόμος, αφού τοποθετήσει δίπλα του εκείνον που θέλει να μάθει πως χτίζεται ο τείχος, του δείχνει βέβαια με την πράξη, του δείχνει όμως και με τα λόγια. Το ίδιο κάνει και ο υφαντής και ο κεντητής και ο χρυσοχόος και ο χαλκουργός, και κάθε τέχνη έχει το δάσκαλό της και με λόγια και με έργα. Επειδή λοιπόν και ο Χριστός ήρθε να μας διδάξει κάθε αρετή, γι’ αυτό και λέγει όσα πρέπει να κάνουμε και τα κάμνει ο ίδιος. Γιατί λέγει, «όποιος έκαμε και δίδαξε, αυτός θα ονομασθεί μεγάλος στη βασιλεία των ουρανών».

Σκόπει δε· εκέλευσεν είναι ταπεινόφρονας και πραείς, και εδίδαξε δια των ρημάτων. Όρα πως αυτά παιδεύει και δια των πραγμάτων. Ειπών, γαρ, «μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, μακάριοι οι πραοίς», δείκνυσι πως αυτά δει κατορθούν. Πώς ουν εδίδαξε; Λαβών λέντιον διέζωσαν εαυτόν, και ένιψε των μαθητών τους πόδας. Τί ταύτης ίσον της ταπεινοφροσύνης; Ουκ έτι γαρ δια των λόγων μόνον ταύτην παιδεύει, αλλά και δια των έργων. Πάλιν την πραότητα και την ανεξικακίαν διδάσκει δια των έργων. Πώς; Ερραπίσθη παρά του δούλου του αρχιερέως, και φησίν, «ει μεν κακώς ελάλησα, μαρτύρησον περί του κακού· ει δε καλώς , τί με δέρεις;». Εκέλευσεν εύχεσθαι υπέρ των εχθρών· πάλιν και τούτο δια των έργων παιδεύει·  αναβάς γαρ εν τω σταυρώ λέγει, «Πάτερ άφες αυτοίς· ου γαρ οίδασι τί ποιούσι». ΄Ωσπερ ουν εκέλευσεν εύχεσθαι, ούτω και αυτός εύχεται, σε παιδεύων εύχεσθαι, ουκ αυτός ατονών αφιέναι.

Πρόσεχε όμως·  πρόσταξε να είμαστε ταπεινόφρονες και πράοι και τα δίδαξε αυτά με τα λόγια. Βλέπε πως τα διδάσκει αυτά και με τις πράξεις. Γιατί λέγοντας, «μακάριοι είναι οι ταπεινόφρονες, μακάριοι οι πράοι», δείχνει πως πρέπει να τα κατορθώνουμε αυτά. Πώς λοιπόν δίδαξε; Πήρε μια ποδιά και ζώσθηκε μ’ αυτή, και έπλυνε τα πόδια των μαθητών του. Τί είναι ίσο με την ταπεινοφροσύνη αυτή; Γιατί δεν τη διδάσκει πια μόνο με τα λόγια, αλλά και με τα έργα. Επίσης την πραότητα και την ανεξικακία τα διδάσκει με τα έργα. Πώς; Δέχθηκε ράπισμα από το δούλο του αρχιερέα και λέγει·  «αν είπα κάτι κακό, πες ποιο ήταν αυτό· αν όμως μίλησα σωστά, γιατί με δέρνεις;». Πρόσταξε να προσευχόμαστε για τους εχθρούς μας. Και αυτό πάλι το διδάσκει με τα έργα, γιατί όταν ανέβηκε πάνω στο σταυρό λέγει· «Πατέρα, συγχώρησέ τους, γιατί δεν ξέρουν τί κάνουν». ¨Όπως λοιπόν έδωσε εντολή να προσευχόμαστε, έτσι και ο ίδιος προσεύχεται, για να διδάξει εσένα να προσεύχεσαι, γιατί και ο ίδιος δεν παύει να συγχωρεί.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…

ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΕΡΓΑ
ΟΜΙΛΙΕΣ
ΗΘΙΚΕΣ-ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΙΜΕΝΟ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΣΧΟΛΙΑ
Από τον
ΣΠΥΡΟ ΜΟΥΣΤΑΚΑ
Θεολόγο-Φιλόλογο
ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Επόπτης 
Παναγιώτης Κ. Χρήστου, Καθηγητής Πανεπιστημίου
Επιμελητής Ελευθέριος Γ. Μαρετάκης, Θεολόγος
ΕΠΕ ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ»
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1986

ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ katanixi.gr

Δείτε εδώ το 1ο μέρος, εδώ το 2ο, εδώ το 3ο, εδώ το 4ο, εδώ το 5ο, εδώ το 6ο, εδώ το 7ο, εδώ το 8ο.

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI