“Θα βρεθούμε πάλι, φίλοι, συγγενείς, παππούδες, γονείς, αδέλφια και παιδιά αλλά και φυσικά άνθρωποι που μας δένει ο πνευματικός δεσμός, πνευματικά αδέλφια και γεροντάδες”

Το μέγα μυστήριο του θανάτου

O μακαριστός π.Νικόλαος Μανώλης, σε κήρυγμά του με αφορμή το Ευαγγέλιο της αναστάσεως του υιού της χήρας στη Ναΐν, μίλησε για το μέγα μυστήριο του θανάτου, το οποίο απασχολεί όλη την πατερική Θεολογία και την Εκκλησιαστική Γραμματολογία.

Οι συστηματικοί θεολόγοι λένε πως τα μυστήρια της Εκκλησίας είναι επτά, τότε πως ο θάνατος είναι μυστήριο; Αλλά μήπως ό,τι δεν ανήκει στην κατηγορία των επτά μυστηρίων, δεν είναι μυστήριο; Μήπως το μνημόσυνο δεν είναι μυστήριο; Μήπως το τρισάγιο δεν είναι μυστήριο; Μήπως η προσευχή μας δεν είναι μυστήριο; Βεβαίως και είναι μυστήρια, διότι τα μυστήρια της Εκκλησίας μας είναι άπειρα, όπως άπειρος είναι και ο άγιος Θεός μας.

Αυτό εξηγείται και από το αγιογραφικό χωρίο στο οποίο οι Απόστολοι ρωτάν τον Κύριο πόσες φορές πρέπει να συγχωρούμε τους αμαρτωλούς. Εκείνος απάντησε εβδομηκοντάκις επτά, ο αριθμός επτά στην Αγία Γραφή φανερώνει το άπειρο, δηλώντας με αυτόν τον τρόπο πως άπειρες φορές πρέπει να συγχωρούμε τους αμαρτωλούς.

…Τότε προσελθών αὐτῷ ὁ Πέτρος εἶπε· Κύριε, ποσάκις ἁμαρτήσει εἰς ἐμέ ὁ ἀδελφός μου καί ἀφήσω αὐτῷ; ἕως ἑπτάκις; λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· οὐ λέγω σοι ἕως ἑπτάκις, ἀλλ᾿ ἕως ἑβδομηκοντάκις ἑπτά…

Η εκκλησιαστική γνώση του θανάτου

Ο π. Νικόλαος επισημαίνει πως πολλοί άγιοι μας συμβουλεύουν να διαβάζουμε τακτικά την ακολουθία της κηδείας. Όταν διαβάζει ο πιστός αυτά που ψάλλονται στον νεκρό, αποκτά την εμπειρία της εκκλησιαστικής γνώσης του θανάτου. Άνθρωποι που δεν είχαν τη Χάρη του Θεού, άνθρωποι εκτός εκκλησίας, διερεύνησαν την κατάσταση του θανάτου χωρίς όμως να εντοπίσουν την ουσία του θανάτου. Μόνο η Εκκλησία μας γνωρίζει την ουσία του θανάτου και από αυτή αντλούμε όλη τη δύναμη της Πίστης μας. Έτσι, βασισμένος στην πατερική νουθεσία, μας προτρέπει να διαβάζουμε τα απολυτίκια που διαβάζονται στην κηδεία για να διδαχθούμε, να γίνουμε πιστοί και ατρόμητοι μπροστά στον θάνατο.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα φοβόμαστε τον θάνατο. Άλλωστε, γενναίος δεν είναι αυτός που δεν φοβάται, αλλά αυτός που φοβάται και ξεπερνά τον φόβο του διά της Πίστεως. «Πᾶν δέ ὃ οὐκ ἐκ πίστεως, ἁμαρτία ἐστίν»,¹ δηλαδή κάθε τι που δεν εδράζεται στην πίστη, είναι αμαρτία…

Οι αιρέσεις σχετικά με τον θάνατο

Μάλιστα, είναι τόσο μεγάλη η απιστία των ανθρώπων, που ακόμα και αιρέσεις έχουν φτιάξει με σκοπό να βρουν το «ελιξίριο» του θανάτου, ώστε να παραμείνουν άτρωτοι μπροστά στον θάνατο. Η αίρεση της ΧΟΕ (Χριστιανικής Οργάνωσης Ειρήνης) που ανατάραξε τις προηγούμενες δεκαετίες την Ορθόδοξη Εκκλησία, και τα παρακλάδια της, διδάσκουν ότι αν είσαι καλός άνθρωπος και βρίσκεσαι δήθεν κοντά στον Θεό, δεν θα πεθάνεις σωματικά. Όμως, η ιστορία αποδεικνύει ότι κανένας δεν μπορεί να υπερνικήσει τον σωματικό θάνατο. Ακόμα και οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, ο Προφήτης Ηλίας και ο Προφήτης Ενώχ στα τέλη των αιώνων, θα γνωρίσουν τον σαρκικό θάνατο και μετά θα αναστηθούν.

Η κοσμική περιφρόνηση του θανάτου

Όμως, η περιφρόνηση του μεγάλου μυστηρίου του θανάτου δεν συμβαίνει μόνο από τους άπιστους, αλλά και άνθρωποι κατ’ όνομα χριστιανοί ορθόδοξοι βάζουν τα υλικά πράγματα πάνω από τον Θεό. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αποχαύνωσης αναφέρει ο μακαριστός παπα-Νικόλας, την τηλεόραση. Υπάρχουν λοιπόν άνθρωποι που κάθονται ατελείωτες ώρες μπροστά από την τηλεόραση, δίνοντάς της περισσότερη αξία από τον Θεό. Αφιερώνουν ώρες ολόκληρες, σαν να προσεύχονται σε αυτή. Της αποδίδουν λατρεία, την λατρεία όμως αυτή, την χρονική, ποσοτική και ποιοτική, την στερούν από τον Θεό. Το ίδιο βλέπουμε να συμβαίνει και σήμερα, στην εποχή του κορωνοϊού. Οι άνθρωποι πλανήθηκαν από την τηλεόραση και νομίζουν πως από τον σαρκικό και πνευματικό θάνατο θα τους γλυτώσουν αυτοί που περιπαίζουν τον Θεό. Αυτοί που υποτιμούν τη μεγαλοσύνη του Θεού και θεοποιούν ένα παρασκεύασμα!

Ακόμα, ως αφελείς, δειλούς και άπιστους ανθρώπους που δεν μπορούν να αντιληφθούν το μέγα μυστήριο του θανάτου, ο παπα-Νικόλας αναφέρει τους αυτοκτονούντες, οι οποίοι πολλές φορές μην αντέχοντας τον οικονομικό όλεθρο, τον αποχωρισμό από τα υλικά αγαθά, κόβουν το νήμα της ζωής τους. Ο πνευματικός μας πατέρας, χαρακτήρισε την επίγεια ζωή, την κάθε ξεχωριστή ημέρα που μας χαρίζει ο Θεός ως «παράταση», διότι αυτή η ζωή δεν είναι η πραγματική ζωή. Αλλά, πρόκειται για τη ζωή που ο Θεός μας δίνει «παράταση» για μετάνοια, την οποία πολλοί περιφρονούν επιλέγοντας έναν άλλον πνευματικό θάνατο, την ευθανασία.

Η υπέρβαση του θανάτου, αν δεν εδράζεται στην Πίστη, είναι αμαρτία

Οι αναφορές των Αγίων Πατέρων στον θάνατο, πιστοποιούν πως πράγματι είναι μέγα το μυστήριο του θανάτου. Για παράδειγμα, η διήγηση περί του προσώπου του Αγίου Λαζάρου ο οποίος κάθε φορά που θυμόταν τον θάνατο και τον Άδη, ήθελε να τρώει κάτι γλυκό, διότι η ανάμνηση του θανάτου ήταν πικρή, το ποτήριο του θανάτου ήταν πικρό. Επικυρώνεται αυτό το βίωμα και από τη σπουδαία διήγηση περί του τελωνισμού των ψυχών, η οποία παρουσιάζεται αναλυτικά από τον μακαριστό π.Νικόλαο, σε άλλη ομιλία.

Όλη αυτή η διδασκαλεία της Εκκλησίας μας για τον θάνατο μας περιφρουρεί από την προσέγγιση του θανάτου με κοσμικό τρόπο. Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τη θέση μας από τους κοσμικούς ανθρώπους στα περί του θανάτου. Οι κοσμικοί άνθρωποι καταφεύγουν σε συναισθηματικές ακρότητες. Ο πόνος τους κάνει αλλόφρονες και δεν εκδηλώνουν τον σοβαρό πόνο που είχαν οι Άγιοι και η Παναγία μας ενώπιον του Τιμίου Σταυρού. Γι’ αυτό, ο Κύριος στην ευαγγελική περικοπή που πραγματεύεται ο πνευματικός μας πατέρας, λέει στη χήρα «Μη κλαις» (καί ἰδών αὐτήν ὁ Κύριος ἐσπλαγχνίσθη ἐπ᾿ αὐτῇ καὶ εἶπεν αὐτῇ· μή κλαῖε·). Αν αναλογιστούμε λοιπόν, πόσο μικρός είναι ο χρόνος της ζωής μας και πόσο άπειρη είναι η αιώνια ζωή, τότε θα απαλύνουμε τον πόνο του θανάτου.

Το μήνυμα που θέλει να περάσει ο π. Νικόλαος είναι πως η υπέρβαση του θανάτου, αν δεν εδράζεται στην Πίστη, είναι αμαρτία και ότι εμείς οι χριστιανοί δεν πρέπει να φοβόμαστε τον θάνατο, γιατί γνωρίζουμε ότι μετά τον σωματικό θάνατο, θα έρθει η Ανάσταση. Σήμερα, με τα μέτρα εντός των Εκκλησιών και όλη αυτή τη ζοφερή κατάσταση καταλαβαίνουμε ότι αυτή την άγια Πίστη που αναγνωρίζει το μυστήριο του θανάτου ως μέγα και προσδοκεί Ανάσταση Νεκρών, αμβλύνεται, ξεθωριάζει, χάνεται. Οι πάντες έχουν κυριευθεί από τον φόβο του θανάτου. Ενός θανάτου χωρίς Ανάσταση. Γιατί; Γιατί με ευθύνη των Ιεραρχών πρώτα και των ιερέων ύστερα, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων αμελείται η υγιαίνουσα διδασκαλία, το κήρυγμα του θείου λόγου. Το κήρυγμα πιά κατάντησε αισχρή προπαγάνδα ενδοκοσμικών σωτήρων. Δεν υπάρχει η ελπίδα της Ανάστασης. Δεν βιώνεται μέσα τους ο Θεός και η Ορθοδοξία μας…

Η ευσπλαχνία του Θεού φανερώνεται στην ανάσταση του Χριστού και στην δική μας προσδοκώμενη ανάσταση και την ένωση σώματος και ψυχής, διότι όλοι γνωρίζουμε ότι θα συναντηθούμε πάλι όλοι μαζί σε χώρο όπου δεν θα υπάρχουν οδύνες, πόνοι και στεναγμοί. Θα βρεθούμε πάλι, φίλοι, συγγενείς, παππούδες, γονείς, αδέλφια και παιδιά αλλά και φυσικά άνθρωποι που μας δένει ο πνευματικός δεσμός, πνευματικά αδέλφια και γεροντάδες. Θα φιλιόμαστε εν Χριστώ! Γι’ αυτό αξίζει να αγωνιστούμε, για να είμαστε στο μέρος όπου θα είναι αυτοί που θα πετύχουν Παράδεισο…

• 1 Ρωμ. 14,23

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI