Σα να γράφτηκε σήμερα…

Ποίημα του Ανδρέα Κάλβου*

Με αφορμή τη στέρηση ελευθερίας, ενθυμούμενοι την ένδοξη ιστορία μας, χωρίς άλλο σχόλιο, αναδημοσιεύουμε την τετάρτη ωδή από τη Συλλογή “ΩΔΑΙ” του Ανδρέα Κάλβου, με τίτλο “Εις Σάμον”

---

Ωδή τετάρτη [XIV] Εις Σάμον

α΄

Όσοι το χάλκεον χέρι

βαρύ του φόβου αισθάνονται,

ζυγόν δουλείας, ας έχωσι·

θέλει αρετήν και τόλμην

η ελευθερία.

β΄

Αυτή (και ο μύθος κρύπτει

νουν αληθείας) επτέρωσε

τον Ίκαρον· και αν έπεσεν

ο πτερωθείς κι επνίγη

θαλασσωμένος·

γ΄

Αφ’ υψηλά όμως έπεσε,

και απέθανεν ελεύθερος.—

Αν γένεις σφάγιον άτιμον

ενός τυράννου, νόμιζε

φρικτόν τον τάφον.

δ΄

Μούσα το Ικάριον πέλαγος

έχεις γνωστόν. Νά η Πάτμος,

νά αι Κορασσίαι, κι η Κάλυμνα

που τρέφει τας μελίσσας

με αθέριστα άνθη.

ε΄

Νά της αλόης η νήσος,

και η Κως ευτυχεστάτη,

ήτις του κόσμου εχάρισε

τον Απελλήν και αθάνατον

τον Ιπποκράτην.

ς΄

Ιδού και ο μέγας τρόμος

της Ασίας γης, η Σάμος·

πλέξε δι’ αυτήν τον στέφανον

υμνητικόν και αιώνιον 

λυρική κόρη.

ζ΄

Αυτού, ενθυμάσαι, εγέμιζες

του τέιου Ανακρέοντος

χαρμόσυνον κρατήρα,

κι έστρωνες διά τον γέροντα

δροσόεντα ρόδα.

η΄

Αυτού, του Ομήρου εδίδασκες

τα δάκτυλα να τρέχουσι

με την ωδήν συμφώνως,

όταν τα έργα ιστόρει 

θεών και ηρώων.

θ΄

Αυτού, τα χρυσά έπη

εμψύχωνες εκείνου,

δι’ ού τα νέφη εσχίσθησαν

και των άστρων εφάνηκεν 

η αρμονία.

ι΄

Ω κατοικία Ζεφύρων,

όταν αλλού του ηλίου

καίουν τα βουνά οι ακτίνες,

ή τον χειμώνα η νύκτα 

κόπτει τας βρύσεις·

ια΄

Εσύ ανθηρόν το στήθος σου,

φαιδρόν τον ουρανόν

έχεις, και από τα δένδρα σου

πολλή πάντοτε κρέμεται 

καρποφορία.

ιβ΄

Καθώς προτού νυκτώσει,

μέσα εις τον κυανόχροον

αιθέρα, μόνος φαίνεται

λάμπων γλυκύς ο αστέρας 

της Αφροδίτης.

ιγ΄

Καθώς μυρτιά υπερήφανος

απ’ άνθη φορτωμένη

και από δροσιάν αστράπτει,

όταν η αυγή χρυσόζωνος 

την χαιρετάει·

ιδ΄

Ούτω το κύμα Ικάριον

κτυπούσα η βάρκα, βλέπει

σε εις τα νησία ανάμεσα

λαμπράν και υψηλοτάτην,

και αγαλλιάζει.

ιε΄

Τί εγίνηκαν οι ημέραι,

ότε εις τας κορυφάς

του Κερκετέως δενδρόεντος

εχόρευον οι τέχναι 

στεφανωμέναι.

ις΄

Έρχονται, ω μακαρία

νήσος, έρχονται πάλιν·

το προμηνύουσι τ’ άντρα σου

φλογώδη, εξ ών μυρίαι 

μάχαιραι εκβαίνουν.

ιζ΄

Ως οι σφήκες μαζώνονται

επί τα ολίγα λείψανα

σπαραγμένης ελάφου,

ή ταύρου οπού εκατάντησε 

δείπνον λεαίνης,

ιη΄

Αλλ’ αν βροντήσει εξαίφνης,

πετάουν ευθύς και αφήνουσι

την ποθητήν τροφήν,

υπό τα δένδρα φεύγουσαι 

και υπό τους βράχους·

ιθ΄

Ούτως, εις τα παράλια

ασιατικά, τα πλήθη

αγαρηνά αναρίθμητα

βλέπω να επισωρεύονται, 

όμως ματαίως.

κ΄

Σάλπιγγα μεγαλόφθογγος

«οι Σάμιοι», κράζει, «οι Σάμιοι»,

και ιδού τα πόδια τρέμουσι

μυρίων ανδρών και αλόγων 

θορυβουμένων.

κα΄

«Οι Σάμιοι»· —και εσκορπίσθησαν

των απίστων αι φάλαγγες.—

Α, τί, ω δειλοί, δεν μένετε

να ιδείτε, αν το σπαθί μας 

κοπτερόν είναι;

κβ΄

Έρχονται, πάλιν έρχονται

χαράς ημέραι, ω Σάμος·

το προμηνύουν οι θρίαμβοι

πολλοί και θαυμαστοί, 

που σε δοξάζουν.

κγ΄

Νήσος λαμπρά ευδαιμόνει·

ότε η δουλεία σε αμαύρωνε,

σ’ είδον· άμποτε νά ’λθω

να φιλήσω το ελεύθερον 

ιερόν σου χώμα.

κδ΄

Εάν φιλοτιμούμεθα

να την ξαναποκτήσομεν

μ’ ίδρωτα και με αίμα,

καλόν είναι το καύχημα 

της αρχαίας δόξης.

• * Ο Ανδρέας Κάλβος (Απρίλιος 1792 – 3 Νοεμβρίου 1869) ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές.

---

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2