Ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση

Το μείζονος σημασίας θέμα για το οποίο οι εκκλησιαστικοί και πολιτικοί άρχοντες της Μακεδονίας τηρούν σκανδαλιστική σιωπή…

Επιμέλεια κειμένου και απομαγνητοφώνηση: katanixi.gr

Μετά από αίτημα φίλων της Κατάνυξης, δημοσιεύουμε απομαγνητοφωνημένη την ομιλία του πρωτ. Θεοδώρου Ζήση, με θέμα: “Εξελίξεις στην ψευδομακεδονική Εκκλησία των Σκοπίων. Ενισχύεται η προδοτική Συμφωνία των Πρεσπών”.

Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της σειράς εκδηλώσεων «ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ» την Τετάρτη 25 Μαΐου 2022. Ο ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. μίλησε στην Αίθουσα “Ορθοδοξία”, του Ορθόδοξου Χριστιανικού Συλλόγου “Άγιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής”. Στο τέλος, απάντησε στις πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις ακροατών. 

Η ομιλία είχε μεγάλη ανταπόκριση. Με αμείωτο ενδιαφέρον, η Κατάνυξη παρακολουθεί τις εξελίξεις στο θέμα για το οποίο οι εκκλησιαστικοί και πολιτικοί άρχοντες της Μακεδονίας τηρούν σκανδαλιστική σιωπή. 

Για πρακτικούς λόγους, το κείμενο θα δημοσιευθεί τμηματικά.

Παραθέτουμε εδώ το Α’ Μέρος:

π. Θεόδωρος: Ας αρχίσουμε λοιπόν να βλέπουμε σιγά σιγά συν Θεώ, έχουμε ώρα αρκετή μπροστά μας, τι λένε καταρχήν δύο κατεξοχήν ειδικοί που διδάσκουν στη Θεολογική Σχολή το μάθημα της ιστορίας των Σλαβικών Εκκλησιών και της Εκκλησίας των Σκοπίων, ένας ομότιμος καθηγητής ο οποίος εδίδασκε το μάθημα στο τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής, ο καθηγητής Ιωάννης Ταρνανίδης, ο οποίος στο βιβλίο του “Η ιστορία της Σερβικής Εκκλησίας” – είναι το βιβλίο που έδιδε ως επιστημονικό εγχειρίδιο στους φοιτητάς της Θεολογικής Σχολής – και στη συνέχεια τις απόψεις του καθηγητού Μιχαήλ Τρίτου, ο οποίος επίσης διδάσκει το μάθημα της ιστορίας των Σλαβικών Εκκλησιών στο άλλο τμήμα της Θεολογικής Σχολής, στο τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, το οποίο το μετονόμασαν τώρα κοσμικότερα σε τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού. Ας πω εδώ ότι ο καθηγητής Τρίτος διαδέχτηκε στη θέση αυτή, του καθηγητού της ιστορίας των Σλαβικών εκκλησιών, τη σύζυγό μου, την πρεσβυτέρα Χριστίνα Μπουλάκη, τώρα Νεκταρία μοναχή, η οποία δίδασκε επίσης στο ίδιο τμήμα το μάθημα της ιστορίας των Σλαβικών Εκκλησιών, και επομένως  συν-παρακολουθούσα και εγώ τις εξελίξεις μαζί της στο χώρο αυτόν. Και θα δούμε επίσης μερικές απόψεις άλλων ιστορικών, ειδικών γύρω από το θέμα αυτό. Ας δούμε λοιπόν τι λέει ο καθηγητής Ιωάννης Ταρνανίδης στο διδακτικό επιστημονικό εγχειρίδιο που διένειμε στους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής. Ας υπενθυμίσω εδώ ότι αυτό το εγχειρίδιο, ποια χρονολογία είναι, σε δύο εκδόσεις, μία το 1998 και μία το 2002. Μας λέει λοιπόν ο καθηγητής Ταρνανίδης, ομότιμος καθηγητής τώρα, ότι από τον Οκτώβριο του 1958 τη Σερβική Εκκλησία βασανίζει ένα σοβαρό πρόβλημα, πώς να αντιμετωπίσει το σχίσμα που δημιουργήθηκε από την αυθαίρετη διάσπαση των τριών νοτιότερων επαρχιών της, της Σερβικής Εκκλησίας, δηλαδή της μητροπόλεως Σκοπίων, της μητροπόλεως Ζλετόβου – Στρώμνιτσας, και της επισκοπής Αχρίδας – Βιτωλίων.

Οι επαρχίες αυτές αποτελούν το τμήμα εκείνο της Σερβικής Εκκλησίας που βρίσκεται στα πλαίσια του ομόσπονδου κράτους της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας με έδρα τα Σκόπια. Και μας κάνει εδώ μία ενδιαφέρουσα παρουσίαση ο καθηγητής Ταρνανίδης, πώς άρχισε το πρόβλημα αυτό του σχίσματος, που μας βοηθάει επίσης να κάνουμε μία αναφορά στη συνέχεια, και το τι υπέφερε η Εκκλησία της Σερβίας κατά τη διάρκεια του δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, όταν επικράτησε εκεί η συνεργάτις των Γερμανών χώρα της Βουλγαρίας. Όπως επίσης και στη συνέχεια, όταν επεβλήθη το κομμουνιστικό καθεστώς του στρατάρχη Τίτο, το οποίο εδίωξε απηνώς, μέσα σε αυτό το κλίμα του δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου της κατοχής, δηλαδή, από τη Γερμανία και από τη Βουλγαρία και της νότιας Σερβίας. Όπως είχαμε και εμείς την βουλγαρική κατοχή εδώ στην Μακεδονία, το ίδιο και στην περιοχή αυτή άρχισε να εμφανίζεται το πρόβλημα αυτό της αποσχίσεως αυτών των επαρχιών. Και είναι ευκαιρία επίσης να θυμίσω, θα το δούμε και παρακάτω, ότι για να καταλάβετε και ιστορικά ότι ένας επίσκοπος σε αυτή την περιοχή τότε, Άγιος τώρα της ορθοδόξου Εκκλησίας της Σερβίας, ο οποίος μάλιστα συνελήφθη από τους Γερμανούς και οδηγήθηκε στο Νταχάου της Γερμανίας, μέσα στο κλίμα αυτό το κατοχικό και το κομμουνιστικό, στη συνέχεια, του Τίτο, βρήκαν την ευκαιρία αυτοί οι Νοτιο-σλάβοι, οι σκοπιανοί, να αποσπαστούν από την Εκκλησία της Σερβίας και να δημιουργήσουν μία δική τους σχισματική εκκλησία. Μας λέει λοιπόν εδώ ότι τον Απρίλιο του 1941 οι Βούλγαροι είχαν καταλάβει τη νότια Σερβία. Μέσα στα άλλα μέτρα που πήραν για την προσάρτηση της περιοχής στην βουλγαρική εξαρχία ήταν και η εκδίωξη του Μητροπολίτη Σκοπίων Ιωσήφ και του επισκόπου Ζλετόβου – Στρώμνιτσας Βικεντίου. Ήρθαν οι Βούλγαροι και τους έδιωξαν τους Σέρβους επισκόπους. Όταν μετά τον πόλεμο η περιοχή αυτή ξαναήρθε στα χέρια των γιουγκοσλάβων, οι αρχές δεν επέτρεψαν στους διωγμένους από τους βουλγάρους ιεράρχες να γυρίσουν στις θέσεις τους, διότι ήταν βουλγαρόφρονες εκεί και σου λέει ευκαιρία, αφού τους διώξαμε τους Σέρβους από εδώ, ας μην τους επιτρέψουμε τώρα, εναντίον της Σερβικής Εκκλησίας . Ήταν το πρώτο βήμα κάποιου, άγνωστου μέχρι τότε, σχεδίου για τη διάσπαση της περιοχής από το σώμα της Σερβικής Εκκλησίας. Και μου κάνει εντύπωση εδώ ότι υπήρχε ένα σχέδιο άγνωστο ερευνητικά για να διασπαστεί η Εκκλησία της Σερβίας, με τη δημιουργία της σχισματικής εκκλησίας των Σκοπίων. Λίγο αργότερα, το Μάρτιο του 1945, συνήλθε στα Σκόπια, αμέσως μετά τη γερμανική κατοχή,  συνήλθε στα Σκόπια μία κληρικολαϊκή συνέλευση, στην οποία πρώτη φορά διατυπώθηκε καθαρά η απόφαση για την απόσχιση της νότιας Σερβίας, που τώρα πήρε το όνομα Μακεδονία, από το σερβικό Πατριαρχείο και η ανασύσταση της Αρχιεπισκοπής Αχρίδας. Η στάση του Πατριαρχείου της Ιεράς Συνόδου της Σερβικής Εκκλησίας υπήρξε από την πρώτη κιόλας στιγμή αυστηρή και αποφασιστική. Δεν είναι τώρα το ίδιο, τότε ήταν αυστηρή και αποφασιστική. Θα δούμε πώς σήμερα έχει η κατάσταση. Τις ενέργειες αυτές τις καταδίκασε σαν αυθαίρετες και αντικανονικές και κάλεσε τον κλήρο να παραμείνει πιστός στην κανονική του ηγεσία, δηλαδή στην Εκκλησία της Σερβίας. Η κατάσταση αυτή έμεινε για ένα διάστημα αξεκαθάριστη, και μάλιστα ούτε το κύρος του ηρωικού Πατριάρχη Γαβριήλ, που είχε εκθρονιστεί από τους Γερμανούς και είχε πάει και αυτός στο Νταχάου και επέστρεψε στον θρόνο του, δεν μπόρεσε να βοηθήσει στη ρύθμισή της. Έτσι πέρασε και το υπόλοιπο μέρος της πατριαρχίας του Γαβριήλ, δηλαδή από το 1946 μέχρι το 1950, όταν στον πατριαρχικό θρόνο ανέβηκε ο Βικέντιος, από το 1950 έως το 1958. Τα πράγματα στις ημέρες του φάνηκαν για λίγο ότι βαδίζουν προς τη διευθέτησή τους, αφού και οι απαιτήσεις των επαναστατημένων περιοχών είχαν περιοριστεί. Δεν ζητούσαν πλέον απόσχιση, ήθελαν να μείνουν τώρα στο σερβικό πατριαρχείο. Ζητούσαν απλώς της ζητούσαν να τους δοθεί το δικαίωμα να χρησιμοποιούν το τοπικό σλαβομακεδονικό γλωσσικό ιδίωμα στην εκκλησιαστική Διοίκηση και στο κήρυγμα. Και επίσης να τοποθετούν ντόπιους ιεράρχες στους άδειους επισκοπικούς θρόνους, αλλά πάντοτε υπό τη δικαιοδοσία της Σερβικής Εκκλησίας. Νέα και οξύτερη φάση παρουσίασε το πρόβλημα, όταν οι εκπρόσωποι των επαρχιών αυτών έκαναν μία ξαφνική και εκ πρώτης όψεως αδικαιολόγητη υπαναχώρηση. Ενώ ζητούσαν αυτά και παρέμεναν υπό την Εκκλησία, ξαφνικά υπαναχώρησαν κατηγορώντας το Πατριαρχείο της Σερβίας ότι αρνείται να ανταποκριθεί στις υποσχέσεις που είχε δώσει. Μετά από αυτό, τον Οκτώβριο του 1958, συγκλήθηκε νέα κληρικολαϊκή συνέλευση, αυτή τη φορά στην Αχρίδα, η οποία πρώτον ανακήρυξε την ανανέωση της νέας Αρχιεπισκοπής Αχρίδας -επανίδρυσαν την Αρχιεπισκοπή Αχρίδας – θα δούμε ότι δεν είχαν δικαίωμα να το κάνουν αυτό,  όπως έκαναν και με τη Μακεδονία.  Διότι η Αχρίδα περιελάμβανε περιοχές και ελληνικές και σερβικές και τα λοιπά, και αυτές πάλι, ένα κομμάτι αυτής της Αρχιεπισκοπής, το επεξέτειναν και κληρονόμησαν αυτοί. Και καυχώνται τώρα  (θα δούμε δηλώσεις των τωρινών προέδρων, του τωρινού προέδρου, του τωρινού πρωθυπουργού στη συνέχεια) ότι εμείς είμαστε συνέχεια της αρχαίας Αρχιεπισκοπής της Αχρίδος, η οποία ποτέ δεν ήταν σκοπιανή και σλαβομακεδονική. Ήτανε το περισσότερο διάστημα ελληνική η Αχρίδα, αρκετό διάστημα σερβική επίσης, και ποτέ δεν ήταν σκοπιανή. Εξέλεξε πρώτο Μητροπολίτη της Αρχιεπισκοπής αυτής τον μέχρι τότε βικάριο επίσκοπο, όχι η εκκλησία αλλά αυτή η κληρικολαϊκή συνέλευση μόνη της αυθαίρετως, εξέλεξε τον επίσκοπο Δοσίθεο Στοϊκόβιτς.

Ψήφισε τον καταστατικό χάρτη της νέας Εκκλησίας και εξέλεξε νέους επισκόπους και αποφάσισε η Εκκλησία αυτή να ονομαστεί “Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία”. Την οποίαν ονομασία κρατάει μέχρι σήμερα και με τις αποφάσεις αυτές μακεδονική ορθόδοξη εκκλησία. Ό,τι είχαμε με το κράτος που το ονομάζουν Μακεδονία και αντιδρούσαμε όλοι, το ίδιο και με την Εκκλησία, και το κρατούν ακόμη και σήμερα.  Αποφάσισαν τότε, το ’58, να ονομαστούν μακεδονική ορθόδοξη Εκκλησία και αυτό να βρίσκεται σε κανονική ενότητα με την Σερβική ορθόδοξη Εκκλησία και τα λοιπά. Το Σερβικό Πατριαρχείο όμως, στο θρόνο του οποίου ανέβηκε το’ 58 ο Πατριάρχης Γερμανός, αντιστάθηκε: Δηλαδή μόνοι σας κάνετε εκλογές, αποφασίζετε πώς θα ονομάζεστε, επανιδρύετε μία Αρχιεπισκοπή που είναι δική μας, επισκοπή Αχρίδος. Ο Άγιος Νικόλαος ο Βελιμίροβιτς, την επανιδρύετε εσείς ξανά; Αντιστάθηκε με σθένος και απέκρουσε την παραχώρηση αυτονομίας στις παραπάνω περιοχές. Δεν σας επιτρέπουμε να έχετε αυτονομία. Το έτος 1966 η Σύνοδος της αυτοδημιουργημένης αυτής Εκκλησίας – μόνη της δημιουργήθηκε χωρίς την έγκριση του Σερβικού Πατριαρχείου – ζήτησε από το Σερβικό πατριαρχείο, με έγγραφο, την αναγνώρισή της ως Αυτοκέφαλης. Δεν τους έφτανε η αυτονομία, ήθελαν να είναι και Αυτοκέφαλη, τελείως ανεξάρτητη. 

Την αίτηση όμως αυτή απέρριψε και πάλι η Ιερά Σύνοδος της Σερβικής Εκκλησίας, σε ειδική συνεδρία που έγινε το επόμενο έτος. Σε απάντηση, η ηγεσία της λεγόμενης «Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας» προχώρησε στην μονόπλευρη – μονομερή ανακήρυξή της σε Αυτοκέφαλη. Το 1967 λοιπόν, γι’ αυτό όλοι λένε από το ’67 αρχίζει το Σχίσμα, προχώρησε μόνη της στην μονόπλευρη ανακήρυξή της ως Αυτοκέφαλη: «Εμείς είμαστε αυτοκέφαλοι, δεν έχουμε ανάγκη να μας αναγνωρίσετε». Μετά από αυτό το γεγονός, συγκλήθηκε έκτακτη σύνοδος της ιεραρχίας της Εκκλησίας της Σερβίας και αποφάσισε ομόφωνα την διακοπή της λειτουργικής και της κανονικής επικοινωνίας με την ιεραρχία της μητρόπολης αυτής, εφόσον με δική της θέληση και ενεργώντας αντίθετα με τους κανόνας, αποσχείται και αυτοβούλως από την Μητέρα Εκκλησία. Προσέξτε τώρα από την Μητέρα Εκκλησία. Μητέρα Εκκλησία θεωρεί ο καθηγητής – σωστά – την Εκκλησία της Σερβίας. Από κει αποσχίστηκε. Γιατί υπάρχουν μερικοί Επίσκοποι δικοί μας τώρα, οι οποίοι δεν παρακολουθούν τα θέματα, που θεωρούν ότι καλά έκανε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Γιατί το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι η Μητέρα Εκκλησία. Μ’ αφού ανήκει στην Εκκλησία της Σερβίας, πώς είναι η Μητέρα Εκκλησία το Οικουμενικό Πατριαρχείο; Μητέρα Εκκλησία ήταν πριν γίνει Αυτοκέφαλη η Εκκλησία της Σερβίας. Αφού έγινε Αυτοκέφαλη η Εκκλησία της Σερβίας, η ίδια εκείνη είναι Μητέρα Εκκλησία. Και όλοι οι καθηγηταί και οι ειδικοί ονομάζουν Μητέρα Εκκλησία την Εκκλησία της Σερβίας. Επομένως η Εκκλησία της Σερβίας πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο στην ρύθμιση του θέματος της σχισματικής Εκκλησίας, γιατί αυτή η σχισματική Εκκλησία αποσχίστηκε από την Μητέρα Εκκλησία, από την Εκκλησία της Σερβίας.

(Συνεχίζεται…) 

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– Εξελίξεις στην ψευδομακεδονική Εκκλησία των Σκοπίων