Ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση

Το μείζονος σημασίας θέμα για το οποίο οι εκκλησιαστικοί και πολιτικοί άρχοντες της Μακεδονίας τηρούν σκανδαλιστική σιωπή…

Επιμέλεια κειμένου και απομαγνητοφώνηση: katanixi.gr

Μετά από αίτημα φίλων της Κατάνυξης, δημοσιεύουμε απομαγνητοφωνημένη την ομιλία του πρωτ. Θεοδώρου Ζήση, με θέμα: “Εξελίξεις στην ψευδομακεδονική Εκκλησία των Σκοπίων. Ενισχύεται η προδοτική Συμφωνία των Πρεσπών”.

Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της σειράς εκδηλώσεων «ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ» την Τετάρτη 25 Μαΐου 2022. Ο ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. μίλησε στην Αίθουσα “Ορθοδοξία”, του Ορθόδοξου Χριστιανικού Συλλόγου “Άγιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής”. Στο τέλος, απάντησε στις πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις ακροατών. 

Η ομιλία είχε μεγάλη ανταπόκριση. Με αμείωτο ενδιαφέρον, η Κατάνυξη παρακολουθεί τις εξελίξεις στο θέμα για το οποίο οι εκκλησιαστικοί και πολιτικοί άρχοντες της Μακεδονίας τηρούν σκανδαλιστική σιωπή. 

Για πρακτικούς λόγους, το κείμενο θα δημοσιευθεί τμηματικά.

Παραθέτουμε εδώ το Β’ Μέρος:

Τώρα στη συνέχεια, ο καθηγητής Ταρνανίδης έχει ένα δεύτερο κεφάλαιο εδώ. Θα το δούμε στην συνέχεια, αν χρειαστεί. Βλέπει την ιστορική και κανονική θεώρηση του προβλήματος, ότι και ιστορικά και κανονικά η Εκκλησία αυτή βρίσκεται εν αδίκῳ. Διότι ιστορικά δεν αποτελεί συνέχεια της Αρχιεπισκοπής της Αχρίδος, όπως θεωρούν. Γιατί η Αρχιεπισκοπή της Αχρίδος, όπως είπαμε ήταν ελληνική, στην αρχή ήταν βουλγαρική και τα λοιπά, ήταν σερβική. Επομένως πώς εσύ, αφού αυτή η Αρχιεπισκοπή ήταν αρχαία ανήκει σε πολλούς λαούς, σε πολλές κρατικές οντότητες, ακόμη και εδαφικά, πώς εσύ οικειοποιείσαι; Όπως οικειοποιείται το όνομα Μακεδονία, ένα κομματάκι της Μακεδονίας έχει και ονομάζεται “Δημοκρατία της Μακεδονίας”. Το ίδιο κάνει κι εδώ. Πώς εσύ οικειοποιείσαι ιστορικά αυτή την αρχαία Αρχιεπισκοπή της Αχρίδας; Και στη συνέχεια βέβαια μας λέει και ότι και κανονικά δεν έχει. Αυτά λοιπόν με συντομία. Θα επανέλθουμε, αν χρειαστεί στις απόψεις του καθηγητού Ταρνανίδη.

Και να σας πω τώρα τι λέει κι ο καθηγητής Μιχαήλ Τρίτος, στις 2 Φεβρουαρίου του 2022, προσφάτως. Δεν βρήκα το βιβλίο του, αλλά αυτά που θα έλεγε στο βιβλίο του, τα λέει κι εδώ, στα κείμενα που έχουν δημοσιευτεί στο διαδίκτυο. Τι λέει λοιπόν ο καθηγητής Μιχαήλ Τρίτος, ο οποίος διετέλεσε και κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής, όπως κι ο καθηγητής Ταρνανίδης διετέλεσε κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής, συνάδελφοί μου και οι δύο. Κι όταν ήμουν ως ενεργός καθηγητής, τους είχα συναδέλφους και τους δύο στην Θεολογική Σχολή. Με τον καθηγητή Τρίτο, μάλιστα, ήμασταν και στο ίδιο τμήμα, και τον εψήφισα κατά την εκλογή του ως καθηγητή στην Θεολογική Σχολή. Είναι πιο προσεκτικός, προσεκτικός ο καθηγητής Τρίτος. Θα δούμε όμως ότι στο θέμα τώρα έχει μια υπαναχώρηση. Πριν λοιπόν δημιουργηθεί πρόβλημα – τώρα με την ενέργεια του Πατριαρχείου, τον Φεβρουάριο, στις 2 Φεβρουαρίου – γράφει ο καθηγητής Τρίτος σε ένα κείμενο που το βρήκα στο διαδίκτυο. Λέει λοιπόν: “Μεγάλη κινητικότητα παρατηρείται τον τελευταίο καιρό στο θέμα της επιλύσεως του εκκλησιαστικού προβλήματος των Σκοπίων. Πολιτικοί και εκκλησιαστικοί παράγοντες της γειτονικής χώρας επισκέπτονται το σεπτό Οικουμενικό Πατριαρχείο και πιέζουν για την χορήγηση Αυτοκεφαλίας στην εκεί σχισματική Εκκλησία. Πηγαινοέρχονται οι Αξιωματούχοι στο Φανάρι και πιέζουν τον Βαρθολομαίο να τους κάνει αυτοκεφάλους, ενθαρρυμένοι από το Αυτοκέφαλο που έκανε στην Ουκρανία. Για την ενημέρωση, θα κάνουμε μια σύντομη αναφορά ενημερωτική στην ιστορία του προβλήματος και θα προτείνουμε κάποιες προτάσεις”. 

Και κάνει μια σύντομη αναφορά ο καθηγητής Τρίτος: “Ως γνωστόν, η σχισματική Εκκλησία των Σκοπίων ιδρύθηκε το 1958, (αυτοανακηρύχθηκε), με πλήρη περιφρόνηση των βασικών αρχών της Ορθοδόξου εκκλησιολογίας, με εθνοφυλετικά κριτήρια, παρά την αντίδραση της Σερβικής Εκκλησίας και σύνολης της Ορθοδοξίας. Αυτή αυτοϊδρύθηκε το ’58, αλλά επισήμως η εκκλησία της Σερβίας την ανακήρυξε σχισματική, όπως είδαμε το 1967.

Περιλαμβάνει στους κόλπους της (αυτές είναι ενδιαφέρουσες πληροφορίες για όλους μας) το μεγαλύτερο μέρος του σημερινού πληθυσμού της χώρας. Τα Σκόπια λοιπόν σήμερα έχουνε σε σύνολο 2.200 κατοίκων, οι Ορθόδοξοι (Σκοπιανοί, Βούλγαροι, Σέρβοι, Βλαχόφωνοι Έλληνες και Σαρακατσαναίοι), δεν λέει Μακεδόνες, Σκοπιανοί, Βούλγαροι, Σέρβοι, Βλαχόφωνοι Έλληνες και Σαρακατσαναίοι, όλοι αυτοί Ορθόδοξοι ανέρχονται σε 1.600.000. Οι υπόλοιποι ανερχόμενοι σε 600.000, οι υπόλοιποι είναι Μουσουλμάνοι (Αλβανοί, Τούρκοι και Ρομά). Υπάρχουν ακόμη 10.000 Καθολικοί-Ουνίτες, οι οποίοι κατοικούν στις πόλεις Σκόπια, Στρώμνιτσα, Γευγελή και Μπόγντατσι.

Σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη, ο οποίος ψηφίστηκε το 1994, η σχισματική Εκκλησία των Σκοπίων αποτελείται από δέκα μητροπόλεις. Αυξήθηκαν, από τρεις ξεκίνησαν, δέκα έγιναν. Είναι χωρισμένη από το κράτος, αλλά πρόκειται περί φιλικού χωρισμού (ουσιαστικώς το κράτος την κατευθύνει), αφού το κράτος σέβεται την Εκκλησία, της επέστρεψε την εκκλησιαστική περιουσία από την κομμουνιστική περίοδο, και την ενισχύει ποικιλότροπα. Οι κληρικοί ανέρχονται στους τετρακόσιους και εκπαιδεύονται στη Θεολογική Σχολή του Αγίου Κλήμεντος Αχρίδων”.

Τώρα κάνει εδώ μερικές σκέψεις ο καθηγητής, τον Φεβρουάριο πριν προκύψει το θέμα, για το πώς θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα και λέει ότι:  “Για την επίλυση του προβλήματος πραγματοποιήθηκαν από το 1999 μέχρι το 2002 πέντε διμερείς επαφές μεταξύ εκπροσώπων του Πατριαρχείου της Σερβίας και της σχισματικής Εκκλησίας των Σκοπίων». Πέντε συναντήσεις από το ’99. Τρία χρόνια, πέντε συναντήσεις, για να λύσουν το πρόβλημα. Πριν από 20-23 χρόνια στο Βελιγράδι, στην Κωνσταντινούπολη, στο Μπιγκόρσκι, στο Κάλενιτς και στη Βόντοτσα, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.

Εδώ μάλιστα γνωρίζουμε – και το λέει σε άλλη εμφάνιση ο καθηγητής Τρίτος – ότι σ’ αυτές τις συναντήσεις, ιδιαίτερα τη συνάντηση του 2002, έλαβε μέρος και προσπάθησε να βοηθήσει και ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος. Χθες ο Πατριάρχης, σε μια συνέντευξη που έδωσε στην ΕΡΤ1, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος χθες το βράδυ αργά στις 11:00, την οποία παρακολούθησα, έδωσε μια συνέντευξη στον δημοσιογράφο Κουβαρά. Ενδιαφέρουσα συνέντευξη, αλλά γεμάτη από παραπλανήσεις και συγκαλύψεις, η οποία χρειάζεται ειδική αναίρεση, αυτή η συνέντευξη στο σύνολό της. Πάντως και ο Πατριάρχης χθες είπε ότι δόθηκε εντολή – με εντολή του Πατριαρχείου –  ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος προσπάθησε να βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος, αλλά δεν κατορθώθηκε τίποτε και κατέθεσε την εντολή το 2002 στο Πατριαρχείο. Του έδωσαν εντολή να βοηθήσει. Δεν έγινε τίποτε. Χωρίς κανένα αποτέλεσμα, λέει ο καθηγητής Τρίτος.

Η τελευταία συνάντηση έγινε στην πόλη Νίς της Σερβίας, στις 17 Μαΐου, η πέμπτη συνάντηση του 2002. Οι συνομιλίες, που διεξήχθησαν σε πνεύμα κατανοήσεως, κατέληξαν με την υπογραφή σχεδίου συμφωνίας αποκαταστάσεως εκκλησιαστικής ενότητος. Το σχέδιο αυτό περιελάμβανε 17 άρθρα. Συμφωνήθηκε να ονομαστεί η Εκκλησία των Σκοπίων Αρχιεπισκοπή Αχρίδος, όχι “Ορθόδοξη Μακεδονική Εκκλησία”. Ελέχθη μάλιστα στη συνάντηση αυτή ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί κανένα όνομα που να έχει σχέση με την Μακεδονία ή μακεδονική κτλ, γιατί θα αντιδράσουν οι ελληνόφωνες Εκκλησίες. Τώρα δεν αντιδράει καμία Εκκλησία. Τότε, το 2002 ακόμη είπαν να δεχτείτε οι Σκοπιανοί να ονομαστείτε μόνον Αρχιεπισκοπή Αχρίδος, όχι “Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία”. Γιατί, αν επιμένετε να ονομάζεστε Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία, θα αντιδράσουν οι ελληνόφωνες Εκκλησίες”, και να της δοθεί ευρεία αυτονομία.

Δυστυχώς, αυτό το σχέδιο, στο οποίο συμμετείχε και ο Αλβανίας Αναστάσιος, ύστερα από έντονες πιέσεις των εθνικιστικών κύκλων των Σκοπίων, δεν δέχτηκαν οι εθνικιστές στα Σκόπια, γιατί έπρεπε να μην χρησιμοποιηθεί το Μακεδονική, απορρίφθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας των Σκοπίων.

Και τώρα εδώ, ο καθηγητής Τρίτος μας δίνει την περιπέτεια του Επισκόπου Μητροπολίτου Ιωάννου, για την οποία όλοι θα έχουμε ακούσει. Ο Μητροπολίτης Ιωάννης διώχθηκε από τους Σκοπιανούς, φυλακίστηκε, ταλαιπωρήθηκε, εξευτελίστηκε. Γιατί; Δεν το είχα συνειδητοποιήσει κι εγώ. Διότι αντέδρασε ο Ιωάννης στην απόρριψη του σχεδίου αυτού και είπε όλοι να δεχθούμε το σχέδιο αυτό, ενώ οι εθνικιστικοί κύκλοι το απέρριψαν το σχέδιο αυτό.

 Ακολούθησαν, λέει ο καθηγητής Τρίτος τα γνωστά γεγονότα: Η διαφωνία του Μητροπολίτη Βέλεσκυ και Ποβαντάρσκυ (Βελεσσών και Παραβαρδαρίου) Ιωάννου. Διαφώνησε. Αυτός ήθελε να εφαρμόσουμε την συμφωνία αυτή και να ονομαστούν μόνο Αρχιεπισκοπή Αχρίδος και όχι “Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία”. Επομένως ήταν, ο Μητροπολίτης Ιωάννης, ήταν Επίσκοπος της σχισματικής Εκκλησίας των Σκοπίων πρώτα. Κι επειδή διεφώνησε, τον ταλαιπώρησαν. Τον προσέλαβε όμως, τότε, επανήλθε η Μητρόπολή του στους κόλπους της Μητρός Εκκλησίας της Σερβίας. Η Εκκλησία της Σερβίας βλέποντας πως κάποιος εν πάση περιπτώσει είναι διαλλακτικός και θέλει να λυθεί το πρόβλημα,  τον έδιωξαν οι Σκοπιανοί δικό τους ως Επίσκοπο Βελεσσών και Παραβαρδαρίου,  και τον εκάλυψε η Εκκλησία της Σερβίας. Έγινε έκπτωσή του από την Εκκλησία των Σκοπίων και ορισμός του αρχικά ως Εξάρχου και αργότερα ως Αρχιεπισκόπου της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος από την Εκκλησία της Σερβίας. Λέει η Εκκλησία της Σερβίας, δεν θέλετε εσείς να ονομαστείτε Αρχιεπισκοπή Αχρίδος; Εγώ θα ονομάσω τον Ιωάννη Αρχιεπίσκοπο Αχρίδος. Στη συνέχεια μάλιστα εξέλεξαν και δύο Επισκόπους,  η Σύνοδος της Σερβικής Εκκλησίας ,  για να κάνει Σύνοδο ο Ιωάννης. Τον Ιωακείμ και τον Μάρκο, για τη συγκρότηση κανονικής Ιεράς Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος υπό τον Αρχιεπίσκοπο Ιωάννη. 

Κι έτσι έχουμε τώρα μια σχισματική Εκκλησία κι έχουμε μια Εκκλησία κανονική υπό τον Ιωάννη, πρώην σχισματικό, ο οποίος υπάγεται στην Εκκλησία της Σερβίας.

Ακολούθησαν λοιπόν οι αλλεπάλληλοι διωγμοί και φυλακίσεις του Αρχιεπισκόπου Ιωάννου, αρχικά με την κατηγορία της υποδαυλίσεως θρησκευτικού και εθνικού μίσους και αργότερα με την οικονομική κατάχρηση. Τον κατηγόρησαν για οικονομική κατάχρηση και την παράνομη αγοραπωλησία ακινήτων. Τέλος, με παρέμβαση της Ρωσικής Εκκλησίας στην κρατική εξουσία των Σκοπίων, ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης τώρα είναι ελεύθερος (τα γράφει τον Φεβρουάριο αυτά ο καθηγητής Τρίτος, τώρα) και διαμένει στο μοναστήρι του στην Νιζόπολη, όπου κι εκεί πήγαν και τον ταλαιπώρησαν. Σε άλλες του συνεντεύξεις ο Τρίτος λέει λεπτομέρειες, ακόμη κακοποίησαν και τις μοναχές του μοναστηριού στη Νιζόπολη, πλησίον της πόλεως του μοναστηρίου. Και στη συνέχεια εδώ ο Τρίτος κάνει μερικές προτάσεις για την επίλυση (τον Φεβρουάριο πριν δημιουργηθεί πρόβλημα) του εκκλησιαστικού προβλήματος των Σκοπίων και λέει τα εξής:

1. Το επίσημο κράτος να αφήσει ελεύθερη την Εκκλησία να επιτελεί το έργο της και να μην την χρησιμοποιεί ως κρατική υπηρεσία και μέσο διεκπεραίωσης εθνικιστικών σκοπιμοτήτων. Έτσι είναι η Εκκλησία. Είναι κρατική υπηρεσία για να εξυπηρετεί την «Μακεδονία» των Σκοπίων.
2. Η σχισματική εκκλησία να αναγνωρίσει ως αντικανονικές τις ενέργειές της από το 1958, που αυτοανακηρύχθηκε σε Αυτόνομη μέχρι σήμερα και να ζητήσει συγγνώμη από την Μητέρα Εκκλησία της Σερβίας για τα όσα άτοπα και αντικανονικά έπραξε σε βάρος της. Δεν το έκανε μέχρι σήμερα.
3. Να δεχθεί την ονομασία της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης  Αρχιεπισκοπής Αχρίδος και όχι Μακεδονίας. Ούτε αυτό το έκανε και τώρα με τις αποφάσεις αυτές. Εξακολουθεί και τώρα να είναι Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία-Αρχιεπισκοπή Αχρίδος. Και το Αχρίδος και το Μακεδονία. 
4. Και να διχοτομηθούν τρεις μεγαλύτερες μητροπόλεις, για την τακτοποίηση των τριών Επισκόπων, Μάρκου, Ιωακείμ και Δαυίδ, που συγκροτούν την κανονική Ιερά Σύνοδο της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος. Αφού δημιουργήθηκε κανονική Αρχιεπισκοπή Αχρίδος από τη Σερβική Εκκλησία με τρεις Επισκόπους, εκτός του Αρχιεπισκόπου, να κατατμηθούν τρεις μητροπόλεις για να τακτοποιηθούν κι αυτοί.
5. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο να μην προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια χορηγήσεως Αυτοκεφάλου στη συγκεκριμένη Εκκλησία, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Μητρός Εκκλησίας, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η Εκκλησία της Σερβίας.

Αυτό τιμά τον καθηγητή Τρίτο, μολονότι μετά θα δείτε ότι έχουμε μια υπαναχώρηση, διότι η πρόταση αυτή μας παραπέμπει και στην Ουκρανία. Λέει, το Οικουμενικό Πατριαρχείο να μην προβεί σε καμιά ενέργεια χορηγήσεως Αυτοκεφάλου στη συγκεκριμένη Εκκλησία, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Μητρός Εκκλησίας. Που είναι…Το αντίθετο έκανε το Φανάρι στην Ουκρανία. Χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Μητέρας Εκκλησίας της Ρωσίας, γιατί εκεί Μητέρα Εκκλησία είναι η Ρωσία, έκανε Αυτοκέφαλη Εκκλησία, και εκκλησία μάλιστα σχισματικών και αχειροτόνητων, πολύ χειρότερα απ’ ότι το σχίσμα εδώ. Αυτά λοιπόν κι από τον καθηγητή Τρίτο και τώρα για να έχουμε και μια άλλη καλύτερη εικόνα της καταστάσεως, ακόμη και η χρήση της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος που προτείνει η Εκκλησία της Σερβίας και ο καθηγητής Τρίτος, χωρίς το «μακεδονική» και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, κι αυτό είναι προβληματικό για τους Μακεδόνες. Διότι όπως στην αρχή σας είπα, η Αχρίδα δεν ήταν ποτέ σλαβική ή σλαβομακεδονική, όπως λένε. Ποτέ δεν ήτανε. Ήτανε, όπως σας είπα στην αρχή βουλγαρική «Αχριδών και Βουλγαρίας». Στη συνέχεια ήταν επί πολλούς αιώνες ελληνική, υπαγόταν απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και τελικά ήταν σερβική. Τώρα λοιπόν παίρνοντας το «Αρχιεπισκοπή Αχρίδος» παραμερίζονται όλες οι άλλες δικαιοδοσίες, η ελληνική που είναι και η μεγαλύτερη και η σερβική παραμερίζονται. Αλλά το κάνουν αυτό μόνο και μόνο για να βρεθεί θέμα. 

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– Εξελίξεις στην ψευδομακεδονική Εκκλησία των Σκοπίων
– Εξελίξεις στην ψευδομακεδονική Εκκλησία των Σκοπίων – Μέρος Α’ (ΚΕΙΜΕΝΟ)