Άρθρο της Σοφίας Μακεδονοπούλου
αρθρογραφεί για katanixi.gr

Η αποτείχιση ζει μέσα στη συκοφαντία, στις παρεξηγήσεις, στην άγνοια, αλλά αυτό μάλλον πρέπει να μας κάνει χαρούμενους, γιατί και ο άγιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής έζησε μέσα στη συκοφαντία και ο όσιος Αγάθων το ίδιο…

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Την Κυριακή της Απόκρεω, 7 Μαρτίου 2021, ο μακαριστός π.Νικόλαος Μανώλης εόρτασε την 4η επέτειο της ευλογημένης ιεροκανονικής του Αποτείχισης και πραγματοποίησε την υπέροχη ομιλία με θέμα: «Ἡ ἐπέτειος τῆς Ἀποτείχισης καί ὁ γέροντας Ἀγάθων». Κανείς δεν περίμενε την απροσδόκητη κοίμησή του, αν και αναστοχαζόμενοι το τελευταίο ευλογημένο διάστημα, όλο και περισσότερο αισθανόμαστε ότι, μετά την κοίμηση του γέροντά του Αγάθωνα, κάτι μυστικά μας πληροφορούσε και μας προετοίμαζε. Μυστικά ο γέροντας μάς κατηχούσε σε μια πιο πνευματική και άυλη σχέση μαζί του, όπως ο ίδιος είχε με τον γέροντά του, μετά την κοίμησή του, στις 7 Δεκεμβρίου 2020.

Σε αυτή την ομιλία ανάμεσα σε άλλα μας μίλησε και για τη συκοφαντία. Νομίζουμε ότι πολύ θα ωφελήσει όλους τους αδελφούς, αν θυμηθούμε όσα μας είπε. Έχουμε την ειδική ευλογία να έχουμε δέσει την ύπαρξή μας σαν αδελφότητα με την ειδική κατάσταση και χάρη, θα τολμούσαμε να πούμε, της συκοφαντίας, και δεν πρέπει αυτή να μας πτοεί.

ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ – ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΗ – Άγιος Ιωσήφ, όσιος Αγάθων, π.Νικόλαος Μανώλης.

Ανέφερε, λοιπόν, στην ομιλία του για τον γέροντα Αγάθωνα:

“Ο γέροντας έμπαινε ολόκληρος μέσα στον άνθρωπο. Ιδίως στις απλές ταπεινές ψυχές, αυτή η εισχώρηση του γέροντα άλλαζε όλη τη ζωή τους. Ζούσες και ανέπνεες για το γέροντα, και έτσι, με αυτόν τον μοναδικό τρόπο, για το Θεό. Σφάξτε με, γδάρτε με, ήσουν μετά. Ίσως δεν μπόρεσαν όλοι να το πιάσουν το θέμα τόσο πνευματικά, να το αξιολογήσουν σε όλες τις διαστάσεις του. Όποιος το έπιανε ζούσε από δω τον Παράδεισο. Το ίδιο συνέβαινε και με το Χριστό εξάλλου. Ούτε όλοι Τον καταλάβαιναν, τί ορίζοντες ζωής, μακαριότητας και αιωνιότητας ανοίγονταν μπροστά τους, αλλά και πολλοί τον λοιδόρησαν και τον συκοφάντησαν. Το ίδιο έγινε, λοιπόν, με το γέροντα, όπως είναι φυσικό.

Ο γέροντας έζησε πολύ με τη συκοφαντία και με πολύ θαυμαστό τρόπο τη σήκωσε και τη σήκωνε μέχρι το τέλος της ζωής του και από πολύ κοντινούς του ανθρώπους, που θεωρούσαν ακόμη και πως τα είχε χαμένα. Νεότερος είχε ζήσει τον πανελλήνιο διασυρμό από τα κανάλια, δε χρειάζεται να μπούμε σε λεπτομέρειες…..

Γιατί η Ορθοδοξία είναι η πληρότητα και η ευτυχία της καρδιάς, η οποία κάνει τον άνθρωπο απλό και χαρούμενο. Το ζητούμενο κάθε ψυχής είναι αυτό, και μόνο ο Θεός, η πηγή κάθε καλού, μπορεί να το δωρίσει στον άνθρωπο. Το κακό δεν μπορεί να εξαλειφθεί, γιατί έχει πρόσωπο, είναι ο διάβολος, που δε θέλει να μετανοήσει.

Ο γέροντας Αγάθωνας, λοιπόν, ενώ έζησε μια ενορχηστρωμένη και καλά σκηνοθετημένη επίθεση από ένα πρόσωπο που ήθελε να τον συκοφαντήσει και να τον βλάψει, και ενώ τον διέσυραν στα κανάλια, αγκάλιασε αυτό τον πειρασμό και αυτός ήταν ο πύραυλος που τον εκτόξευσε στο διάστημα. Έκτοτε, αυτή η ευτυχία εν Χριστώ, που ζούσε μέσα του, εκμηδένιζε όλα τα πάθη, και αυτό της φιλαυτίας θα λέγαμε ότι το έκανε σκόνη. Μα αυτός ο άνθρωπος για τίποτε δε στενοχωριόταν; Από τα ανθρώπινα τίποτε -για τον εαυτό του – δεν τον άγγιζε; Από όλα είχε αποστάσεις, γιατί ζούσε αλλού. Φώτιζε όλος ο τόπος γύρω του. Κι εμείς ζούμε μέσα στη συκοφαντία, η αποτείχιση ζει μέσα στη συκοφαντία, στις παρεξηγήσεις, στην άγνοια. Αλλά αυτό μάλλον πρέπει να μας κάνει χαρούμενους, γιατί και ο άγιος Ιωσήφ έζησε μέσα στη συκοφαντία και ο όσιος Αγάθων το ίδιο.

Όπως αναφέρει ο Γέροντας Εφραίμ ὁ Φιλοθεΐτης, νεαρό καλογέρι τότε, απέφευγε να συνομιλεί μέ τους άλλους Αγιορείτες πατέρες γιατί θα τον δηλητηρίαζαν. «Πῶς; Μέ τό νά μοῦ ποῦν ὅτι ὁ Γέροντάς μου εἶναι πλανεμένος, ὅτι δέν βαδίζει καλά, ὅτι δέν ζῇ ὅπως ὅλοι οἱ ἄλλοι ῾Αγιορεῖτες πατέρες. Διότι τότε ἡ πλειονότητα τῶν πατέρων θεωροῦσαν τήν νῆψι καί τήν Νοερά προσευχή ἐπικίνδυνα πράγματα, ταυτόσημα μέ τήν πλάνη. Μέ τέτοια λόγια θά χαλοῦσαν μέσα μου τήν πίστι καί τήν ἐμπιστοσύνη στόν Γέροντα ἀπό τόν πόλεμο τῶν λογισμῶν». ”

Ας προσέξουμε κι εμείς, αδερφοί! Ας μη ξοδευόμαστε κι ας επικεντρωθούμε στα δώρα της χάριτος, δια της ευχής του Αγίου γέροντά μας και της αποτείχισης.

Έλεγε ο Γέροντας Εφραίμ ο Φιλοθεΐτης για το Γέροντά του:

“Αὐτός ὁ ἀδάμας τοῦ πνεύματος, αὐτός ὁ βιαστής τῆς φύσεως, αὐτό τό καθαρόν δοχεῖον τῆς χάριτος, δέν ἔμεινε ἀπρόσβλητος ἀπό τίς ἐπιθέσεις τοῦ ἀρχεκάκου. ῎Εχουμε ξαναπεῖ γιά τή συκοφαντία τῆς πλάνης πού τοῦ εἶχαν προσάψει. Ὡς ἡσυχαστής εἶχε ἕνα αὐστηρό πρόγραμμα καί προσπαθοῦσε νά τό τηρεῖ μέ ἀπόλυτη ἀκρίβεια. ῎Αν καί ἐνημέρωνε πότε δέχεται, ἐν τούτοις ὁρισμένοι σκανδαλίζονταν καί ἄρχισαν νά διαδίδουν τήν κατηγορία ὅτι ἦταν πλανεμένος. ῾Ο Γέροντας ἔβλεπε ὅτι πίσω ἀπ᾿ ὅλα αὐτά ἦταν ὁ διάβολος, γι᾿ αὐτό καί τούς ἀντιμετώπιζε μέ πατρική ἀγάπη: «῏Ηταν δέ πολύ προσεκτικός , σ᾿ αὐτούς πού σκανδαλίζονταν νά μήν τούς κατακρίνῃ, γι᾿ αὐτό καί ἔλεγε: “῎Ας λένε ἐναντίον μου, τέτοια μάτια ἔχουν, ἔτσι βλέπουν. Δέν φταῖνε οἱ ἄνθρωποι, τά μάτια τους δέν βλέπουν σωστά”» (σ. 199). ᾿Ακόμα καί τήν ψυχή τοῦ Μεγάλου Βασιλείου ἄγγιξε ὁ πόνος πού προξενεῖ ἡ συκοφαντία καί ἡ λύπη πού προξενεῖ ἡ συκοφαντία ἄγγιξε τήν καθαρή ψυχή του. ῎Ελεγε, λοιπόν, σέ κάποιο φίλο του: “Πρέπει ὅλα νά τά σκεπάζουμε, ὅλα νά τά ὑπομένουμε καί νά ἀφήνουμε τήν δικαίωση τοῦ ἑαυτοῦ μας στόν Κύριο, ὁ ὁποῖος δέν θά μᾶς παραβλέψει, διότι “῾Ο συκοφαντῶν πένητα παροξύνει τὸν ποιήσαντα αὐτόν”» (Παρ. ιδ΄, 31· Ε.Π.Ε. 3, 192-194, §1).

“Βέβαια, πίσω ἀπό ὅλα αὐτά κρυβόταν στήν πραγματικότητα τό ὕπουλο πάθος του φθόνου, ὅπως παραδέχθηκαν ἐναπομείναντες παλαιοί πατέρες . Ἀκόμα καί ὁ πατήρ Παΐσιος εἶχε πέσει θῦμα αὐτῶν τῶν καλοθελητάδων καί δέν τόν συνάντησε, ἄν καί τό ἤθελε πολύ. ᾿Αργότερα, ὅταν κατάλαβε τί εἶχε συμβεῖ -διαβάζοντας τό βιβλίο “῎Εκφρασις μοναχικῆς ἐμπειρίας” μονολογοῦσε: «Τί ἔχασα, τί ἔχασα!». Μέχρι καί Μητροπολίτης ἔφθασε σέ σημεῖο νά υἱοθετήσει κατηγορίες ἠθικῆς φύσεως ἐναντίον τοῦ Γέροντος.

῾Η μεγαλύτερη δοκιμασία γιά τήν ὁποία ὁ Γέροντας πόνεσε πολύ ἦταν, ὅταν οἱ πατέρες τῆς Σκήτης τῆς Μικρᾶς ῾Αγίας ῎Αννης ἀποφάσισαν νά τόν διώξουν υἱοθετώντας τίς παραπάνω κατηγορίες περί πλάνης. ῾Ο Γέροντας κατέφυγε ποῦ ἀλλοῦ, στήν γλυκιά του μανούλα, τήν Παναγία μας: «-Συγχώρησόν με, Μανούλα μου, ὅπου ἐν ἀγνοίᾳ μου σέ λυπῶ. Δέσποινά μου, μή ἐγκαταλείπῃς με. Τότε ἄκουσα τή μακαρία καί μελισταγῆ φωνή της νά λέγῃ: -Γιατί ἀπελπίζεσαι; ἔχε τήν ἐλπίδα σου εἰς ἐμένα» (σ. 206). «᾿Από ἐκείνη τήν στιγμή ἡ Παναγία μας φώτισε τούς προεστῶτας τῆς Σκήτης, πού ἦταν ἐναντίον του, νά μακροθυμήσουν… Παρ᾿ ὅλα αὐτά, ὅμως, καί ἐνῶ ὁ διωγμός κατέπαυσε, οἱ κατηγορίες καί οἱ θλίψεις ἔρχονταν ἡ μία κατόπιν τῆς ἄλλης” (σ.207).

“Οἱ δοκιμασίες ποῦ ὑπέμεινε ὁ Γέροντας μᾶς θυμίζουν τίς δοκιμασίες τοῦ ῾Αγίου Νεκταρίου. ῞Ομως ὁ Κύριος δέν ἀφήνει τούς ἐκλεκτούς Του. Τούς προστατεύει καί τούς ὀχυρώνει: «Οἱ πεποιθότες ἐπὶ Κύριον, ἐοίκασιν ὄρει τῷ ἁγίῳ, οἳ οὐδαμῶς σαλεύονται, προσβολαῖς τοῦ Βελίαρ» (ἀναβαθμός β΄ ἤχου). ῞Ομως, ἄν καί ὁ Γέροντας δέν σαλεύθηκε οὔτε καί κλονίσθηκε ἀπό τά φοβερά αὐτά χτυπήματα τοῦ μισοκάλου, ἐν τούτοις οἱ φοβερές αὐτές κατηγορίες δέν φαίνεται νά ἄφησαν ἀνέπαφο τόν ἐσωτερικό του κόσμο, γι᾿ αὐτό καί μέ πόνο ψυχῆς γράφει στήν ἀδερφή του: «᾿Ηξεύρεις τί εἶναι νὰ μὴν πειράζῃς, νὰ σὲ πειράζουν; Νὰ μὴν κλέπτῃς, νὰ σὲ κλέπτουν; Νὰ εὐλογῇς, νὰ σὲ καταρῶνται; Νὰ ἐλεῇς, νὰ σὲ ἀδικοῦν; Νὰ ἐπαινῇς, νὰ σὲ κατακρίνουν; Νὰ ἔρχωνται χωρὶς λόγον νὰ σὲ ἐλέγχουν, νὰ σὲ φωνάζουν διηνεκῶς πλανεμένον, ἐφ᾿ ὅρου ζωῆς; Καὶ νὰ ἠξεύρῃς ὅτι δὲν εἶναι ὡς λέγουν. Καὶ νὰ βλέπῃς τὸν πειρασμὸν ὅπου τοὺς κινεῖ. Καὶ σὺ νὰ μετανοῇς καὶ νὰ κλαίῃς ὡς αἴτιος, ὅτι εἶσαι τοιοῦτος”. (σ. 202).

“῾Ο Γέροντας μέ τούς καθαρούς ὀφθαλμούς τῆς ἡγιασμένης ψυχῆς του ἔβλεπε τίς κινήσεις τοῦ πειρασμοῦ, διέκρινε τά πνεύματα τῆς πονηρίας. Εἶχε, βέβαια, τό φυσικό παράπονο τοῦ ἀδικουμένου, δέν εἶχε ὅμως μέσα του τήν τάση τῆς ἐκδικήσεως, τῆς ἀνταποδόσεως. ᾿Ακολουθοῦσε τό ὑπόδειγμα τοῦ ἠγαπημένου του ᾿Ιησοῦ, τοῦ ὁποίου τό ὄνομα πρόφερε ἀδιαλείπτως: «λοιδορούμενος, οὐκ ἀντελοιδόρει, πάσχων οὐκ ἠπείλει, παρεδίδου δὲ τῷ κρίνοντι δικαίως» (= ὅταν τόν ἔβριζαν, δέν ἀνταπέδιδε τίς ὕβρεις, ὅταν ὑπέφερε, δέν ἀπειλοῦσε, ἀλλά ἄφηνε τήν κρίση σ᾿ ἐκεῖνον πού μπορεῖ νά κρίνει δίκαια) (Α΄ Πέτρ. β΄ , 23). Στρεφόταν στό εὐλογημένο καταφύγιό του, τήν προσευχή κι ἀπό ἐκεῖ ἀντλοῦσε δύναμη καί χάρη, διότι ἀνθρωπίνως θά εἶχε γονατίσει. ῎Ηξερε ἐκ πεῖρας ὅτι «ὀφθαλμοὶ Κυρίου ἐπὶ δικαίους καὶ ὦτα αὐτοῦ εἰς δέησιν αὐτῶν, πρόσωπον δὲ Κυρίου ἐπὶ ποιοῦντας κακά» (= τά μάτια τοῦ Κυρίου εἶναι προσηλωμένα στούς δίκαιους καί τά αὐτιά του στήν προσευχή τους, τό πρόσωπο ὅμως τοῦ Κυρίου εἶναι ἐναντίον ἐκείνων πού κάνουν τό κακό) (Α΄ Πέτρ. γ΄, 12). Πῶς μποροῦσε, λοιπόν, αὐτό τό χρυσάφι πού βγῆκε ἀτόφιο ἀπό τό φοβερό καμίνι τῶν πειρασμῶν νά μήν φωτίζει καί νά μή βοηθεῖ ὅσους τόν εἶχαν ἀνάγκη; ῞Ο,τι μᾶς λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος γιά τόν Χριστό, τά ἴδια ἰσχύουν κατ᾿ ἀναλογία καί γιά τόν πολύπαθο Γέροντα ᾿Ιωσήφ: « ἐν ᾧ γὰρ πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς, δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι» (=διότι ἐπειδή ὑπέφερε ὁ ἴδιος μέ ὅσα δοκιμάσθηκε, εἶναι ἱκανός νά βοηθήσει ἐκείνους πού δοκιμάζονται) (῾Εβρ. β΄, 18). Ἔτσι βοήθησε ὡς πνευματικός πατέρας τόσο τά μέλη τῆς συνοδείας του, ἀλλά καί κάθε ἄνθρωπο πού τοῦ ζητοῦσε πνευματική στήριξη. Εἶχε ἀποκτήσει τό χάρισμα τῆς διοράσεως καί τό χρησιμοποιοῦσε καταλλήλως στή διακονία τοῦ μυστηρίου τῆς ἐξομολογήσεως: «῾Ο Γέροντας ᾿Ιωσήφ ἦταν πολύ πεπειραμένος. ῞Οταν τόν ἐπισκεπτόμασταν κατά τίς νύχτες γιά ἐξομολόγησι, πολλές φορές ἔπαιρνε αὐτός τήν πρωτοβουλία καί μᾶς ἐξηγοῦσε λεπτομερῶς τό πρόβλημά μας καί τήν λύσι του, προτοῦ τοῦ περιγράψουμε τί μᾶς ἀπασχολοῦσε! Δηλαδή, γνώριζε τήν ἐσωτερική μας κατάστασι καί μᾶς ἐξηγοῦσε σέ τί ὀφείλεται καί πῶς πρέπει νά τήν ἀντιμετωπίζουμε, εἴτε πρόκειται γιά λογισμούς εἴτε γιά πάθη εἴτε γιά ἐνέργειες τῆς Χάριτος. Δέν εἶχε ἀνάγκη νά ἐρωτήσῃ, γιά νά ἀναλύσῃ τά προβλήματα καί ν᾿ ἀπαντήσῃ. Μέ μιά ἁπλῆ ματιά διάβαζε τούς λογισμούς μας. Διότι ἀφ᾿ ἑνός μέν εἶχε τεράστια ἀσκητική ἐμπειρία, ἀφ᾿ ἑτέρου δέ εἶχε τήν Χάρι τῆς διοράσεως. Θαυμάζαμε πῶς ἤξερε τόν ἐσωτερικό μας κόσμο τόσο καλά, ἐνῶ ἐμεῖς οἱ ἴδιοι δυσκολευόμασταν νά τόν περιγράψουμε! ῾Ως τόσον ὅμως, συνήθως δέν φανέρωνε ξεκάθαρα ὅτι διάβαζε τούς λογισμούς μας. Φυσικά ἐμεῖς δέν τοῦ κρύβαμε τίποτε, ἀλλά καί νά θέλαμε, ἄλλωστε, νά τοῦ κρύψουμε κάτι, δέν μπορούσαμε, διότι μᾶς τό ἔλεγε ἐκεῖνος”.

Όπως ήταν αναμενόμενο ο μισόκαλος έτεινε τα βέλη της συκοφαντίας εκ νέου προς το πρόσωπο του πνευματικού μας πατέρα, π.Νικολάου Μανώλη, και μετά την οσιακή τελευτή του. Ας μην φοβόμαστε, όμως, την συκοφαντία! Εμείς γνωρίζουμε ποιος είναι ο γέροντάς μας, πώς δούλευε στην ψυχή μας και ποιους ουράνιους καρπούς μας χάρισε η ευλογημένη του Αποτείχιση. Ας μείνουμε στερεωμένοι στην ευχή του και σε όσα άφησε παρακαταθήκη στην κάθε ψυχή. Μας δίδαξε πώς να ζήσουμε την Ορθοδοξία στους καιρούς της Αποτείχισης. Γνωρίζουμε πως ο Θεός βάζει τα όρια στην ανθρώπινη ζωή και είμαστε βέβαιοι ότι στο σύνολο η διδασκαλία του ήταν ορθόδοξη, αγιοπατερική, σύμφωνη με την ιερά παρακαταθήκη και τους αγίους Πατέρες και την τίμησε με όλη του τη ζωή. Μας πληροφορούσε γι’ αυτό όσο ήταν εν ζωή. Και δε μας άφησε άλλωστε απληροφόρητους για την επιτυχία του αγώνα του και μετά την τελευτή του. Τρίτοι μαρτυρούν τα οσιακά του τέλη, αλλά δεν σταματά να πληροφορεί με ποικίλους τρόπους τις ψυχές των πνευματικών του παιδιών και όσων τον αγαπούν.

Την ευχή του να έχουμε πάντοτε!

Χριστός Ανέστη!

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra