ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΕΚΕΙΝΟΥ ΠΟΥ ΧΡΩΣΤΟΥΣΕ ΤΙΣ ΔΕΚΑ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΤΑΛΑΝΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΟΥΣΕ ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΔΗΝΑΡΙΑ.
Και ότι η μνησικακία είναι το χειρότερο από κάθε αμάρτημα

Παραθέτουμε σε συνέχειες αποσπάσματα από το αρχαίο κείμενο και τη μετάφραση της ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗΝ ΤΟΥ ΤΑ ΜΥΡΙΑ ΤΑΛΑΝΤΑ ΟΦΕΙΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΕΚΑΤΟΝ ΔΗΝΑΡΙΑ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΟΣ. Και ότι παντός αμαρτήματος το μνησικακείν χείρον. (ΟΜΙΛΙΕΣ ΗΘΙΚΕΣ-ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ)

3ο μέρος:

Πόσο βοηθάει η συγχώρεση; (Ιερός Χρυσόστομος)

ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗΝ ΤΟΥ ΤΑ ΜΥΡΙΑ ΤΑΛΑΝΤΑ ΟΦΕΙΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΕΚΑΤΟΝ ΔΗΝΑΡΙΑ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΟΣ Και ότι παντός αμαρτήματος το μνησικακείν χείρον.

…Ταύτα ακούσας ο Πέτρος, αχανής ειστήκει, ουχ υπέρ εαυτού φροντίζων μόνον, αλλά υπέρ των μελλόντων αυτώ εμπιστεύεσθαι.

…Αυτά μόλις άκουσε ο Πέτρος έμεινε άφωνος, φροντίζοντας όχι μόνο για τον εαυτό του, αλλά και για εκείνους που επρόκειτο να του εμπιστευθεί. 

Ίνα ουν μη το αυτό ποιήση, όπερ και εφ’ ετέρων εντολών εποίησε, προλαβών απέκλεισεν αυτώ πάσαν ερώτησιν. Τί δε επί των λοιπων εντολών εποίησεν; Ει ποτέ τι τοιούτον ο Χριστός επέταττεν, ο δυσκολίαν τινά έχειν εδόκει, προπηδών των άλλων ηρώτα και επυνθάνετο περί της εντολής. Και γαρ ότε προσελθών ο πλούσιος περί της αιωνίου ζωής τον Χριστόν ηρώτα, και μαθών τα ποιητικά της τελειότητος, απήει λυπούμενος υπό των χρημάτων, ειπόντος του Χριστού, ότι «ευκοπώτερον εστι κάμηλον δια τρυμαλιάς ραφίδος διελθείν, ή πλούσιον εις την βασιλείαν των ουρανών εισελθείν»· ο Πέτρος, καίτοι πάντων εαυτόν γυμνώσας, και ουδέ το άγκιστρον κατέχων λοιπόν, αλλά και της τέχνης και του ακατίου καταφρονήσας, προεσελθών έλεγε τω Χριστώ, «και τις δύναται σωθήναι;»

Για να μην κάνει λοιπόν αυτό που έκαμε και σε άλλες εντολές, του απέκλεισε προκαταβολικά κάθε ερώτηση. Και τί έκαμε στις άλλες εντολές; Αν κάποτε ο Χριστός πρόσταζε κάτι τέτοιο, που φαινόταν πως είχε κάποια δυσκολία, πρώτος από τους άλλους ερωτούσε και μάθαινε την εντολή. Και πραγματικά, όταν ο πλούσιος πλησίασε το Χριστό και τον ερωτούσε για την αιώνια ζωή και έμαθε γι’ αυτά που παρέχουν την τελειότητα και έφυγε λυπημένος εξ αιτίας των χρημάτων, αφού του είπε ο Χριστός ότι «είναι πιο εύκολο να περάσει ένα καραβόσχοινο από την τρύπα μιας βελόνας, παρά να μπει ένας πλούσιος στη βασιλεία των ουρανών», ο Πέτρος αν και γύμνωσε τον εαυτό του απ’ όλα και δεν είχε πια ούτε το αγκίστρι, αλλ’ εγκατέλειψε και την τέχνη και τη βάρκα του, πλησίασε το Χριστό και του έλεγε, «και ποιος μπορεί να σωθεί;»

Και όρα και επιείκειαν μαθητού, και θερμότητα· ούτε γαρ είπεν, αδύνατα επιτάττεις, δύσκολον το επίταγμα, χαλεπός ο 5 νόμος, ούτε εσίγησεν, αλλά και την υπέρ των λοιπών κηδεμονίαν επεδείξατο, και την διδασκάλω μετά μαθητού τιμήν οφειλομένην απένειμε, ούτως ειπών, «και τις δύναται σωθήναι;» και μηδέπω γενόμενος ποιμήν, ποιμένος είχε ψυχήν, και μηδέπω την αρχή εγχειρισθείς, την πρέπουσα άρχοντι κηδεμονίαν 10 εφύλαττεν, υπέρ της οικουμένης απάσης φροντιζων. Ει μεν γαρ πλούσιος ην, και πολλά χρήματα περιβεβλημένος, ίσως είπε τις αν, ότι ου των λοιπών, αλλ’ εαυτού κηδόμενος, και υπέρ των καθ’ εαυτόν πραγμάτων φροντίζων, ταύτην προσήγε την πεύσιν· νυνί δε η πενία ταύτης αυτόν απαλλάττει της υποψίας, και 15δείκνυσιν ως της ετέρων κηδόμενος σωτηρίας εμερίμνα και περιειργάζετο, και παρά του διδασκάλου μαθείν εβούλετο την της σωτηρίας οδόν. 

Και πρόσεχε και την καλωσύνη του μαθητή και το θερμό ζήλο. Γιατί δεν είπε, ¨αδύνατα πράγματα προστάζεις, δύσκολη η προσταγή, φοβερός ο νόμος¨, ούτε σιώπησε, αλλ’ έδειξε και τη φροντίδα του για τους άλλους και απένειμε στο δάσκαλο την οφειλόμενη τιμή από μαθητή, λέγοντας αυτό· «και ποιος μπορεί να σωθεί;» Και ενώ ακόμα δεν είχε γίνει ποιμένας, είχε ψυχή ποιμένα, και ενώ ακόμα δεν ανέλαβε την εξουσία, έδειχνε τη μέριμνα που ταιριάζει σε άρχοντα, φροντίζοντας για ολόκληρη την οικουμένη. Γιατί, αν βέβαια ήταν πλούσιος και είχε πολλά χρήματα, ίσως θα έλεγε κανείς ότι έκαμνε την ερώτηση αυτή, μεριμνώντας για τον εαυτό του και φροντίζοντας για τα δικά του πράγματα. Τώρα όμως η φτώχεια τον απαλλάσσει απ’ αυτήν την υποψία και δείχνει πως φροντίζοντας για τη σωτηρία των άλλων μεριμνούσε και ερευνούσε και ήθελε να μάθει από το δάσκαλο το δρόμο της σωτηρίας.

Δια τούτο και ο Χριστός αυτόν παραθαρρύνων έλεγε, «τα παρά ανθρώποις αδύνατα, παρά τω Θεώ δυνατά εστι». Μη γαρ 20 νομίσεις, φησίν, υμάς ερήμους εγκαταλιμπάνεσθαι· εγώ συνεφάπτομαι ταύτης υμίν της σπουδής, και τα άπορα ποιώ ράδια γενέσθαι και εύκολα. Πάλιν περί γάμου και γυναικός διαλεγομένου του Χριστού και λέγοντος, ότι «ο απολύων γυναίκα παρεκτός λόγου πορνείας, ποιεί αυτήν μοιχευθήναι» 25και πάσαν κακίαν γυναικός παραινούντος φέρειν πλην πορνείας μόνης, ο Πέτρος, των άλλων σιγώντων, προσελθών έλεγε τω Χριστώ· «ει ούτως εστίν η αιτία του ανθρώπου μετά της γυναικός, ου συμφέρει γαμήσαι».

Γι’ αυτό και ο Χριστός ενθαρρύνοντας τον του λέγει· «τα αδύνατα για τους ανθρώπους είναι δυνατά για το Θεό». Μη νομίσεις, λέγει, ότι εγκαταλείπεστε έρημοι· εγώ είμαι συμβοηθός σας σ’ αυτή την προσπάθειά σας και κάμνω τα δύσκολα να γίνουν εύκολα και πραγματοποιήσιμα. Πάλι, όταν ο Χριστός μιλούσε για το γάμο και τη γυναίκα και έλεγε ότι «όποιος χωρίζει τη γυναίκα του για οποιοδήποτε λόγο, εκτός από πορνεία, την οδηγεί σε μοιχεία» και συμβούλευε να υποφέρει κανείς κάθε κακία της γυναίκας εκτός από την πορνεία μόνο, ο Πέτρος, ενώ οι άλλοι σιωπούσαν, πλησίασε και λέγει στο Χριστό· «αν τέτοια πρέπει να είναι η σχέση του άνδρα με τη γυναίκα, δε συμφέρει να συνάψει κανείς γάμο»

Όρα και ενταύθα πως και την πρέπουσαν διδασκάλω τιμήν εφύλαξε, και της των λοιπών εφρόντισε σωτηρίας, ουδέ ενταύθα υπέρ των καθ’ εαυτόν μεριμνών. Ίνα ουν μη και ενταύθα είπη τι τοιούτον, προλαβών δια της παραβολής προανείλεν αυτού την αντίρρησιν.Τούτο χάριν και ο ευαγγελιστής είπε· «δια τούτο ωμοιώθη η βασιλεία των ουρανών ανθρώπω βασιλεί, ος ηθέλησε συνάραι λόγον μετά των δούλων αυτού»· δεικνύς ότι δια τούτο λέγει την παραβολήν ταύτην, ίνα μάθης ότι καν εβδομηκοντάκις επτά αφής της ημέρας τω αδελφώ τα αμαρτήματα, ουδέπω ουδέν μέγα ειργάσω, αλλά πολύ και άφατον απολείπη της δεσποτικής φιλανθρωπίας, και ου τοσούτον δίδως όσον λαμβάνεις.

Πρόσεχε και εδώ πως και την τιμή που ταιριάζει στο δάσκαλο κράτησε και για τη σωτηρία των άλλων φρόντισε, χωρίς και εδώ να μεριμνάει για τα δικά του πράγματα. Για να μην πει λοιπόν και εδώ κάτι τέτοιο, πρόλαβε με την παραβολή και προεμπόδισε την αντίρρησή του. Εξ αιτίας αυτού και ο ευαγγελιστής είπε, «γι’ αυτό η βασιλεία των ουρανών μοιάζει μ’ ένα βασιλιά, που θέλησε να λογαριασθεί με τους δούλους του», δείχνοντας ότι γι’ αυτό λέγει την παραβολή αυτή, για να μάθεις πως, και αν ακόμα εβδομήντα φορές το επτά συγχωρείς την ημέρα στον αδελφό σου τα αμαρτήματα του, δεν έκαμες ακόμα τίποτε μεγάλο, αλλά υστερείς πολύ και απερίγραπτα από τη φιλανθρωπία του Κυρίου και δε δίνεις τόσο όσο παίρνεις.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…

ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΕΡΓΑ
ΟΜΙΛΙΕΣ ΗΘΙΚΕΣ-ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΚΕΙΜΕΝΟ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-ΣΧΟΛΙΑ
Από τον ΣΠΥΡΟ ΜΟΥΣΤΑΚΑ Θεολόγο-Φιλόλογο

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Επόπτης 
Παναγιώτης Κ. Χρήστου, Καθηγητής Πανεπιστημίου
Επιμελητής
Ελευθέριος Γ. Μαρετάκης, Θεολόγος
ΕΠΕ
ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ»
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1986

ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ katanixi.gr

Δείτε εδώ το 1ο μέρος και εδώ το 2ο

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI