του Δήμου Σερκελίδη
γραμματέα του συλλόγου Άγιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής

Στον αύλειο χώρο της Μεγαλόχαρης της Τήνου παρουσιάστηκε η θεατρική παράσταση “Το δάκρυ της Παναγίας, ένας ύμνος για τη Σμύρνη”

Στις 9 του Αυγούστου, παραμονές της μεγάλης εορτής της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, ένα ανοίκειο και απρεπές γεγονός έλαβε χώρα σε ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Παναγίας μας. 

Στον αύλειο χώρο της Μεγαλόχαρης της Τήνου παρουσιάστηκε η θεατρική παράσταση “Το δάκρυ της Παναγίας, ένας ύμνος για τη Σμύρνη”. Η πρόσοψη του Ναού της Μεγαλόχαρης μετατράπηκε σε σκηνικό θεάτρου και η αυλή του Ναού σε σκηνή για το έργο του συγγραφέα Θανάση Σταυρόπουλου, σε σκηνοθεσία Μενέλαου Τζαβέλλα, με την ηθοποιό Γεωργία Ζώη να υποδύεται το ρόλο της Θεοτόκου. Την παράσταση παρακολούθησαν ο Μητροπολίτης Δωρόθεος, πολλοί ιερείς, οι αρχές του νησιού και πλήθος κόσμου.

Με το θέμα της παρουσίασης θρησκευτικών θεμάτων μέσω του θεάτρου, της τηλεόρασης και του κινηματογράφου ασχοληθήκαμε εκτενώς σε άλλο άρθρο μας, με αφορμή την επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά “Άγιος Παΐσιος, από τα Φάρασα στον Ουρανό”. 

Εκεί τονίσαμε ότι : “Η αναπαράσταση του Χριστού και της Παναγίας απαγορεύονται απολύτως, σύμφωνα με τους Αγίους Πατέρες και του Ιερούς Κανόνες, και δε χωράει καμία οικονομία. Αλλά η αναπαράσταση της ζωής των αγίων, κατ’ οικονομία, θα μπορούσε περισσότερο να ωφελήσει πάρα να βλάψει με τις εξής προϋποθέσεις: 

α. Οι ηθοποιοί που ενσαρκώνουν τα άγια πρόσωπα να είναι συνειδητοί Χριστιανοί, με ήθος και έξωθεν καλή μαρτυρία. Είναι βλάσφημο κάποιος που υποδύεται το ρόλο ενός Αγίου να είναι π.χ. μασόνος ή δούλος αμαρτωλών παθών. 

β. Το σενάριο να έχει σεβασμό προς την ορθόδοξη παράδοση και την ιστορική αλήθεια”. 

Δυστυχώς στην εν λόγω θεατρική παράσταση, την οποία παρακολουθήσαμε στο youtube (εδώ), σημειώθηκε υπέρβαση των ορίων που θέτουν οι Ιεροί Κανόνες και η χριστιανική ευσέβεια. Παρά την ποιοτική παραγωγή και τις καλές προθέσεις των συντελεστών, χάθηκαν τα όρια μεταξύ του Θείου και του ανθρώπινου, του αγίου και του κοσμικού, του εκκλησιαστικού χώρου και του χώρου της κοσμικής δραστηριότητας. 

Καταρχάς, παρά την απόλυτη απαγόρευση αναπαράστασης του Χριστού και της Υπεραγίας Θεοτόκου, η Παναγία αποτελεί τον κεντρικό ρόλο του έργου. Μια Παναγία η οποία είναι κομμένη και ραμμένη στους σκοπούς του σεναρίου, ξένη προς την Ορθόδοξη πνευματικότητα. Όσο και αν συγκινεί η μορφή της, είναι τόσο απέραντο το μυστήριο του προσώπου της, ανάλογα απρόσιτο με αυτό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που η συμπερίληψή της στο σενάριο του έργου με τόσο δραστικό και επιπόλαιο τρόπο αποτελεί βλασφημία. 

Επίσης μας ενόχλησε αφάνταστα η επιλογή του αύλειου χώρου του Ναού για την παρουσίαση της παράστασης. Ο Ναός, οι σκάλες και τα πρόθυρα του Ναού χρησιμοποιήθηκαν ως σκηνικά και το υπόλοιπο μέρος της αυλής ως η πλατεία του θεάτρου. Δεν είχε η Τήνος άλλο ανοιχτό θέατρο για να παρουσιαστεί η παράσταση; Ήταν ανάγκη να χρησιμοποιηθεί η αγιασμένη αυλή της Μεγαλόχαρης που μυριάδες πονεμένοι άνθρωποι φτάνουν γονατιστοί, για να εκπληρώσουν το τάμα τους, ποτίζοντάς την με ικετευτικά δάκρυα και δάκρυα ευχαριστίας;

Προφανώς οι συντελεστές της παράστασης επέλεξαν την αυλή της Μεγαλόχαρης της Τήνου ως το πιο υποβλητικό σκηνικό που θα μπορούσε να έχει μια θρησκευτική παράσταση. Τελευταία είναι σύνηθες ορθόδοξοι ναοί να μετατρέπονται σε αίθουσες μουσικών, καλλιτεχνικών και θεατρικών παραστάσεων ώστε η χρήση του αύλειου χώρου να θεωρείται κάτι υποδεέστερο. Είναι όμως ενδεικτικό της εκκοσμίκευσης και την έλλειψης ευσέβειας. Οι Αρχαίοι Έλληνες, οι δημιουργοί του θεάτρου, δεν παρουσίαζαν τα έργα τους μέσα στα ιερά τους. Διάλεγαν μια πλαγιά κάπου κοντά και έφτιαχναν τα θέατρα τους. Εμείς κάναμε θέατρο τα ιερά μας. 

Τέλος μας ενόχλησε ότι το έργο, που πραγματεύεται τη καταστροφή της Σμύρνης, συνδέθηκε με την επέτειο των 200 ετών από την εύρεση της θαυματουργής εικόνας της Μεγαλόχαρης. Η επέτειος των 100 χρόνων της Μικρασιατικής Καταστροφής ήταν πέρυσι. Όμως αποσιωπάται ότι η εύρεση της Αγίας εικόνας συνέβη το 1823, κατά τον τρίτο χρόνο της Επανάστασης του 1821, και σκόρπισε ελπίδα και θάρρος στους αγωνιζόμενους Έλληνες. Πολλοί αγωνιστές  έσπευσαν να μεταβούν στο νησί, για να την προσκυνήσουν, μεταξύ των οποίων και ο Γέρος του Μοριά, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Θα μπορούσε λοιπόν το μήνυμα του έργου να είναι εθνικό και πατριωτικό, συνδεδεμένο με τον αγώνα της παλιγγενεσίας. 

Οι Έλληνες εκείνης της εποχής είχαν φόβο Θεού. Οι τωρινοί Έλληνες έχουμε αφοβία Θεού, η οποία γεννά την ασέβεια. Και η ασέβεια όταν εγκατασταθεί στις συνειδήσεις δεν έχει όριο. Οι υπεύθυνοι για την τάξη και την ευπρέπεια στην Εκκλησία έχουν βάλει πολύ νερό στο κρασί τους. Αν επικρατήσει η λογική της προσαρμογής τότε την επόμενη φορά το συγκεκριμένο έργο θα παιχτεί στο σολέα του Ναού με την Παναγία να βγαίνει μέσα από το Ιερό. Θα είναι πιο επιβλητικό και θα απογειώνει τη συγκίνηση! Φεύ, αλλά εκεί θα φτάσουμε αν επικρατήσει η θεατρική λογική της εκκλησιαστικής ευπρέπειας. 

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧΙ