του Αγαθόνικου

Σκέψεις με αφορμή την μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί. Μήπως είμαστε η χειρότερη γενιά από καταβολής Ελληνικού Έθνους;

Στα βόρεια της Κωνσταντινούπολης, ανάμεσα στα Θεοδοσιανά τείχη και τον Κεράτιο Κόλπο, στην περιοχή που σήμερα ονομάζεται Εντιρνέ Καπού και άλλοτε οι Βυζαντινοί ονόμαζαν Χώρα, (δηλαδή περιοχή εκτός των παλαιών τειχών του Κωνσταντίνου) βρίσκεται το καθολικό της Μονή της Χώρας, ένας από τους ωραιότερους βυζαντινούς ναούς, διακοσμημένος με μοναδικά αριστουργήματα της βυζαντινής ζωγραφικής.

Ο αρχικός ναός χτίστηκε τον 5ο ή 6ο αιώνα, ξαναχτίστηκε την εποχή των Κομνηνών, αλλά πήρε τη σημερινή του μορφή και διακόσμηση κατά την περίοδο των Παλαιολόγων επί βασιλείας του Ανδρόνικου Β’ Κομνηνού.

Μεταξύ των ετών 1316 και 1321 ο Μέγας Λογοθέτης (πρωθυπουργός) της Αυτοκρατορίας, ο Θεόδωρος Μετοχίτης, δαπάνησε τεράστια κεφάλαια από την προσωπική του περιουσία για την ανακαίνιση του ναού και την διακόσμησή του με αγιογραφίες εξαιρετικής τέχνης και τεχνικής. Ο ψηφιδωτός διάκοσμος και οι νωπογραφίες είναι ανεπανάληπτης ομορφιάς, αριστουργήματα σύνθεσης, χρωματικής αρμονίας, σχεδιαστικής ακρίβειας και εκφραστικής δύναμης. Άριστο δείγμα της βυζαντινής Αναγέννησης που στο μακρύ ψυχορράγημα της βυζαντινής αυτοκρατορίας έδινε φωτεινές πνευματικές αναλαμπές.

Ο Θεόδωρος Μετοχίτης υπήρξε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της πολιτικής και των γραμμάτων του ύστερου Βυζαντίου. Έγινε πρωθυπουργός το 1305 και κράτησε αυτή τη θέση μέχρι το 1327. Στο διάστημα της μακράς ενασχόλησής του με τα κοινά ατύχησε να δει την αυτοκρατορία να μικραίνει δραματικά, να χάνει τα καλύτερα εδάφη της στην Μικρά Ασία, να παρακμάζει σε βαθμό που η ανάκαμψη να είναι πλέον αδύνατη. Όλη η Μικρά Ασία έπεσε στα χέρια των Τούρκων και πλέον η Κωνσταντινούπολη βίωνε την Οθωμανική απειλή.

Μέσα σε αυτή τη μεταβατική περίοδο της πτώσης και παρακμής, για την οποία φέρει μερίδιο ευθύνης και ο ίδιος ο Μετοχίτης, η βυζαντινή κοινωνία γνώρισε μια άνευ προηγουμένου πνευματική αναγέννηση σε όλους τους τομείς του πνεύματος και των επιστημών. Στη θεολογία , τη ζωγραφική, τη μουσική, τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά, την αστρονομία, την ιστοριογραφία κτλ.

Ένα από τα αριστουργήματα αυτής της αναγέννησης είναι και η Μονή της Χώρας, η οποία με απόφαση του Ερντογάν θα ξαναγίνει τζαμί. Ήδη έγιναν εργασίες για να καλυφθούν οι αγιογραφίες, με άγνωστες συνέπειες ακόμα για την κατάσταση των αγιογραφιών, ώστε να μπορεί να λάβει χώρα εντός του ναού η προσευχή των μουσουλμάνων.

Εδώ ξεκινούν οι θλιβερές συγκρίσεις του σήμερα με την εποχή που ο Θεόδωρος Μετοχίτης ανακαίνιζε τη Μονή. Τότε η αυτοκρατορία διοικείτο από μια φοβική ελίτ, χωρίς το σφρίγος και τη θέληση για δράση των προηγούμενων μεγάλων αυτοκρατόρων, με αποτέλεσμα να εδραιωθεί και να γιγαντωθεί το Οθωμανικό κράτος.

Παρόμοια και σήμερα η άρχουσα ελληνική τάξη φαίνεται να διακατέχεται από το φοβικό σύνδρομο έναντι των Τούρκων και να επιδιώκει πάση θυσία τη συνδιαλλαγή – συνθηκολόγηση μαζί τους. Η πολιτική, οικονομική και γεωστρατηγική απομείωση της ισχύος του Ελληνικού έθνους τότε και σήμερα είναι ανάλογη

Εκείνο που είναι εντελώς διαφορετικό είναι η πνευματική πορεία του έθνους μας τότε και τώρα. Τότε, σαν ένα παράδοξο της ιστορίας που θέλει την πολιτιστική ανάπτυξη των λαών να συμβαδίζει με την πολιτική – οικονομική τους πρόοδο, ο ελληνισμός έδωσε έργα ανεπανάληπτης ωριμότητας σε όλα τα πεδία της πνευματικής ζωής, φανερώνοντας ότι υπήρχε ακόμα μέσα του ζωτικότητα και θέληση για ζωή.

Αντιθέτως, σήμερα που βρισκόμαστε και πάλι σε μία παρόμοια περίοδο οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής παρακμής, δεν παρατηρείται καμία αντίδραση στον πνευματικό και πολιτιστικό τομέα που να δείχνει ότι αυτό το σώμα έχει ακόμα ζωή. Το ελληνικό έθνος κείτεται σαν ένα κουφάρι άψυχο, που δεν αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα. Μόνο κάτι σπασμωδικά σαλέματα ενός δαχτύλου, ένα κλείσιμο του βλεφάρου, μια υποψία ανάσας, η μικρή δηλαδή αντίσταση των λίγων ή ακόμα και μοναχικών ατόμων, φανερώνει ότι το κορμί αυτό του ελληνισμού ακόμα έχει μέσα του υπολείμματα ζωής.

Τότε, όταν οι Οθωμανοί απειλούσαν την Πόλη, οι Βυζαντινοί ζωγράφιζαν τη Μονή της Χώρας. Σήμερα που οι Οθωμανοί ξανάρχονται, σήμερα που η Μονή της Χώρας και η Αγια – Σοφιά ξαναγίνονται τζαμιά και οι Τούρκοι ονειρεύονται να ακούσουν ξανά την φωνή του μουεζίνη στη Θεσσαλονίκη, εμείς μιλάμε για έμφυλες ταυτότητες και γάμο ομοφυλοφίλων. Αιδώς, Έλληνες!

Απ΄ ότι φαίνεται είμαστε η χειρότερη γενιά Ελλήνων από καταβολής Ελληνικού Έθνους, απέχοντας παρασάγγες ακόμα και από εκείνες τις δυστυχείς γενιές των προγόνων μας που έχασαν μια αυτοκρατορία μέσα από τα χέρια τους.

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI