Αφιερώματα

Σύναξις Ορθοδόξων Κληρικών και Μοναχών, «Οικουμενιστών λεχθέντα και πραχθέντα Α΄» (Μέρος 2ον)

εικόνα άρθρου: Σύναξις Ορθοδόξων Κληρικών και Μοναχών, «Οικουμενιστών λεχθέντα και πραχθέντα Α΄» (Μέρος 2ον)

Κυριώτερα λεχθέντα καί πραχθέντα τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου ἀπό τό 1992 μέχρι τό 2005

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr
Αναδημοσιεύουμε από το Ιστολόγιο Κατάνυξη

ΣΥΝΑΞΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ

Ἀποκλειστικά γιά τό Katanixi.gr

Θεσσαλονίκη, 30 Ἀπριλίου 2019

ΛΕΧΘΕΝΤΑ ΚΑΙ ΠΡΑΧΘΕΝΤΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ (ΜΕΡΟΣ 2ον)

Παραθέτουμε τά κυριώτερα λεχθέντα καί πραχθέντα τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου ἀπό τό 1992 μέχρι τό 2005.

1) 29-8-1992: «Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τάσσεται ὑπέρ τῶν διαχριστιανικῶν καί διαθρησκειακῶν διαλόγων».

Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τάσσεται ὑπέρ τῶν διαθρησκειακῶν διαλόγων καί τούς προωθεῖ, ἀφοῦ, διά στόματος τοῦ ἰδίου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου στήν σύναξη τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου (29-8-1992), τονίσθηκε ὅτι: «Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο παρά τά ἐμπόδια τάσσεται τόσο ὑπέρ τῶν διορθοδόξων καί διαχριστιανικῶν διαλόγων ὅσο βέβαια καί ὑπέρ τῶν διαθρησκειακῶν, διότι πιστεύει ὅτι ὁ διάλογος εἶναι τό προσφορότερον μέσον ἐπιλύσεως τῶν διαφορῶν, ὑπερβάσεως τῶν δυσκολιῶν μεταξύ διϊσταμένων καί προσεγγίσεως τῶν ἀπόψεων αὐτῶν, ἐνῶ ἀντιθέτως ἡ ἀπομόνωσις καί ἡ ἔλλειψις ἐπαφῆς καί ἐπικοινωνίας ἐπιφέρει μείζονα κακά ὡς εὑρύνουσα τό χάσμα».

(ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Ὀρθοδοξία» Α΄ (1994) 99 καί ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΖΙΑΚΑΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θρησκειολογίας τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., «Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ὁ διάλογος μέ τό Ἰσλάμ», ἐν Διαθρησκειακός Διάλογος· σημειώσεις γιά τούς φοιτητές τοῦ ΣΤ΄ ἐξαμήνου τοῦ τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη (2002) 2)

2) 29-6-1993: Παπικοί καί Ὀρθόδοξοι ἔχουν ἕνα βάπτισμα

«Μία κοινή μυστηριακή ἀντίληψη τῆς Ἐκκλησίας ἔχει ἐμφανισθεῖ, διατηρεῖται καί μεταδίδεται στό χρόνο διά τῆς ἀποστολικῆς διαδοχῆς… παρακινοῦμε τούς πιστούς μας, Καθολικούς καί Ὀρθοδόξους, νά ἐνισχύσουν τό πνεῦμα τῆς ἀδελφότητας, τό ὁποῖο προέρχεται ἀπό τό ἕνα βάπτισμα καί ἀπό τήν συμμετοχή στή μυστηριακή ζωή».

(ΠΗΓΗ: «Κοινό ἀνακοινωθέν» Πάπα Ἰωάννη – Παύλου Β΄ καί Πατριάρχου Βαρθολομαίου (29-6-1993) καί ΠΡΕΣΒ. ΠΕΤΡΟΣ HEERS, «Τό Μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος καί ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας· ἡ ἰδέα τῆς «Βαπτισματικῆς Ἑνότητας» καί ἡ ἀποδοχή της ἀπό τούς Ὀρθοδόξους Οἰκουμενιστές», ἐν περιοδικῷ Ἐν Συνειδήσει· Οἰκουμενισμός· ἱστορική καί κριτική προσέγγιση, ἔκδ. Ἱ. Μ. Μεγ. Μετεώρου, Ἅγια Μετέωρα, Ἰούνιος 2009, σ. 118).

3) 4-1-1994: «Πρέπει νὰ συντελέσωμε ὅλοι μας στὴν προώθηση τῶν πνευματικῶν ἀρχῶν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ»

Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος στὴν «Παγκόσμιο Διάσκεψη Θρησκείας καὶ Εἰρήνης» στὴ Riva del Garda τῆς Ἰταλίας στὶς 4-11-1994, δήλωσε ὅτι «πρέπει νὰ συντελέσωμε ὅλοι μας στὴν προώθηση τῶν πνευματικῶν ἀρχῶν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τῆς ἀδελφοσύνης καὶ τῆς εἰρήνης». Αὐτὸ μπορεῖ νὰ ἐπιτευχθεῖ «μόνον ἐφ’ ὅσον εἴμεθα ἡνωμένοι ἐν τῷ πνεύματι τοῦ ἑνὸς Θεοῦ». Καὶ ἀπηύθύνε τὴν ἑξῆς πρόσκληση : «Ρωμαιοκαθολικοὶ καὶ Ὀρθόδοξοι, Προτεστάνται καὶ Ἑβραῖοι, Μουσουλμάνοι καὶ Ἰνδοί, Βουδισταὶ καὶ Κουμφουκιανοί, ἦλθε ὁ καιρὸς ὄχι ἁπλῶς γιὰ προσέγγιση, ἀλλὰ γιὰ μία συμμαχία καὶ συλλογικὴ προσπάθεια, γιὰ νὰ ὁδηγήσωμε τὸν κόσμο μας μακριὰ ἀπὸ τοὺς ψεύτικους προφῆτες τοῦ ἐξτρεμισμοῦ καὶ τῆς μὴ ἀνοχῆς».

(ΠΗΓΗ: Περιοδικόν «Ἐπίσκεψις» 494 (1994) 23 καί ἐφημερίς «Ὀρθόδοξος Τύπος» (11-9-2009) καί ΜΟΝΑΧΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΣ ΒΛΙΑΓΚΟΦΤΗΣ, «Πρὸς μία παγκόσμιο θρησκεία», ἐν Σύγχρονες αἱρέσεις· μιά πραγματική ἀπειλή, ἐκδ. Παρακαταθήκη, Θεσσαλονίκη 2004, σσ. 267-268 καί ΦΙΛΗΜΩΝ Κ., «Ἀνάθεμα σέ ὅσους προσθέτουν, ἀφαιροῦν καί ἀλλοιώνουν τήν ὀρθόδοξον πίστιν μας. Διάλογος ἀγάπης ἤ προδοσία τῆς Πίστεως; Ἰσοπεδωτικαί δηλώσεις οἰκουμενιστῶν Ἀρχιερέων», ἐν ἐφημερίς Ὀρθόδοξος Τύπος (18-5-2012) 4)

4) 8/10-9-1994: Διαστρέβλωση τῶν λόγων τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ πρός χάριν τοῦ διαθρησκειακοῦ διαλόγου μέ τό Ἰσλάμ

«Ἐν συναντήσει, λοιπόν, ἦν ὁ μέγας Θεολόγος τοῦ ΙΔ΄ αἰῶνος, Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Ἔσχε συνάντησιν μετ’ ἐξεχουσῶν προσωπικοτήτων τοῦ Ἰσλάμ. Εἷς τούτων ἐδήλωσεν αὐτῷ ὅτι θά ἔλθη ποτέ ὁ χρόνος, καθ’ ὅν θά ἐπέλθη ἡ μεταξύ αὐτῶν ἀλληλοκατανόησις. Ὁ Ἅγιος δέ συνεφώνησε καί ἐξέφρασε τήν εὐχήν, ὅπως ὁ χρόνος οὗτος ἔλθῃ ταχέως.

Τήν εὐχήν ἀκριβῶς ταύτην ἐπαναλαμβάνομεν καί ἡμεῖς σήμερον καί ἐν τῷ πνεύματι τούτῳ καταλλαγῆς, ὑπερβαίνοντι τήν κατά τό παρελθόν στείραν θρησκευτικήν–θεολογικήν ἀντιπαράθεσιν, εὐλογοῦμεν τήν καταβαλλομένην ἐκ νέου καί παρά τούς ὑφισταμένους πειρασμούς προσπάθειαν τῶν δύο μεγάλων ἀβρααμικῶν παραδόσεων».

(ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Ἐπίσκεψις» 510 (30-10-1994) 6-7 καί ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΖΙΑΚΑΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θρησκειολογίας τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., «Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ὁ διάλογος μέ τό Ἰσλάμ», ἐν Διαθρησκειακός Διάλογος, σημειώσεις γιά τούς φοιτητές τοῦ ΣΤ΄ ἑξαμήνου τοῦ τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ.,Θεσσαλονίκη (2002) 59. ΣΤ΄ Ἀκαδημαϊκή Συνδιάσκεψη, Ἀθήνα, 8/10-9-1994, θέμα: «Παιδεία γιά κατανόηση καί συνεργασία»).

Στό σημεῖο αὐτό θά θέλαμε νά σημειώσουμε τήν κατάφωρη παρερμηνεία, πού κάνει ὁ Πατριάρχης, τῶν λόγων τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἡ ὁποία ἐμφανίζει τόν Ἅγιο ὡς προασπιστή αὐτῆς τῆς ἀλληλοκατανοήσεως, πού ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης καί οἱ τῶν διαθρησκειακῶν συναντήσεων πρεσβεύουν καί μέ τήν ὁποία παρερμηνεία θεωροῦν ὅτι αὐτοί τώρα πραγματοποιοῦν τά λεγόμενα τοῦ Ἁγίου, ἀφοῦ ἦλθε τώρα ἡ ἐποχή τῆς ἀλληλοκατανοήσεως, πράγματα τά ὁποία ἀποτελοῦν ξεκάθαρη βλασφημία πρός αὐτό τό πρόσωπο τοῦ Ἁγίου.

Τά λεγόμενα, ὅμως, του Ἁγίου εἶναι ἐντελῶς διαφορετικά. Τό κείμενο ἔχει ἀκριβῶς ὡς ἑξῆς:

«Εἷς δέ τις ἐκείνων τῶν Τούρκων εἶπεν ὡς· ‘’Ἔσται ποτέ ὅτε συμφωνήσομεν ἀλλήλοις’’. Καί ἐγώ συνεθέμην καί ἐπευξάμην τάχιον ἦκειν τόν καιρόν ἐκεῖνον. Ἀλλά τί τούτ’ ἔφην, πρός τούς νῦν κατά δόξαν ἑτέρως ἤ τότε ζῶντας; Συνεθέμην γάρ μνησθείς τῆς τοῦ ἀποστόλου φωνῆς, ὅτι ‘’ἐπί τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ πᾶν γόνυ κάμψει καί πᾶσα γλῶσσα ἐξομολογήσεται ὅτι Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός’’1˙ τοῦτο δ’ ἔσται πάντως ἐν τῇ δευτέρᾳ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ»2. Δηλαδή, «ἕνας ἀπό ἐκείνους τότε εἶπε· ‘’Θά ἔλθει κάποτε ὁ καιρός, πού θά συμφωνήσουμε μεταξύ μας’’. Κι ἐγώ συμφώνησα καί εὐχήθηκα νά ἔλθει τό ταχύτερο ἐκεῖνος ὁ καιρός. Ἀλλά, γιατί τό εἶπα αὐτό πρός αὐτούς, πού τώρα ζοῦν ἑτεροδόξως ἤ πρός τούς τότε ζῶντες; Συμφώνησα, διότι θυμήθηκα τά λόγια τοῦ ἀποστόλου, ὅτι ‘’στό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ θά κάμψει κάθε γόνατο καί κάθε γλῶσσα θά διακηρύξει ὅτι Κύριος εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός πρός δόξαν τοῦ Θεοῦ Πατρός’’. Καί αὐτό θά συμβεῖ ὁπωσδήποτε κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ».

Πράγματι ὁ ἅγιος Γρηγόριος συνεφώνησε ὅτι θά ἔλθει κάποτε καιρός, πού θά συμφωνήσουμε μεταξύ μας οἱ Χριστιανοί καί οἱ Τοῦρκοι, ἀλλά αὐτό τό εἶπε, δίνοντας κατ’ οἰκονομίαν τόπο στήν ὀργή τῶν Τούρκων, πού εἶχε ξεσπάσει ἐναντίον του, καί ἀσφαλῶς χωρίς ποτέ νά πιστέψει ὅτι εἶναι δυνατόν νά συμφωνήσουμε Χριστιανοί καί Μουσουλμάνοι. Διευκρινίζει ὅτι τήν συμφωνία αὐτή μεταξύ Χριστιανισμοῦ καί Ἰσλάμ τήν βλέπει νά πραγματοποιεῖται, ὄχι στό ἱστορικό ἐπίπεδο, σέ κάποια μελλοντική περίοδο τῆς ἱστορίας, ἀλλά σέ ὑπεριστορικό ἐπίπεδο, μετά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ3.

5) 1995: «Ὅλες οἱ θρησκεῖες εἶναι ὁδοί σωτηρίας»

(ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Ἐπίσκεψις» 523 (1995) 12)

6) 9/15-5-1995: «Οἱ λαοί τῆς Ἀνατολῆς καί τοῦ λεγομένου τρίτου κόσμου εἶναι καί αὐτοί φίλοι μας καί ἀδελφοί μας, σάρξ ἐκ τῆς σαρκός μας»

Ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ἔχει ἀναλάβει ἕνα ρόλο πρεσβευτοῦ τῆς εἰρήνης μεταξύ Ἀνατολῆς καί Δύσης, Χριστιανικοῦ καί Ἰσλαμικοῦ κόσμου, πραγματοποιώντας διάφορες ἐπισκέψεις σέ σημαίνοντα ἡγετικά πρόσωπα ἀνά τόν κόσμο. Ἔτσι, λοιπόν, ὁ Πατριάρχης ἐπισκέφθηκε ἀπό 9/15-5-1995 τά πρεσβυγενῆ Πατριαρχεία τῆς Ἀνατολῆς καί τόν κόσμο τοῦ Ἰσλάμ καί τόνισε ὅτι «οἱ λαοί τῆς Ἀνατολῆς καί τοῦ λεγομένου τρίτου κόσμου εἶναι καί αὐτοί φίλοι μας καί ἀδελφοί μας, σάρξ ἐκ τῆς σαρκός μας καί ὀφείλουμε νά τούς ἀγαποῦμε, νά φροντίζουμε γι’ αὐτούς, γιά τήν μείωση τῶν προβλημάτων τους, γιά τήν βελτίωση τῆς ζωῆς τους, τῆς ὑλικῆς καί πνευματικῆς, γιά τήν ἀξιοπρέπεια καί τήν τιμή τους». Τόν Μάιο τοῦ 1993 ἐπισκέφθηκε τόν πρόεδρο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως Jacques Delors (12-5) καί τό Εὐρωπαϊκό κοινοβούλιο ὡς πρεσβευτής τῆς εἰρήνης μεταξύ Ἀνατολῆς καί Δύσης. Στίς 18/20-4-1994 ἐπισκέφθηκε τήν ἕδρα τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ κοινοβουλίου στό Στρασβοῦργο καί, τέλος, συμμετεῖχε στήν ΣΤ΄ Γενική Συνέλευση τῆς Παγκοσμίου Διασκέψεως γιά τήν θρησκεία καί τήν εἰρήνη, ἡ ὁποία συνῆλθε ἀπό 3/5-11 -1994 στή Riva del Garda τῆς Ἰταλίας καί στήν ὁποία ἔλαβαν μέρος ἡγέτες καί ἐκπρόσωποι, ἄνδρες καί γυναῖκες, διαφόρων θρησκειῶν ἀπό ὅλες σχεδόν τίς γωνιές τοῦ κόσμου.

(ΠΗΓΗ: ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΖΙΑΚΑΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θρησκειολογίας τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., «Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ὁ διάλογος μέ τό Ἰσλάμ», ἐν Διαθρησκειακός Διάλογος, σημειώσεις γιά τούς φοιτητές τοῦ ΣΤ΄ ἑξαμήνου τοῦ τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ.,Θεσσαλονίκη (2002) 23-30)

7) 3/5-6-1997: «Ἡ συνάντησις ἡμῶν δέν ἔχει σκοπόν νά πείσωμεν ὁ εἷς τόν ἄλλον περί τῆς ἀληθείας τῆς πίστεως ἡμῶν». «Ἱερά (τά)βιβλία ἀμφοτέρων τῶν θρησκειῶν» Ἰσλάμ καί Χριστιανισμοῦ.

«Ὡς εἶναι φυσικόν, ἡ συνάντησις ἡμῶν δέν ἔχει σκοπόν νά πείσωμεν ὁ εἷς τόν ἄλλον περί τῆς ἀληθείας τῆς πίστεως ἡμῶν. Σκοπόν ἔχει νά πείσωμεν ἀλλήλους περί τῆς δυνατότητος τῆς ταυτοχρόνου παρουσίας ἡμῶν ἐν τῶ κόσμῳ καί νά εὕρωμεν πρακτικούς τρόπους βελτιστοποιήσεως τῆς ἀλληλοκατανοήσεως τῆς ἀνοχῆς καί τῆς συνεργασίας ἡμῶν. Διότι, ἀτυχῶς, παρά τάς σαφεῖς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ, τάς περιλαμβανομένας εἰς τά ἱερά βιβλία ἀμφοτέρων τῶν θρησκειῶν, δέν ἐξέλιπον εἰς οὐδεμίαν πλευράν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι, θεωροῦντες ἑαυτούς σοφωτέρους τῶν ἱερῶν κειμένων, ὑποστηρίζουν καί διαδίδουν, ὡς ἐκ Θεοῦ, ἀπόψεις ἀντιθέτους πρός αὐτά καί συμφώνως πρός ἀνθρωπίνας βλέψεις καί ἐπιδιώξεις».

«Ὑπάρχουν ἄπειροι βαθμίδες διεισδύσεως εἰς τά πνευματικά βάθη τῶν ἱερῶν κειμένωνἀμφοτέρων τῶν πίστεων, διά τοῦτο καί ἔχουν, ὡς γνωστόν, δημιουργηθῆ πολλαί σχολαί ἑρμηνείας καί πολλαί ὁδαί προσεγγίσεως τῆς ἐν αὐτοῖς ἐγκειμένης ἀληθείας».

«Ἐπιτραπήτω ἡμῖν ὅπως μεταφέρωμεν ἐνταῦθα δύο κείμενα. Τό ἕν γραφέν ὑπό ἀνθρώπου τῆς Μουσουλμανικῆς πίστεως καί τό ἕτερον ὑπό πιστοῦ τῆς Χριστιανικῆς θρησκείας. Θά διαπιστώσητε ὅτι διέπονται ὑπό τοῦ αὐτοῦ πνεύματος, τόσον, ὥστε δέν θά ἦτο εὐχερές νά ἐντοπίσωμεν τήν προέλευσιν, ἐάν δέν ἐγνωρίζομεν τόν συντάκτην.

Γράφει ὁ εἷς: ‘Κάποιος πῆγε στήν πόρτα τοῦ Ἀγαπημένου καί κτύπησε. Μιά φωνή ἀκούστηκε ἀπό μέσα: ‘Ποιός εἶναι; Αὐτός ἀπάντησε: ‘Ἐγώ εἶμαι’. Ἡ φωνή εἶπε: ‘Δέν ὑπάρχει χῶρος γιά σένα καί γιά μένα, κι ἡ πόρτα ἔκλεισε γι’ αὐτόν. Μετά ἀπό ἕνα χρόνο μόνωσης καί στέρησης, ἐπέστρεψε καί ξαναχτύπησε. Μιά φωνή ἀπό μέσα ρώτησε: ‘Ποιός εἶναι;’ Ὁ ἄνθρωπος ἀπάντησε: ‘Εἶμαι ἐσύ!’Τότε ἡ πόρτα ἄνοιξε γι’αὐτόν’.

Καί γράφει ὁ ἄλλος: ‘Ὅλους τούς ἀνθρώπους ὀφείλουμε νά τούς βλέπουμε σάν ἕνα… Καί νά ἔχουμε γιά τόν καθένα τέτοια ἀγάπη, ὥστε νά εἴμασθε ἕτοιμοι νά θυσιάσωμε γιά χάρη του καί τή ζωή μας.

Ἰδοῦ, λοιπόν, ὅτι τά λεπτά πνεύματα συνηντήθησαν εἰς τό ὅτι ἡ συνταύτισις ἡμῶν πρός τόν συνάνθρωπον, ἀνοίγει εἰς ἡμᾶς τήν θύραν τῆς εἰσόδου εἰς τήν καρδίαν αὐτοῦ καί ὅτι ἡ συνταύτισις αὕτη πρέπει νά ἐξικνῆται μέχρις αὐτοθυσίας. Ἀσφαλῶς δέ ταῦτα πάντα συμφώνως πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Ἐκ ποίας πίστεως προέρχεται ἐκάτερος εἶναι δυσχερές ὅπως προσδιορισθῇ. Καί ὅμως ὁ εἷς εἶναι μουσουλμάνος (Ρουμί) καί ὁ ἕτερος ὀρθόδοξος χριστιανός (Ἅγιος Συμεών ὁ νέος Θεολόγος).

Εἶναι, λοιπόν, φυσικόν καί ἀνάγκαῖον ὅπως συναντηθῶμεν κατά τήν εἰλικρινῆ καί ἀνιδιοτελῆ πορείαν ἡμῶν πρός τόν Θεόν, ὅπως συνηντήθησαν καί οἱ ἀνωτέρω δύο ἐκ διαφορετικῶν δρόμων ἐκκινήσαντες ἀναζητηταί τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἀναπόφευκτον, διότι ὁ Θεός εἶναι Εἷς καί ὅταν φθάσωμεν πρός Αὐτόν, δέν εἶναι δυνατόν παρά νά εὐρεθῶμεν ὁμοῦ μετ’ ἀλλήλων. Τό πρόβλημα, ὡς ἐκ τούτου, δέν ἔγκειται εἰς τήν διαφοράν πίστεως, ἀλλ’εἰς τήν διαφοράν τῆς ἀναζητήσεως. Διότι, ἐάν ἀναζητῶμεν εἰλικρινῶς καί ἀνιδιοτελῶς τόν Θεόν, Οὗτος θά ἀποκαλυφθῆ ἡμῖν ἐν τῷ δέοντι καιρῷ κατά τό μέτρον τῆς πρός Αὐτόν ἀγάπης ἡμῶν. Ἐνῶ, ἐάν ἀναζητῶμεν μέσῳ τοῦ Θεοῦ τήν ἰκανοποίησιν ἰδιοτελῶν ἡμετέρων σκοπῶν, θά περιπλανώμεθα εἰς ἀτραπούς μακράν τοῦ Θεοῦ καί θά ἐμφανίζωμεν ὡς Θεόν πλάσμα τῆς φαντασίας ἡμῶν, ἔχον τάς ἐμπαθεῖς ἰδιότητας ἡμῶν καί δικαιολογοῦν τάς ὁμοίας πράξεις ἡμῶν ».

«Ἤδη σήμερον, σχεδόν δύο χιλιάδες ἔτη ἀπό τῆς γεννήσεως τοῦ Ἰησοῦ, περί τοῦ ὁποίου τό Κοράνιον λέγει ὅτι τῷ ἐδόθη ἡ δύναμις τῶν θαυμάτων καί τό Ἅγιον Πνεῦμα (Κοράνιον 2, 81)…».

(ΠΗΓΗ: Περιοδικόν «Ἐπίσκεψις» 545 (1997) 5 κ.ἑ. καί ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΖΙΑΚΑΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θρησκειολογίας τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., «Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ὁ διάλογος μέ τό Ἰσλάμ», ἐν Διαθρησκειακός Διάλογος, σημειώσεις γιά τούς φοιτητές τοῦ ΣΤ΄ ἑξαμήνου τοῦ τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη (2002) 74-77, Η΄ Ἀκαδημαϊκή Συνδιάσκεψη, Κων/λη, 3/5-6-1997, θέμα: «Προοπτικές συνεργασίας καί συμμετοχῆς μεταξύ χριστιανῶν καί μουσουλμάνων ἐνώπιον τῆς τρίτης χιλιετίας»).

8) 14/16-2-1998: «Ἕνα Θεό, τόν Ὁποῖον ὅλοι, ἔστω καί κατά διάφορον τρόπον ἕκαστος, ἐπιθυμοῦμεν ὅπως λατρεύῳμεν»

Ὁ Πατριάρχης, ἀφοῦ ὑπεγράμμισε τίς θεμελιώδεις ἰδιότητες τῶν οἰκτιρμῶν καί τῆς ἐλεημοσύνης τοῦ Θεοῦ, τίς ὁποίες ἐξαίρουν τά ἱερά βιβλία τῶν τριῶν μονοθεϊστικῶν θρησκειῶν, κάλεσε νά συμμορφωθοῦμε πρός τό πνεῦμα αὐτό τῶν θείων οἰκτιρμῶν καί τῆς ἐλεημοσύνης, εἶπε:«Ἐν προκειμένῳ ὁ πολιτισμός τῆς εἰρήνης εἶναι ἀναμφισβητήτως τελειότερος ἀπό τόν πολιτισμόν τῆς ἀντιπαλότητος καί τοῦ πολέμου καί ἀποτελεῖ διά πάντας ἡμᾶς στόχον ἱερόν καί ἐπιτεύξιμον καί ἀγαπητόν εἰς τόν Ἕνα Θεόν, τόν Ὁποῖον ὅλοι, ἔστω καί κατά διάφορον τρόπον ἕκαστος, ἐπιθυμοῦμεν ὅπως λατρεύῳμεν».

(ΠΗΓΗ: Περιοδικόν«Ὀρθοδοξία» Α΄ (1998) 123 καί ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΖΙΑΚΑΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θρησκειολογίας τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., «Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ὁ διάλογος μέ τό Ἰσλάμ», ἐν Διαθρησκειακός Διάλογος, σημειώσεις γιά τούς φοιτητές τοῦ ΣΤ΄ ἑξαμήνου τοῦ τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη (2002) 22. Συνέδριο «Ὁ διάλογος μεταξύ τῶν τριῶν μονοθεϊστικῶν θρησκειῶν: Μπροστά σ’ ἕνα πολιτισμό εἰρήνης», πού ἔλαβε χῶρα στό Rabat τοῦ Μαρόκου ἀπό 14/16-2-1998 μέ ἐκπρόσωπο τόν Ἐπίσκοπο Ρηγίου Ἐμμανουήλ Ἀδαμάκη, ὁ ὁποῖος ἀνέγνωσε μήνυμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου).

9) 23/27-9-1998: «Τό κύριο πρόβλημα στήν ἀλληλοκατανόηση, τήν ἀμοιβαία ἐμπιστοσύνη καί συνεργασία μεταξύ τῶν τριῶν μονοθεϊστικῶν θρησκειῶν εἶναι ἡ ἀπολυτότης».

«Τό κύριο πρόβλημα στήν ἀλληλοκατανόηση, τήν ἀμοιβαία ἐμπιστοσύνη καί συνεργασία μεταξύ τῶν τριῶν μονοθεϊστικῶν θρησκειῶν εἶναι ἡ ἀπολυτότης. Ἡ θέση δηλαδή τῆς κάθε θρησκείας ὅτι αὐτή καί μόνον κατέχει τήν ἀπόλυτη περί τοῦ περί Θεοῦ καί κόσμου ἀλήθεια. Ὡστόσο, ἐπειδή ὁ Θεός μόνος εἶναι ἡ ἀπόλυτη ἀλήθεια, ἀπό τήν ὁποία κάθε ἄνθρωπος γνωρίζει ὄψεις μόνον τῆς ἀληθείας, γι’αὐτό ὁ καθένας ὀφείλει νά ὁμολογεῖ, ὅπως ὁ Σωκράτης, τήν ἄγνοιά του καί νά εἶναι ἀνοικτός πρός τίς ἀπόψεις τῶν ἄλλων. Ἑπομένως οἱ δυσκολίες στή διαθρησκειακή ἐπικοινωνία ἀνακύπτουν ἀπό τό γεγονός ὅτι ὁ καθένας γνωρίζει μέν διάφορες ὄψεις τῆς ἀληθείας, ἀλλά αὐτές τίς ἀπολυτοποιεῖ καί θέλει νά τίς ἐπιβάλλει στόν ἄλλο.Οι θρησκευτικοί ἡγέτες καθῆκον ἔχουν νά ἀπορρίπτουν τέτοιες ἀπολυτοποιήσεις. Ἀκριβῶς τό καθῆκον αὐτό, πού ἐκφράζει τόν σεβασμό τοῦ ἑνός ἀνθρώπου πρός τήν θρησκευτική πίστη καί τήν ἐλευθερία τοῦ ἄλλου, ἀποτελεῖ τήν προϋπόθεση τῆς θρησκευτικῆς συνυπάρξεως καί τῆς καλῆς συνεργασίας τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Θεός προίκισε τόν ἄνθρωπο μέ ἐλευθερία βουλήσεως καί δέν εὐαρεστεῖται οὔτε μέ τήν βιαία καί ἀπατηλή ἐπιβολή τῆς πίστης σ’αὐτόν οὔτε μέ τήν κατάλυση τῆς ἐλευθερίας του. Ἑπομένως, ὁ διάλογος μεταξύ τῶν μονοθεϊστικῶν θρησκειῶν εἶναι ἡ μόνη θεάρεστη ὀδός μαρτυρίας καί μεταδόσεως τῆς ἀληθείας».

(ΠΗΓΗ: Περιοδικόν «Ὀρθοδοξία» Δ΄ (1998) 749-752, Χαιρετισμός τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τό ἐν Ἀγκύρᾳ Συνέδριον Διαθρησκειακοῦ Διαλόγου (25-10-1998), ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΖΙΑΚΑΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θρησκειολογίας τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., «Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ὁ διάλογος μέ τό Ἰσλάμ», ἐν Διαθρησκειακός Διάλογος, σημειώσεις γιά τούς φοιτητές τοῦ ΣΤ΄ ἑξαμήνου τοῦ τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ.,Θεσσαλονίκη (2002) 16. Συμπόσιο «Διαθρησκειακός Διάλογος τοῦ Β΄ Συμβουλίου Θρησκειῶν τῆς Τουρκίας» (23/27-9-1998, Ἄγκυρα), ὅπου συμμετεῖχαν, ἐκτός τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου μέ τήν ἀντιπροσωπεία του, ἀρκετοί ἐκπρόσωποι τοῦ Παπισμοῦ, τῶν Εὐαγγελικῶν τῆς Γερμανίας, ἀντιπροσωπεία τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ ὑπό τόν Ἀρχιρραβίνο τῆς Ἱερουσαλήμ, ὁ ἐκπρόσωπος τῆς Ἐλλαδικῆς Ἐκκλησίας κ.ἄ.)

10) 30-11-1998: «Οἱ προπάτορες ἡμῶνὑπῆρξαν ἀτυχῆ θύματα τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεως»

«Οἱ κληροδοτήσαντες εἰς ἡμᾶς τήν διάσπασιν προπάτορες ἡμῶν ὑπῆρξαν ἀτυχῆ θύματα τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεως, καί εὑρίσκονται ἤδη εἰς χεῖρας τοῦ δικαιοκρίτου Θεοῦ. Αἰτούμεθα ὑπέρ αὐτῶν τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἀλλ’ὀφείλομεν ἐνώπιον Αὐτοῦ ὅπως ἐπανορθώσωμεν τά σφάλματα ἐκείνων…».

(ΠΗΓΗ: Περιοδικόν «Ἐπίσκεψις» 563 (30.11.1998) 6 καί ΜΟΝΑΧΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, «Στόν καύσωνα τοῦ οἰκουμενισμοῦ ἦταν ὄαση ἡ ‘’Ὁμολογία Πίστεως’’», ἐν περιοδικῷ Θεοδρομία ΙΒ2 (Ἀπρίλιος-Ἰούνιος 2010) 311-312)

11) 25-9-2000: «Τό εὐαγγελικόν κήρυγμα… καί ἡ ἀντίστοιχος πρόσκλησις τοῦ Κορανίου… θά ὑπερισχύσουν»

«Ἀλλά, δέν ἐγκαταλείπομεν τήν ἐλπίδα ὅτι τό εὐαγγελικόν κήρυγμα τῆς καταλλαγῆς, τοῦ συμβιβασμοῦ καί τῆς εἰρηνικῆς συνεργασίας… καί ἡ ἀντίστοιχος πρόσκλησις τοῦ Κορανίου… θά ὑπερισχύσουν, θά γίνουν ὑφ’ὅλων ἀποδεκτά καί θά ὁδηγήσουν εἰς παγίωσιν τῆς εἰρήνης καί τῆς εὐημερίας τῶν λαῶν, ὥστε ἕκαστος νά λατρεύη τόν Ἕνα Θεόν ὡς (=ὅπως) προτιμᾶ καί ὅλοι μαζί νά συνεργαζώμεθα διά τό κοινόν καλόν».

(ΠΗΓΗ: «Διαθρησκειακή εἰς τό Ἐμιράτον τοῦ Μπαχρέιν» (25-9-2000), ἐν περιοδικῷ «Ἐπίσκεψις» 588 (2000) 16 καί «Ἡ ταύτισις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου μέ τάς θέσεις τῆς Μασονίας εἶναι σύμπτωσις»; ἐν ἐφημερίδᾳ «Ὀρθόδοξος Τύπος» (23-12-2011) 1, 7).

12) 20-12-2001: «Ἡψυχή… εἴτε συμβαδίζει μέ ἡμᾶς (τούς χριστιανούς) εἴτε ἀκολουθεῖ ἄλλον δρόμον (λ.χ. τόν Ἰουδαϊσμόν ἤ τό Ἰσλάμ)… δέν χρειάζεται ἀπό μέρους ἡμῶν οὐδεμία βία, οὐδεμία πίεσις, μόνον στοργή καί εἰρήνη».

«Ἐάν σταθῶμεν μέ τό προσῆκον δέος ἀπέναντι τῶν προσωπικῶν ἀναζητήσεων ἑκάστης ψυχῆς, ἡ ὁποία, γεννηθεῖσα εἰς ὡρισμένην θρησκευτικήν παράδοσιν, ἀνοίγει τάς πτέρυγάς της, διά νά πετάξῃ εἰς ἀναζήτησιν τοῦ Ἠγαπημένου, ἀντιλαμβανόμεθα ὅτι ἔχομεν ἀνθρώπινον χρέος νά σεβασθῶμεν ἀπολύτως τήν προσωπικήν πορείαν ἑκάστου πρός τήν ὑπερτάτην ἀγάπην. Τότε ἐναγκαλιζόμεθα ἐν εἰρήνῃ τήν ψυχήν αὐτήν καί παρακολουθοῦμεν ἐν ἄκρᾳ σιωπῇ καί προσευχῇ τήν πορείαν της, εἴτε συμβαδίζει μέ ἡμᾶς (τούς χριστιανούς) εἴτε ἀκολουθεῖ ἄλλον δρόμον (λ.χ. τόν Ἰουδαϊσμόν ἤ τό Ἰσλάμ), διότι ὁ Ἠγαπημένος Θεός, ὁ Κύριός της, τήν ἀναμένει καί θά τῆς δείξει τόν δρόμον. Δέν χρειάζεται ἀπό μέρους ἡμῶν οὐδεμία βία, οὐδεμία πίεσις, μόνον στοργή καί εἰρήνη».

(ΠΗΓΗ: «Διαθρησκειακή Βρυξελλῶν, ἐνώπιον ἐκπροσώπων τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ, τοῦ Ἰσλάμ καί διαφόρων χριστιανικῶν «ὁμολογιῶν» (20-12-2001), ἐν περιοδικῷ «Ἐπίσκεψις» 603 (2001) 15 καί «Ἡ ταύτισις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου μέ τάς θέσεις τῆς Μασωνίας εἶναι σύμπτωσις»; ἐν ἐφημερίδᾳ «Ὀρθόδοξος Τύπος» (23-12-2011) 1, 7).

13) 13-1-2002: Στό Ἰράν ὁ Πατριάρχης δήλωσε ὅτι «τό Κοράνιο εἶναι ἴσο μέ τήν Ἁγία Γραφή καί ἱερό, ὅπως αὐτή».

(ΠΗΓΗ: Ἀντιφώνηση πρὸς τὸν Πρόεδρο τοῦ Ἰρὰν Mohamend Khatami, ἐν περιοδικῷ «Ἐπίσκεψις» 606, 2 καί ἐφημερίδᾳ «Ὀρθόδοξος Τύπος» (15-3-2002) καί περιοδικῷ «Ἐπίσκεψις» 563, 21)

14) 24-1-2002 Ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος συμμετεῖχε στήν 3η διαθρησκειακή διάσκεψη τῆς Ἀσίζης τῆς Ἰταλίας, συμπροσευχόμενος μέ τόν αἱρεσιάρχη Πάπα Ἰωάννη – Παῦλο ΙΙ καί μέ ἑκατοντάδες θρησκευτικούς ἡγέτες τόσο τῶν ἀλλοθρήσκων ὅσο καί τῶν αἱρετικῶν χριστιανῶν.

(ΠΗΓΗ: Ἀσίζη 2002 – Διαθρησκειακή “προσευχή γιά τήν εἰρήνη” (Βίντεο), http://aktines.blogspot.com/καί https://www.youtube.com/

15) 1-6-2002: Θεία Λειτουργία στή βασιλική τοῦ Ἁγίου Ἀπολλιναρίου στή Ραβέννα τῆς Ἰταλίας, ἱερουργοῦντος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου, ὁ ὁποῖος μετέδωσε τά Ἄχραντα Μυστήρια σέ αἱρετικούς λαϊκούς παπικούς, καί συλλειτουργοῦντος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀλβανίας Ἀναστασίου. Παρίσταντο καί ἐκπρόσωποι διαφόρων αἱρέσεων καί θρησκειῶν.

(ΠΗΓΗ: https://www.youtube.com/watch?v=gXk_sEPRfR4&t=3434s)

16) 12-6-2003: Ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος σέ ἐκδήλωση παπικῶν στήν Κων/λη δήλωσε ὅτι ὁ Πάπας Ἰωάννης-Παῦλος εἶναι «ὄντως ἀπεσταλμένος τοῦ Θεοῦ»!

(ΠΗΓΗ: Ἐφημερίς «Καθολική» 2983 (22.7.2003) 5 καί «῾Η Α.Θ. Παναγιότης, ὁ Πατριάρχης, ὁμιλητὴς εἰς δύο διαλέξεις ἐν ᾿Αγκύρᾳ καὶ Κωνσταντινουπόλει», ἐν περιοδικῷ «᾿Ορθοδοξία» (᾿Απρίλιος -᾿Ιούνιος 2003) 577-584 (στὶς σελ. 579-584: «Lecture of His Holiness Ecumenical Patriarch Bartholomew On the Activities for World Peace by His Holiness Pope John Paul II – Ankara, 12 June 2003») καί περιοδικόν «᾿Επίσκεψις» 623 (30.6.2003) 10-11 καί ἐφημερίς «Καθολική» 2983 (22.7.2003) 4-5: «Αἱ ὑπὲρ τῆς εἰρήνης πρωτοβουλίαι τοῦ ᾿Ιωάννου Παύλου Βʹ» (μετάφρασις τῆς ῾Ομιλίας ἐν Κωνσταντινουπόλει).

17) 26/30-9-2005: «Στούς διαλόγους μέ τούς Μουσουλμάνους καί Ἑβραίους ἀδελφούς μας, προσπαθήσαμε νά δημιουργήσουμε κοινές ἀξίες, ἀναδεικνύοντας τά κοινά στοιχεῖα ἀντί τίς διαφορές μας».

(ΠΗΓΗ: «Διαθρησκειακή συνάντησις ἔγινεν εἰς Ἀντιόχειαν», ἐν ἐφημερίδᾳ «Ὀρθόδοξος Τύπος» (30-9-2005) 6. Ἀπό 26 μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2005 ἔλαβε χώρα διαθρησκειακή συνάντηση στήν Ἀλεξανδρέττα τῆς Ἀντιόχειας μέ τή συμμετοχή τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, τοῦ Τούρκου πρωθυπουργοῦ κ. Ἐρντογάν, τοῦ Τούρκου προέδρου θρησκευτικῶν ὑποθέσεων κ. Ἀλί Μπαρντάκογλου, τοῦ «Πατριάρχου» τῶν Ἀρμενίων κ. Μεσρόπ Μουταφιάν τοῦ Β΄, τοῦ Ἀρχιρραβίνου κ. Ἰσαάκ Χαλέβα καί πολλῶν ἄλλων πρέσβεων τῶν εὐρωπαϊκῶν χωρῶν, θρησκευτικῶν ἡγετῶν καί ἐπιστημόνων).

18) 14/16-10-2005: «Οἱ διαφορές ἀνάμεσα σέ Μουσουλμάνους καί Χριστιανούς ἔχουν τίς ρίζες τους στήν πολιτική καί ὄχι στήν πίστη».

(ΠΗΓΗ: «Διαθρησκειακή εἰς Αὐστρίαν μέ θέμα τήν θέσιν τοῦ Ἰσλάμ εἰς τόν κόσμον», ἐν ἐφημερίδᾳ «Ὀρθόδοξος Τύπος» (25-11-2005) 6). Ἀπό 14 μέχρι 16 Νοεμβρίου 2005 πραγματοποιήθηκε διαθρησκειακή διάσκεψη στήν Βιέννη τῆς Αὐστρίας μέ θέμα τήν θέση τοῦ Ἰσλάμ στόν κόσμο, στήν ὁποία συμμετεῖχε καί ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος)

19) 30-11-2005: Θρονική ἑορτή μέ τή συμμετοχή Ἀρμενίου, Παπικοῦ καί ἐκπροσώπων ἄλλων δογμάτων καί ὁμολογιῶν.

Μέσα στό κλίμα τοῦ διαθρησκειακοῦ συγκρητισμοῦ ἑορτάσθηκε καί ἡ φετινή θρονική ἑορτή τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως (30-11-2005) μέ τή συμμετοχή τοῦ «Πατριάρχου» τῶν Ἀρμενίων κ. Μεσρόπ Μουταφιάν τοῦ Β΄, τοῦ Καρδιναλίου Walter Kasper, ὁ ὁποῖος διάβασε χαιρετισμό τοῦ αἱρεσιάρχου Πάπα Βενεδίκτου ΙΣΤ΄ καί ἐκπροσώπων ἄλλων δογμάτων καί ὁμολογιῶν.

(ΠΗΓΗ: «Μήνυμα τοῦ Πάπα Βενεδίκτου πρός τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην», ἐν ἐφημερίδᾳ «Ὀρθόδοξος Τύπος» (9-12-2005)

Σύν Θεῷ, θά συνεχίσουμε στό ἑπόμενο ἄρθρο μας.

e-mail : synaxisorthkm@gmail.com

  • 1 Φιλιπ. 2, 10-11.
  • 2 ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, Πρός τήν ἑαυτοῦ Ἐκκλησίαν 29, 22-30, ΕΠΕ 7, σ. 190.
  • 3 ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Διαθρησκειακές συναντήσεις· ἄρνηση τοῦ Εὐαγγελίου καί προσβολή τῶν Ἁγίων Μαρτύρων, ἐκδ. Τέρτιος, Θεσ/κη 2003, σσ. 89-90.

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Σχετικά άρθρα

Δεν ήρθε ακόμα η ώρα Αποτείχισης από τον Μητροπολίτη Περιστερίου;  

Στην πρωτεύουσα της Πολωνίας Βαρσοβία βρέθηκε ο Μητροπολίτης Περιστερίου Γρηγόριος ως εκπρόσωπος της Εκκλησίας της Ελλάδος, στις εργασίες του Conference of European «Churches» (Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών «Εκκλησιών»), από 9 μέχρι 11 Δεκεμβρίου 2024.

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Συνεχίζοντας την περιήγηση στην ιστοσελίδα, συναινείτε με την χρήση αυτών.
Μπορείτε να επισκεφθείτε τους Όρους χρήσης και την Πολιτική προστασίας απορρήτου.