«Καί χρόνος τοῦ πολέμου εἶναι ὅλη μας ἡ ζωή» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης) 

Ἐπιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Μέρος 1ον

«Ἀδελφοί μου, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ καί ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος Αὐτοῦ. Ἐνδύσασθε τήν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρός τό δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρός τάς μεθοδείας τοῦ διαβόλου» (Πρός Ἐφεσ. 6, 10-11).   

Ἡ «Φιλοκαλική Ἀναγέννηση» θεωρεῖται ἀπό τούς Ἁγίους, ὡς μία «γνήσια συνέχεια καί ἀνανέωση τῆς ζωντανῆς Πατερικῆς Παράδοσης», μέσω τῆς ὁποίας προβάλλονται οἱ Ἅγιοι Πατέρες, οἱ Μάρτυρες καί οἱ Ὁμολογητές τῆς Πίστεως, ὡς τά μοναδικά παιδαγωγικά πρότυπα τῆς «ἀληθοῦς ταπεινώσεως», τῆς ὀρθοδόξου πνευματικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας.

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι δυνατόν ἀκόμη καί τώρα νά φωτίζουν ἀληθινά τούτη τήν μοναδική πνευματική πορεία τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Θεόν, καθώς αὐτόν τόν εὐλογημένο ὁδοιπόρο τῆς γῆς, τόν ὁδηγοῦν διαχρονικά μόνον πρός μία πραγματική πνευματική ἀναγέννηση, πρός τήν ποθούμενη ἁγιότητα. 

Αὐτοί οἱ Θεοφόροι Πατέρες εἶναι τά «διαμάντια τῆς φιλτάτης Ὀρθοδοξίας» μας, οἱ ὁποῖοι δικαίως σήμερα παραμένουν ὡς τά πνευματικά πρότυπα ὅλων τῶν ὑγιῶς σκεπτομένων καί τῶν εὐλαβῶς βιούντων ὀρθοδόξων πιστῶν. Καί εἶναι τά μοναδικά ἄξια πρόσωπα πρός μίμησην λόγω τῆς ἁγιασμένης τους ζωῆς. 

Καθώς τήν «πρός Θεόν οἰκείωσιν» τῶν πονεμένων ταπεινῶν ψυχῶν, δέ φέρει ἡ πολυμάθεια τοῦ νοῦ, ἀλλά μόνον ἡ καθαιρομένη καρδία τῶν εὐλαβῶς βιούντων πιστῶν.

Διότι ὅλοι αὐτοί οἱ Ἅγιοι εἶναι καί οἱ μόνες ὁλοκληρωμένες προσωπικότητες, οἱ ὁποίες διακρίνονται γιά τήν ἔνθεη σοφία καί τήν ἁγιοπνευματική τους ἐμπειρία.

Ἔτσι κάθε Ἅγιος Πνευματικός πατέρας εἶναι ὁ ἀληθινός παιδαγωγός, εἶναι ὁ πνευματικός σύμβουλος πού μᾶς φροντίζει ταπεινά καί μᾶς καθοδηγεῖ πρός τήν Ἀλήθεια, διότι πολύ σοφά ὁ Ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος, μᾶς διδάσκει ὅτι: “Ὁ «Πνευματικός πατήρ» εἶναι ἡ ζῶσα παρουσία τοῦ Χριστοῦ, τοῦ μοναδικοῦ διδασκάλου καί καθηγητοῦ”. 

– «Ὑμεῖς δέ μή κληθῆτε ῥαββί· εἷς γάρ ὑμῶν ἐστιν ὁ διδάσκαλος, ὁ Χριστός· πάντες δέ ὑμεῖς ἀδελφοί ἐστε. Καί πατέρα μή καλέσητε ὑμῶν ἐπί τῆς γῆς· εἷς γάρ ἐστιν ὁ πατήρ ὑμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Μηδέ κληθῆτε καθηγηταί· εἷς γάρ ὑμῶν ἐστιν ὁ καθηγητής, ὁ Χριστός» (Ματθ. 23, 8-10).

Τό πνευματικό ἔργο τοῦ «Ἀοράτου Πολέμου» εἶναι ἕνα ἀπό τά ὡραιότερα συγγράμματα τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, στό ὁποῖο ἐπιχειρεῖ νά παρουσιάσει μία βαθύτατη μελέτη «τῆς ἀβύσσου τῆς ψυχῆς» τοῦ ἀνθρώπου, ἐμποτισμένη ἀπό τό «ἀκριβό» μύρο τῶν ἁγιογραφικῶν κειμένων τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ἀλλά καί τῶν δυσεύρετων, γιά τήν ἐποχή του, Πατερικῶν κειμένων. 

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος μέ τήν συγγραφή τοῦ ἐν λόγῳ βιβλίου ἀποδεικνύει ὅτι τό μεγαλύτερο καί τελειότερο «κατόρθωμα» πού μπορεῖ νά ἐπιτύχει ὁ ἄνθρωπος εἶναι τό νά πλησιάσει τόν Θεό καί «νά ἑνωθεῖ μέ Ἐκεῖνον». Νά ἑνωθεῖ μέ τό «Πανάγιο πρόσωπο» τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. 

Σύμφωνα μέ τόν Ὅσιο Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας, Ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη, αὐτή ἡ πνευματική τελειότητα, ἡ κάθαρση τοῦ νοῦ καί τῆς καρδιᾶς, μέ τόν φωτισμό καί τήν ἐπιστροφή τοῦ νοῦ πού εἶναι «τό ἡ­γε­μο­νι­κόν τῆς ψυ­χῆς», στήν πνευματική καρδιά πού αὐτή εἶναι τό κέντρο τῆς ὑποστάσεως τοῦ ἀνθρώπου– ἐπιτυγχάνεται μέ τήν Θεογνωσία. Μέσα ἀπό τήν ἐπίγνωση «τῆς ἀγαθότητας καί τῆς μεγαλειότητας» τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης τοῦ Παναγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ὅμως ἐπίσης ἔχει νά κάνει καί μέ τήν αὐτογνωσία, αὐτῆς τῆς προσωπικῆς μας «μηδαμινότητας», ἡ ὁποία στήν πράξη βασίζεται κυρίως στήν ἐν μετανοία «ἀποστροφή» καί τήν «ἐκκοπή» τοῦ ἰδίου θελήματος. Ὅπως τελικά καί τήν προσκόλληση τῆς καρδιᾶς μας, μέ τήν «τελεία ὑπακοή», στό Θεῖον θέλημα.

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος, μᾶς ἀπαντᾶ μέ αὐτό τό σύγγραμμά του πώς μόνον ἔτσι ἐπιτυγχάνεται αὐτή ἡ πολυπόθητη πνευματική τελειότητα: Μέ τόν καθημερινό ἀγώνα, μέσα ἀπό τοῦτον τόν «Ἀόρατο Πόλεμο»!

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος, ὁ ὁποῖος ἀνήκει σέ αὐτή τήν ἁγία χορεία τῶν τελευταίων μεγάλων Ἁγιορειτῶν ἡσυχαστῶν, στό ἔργο του ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», γιά τόν πολυμερή αὐτόν «Ἀόρατον» Πόλεμο τοῦ Κυρίου ἐναντίον τοῦ διαβόλου, μέ τήν φώτιση τοῦ Πανάγαθου Θεοῦ, γράφει τά ἑξῆς:

“Καί δικαιότατη καί αὐτή πού πρέπει εἶναι ἡ ἐπωνυμία πού παίρνει (τοῦτο) τό ψυχωφελέστατον βιβλίο. (1)

Γιατί ἄν καί πολλά ἀπό τά ἱερά καί θεόπνευστα βιβλία τῆς Παλαιᾶς καί Νέας Διαθήκης, ὠνομάσθηκαν ἀμέσως ἀπό αὐτά τά ἴδια πράγματα, πού διδάσκουν. 

Ἔτσι, γιά παράδειγμα, ἡ Γένεσις τοῦ Μωϋσῆ ὠνομάστηκε, ἐπειδή ἀναφέρει γιά τήν ἀπό τό μηδέν γέννησι καί Δημιουργία καί τά τέσσερα Εὐαγγέλια, γιατί ἱστοριογραφοῦν τά καλά καί σωτηριώδη μηνύματα τῶν ἀνθρώπων. 

– Ποιός δέν βλέπει γιατί καί αὐτό ἐδῶ τό βιβλίο ὠνομάσθηκε κατάλληλα «Ἀόρατος Πόλεμος», ἀπό αὐτήν ἀμέσως τήν ὕλη καί τίς ὑποθέσεις μέ τίς ὁποῖες ἀσχολεῖται;

Γιατί διδάσκει αὐτή, ὄχι γιά κάποιον ἀντιληπτό καί ὁρατό πόλεμο, ὄχι γιά ἐχθρούς σωματικούς καί ὀφαλμοφανεῖς, ἀλλά γιά τόν ἀόρατο πόλεμο.

Γιά τόν ἀόρατο πόλεμο πού γίνεται στό μυαλό, στόν ὁποῖο παίρνει μέρος κάθε Χριστιανός, ἀμέσως ἀπό τήν ὥρα πού θά βαπτισθῇ καί ὑποσχεθῇ ἀπέναντι στόν Θεό, νά πολεμάῃ σέ αὐτόν μέχρι νά πεθάνῃ, γιά χάρι τοῦ Θείου αὐτοῦ ὀνόματος. 

Γι᾿ αὐτό καί σχετικά μέ αὐτόν τόν πόλεμο, παραβολικά γράφτηκε στούς Ἀριθμούς… Γι᾿ αὐτό λέγεται στό βιβλίο «Πόλεμος Κυρίου», «διά τοῦτο λέγεται ἐν βιβλίῳ· πόλεμος τοῦ Κυρίου τήν Ζωόβ ἐφλόγιζε, καί τούς χειμάρρους Ἀρνῶν» (Ἀριθμοί 21, 14).

Καί διδάσκει γιά ἐχθρούς ἀσώματους καί ἀφανεῖς, οἱ ὁποῖοι εἶναι τά διάφορα πάθη, οἱ θελήσεις τῆς σάρκας καί οἱ πονηροί δαίμονες, οἱ ὁποῖοι μισοῦν τούς ἀνθρώπους καί δέν σταματᾶνε ἡ μ έ ρ α καί ν ύ κ τ α νά μᾶς πολεμᾶνε. 

Ὅπως εἶπε ὁ μακάριος Παῦλος «δέν ἔχουμε νά παλαίψουμε μέ ἀνθρώπους, ἀλλά μέ ἀρχές καί ἐξουσίες, δηλαδή μέ τούς κυρίαρχους τοῦ κόσμου τούτου, τά πονηρά πνεύματα πού βρίσκονται ἀνάμεσα στή γῆ καί στόν οὐρανό».

– «Ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα, ἀλλά πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις». (Ἐφεσ. 6, 12).

Καί οἱ στρατιῶτες πού πολεμοῦν σέ αὐτό τόν πόλεμο εἶναι ὅλοι οἱ Χριστιανοί, ὅπως μαθαίνουμε ἀπό αὐτό τό βιβλίο. 

Ἀρχιστράτηγος τῶν Χριστιανῶν παρουσιάζεται ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, περιτριγυρισμένος μέ ὅλους τούς χιλιάρχους καί ἑκατοντάρχους, δηλαδή μέ ὅλα τά τάγματα τῶν «Ἀγγέλων καί τῶν Ἁγίων».

Πεδίο ἀγῶνα καί τόπος καί πολεμήστρα, μέσα στόν ὁποῖο ὁ πόλεμος αὐτός γίνεται, εἶναι ἡ ἴδια ἡ καρδιά καί ὅλος ὁ ἐσωτερικός ἄνθρωπος.

Καί χρόνος τοῦ πολέμου εἶναι ὅλη μας ἡ ζωή.

– Ποιά πάλι εἶναι τά ὅπλα, μέ τά ὁποῖα ἐξοπλίζει τούς στρατιῶτες του ὁ Ἀόρατος αὐτός Πόλεμος; 

Ἀκοῦστε· ἡ περικεφαλαία αὐτῶν καί τό σκουτάρι, εἶναι ἡ ἐκπληρωμένη δυσπιστία καί ἡ ἀπελπισία τοῦ ἑαυτοῦ τους. 

Ἡ σημαία τους καί τό σιδερένιο πουκάμισο, εἶναι τό θάρρος πρός τόν Θεό καί ἡ βέβαιη ἐλπίδα. 

Ὁ θώρακας καί τό περιστήθιό τους, εἶναι ἡ μελέτη τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου. 

Ἡ ζώνη τους εἶναι ἡ ἀποχή ἀπό τά σαρκικά πάθη. 

Τά ὑποδήματά τους, εἶναι ἡ ταπείνωσις καί ἡ ἐπίγνωσις τῆς ἀσθένειάς τους. 

Ἡ ἀσπίδα, δηλαδή τό καλκάνι τους, εἶναι ἡ ὑπομονή στούς πειρασμούς καί ἡ ἀπομάκρυνσις τῆς ἀμέλειας. 

Ἡ μάχαιρα, πού κρατᾶνε ἀπό τό ἕνα χέρι, εἶναι ἡ ἱερά προσευχή, τόσο ἡ λεγόμενη νοερά καί προφορική, ὅσο καί αὐτή πού γίνεται μέ τήν μελέτη. 

Καί, τρίλογχο κοντάρι, πού κρατοῦνε ἀπό τό ἄλλο χέρι, εἶναι τό νά μή κάνουν συγκατάθεσι στό πάθος, πού τούς πολεμεῖ, νά τό διώχνουν μέ ὀργή καί νά τό μισοῦν καί νά τό συχαίνωνται ἀπό τήν καρδιά τους. 

Τροφή τους, ἀπό τήν ὁποία παίρνουν γιά νά δυναμώνουν ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν, εἶναι ἡ συνεχής μετάληψις τῆς Θείας Κοινωνίας, τόσο τῆς Θείας Μυσταγωγίας τοῦ θυσιαστηρίου, ὅσο καί τῆς νοερᾶς.

Καί ἀέρας φωτεινός καί ἀνέφελος, μέσα ἀπό τόν ὁποῖο βλέπουν ἀπό μακριά τούς ἐχθρούς, εἶναι ἡ παντοτινή γύμνασις τοῦ νοῦ στό νά γνωρίζῃ σωστά τά πράγματα καί ἡ π α ν τ ο τ ε ι ν ή γ ύ μ ν α σ ι ς τῆς θελήσεως, στό νά θέλῃ μόνον νά εὐαρεστῇ τό Θεό, καί ἡ εἰρήνη τῆς καρδιᾶς καί ἡ ἡσυχία”.

Ἀδελφοί μου, ἐμεῖς ἄς ζητήσουμε νά ἐνδυναμωθοῦμε ἀπό τόν Ἴδιο τόν Κύριο, ἄς ἐνδυθοῦμε τήν πανοπλία τοῦ Θεοῦ γιά νά μπορέσουμε νά ἀντιμετωπίσουμε τίς πανουργίες τοῦ διαβόλου, διότι ἡ πάλη μας, δέν εἶναι μέ ἀνθρώπους, ἀλλά μέ τίς ἀρχές, μέ τίς ἐξουσίες καί τούς σκοτεινούς κοσμοκράτορες τῆς παρούσης ζωῆς καί μέ τά πονηρά πνεύματα. 

Ἄς ἐργαστοῦμε μέσα ἀπό τήν ἰσχυρή δύναμη τοῦ Θεοῦ, γιά τήν κατάκτηση τῶν ἐπουρανίων ἀφθάρτων ἀγαθῶν, τῆς δικαιοσύνης, κι’ ἀκόμη αὐτῆς τῆς θεωρίας τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ σύμφωνα μέ τόν Ψαλμό τοῦ Δαυΐδ: «Ἐγώ δέ ἐν δικαιοσύνῃ ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ Σου χ ο ρ τ α σ θ ή σ ο μ α ι ἐν τῷ ὀφθῆναι μοι τήν δόξαν Σου» (Ψαλμός 16, 15). 

Ἔτσι κι’ ἐμεῖς, ἄς ἀντισταθοῦμε γιά νά δυνηθοῦμε κατά τήν ἡμέρα ἐκείνη τῆς πονηρίας –καί ἐκτελώντας ὅλα τά διατεταγμένα σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ– νά ἀναδειχθοῦμε νικητές.

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 1. Ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος» Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. 
  Ἀπόδοση στήν νέα Ἑλληνική γλώσσα: Ἱερομόναχος Βενέδικτος. Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος. http://users.uoa.gr και https://www.imaik.gr

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra