Άρθρο της Ελένης Παπασταματάκη
αρθρογραφεί για katanixi.gr

Ο άγιος αυτός Πατριάρχης δεν έβαλε τίποτα μπροστά στην υπεράσπιση της Πίστης. Ούτε επηρεάστηκε όταν ο Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος τον ανέβασε στον Πατριαρχικό θρόνο…

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Ο Άγιος που γιορτάζουμε σήμερα, μας φανερώνει περίτρανα πως καμία κοινωνική ή προσωπική υποχρέωση που βασίζεται στην ανθρωπαρέσκεια, δεν μπορεί να υπερβεί τα θέματα της πίστεως.

Ο Άγιος Ιωσήφ ήταν έγγαμος ιερέας στα ανάκτορα. Όταν απεβίωσε η σύζυγός του, έγινε μοναχός στο Γαλήσιο Όρος και αργότερα ηγούμενος. Έγινε δε και πνευματικός του βασιλιά Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου, του λατινόφρονος και Αζυμίτου, όπως τον χαρακτηρίζει ο Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Μετά την απομάκρυνση από τον Πατριαρχικό θρόνο του Γερμανού Γ΄, ο βασιλιάς έκανε Πατριάρχη τον Ιωσήφ το έτος 1268. Κατά τη διάρκεια της πρώτης Πατριαρχικής Θείας Λειτουργίας ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ζήτησε συγχώρεση για δυο μεγάλα αμαρτήματα που είχε κάνει. Βλέποντάς τον γονατιστό μπροστά στο Ιερό Βήμα, ο Πατριάρχης Ιωσήφ του διάβασε συγχωρητική ευχή, αλλά και άρση του αφορισμού που του είχε επιβληθεί γιατί τύφλωσε το νόμιμο διάδοχο του θρόνου προκειμένου να στεφθεί αυτός βασιλιάς.

Σύντομα Πατριάρχης και βασιλιάς ήρθαν σε ρήξη, όταν ο Μιχαήλ Παλαιολόγος αποφάσισε να αποστείλει εκπροσώπους στην Σύνοδο της Λυών το 1274.

Τότε ο Πατριάρχης Ιωσήφ αν και τον είχε επιλέξει ο βασιλιάς για τον θρόνο της Κωνσταντινούπολης συγκρούστηκε μαζί του, διότι δεν ήταν δυνατόν να δεχθεί την ένωση την οποία διαπραγματευόταν ο Μιχαήλ με τον Πάπα Γρηγόριο τον Ι΄. Την Ένωση με την Δύση την έβλεπε ο βασιλιάς ως σωτηρία, κάτω από τις απειλές του Κάρολου του Ανδεγαυικού.

Ο βυζαντινός κλήρος και λαός, σχεδόν σύσσωμοι αντέδρασαν στις παραχωρήσεις που γίνονταν σε θέματα δόγματος και Πρωτείου. Το 1273 ο Ιωσήφ ορκίστηκε να μην αποδεχτεί την Ένωση υπό τους όρους που έθετε ο Πάπας και όταν η βυζαντινή αποστολή ετοιμαζόταν να αναχωρήσει για να παραστεί στη Σύνοδο της Λυών, ο Πατριάρχης Ιωσήφ αποσύρθηκε στη Μονή Περιβλέπτου. Στις 9 Ιανουαρίου 1275 παραιτήθηκε επισήμως από τα καθήκοντά του .

Μπροστά στην υπεράσπιση της Πίστης δεν έβαλε τίποτα ο Άγιος αυτός Πατριάρχης. Ούτε σκέφτηκε ότι ο Μιχαήλ τον ανέβασε στον Πατριαρχικό θρόνο, ούτε ότι ήταν ο πνευματικός του. Αλλά αμέσως συγκρούστηκε μαζί του και αφού δεν μπορούσε να τον αλλάξει, παραιτήθηκε από το αξίωμα του. Ούτε τιμές, ούτε αξιώματα, ούτε ανθρώπινες σχέσεις υπολογίζουν οι Άγιοι. Γι’ αυτό και αγιάζουν και τους τιμούμε σήμερα ως Αγίους.

Μετά την απομάκρυνση του μακαρίου Ιωσήφ, στον Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης αναβιβάστηκε ο Ενωτικός Ιωάννης Βέκκος. Είναι αυτός ο οποίος με τις ευλογίες του οδήγησε στο μαρτύριο Αγιορείτες Πατέρες, όπως τους Ζωγραφίτες Πατέρες, ακριβώς επειδή αντιτάχθηκαν στη μιαρή ένωση με τον Πάπα. Στην εποχή που ζούμε, ο Πατριάρχης Βέκκος εμπνέει και τον σημερινό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο, όπως ο ίδιος έχει αναφέρει σε ομιλία του.

Επανερχόμενοι στον Άγιο Πατριάρχη Ιωσήφ θα αναφερθούμε τώρα στους τελευταίους μήνες της επίγειας ζωής του. Ανήλθε λοιπόν ξανά στον πατριαρχικό θρόνο, μετά τον θάνατο του Μιχαήλ το 1282. Ο νέος αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος καθαίρεσε τον Ιωάννη Βέκκο, τον μιαρό και λατινόφρονα και την θέση ανέλαβε ο γηραιός Ιωσήφ. Λόγω του γήρατος και των ασθενειών παραιτήθηκε λίγους μήνες αργότερα για να μεταβεί στις ‘Ουρανίους Μονάς’, εκεί όπου υπάρχει τόπος ετοιμασμένος για όσους ομολογούν Χριστό και δεν προδίδουν την πίστη τους σε Αυτόν!

Τις πρεσβείες του Αγίου Ιωσήφ να έχουμε! Αμήν!

Πηγές

1. Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Μην. Οκτώβριος
2. Ημερολόγιο του Ορθόδοξου Χριστιανικού Συλλόγου Άγιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής, 2018

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra