Αφιερώματα
Το Συναξάρι του Αγίου Ταρασίου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως
25 Φεβ 2024
Άρθρο της Ελένης Παπασταματάκη
Δεν έπαυσε ο άγιος αυτός Πατριάρχης ούτε μία ημέρα να στερεώνει τους πιστούς στα ορθά δόγματα…
Στις 25 του μηνός Φεβρουαρίου τιμούμε τη μνήμη του Αγίου Ταρασίου, ο οποίος ευρισκόμενος στο θρόνο της Κωνσταντινούπολης ως Αρχιεπίσκοπος, διατράνωσε την Ορθοδοξία σε μια ταραγμένη περίοδο για την Εκκλησία!
Οι γονείς του Ταρασίου ήταν ευγενείς, πατρίκιοι. Η μητέρα του καθώς ήταν ευλαβής γυναίκα, τον ανέθρεψε εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Πολύ σύντομα λόγω της σεμνότητας του χαρακτήρα του και της ευλάβειάς του, κέρδισε τον σεβασμό όλων. Σπούδασε τη θύραθεν σοφία αποταμιεύοντας ό,τι ήταν ωφέλιμο. Οι γνώσεις αλλά και το ακέραιο και σώφρον του χαρακτήρα του, τον έκαναν μυστικοσύμβουλο του βασιλιά.
Περισσότερο όμως σπούδαζε και μελετούσε νύχτα και μέρα την Αγία Γραφή και τα διδάγματα των Πατέρων και ανυψώνονταν ο νους του προς αναζήτηση του Θεού. Έφτασε σε πνευματική τελείωση και ας ήταν ακόμα στις τάξεις των λαϊκών! Ετοιμαζόταν κατά αυτόν τον τρόπο για τον δρόμο που θα ακολουθούσε κατά το θέλημα του Θεού, χωρίς ο ίδιος να το έχει ποτέ σκεφτεί.
Εκείνα τα χρόνια, Πατριάρχης στην Κωνσταντινούπολη ήταν ο Παύλος ο Δ΄ ο Κύπριος, ο οποίος είχε υπογράψει και είχε αποδεχτεί την αίρεση της Εικονομαχίας. Αυτός μη αντέχοντας πλέον την πολυχρόνιο κακοδοξία που είχε επικρατήσει και μη μπορώντας να αλλάξει κάτι, αποσύρθηκε σε μοναστήρι. Από εκεί υπέδειξε στους βασιλείς τον αντικαταστάτη του στον Επισκοπικό θρόνο, ο οποίος ήταν άνδρας θαυμάσιος και πάνσοφος, ικανός να στερεώσει και πάλι την Ορθοδοξία. Αυτός δεν ήταν άλλος από τον Ταράσιο.
Μπροστά στους βασιλείς και στη Σύγκλητο που του ζήτησαν να λάβει την ποιμαντική αξία, εκείνος απάντησε «Δεν είναι δυνατόν να καταπαύσει η μεγάλη επίθεση της Εικονομαχίας, η οποία εσάλευσε εκ θεμελίων την Εκκλησία του Χριστού και να λάμψει η Ορθοδοξία με άλλον τρόπο, παρά μόνο εάν επινεύσει άνωθεν ο Θεός εις την καρδιά σας και προθυμοποιηθείτε να συνταχθεί Σύνοδος Οικουμενική και να ανακαινισθούν τα οροθέσια και οι Κανόνες των Ιερών Συνόδων, για να λάμψουν τα δόγματα της αληθινής Πίστεως· εάν γίνει αυτό όλοι οι Ορθόδοξοι θα θέλουν και την ζωή τους να δώσουν για την στερέωση της Ορθοδοξία».
Στην παράκληση της βασίλισσας Ειρήνης, της Συγκλήτου και του λαού να αναλάβει τα πατριαρχικά καθήκοντα, ο θείος Ταράσιος εξεφώνησε τούτο τον λόγο «…εάν θέλετε να υποκύψω εγώ εις τον ζυγό της μεγίστης αυτής διακονίας, πρέπει να υποκλίνετε και εσείς στην παράδοση της Οικουμενικής Πίστεως και να ακολουθείτε τους Αγίους Πατέρες και τις έξι Οικουμενικές Συνόδους και να δεχθείτε εκείνα που ορίσθηκαν από αυτές, γιατί εκείνοι που υπακούν σε αυτές αξιώνονται της Βασιλείας των Ουρανών και απολαμβάνουν μισθούς αθάνατους».
Όλος ο λαός δέχθηκε τους λόγους του αοιδίμου Ταρασίου ως φωνή Αγγέλου. Τότε, ο Ταράσιος χειροτονήθηκε κατά την τάξη Αναγνώστης, Υποδιάκονος, Διάκονος, Ιερέας και Αρχιερέας και ανήλθε στον Πατριαρχικό Θρόνο της Κωνσταντινούπολης το έτος 784.
Τι να περιγράψουμε πρώτα! Για την άσκηση και τα χαρίσματα αυτού του μακαρίου ανδρός, που από λαϊκός ήταν ήδη υψιπέτης αετός! Για το ότι λάμβανε φως πάνω στο φως και πολλαπλασίαζε τις αρετές, όπως πολλαπλασίαζε πρώτα τους ασκητικούς κόπους! Καμία άνεση δεν έδωσε στον εαυτό του και ακτήμων καθώς ήταν και εγκρατής έγινε το ζωντανό παράδειγμα για τους ιερείς του.
Φρόντιζε ο ίδιος προσωπικά για τους φτωχούς, και τους ελεούσε και τους διακονούσε. Όμως, πρωτίστως τον ενδιέφερε και επιποθούσε τη στερέωση της Ορθοδοξίας και σπούδαζε να συναχθεί Οικουμενική Σύνοδος και να λάβει και πάλι η Εκκλησία τον στολισμό των Αγίων Εικόνων. Έτσι, με δική του επιμέλεια δόθηκε η βασιλική διαταγή για τη σύγκλιση της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου Νίκαια της Βιθυνίας το 787. Προέδρευε σε αυτήν ο Άγιος Ταράσιος. Τριακόσιοι εξήντα επτά Άγιοι Πατέρες συνάχθηκαν και αποφάσισαν κατά την Αποστολική και Πατερική Παράδοση ομοφώνως την προσκύνηση των Αγίων Εικόνων και αναθεμάτισαν τους Εικονομάχους. Δοξάστηκε και θριάμβευσε και πάλι η Ορθοδοξία! Αμήν και στις μέρες μας!
Δεν έπαυσε ο άγιος αυτός Πατριάρχης ούτε μία ημέρα να στερεώνει τους πιστούς στα ορθά δόγματα. Στα είκοσι δύο χρόνια της Πατριαρχίας του, ο Ταράσιος υπήρξε υπόδειγμα Ιεράρχη, τίμιος και σεβαστός πνευματικός πατέρας των ιερέων του, αλλά και όλου του πιστού λαού. Οργάνωσε τη φροντίδα για τους απόρους στην Κωνσταντινούπολη. Υποστήριξε με σθένος το θεσμό του ασύλου του ναού και πολέμησε τη σιμωνία μέσα στην Εκκλησία, καθώς καθιέρωσε οι χειροτονίες να γίνονται δωρεάν και μόνο προς εκείνους που αξίζουν.
Ένας μεγάλος πειρασμός όμως ενέσκηψε και αυτός δεν ήταν άλλος από το μοιχικό γάμο που έμελλε να κάνει ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος, εγκαταλείποντας τη νόμιμη σύζυγό του. Σε αυτό αντέδρασε ο άγιος Ταράσιος και του επέβαλε ακοινωνησία αφού δεν άλλαζε την απόφασή του. Ο γάμος του αμετανόητου βασιλιά πραγματοποιήθηκε από έναν Ιερέα ονομαζόμενο Ιωσήφ.
Τότε όμως ξεσηκώθηκε ο κλήρος και ο λαός. Πρώτοι αντέδρασαν ο θεοφόρος Πλάτωνας της Μονής Σακκουδίωνος και οι Στουδίτες Πατέρες με τον Άγιο Θεόδωρο τον Στουδίτη να ελέγχει θαρραλέα τον βασιλιά και την ανομία του. Σε εκείνη τη στιγμή ο Άγιος Θεόδωρος έκοψε το μνημόσυνο του Πατριάρχη Ταρασίου, γιατί ο Πατριάρχης δεν αφόρισε τον βασιλιά και άφησε ατιμώρητο τον Ιερέα Ιωσήφ.
Πολλά δεινά υπέφερε από τον κακό βασιλιά Κωνσταντίνο, ο Πατριάρχης Ταράσιος στη συνέχεια, αλλά υπέμεινε μαρτυρικώς έως το τέλος της ζωής του βασιλιά Κωνσταντίνου.
Αφού κυβέρνησε με ζήλο Θεού την Εκκλησία για είκοσι δύο έτη, ασθένησε βαριά και παρέδωσε την αγία του ψυχή στα χέρια του Δεσπότη Χριστού το 806. Στο άκουσμα του θανάτου του όλη η Πόλη έκλαιγε για την ορφάνια του προστάτη και ευεργέτη της.
Ακόμα και μετά το θάνατό του ο Άγιος Ταράσιος δεν έπαψε να πολεμά την αίρεση και τους αιρετικούς. Γι’ αυτό εμφανίστηκε σε όραμα στον Λέοντα τον Ε΄ τον Αρμένιο, που προστάτευε την Εικονομαχία και έδωσε διαταγή σε κάποιον Μιχαήλ να τον φονεύσει. Αυτό το ομολόγησε ο ίδιος ο Λέοντας. Πράγματι αργότερα φονεύτηκε ο Εικονομάχος Λέοντας από τον Μιχαήλ τον Τραυλό.
Προήδρευσε ο Άγιος Ταράσιος στην Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο που καταδίκασε τη βλάσφημη και οικτρά πλάνη της Εικονομαχίας και πενήντα πέντε χρόνια αργότερα ο ανιψιός του, Μέγας Φώτιος προεδρεύει σε μια άλλη λαμπρή Οικουμενική Σύνοδο, την Πρωτοδευτέρα, η οποία θα θέσει τον Κανόνα της Ιεράς Αποτειχίσεως!
Αυτούς τους θεοφόρους Πατέρες τιμούμε και υμνούμε ως μέλη της Εκκλησίας του Χριστού.
Αυτός ο Άγιος Πατριάρχης Ταράσιος στο θρόνο της Κωνσταντινούπολης προστάτευσε τα Ορθά Δόγματα και περιφρούρησε την Πίστη του Χριστού και των Αγίων Πατέρων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του με αποκορύφωμα την Σύγκλιση της Ζ΄Οικουμενικής Συνόδου που διεξήχθη μετά τη δική του παρότρυνση και επιμέλεια. Αυτόν θερμοπαρακαλούμε να πρεσβεύει και τώρα για την Αγία Πίστη μας και να επανέλθει ο θρόνος της Κωνσταντινούπολης σε πραγματικό Άγιο Ορθόδοξο Πατριάρχη! Αμήν!
Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI