Της Ολυμπίας
αποκλειστικά για την katanixi.gr

«Οἱ Χριστιανοί ὀφείλουν νά μή βλέπουν μέ περιέργεια καί ἐπιθυμία» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Δ΄ Μέρος

Ὁ πατήρ Γεράσιμος Μοναχός Μικραγιαννανίτης, γράφει γιά τό Βίο τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν καί σοφωτάτου διδασκάλου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τά ἑξῆς:

“Μαθητεύων ἐν τῇ Σχολῇ ταύτῃ ὁ νεαρός Νικόλαος, ἐγίνετο διδάσκαλος τῶν συμμαθητῶν αὐτοῦ, ἀναλύων, ἀποσαφηνίζων καί ἐκμανθάνων εἰς αὐτούς ὅσα δέν κατώρθωναν κατά τάς ὧρας τῆς διδασκαλίας νά ἀντιληφθῶσι καί ἐννοήσωσι σαφῶς. (11)

Διά τήν προθυμία του αὐτήν, ἀλλά καί διά τήν ὅλην καλωσύνην του καί τά λοιπά περικοσμοῦντα αὐτόν χαρίσματα, ἐτύγχανεν κατ᾿ ἐξοχήν ἀγαπητός ἐκ μέρους τῶν συμμαθητῶν του, ὥστε νά προθυμοποιῶνται καί ἐπιδιώκουν οὗτοι νά τόν ἀντικαθιστοῦν εἰς τάς διοαφόρους ὑπηρεσίας τοῦ οἰκοτροφείου, παρά τάς διαμαρτυρίας καί ἀντιρρήσεις του.

Αὐτός οὗτος ὁ διδάσκαλος Ἱερόθεος, ἐκτιμῶν τήν λαμπράν θεολογικήν καί λοιπήν βαθεῖαν μόρφωσιν καί ἀρετήν τοῦ Νικολάου, ἔγραφε βραδύτερον πρός αὐτόν, ἀναχωρήσαντα πλέον ἐκ τῆς Σχολῆς:

– «Ἐλθέ, υἱέ μου, κἄν τώρα εἰς τό γῆράς μου, νά σέ ἀφήσω μετά θάνατον εἰς τό Σχολεῖον διδάσκαλον, διότι δέν ἔχω πλέον ἄλλον ὡσάν σέ ὅμοιον εἰς τήν προκοπήν».

Ἐν τῇ Σχολῇ ταύτῃ ἐδιδάχθη καί ἐξέμαθε, πλήν τῶν ἐγκυκλίων μαθημάτων, τῶν θεολογικῶν γραμμάτων καί τῶν Ἀρχαίων Ἐλληνικῶν, τήν Λατινικήν, τήν Ἰταλικήν, καί τήν Γαλλικήν γλῶσσαν.

Ἡ δέ ἐπίδοσίς του καί ἡ γνῶσις τῆς Ἀρχαίας Ἐλληνικῆς γλῶσσης, εἶναι τῷ ὄντι σπανίᾳ, ἥτις θαυμασίως διαλάμπει εἰς πάντα τά ἔργα αὐτοῦ.

Ἐγένετο βαθύς κάτοχος αὐτῆς, δυνάμενος νά γράφῃ καί νά ἐκφράζηται εἰς οἱανδήποτε μορφήν τῶν ἱστορικῶν φάσεων καί παραλλαγῶν τῆς γλώσσης ἡμῶν.

Μετά τῆς ἰδίας εὐχερείας, μετά τῆς ὁποίας ἐξήγει εἰς τήν ἁπλοελληνικήν τά ἱερά κείμενα πρός κατανόησιν αὐτῶν ὑπό τοῦ λαοῦ, συνέτασσε καί τά ἀρχαιοπρεπέστατα ἐπιγράμματα εἰς τήν Ὁμηρικήν διάλεκτον.

Γνωριμία μετά Ἁγιορειτῶν –«Κολλυβάδων»

Κατά δέ τό 1770 ἔτος ἦλθεν ἡ ἀρμάδα τῶν Ρώσων εἰς τά Δουκάνησα καί ἔκαψε τήν ἀρμάδα τῶν Τούρκων εἰς τόν Τζεσιμέν καί διά τοῦτο ἐκάκισαν οἱ Τοῦρκοι καί ἔκοψαν πολλούς Χριστιανούς εἰς τήν Σμύρνην καί εἰς ἄλλας πολιτείας. (12)

Τότες, ἐξ αἰτίας τῶν ὑπό τῶν Τούρκων κατά τῶν Χριστιανῶν διωγμῶν καί σφαγῶν, ἐξαγριωθέντων διά τήν πυρπόλησιν τοῦ στόλου αὐτῶν ὑπό τῶν Ῥώσσων, ὁ Νικόλαος ἀνεχώρησεν ἀπό τήν Σμύρνην καί ἐπανῆλθεν εἰς τήν πατρίδα του καί ἐκεῖ τόν ἐπῆρεν ὁ Παροναξίας συνοδίαν του.

Εἰς τήν πατρίδα αὐτοῦ Νάξον, ὁ τότε Μητροπολίτης Παροναξίας Ἄνθιμος Βαρδῆς προσέλαβε αὐτόν ὡς γραμματέα καί ἀκόλουθόν του, ἔχων σκοπόν νά προπαρασκευάσῃ αὐτόν ἀρμοδιώτερον «ἐπί τά τελεώτερα τῆς χάριτος», καί εἰσαγάγῃ κατόπιν εἰς τό ἱερατικόν στάδιον, «εἰς διακονίαν Κυρίου».

Καί ἐκεῖ ὄντας ἀνταμώθη μέ ἱερομονάχους Πατέρας Ἁγιορείτας, ἄνδρας τῇ ἀληθείᾳ τούς πολλούς ὑπερέχοντας τῇ ἀρετῇ καί τῇ σεμνότητι, ἀπό τούς ὁποίους εἱλκύσθη εἰς τήν μοναδικήν πολιτείαν καί ἐδιδάχθη ἀπ᾿ αὐτούς τήν νοεράν προσευχήν.

Ἐπί πέντε ἔτη ἔμεινε πλησίον τοῦ Ἀνθίμου ἐν Νάξῳ, ὅπου καί τῷ ἐδόθη ἡ εὐκαιρία νά γνωρισθῇ μετά τῶν ὁσιωτάτων καί ἐναρέτων Ἁγιορειτῶν Ἱερομονάχων Γρηγορίου καί Νήφωνος, καί τοῦ Μοναχοῦ Ἀρσενίου, ἀνδρῶν τῇ ἀληθείᾳ τούς πλείστους ὑπερεχόντων τῇ ἀρετῇ καί σεμνότητι.

Οὗτοι ἀφηγήθησαν αὐτῷ τά τῆς μοναχικῆς ζωῆς καί ἀγγελικῆς πολιτείας τῶν ἀσκητῶν ἐν Ἁγίῳ Ὄρει, καί ἐμύησαν τά τῆς νοερᾶς προσευχῆς, γνωρίσαντες τοῦτον κατάλληλον καί ἐπιδεικτικόν τῶν μυστηρίων τῆς μακαρίας ταύτης ἐργασίας.

Ἐκ τῆς συναναστροφῆς καί συνομιλίας τῶν Ὁσίων τούτων ἀνδρῶν ᾐχμαλωτίσθη ἡ καρδία τοῦ μακαρίου πρός ἔνθεον ζῆλον, καί ἀνεφλέχθη πρός πόθον τῆς ἀγγελικῆς ζωῆς τῶν μοναστῶν τοῦ Ἄθωνος.

Ἀπ᾿ αὐτοῦ, δέν ἠξεύρω πότε, ἐπῆγεν εἰς τήν Ὕδραν.

Ἐπειδή δέ πολλά εἶχεν ἀκούσει περί τῆς ἀρετῆς καί σοφίας τοῦ Μητροπολίτου Κορίνθου Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Νοταρᾶ, ἦλθεν καί συνήντησεν αὐτόν εἰς Ὕδραν, διατρίβοντα ἐκεῖ, διά νά ἐνισχυθῇ καί φωτισθῇ παρ᾿ αὐτοῦ ἔτι περισσότερον εἰς τήν κατά Χριστόν ἀσκητικήν ζωήν, πρός τήν ὁποίαν εἶχεν ἤδη κατευθύνει ὅλην τήν ῥοπήν τῆς ψυχῆς του.

Ἐκ τῆς ἁγίας αὐτῆς συναντήσεως ἀνεπτύχθη στενός καί ἰσόβιος ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ σύνδεσμος καί βαθεῖα ἀγάπη καί ἐκτίμησις μεταξύ τῶν δύο τοῦτων ἁγίων καί θεοφόρων ἀνδρῶν.

Ἐκεῖ ἐγνώρισεν ἐπίσης τόν περιβόητον διά τήν ἀρετήν αὐτοῦ Μοναχόν Σίλβεστρον τόν Καισαρέα, ἔξω τῆς νήσου ἐν Κελλίῳ ἐρημικῷ ἀσκούμενον, «τόν ὑψίνουν καί πλατύνουν, τό μέλι τῆς ἡσυχίας καί θεωρίας τρεφόμενον», παρά τοῦ ὁποίου ἐπί πλέον ἐξεκαύθη καί ἀνεπτερώθη εἰς τήν ἀγγελικήν τῶν μοναχῶν πολιτείαν καί διαγωγήν.

Ἀπό τόν ὁποῖον μάλιστα ἐκαρπώθη ὅλας τάς ἀρετάς τοῦ μονήρους βίου.

Ἁγιορείτης κοινοβιάτης Mοναχός

Καιομένην ἔχων ἤδη τήν καρδίαν πρός τήν ἐν πνεύματι μακαρίαν ζωήν καί τά τελειότερα τοῦ πνεύματος χαρίσματα, λαβών συστατικά παρά τοῦ ῥηθέντος Γέροντος Σιλβέστρου γράμματα, ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Νάξου κατά τό 1775 διά τό Ἅγιον Ὄρος, ἀρνησάμενος κόσμον καί ἑαυτόν, κατά την τοῦ Κυρίου φωνήν, ἐπιθυμῶν νά ἄρῃ τόν γλυκύν καί χρηστόν τοῦ Σωτῆρος Σταυρόν.

Κατά τήν ἀναχώρησίν του ἐκ Νάξου συνέβη τό ἐξῆς περιστατικόν, δεικνῦον τόν διάπυρον ζῆλον τοῦ Νικολάου πρός τήν μοναχικήν ζωήν:

– Κατελθών εἰς τόν αἰγιαλόν εὗρεν ἱστιοφόρον ἑτοιμαζόμενον πρός ἀναχώρησιν διά Ἅγιον Ὄρος, καί μεγάλως ἐδόξασε τόν Θεόν ἐπί τῇ ἐκπληρώσει τοῦ πόθου του.

Καταβαίνοντας δέ εἰς τόν αἰγιαλόν πρός τό καΐκι, ὁπού ἑτοιμάζετο νά κινήσῃ, ἐρωτᾷ:

– «Ποῦ, ἄν θέλη ὁ Θεός;»

Οἱ δέ εἶπον:

– «Διά τό Ἅγιον Ὄρος».

Ὁ δέ ἀκούσας τόν λόγον τοῦτον, δοξάσας νοερῶς τόν Θεόν, ὁπού ἐπλήρωσε τόν πόθον του, μετά χαρᾶς τούς λέγει:

– «Παρακαλῶ σας, πᾶρτε καί ἐμένα».

Οἱ δέ εἶπον:

– «Ἄς εἶναι· σέ παίρνομεν».

Παρεκάλεσε τότε τόν πλοίαρχον νά παραλάβῃ μαζί τους καί αὐτόν, ὅστις τῷ ὑπεσχέθη ὅτι τήν στιγμήν τῆς ἀναχωρήσεως θά τόν εἰδοποιήσῃ.

Ὅμως, δέν ἠξεύρω, ἤ ἀστόχησαν, ἤ ἐστοχάσθηκαν ὅτι δέν ἔχει τόν ναῦλον του, ὅταν ἐκίνησαν, δέν τόν εἶπαν, καί αὐτός, καθώς εἶδεν τό καΐκι ὁπού ἔφυγεν, εὐθύς βάνει φωναῖς καί κλαύματα καί ἐμβαίνει μέσα εἰς τήν θάλασσαν περιπατῶντας διά νά τούς φθάσῃ.

Οἱ δέ ναῦται βλέποντας ὁπού δέν ἐγύριζεν ὀπίσω, φοβηθέντες τόν Θεόν ἐγύρισαν καί τόν ἐπῆραν”.

Οἱ κ υ ρ ι ώ τ ε ρ ε ς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου, ὑπό τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου:

4. Οἱ Χριστιανοί ὀφείλουν νά μή βλέπουν μέ περιέργεια καί ἐπιθυμία.

Ἐγώ σᾶς λέω ὅτι κάθε ἄνθρωπος πού βλέπει γυναίκα μέ πονηρή ἐπιθυμία, ἔχει ἤδη σχεδόν διαπράξει μοιχεία μ᾽ αὐτή μέσα στήν καρδιά του (Ματθ. 5, 28). (13)

Ὅλα ὅσα ἀνήκουν στόν κόσμο –οἱ ἁμαρτωλές ἐγωϊστικές ἐπιθυμίες, ἡ λαχτάρα ν᾽ ἀποκτήσουμε ὅ,τι βλέπουν τά μάτια μας καί ἡ ὑπεροψία ἀπό τήν κατοχή τοῦ πλούτου– δέν προέρχονται ἀπό τό Θεό Πατέρα, ἀλλ᾽ ἀπό τόν ἁμαρτωλό κόσμο.

Ὁ κόσμος ὅμως περνᾶ καί χάνεται. Καί μαζί του χάνονται ὅλα ὅσα ἐπιθυμοῦν νά κατέχουν οἱ ἄνθρωποι. Ἐκεῖνος ὅμως πού ἐκτελεῖ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, θά ζήσει αἰώνια (Α´ Ἰω. 2, 16-17).

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, στό ἔργο του ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», γράφει τά ἑξῆς:

– Νά θυμᾶστε ὅτι ὑποχεσθήκατε στό ἅγιο Βάπτισμα ὅτι ἀπαρνῆσθε καί πολεμᾶτε τόν σατανᾶ καί ὅλα τά ἔργα του καί κάθε λατρεία του καί κάθε ἁμαρτία του, τά ὁποῖα ἔργα του εἶναι αὐτά τῆς φιληδονίας, τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας καί τά ὑπόλοιπα πάθη. (14)

Ὁπότε καί νά ἀγωνίζεστε, ὅσο μπορεῖτε, γιά νά κατατροπώσετε, γιά νά τόν ντροπιάσετε καί γιά νά τόν νικήσητε μέ ὅλη σας τήν τελειότητα.

– Ποιά δέ εἶναι ἡ πληρωμή καί ὁ μισθός, πού ἔχετε νά πάρετε γιά αὐτή τή νίκη σας;

– Πολύς καί μεγάλος.

Καί ἀκοῦστε ἀδελφοί μου,αὐτό αὐτολεξεί ἀπό τό ἴδιο τό στόμα τοῦ Κυρίου, ὁπού μᾶς τό ὑπόσχεται στήν Ἱερή Ἀποκάλυψι.

1. «Σέ ὅποιον νικήσει θά τοῦ δώσω νά φάῃ τόν καρπό ἀπό τό δένδρο τῆς ζωῆς, πού βρίσκεται στόν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 2, 7).

2. «Τόν νικητή δέν θά τόν πειράξη ὁ δεύτερος θάνατος» (Ἀποκ. 2, 11).

3. «Σέ ὅποιον νικήσῃ θά τοῦ δώσω ἀπό τό κρυμμένο μάννα» (Ἀποκ. 2, 17).

4. «Στό νικητή θά τοῦ δώσω τήν ἐξουσία πού κι’ ἐγώ πῆρα ἀπό τόν Πατέρα μου κι’ ἀκόμη θά τοῦ δώσω τό ἄστρο τό πρωινό» (Ἀποκ. 2, 28).

5. «Τόν νικητή θά τόν ντύσῃ ὁ Θεός μέ τά λευκά ροῦχα τῆς νίκης· δέν θά διαγράψω τό ὄνομά του ἀπό τό βιβλίο τῆς ζωῆς καί θά τόν ἀναγνωρίζω ὡς δικό μου μπροστά στόν Θεό καί τούς ἀγγέλους του» (Ἀποκ. 3, 5).

6. «Τόν νικητή θά τόν κάνω στῦλο στό ναό τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 3, 12).

7. «Τόν νικητή θά τόν βάλω νά καθίσῃ μαζί μου στόν θρόνο μου» (Ἀποκ. 3, 21).

8. «Ὁ νικητής θά τά κληρονομήσῃ ὅλα, κι’ ἐγώ θά εἶμαι Θεός του κι’ αὐτός παιδί μου» (Ἀποκ. 21, 7).

– Βλέπετε ἀξιώματα;

– Βλέπετε μισθούς;

– Βλέπετε τό ὀκταπλάσιο αὐτό στεφάνι, τό ὁποῖο εἶναι γεμάτο ἄνθη καί ἁμαράντινο, ἀλλά πολλά περισσότερα στεφάνια θά σᾶς πλέξουν ἀδελφοί, ἄν νικήσετε τόν διάβολο.

Σέ αὐτό λοιπόν μαθητεύετε, στό νά ἀγωνίζεστε καί νά ἐγκρατεύεστε «γιά νά μή πάρη κανένας τό στεφάνι σας» (Ἀποκ. 3, 11).

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 11. Βίος καί πολιτεία καί λαμπροί ἀγῶνες τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν καί σοφωτάτου Διδασκάλου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ποίημα Γερασίμου Μοναχοῦ Μικραγιαννανίτου
• (Ἐκ τοῦ βιβλίου: Διονυσιάτικον Ἁγιολόγιον, ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Διονυσίου Ἁγίου Ὄρους, Ἅγιον Ὄρος, 2004, σελ. 98-130) http://users.uoa.gr/
• 12. Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Ὁ πρωτότυπος βίος του.
  Ὑπό Εὐθυμίου Ἱερομονάχου τοῦ Σταυρουδᾶ (1813). http://users.uoa.gr/
• 13. Οἱ κυριώτερες ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. http://users.uoa.gr/
• 14. Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου «Ἀόρατος Πόλεμος»
  Ἀπόδοση στή νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος
  Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος http://users.uoa.gr/

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– Το Συναξάρι του Οσίου Νικοδήμου Μοναχού του Αγιορείτου (Α΄ Μέρος, Β΄, Γ΄)