Της Ολυμπίας
αποκλειστικά για την katanixi.gr

«Οἱ Χριστιανοί ὀφείλουν νά κάνουν ἐλεημοσύνες, ἀλλά καί νά προσεύχονται καί νά νηστεύουν, ὄχι ὅμως ὑποκριτικά, γιά νά τούς δοξάσουν καί νά τούς ἐπαινέσουν οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά μόνο γιά τό Θεό» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Ι΄ Μέρος

Εἶναι ἀληθινό γεγονός ὅτι ἡ φήμη τῶν πολλῶν ἀρετῶν καί τῆς σοφίας τοῦ μεγάλου Ὁσίου πατρός Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, ἐξῆλθε ἀπό τό Ἅγιον Ὄροςταχύτατα καί ἡ ὁποία διαδόθηκε παντοῦ σέ ὅλη τή χώρα.

Καί τότε πράγματι πολλοί ὀρθόδοξοι πιστοί τῆς ἐποχῆς του –καί ὄντως αὐτοί οἱ πιστοί ἔχοντες μεγίστην πνευματική ἀνάγκη καί διά τοῦτο τόν σημαντικό λόγο– συνέρρεαν διαρκῶς πρός τόν Ὅσιο, διά νά βροῦν σέ αὐτόν τόν πολύπειρο Πνευματικό Πατέρα καί «ἀπλανῆν ὁδηγόν» καί τήν ἀληθινή ψυχική παρηγορία τους, ὅπως διηγεῖται παρακάτω θαυμάσια ὁ παράδελφός του, ὁ πατήρ Εὐθύμιος:

– «Ὅλοι οἱ πληγωμένοι ἐκ τῶν ἁμαρτιῶν τους ἄφησαν τούς ἀρχιερεῖς καί πνευματικούς τους, καί ὅλοι ἔτρεχον εἰς τόν ῥακενδύτην Νικόδημον, διά νά εὕρουν τήν ἰατρείαν τους καί παραμυθίαν τῶν θλιψεών τους, οὐ μόνον ἀπό τά Μοναστήρια καί τίς Σκήτες καί τά Κελλιά τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἀλλά καί πολλοί πιστοί Χριστιανοί ἤρχοντο ἀπό διαφόρους χώρας, γιά νά ἰδοῦν καί νά παρηγορηθοῦν εἰς τάς θλίψεις των ἀπό τόν Νικόδημον».

Ὁ πατήρ Εὐθύμιος ἱερομόναχος «Σταυρουδᾶ», ἀναφέρει στή συνέχεια τῆς βιογραφίας τοῦ ὁσιολογιωτάτου Νικοδήμου Mοναχοῦ, τά ἑξῆς:

«Ὁ ρακενδύτης» ἰατρός!

Ἄχ καί πῶς νά τό γράψω, Πατέρες μου, χωρίς δάκρυα τοιοῦτον λυπηρόν μήνυμα. (35)

Ὅσον ἄρχισεν τό πτωχόν Γένος μας νά καυχᾶται καί νά δοξάζῃ τόν Θεόν, ὁπού τοῦ ἐχάρισε τοιοῦτον ἀπλανῆ φωστῆρα, εἰς τέτοιον δυστυχισμένον καιρόν, ὁπού ἐξάπλωσεν ἡ ἀνευλάβεια καί ἡ ἀθεΐα σχεδόν εἰς ὅλα τά μέρη τῆς γῆς, καί τοιοῦτον ὁδηγόν τῶν πλανωμένων καί παραμυθίαν τῶν θλιβομένων.

Ναί, τόν ὁμολογῶ τοιοῦτον, ὄχι μόνον ἀπό τά βιβλία του, ὁπού ἐφώτισε καί ἕως τέλους ἔχει νά φωτίζῃ ὅλην τήν Ὀρθόδοξον τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν ἀλλά τό λέγω καί ἀπό ἐκεῖνα ὁπού ἤβλεπα καθημερινῶς, ὁπού σχεδόν ὅλοι οἱ πληγωμένοι ἐκ τῶν ἁμαρτιῶν ἄφησαν τούς Ἀρχιερεῖς καί τούς Πνευματικούς καί ὅλοι ἔτρεχαν εἰς τόν ρακενδύτην Νικόδημον.

Διά νά εὕρουν τήν ἰατρείαν τους καί παραμυθίαν τῶν θλίψεών τους οὐ μόνον ἀπό τά Μοναστήρια καί Σκήταις καί τά Κελλία, ἀλλά καί πολλοί Χριστιανοί ἤρχοντο ἀπό διαφόρους χώρας νά ἰδοῦν καί νά παρηγορηθοῦν εἰς τάς θλίψεις των ἀπό τόν Νικόδημον.

Ὥστε ὁπού καί πολλαῖς φοραῖς τρόπον τινά ἐπαραπονεῖτο εἰς ἐμᾶς· ἐπαραπονεῖτο ὄχι τούς ἀδελφούς βαρυνόμενος.

– Καί πῶς, ὁπού αὐτός ὅλον τό διάστημα τῆς ζωῆς του τό ἐδαπάνησεν εἰς τό νά συνθέτῃ καί νά ἐξηγῇ τά ἀνήκοντα εἰς ὠφέλειαν τῶν ἀδελφῶν του Χριστιανῶν;

Ὄχι, λέγω, διά τοῦτο, ἀλλά διατί ἐμποδίζετο ἀπό τό θεῖον τοῦτο ἔργον καί διά τόν πόθον ὁπού εἶχεν νά ἀδολεσχῇ νυκτός καί ἡμέρας εἰς τήν Θείαν καί νοεράν προσευχήν.

Ἐπιμελεῖτο γάρ καί ταύτης διαπαντός, ὅλας τάς ὥρας τοῦ ἡμερονυκτίου εἰς τούτας τάς δύο ἐργασίας τάς εἶχεν ἀφιερωμένας, ἤνά ἐξηγήσῃ κανένα νόημα τῆς Θείας Γραφῆς ἤ νά κλίνῃ τήν κεφαλήν του εἰς τό ἀριστερόν μέρος τοῦ στήθους του καί νά βάνῃ τόν νοῦν του μέσα εἰς τήν καρδίαν καί νά φωνάζῃ νοερῶς τό «Κύριε Ἰησοῦ, ἐλέησόν με».

Καί διά τοῦτο πολλάκις μᾶς ἔλεγεν:

– «Πᾶμε, πατέρες μου, εἰς κανένα ἐρημονήσιον νά γλυτώσωμεν ἀπό τόν κόσμον».

Ἀλλά ἄς εἰπῶ, Πατέρες, τό θλιβερόν μήνυμα.

Ἐξηγῶντας τούς «Ἀναβαθμούς» ἐπλήθυνεν ἡ ἀσθένειά του, ἡ ὁποία ἦτον ἀδυναμία καί ἀνορεξία, καί ὅ,τι ἔτρωγεν δέν αἰσθάνετον καμμίαν δύναμιν εἰς τό σῶμα του, μάλιστα δέ καί ἐφθείρετον.

Ἔπεσον τά ὀδόντιά του, ἐκουφάθηκε καί ὀλίγον.

«Κολλυβᾶς» ἀπολογητής – ὁμολογητής

Εἰς ἐτοῦτον τόν χρόνον ἔστειλε ὁ Παναγιώτατος κυρ–Γρηγόριος Συνοδικόν παρακινητικόν εἰς τό νά μνημονεύουν νεκρώσιμα κόλλυβα τήν Κυριακήν, καθώς καί τό Σάββατον, τό ὁποῖον πολλά τόν ἐλύπησε.

Καί μάλιστα ἐλυπήθη, διατί νά γράψῃ καί νά ὁμιλήσῃ καθώς ἤξευρεν δέν ἐτολμοῦσεν, διότι ἔβλεπε ὅτι ἐδῶ οἱ πρόκριτοι Πατέρες τοῦ Ὄρους δέν ἔχουν καμμίαν προσοχήν οὔτε εἰς τάς Παραδόσεις τῶν Ἁγίων Πατέρων οὔτε εἰς τά Τυπικά ὁπού βλέπουν κάθε ἡμέραν.

Καί ἐνθυμούμενος τόν μακαρίτην παπα–Παΐσιον, ὁπού ἐσυμβούλευσε νά μήν νεκρολογοῦν τήν Κυριακήν, ἄλλο δέν ἐκέρδησεν πάρεξ κατηγορίαις μεγάλαις καί παρακίνησιν εἰς τούς κλέπτας διά νά τόν πνίξουν, τό ὁποῖον καί ἔγινεν μετά ταῦτα.

Μήν ὑποφέροντας οἱ Ἁγιαννανῖται τό Συνοδικόν ὁπού ἔστειλε ὁ Παναγιώτατος κυρ–Σαμουήλ, εἰς τό ὁποῖον ἐπρόσταζεν νά ἀκολουθοῦν αἱ Σκῆται καί τά Κελλία ἐξίσου τήν τάξιν καί συνήθειαν τῶν ἱερῶν Μοναστηρίων, διατί καί εἰς τά Μοναστήρια ἕως εἰς τόν καιρόν τοῦ Παναγιωτάτου Σωφρονίου ἐφυλάττετο ἡ παράδοσις τῶν Ἁγίων Πατέρων ἐπαρακινήθησαν, λέγω, καί ἔστειλαν τόν Βησσαρίωνα εἰς τήν Βασιλεύουσαν εἰς τόν καιρόν τοῦ Σωφρονίου.

Καί μέ ταῖς ψευδοκατηγορίαις του ἐκατάπεισε τήν Σύνοδον καί ἐκάθησε τόν διδάσκαλον κυρ–Ἀθανάσιον Πάριον, ὄντα τότε εἰς τήν Θεσσαλονίκην, καί ἄλλους τρεῖς, καί τοῦ ἐδόθη καί τέταρτον Συνοδικόν ἀναιρετικόν τῶν τριῶν προτέρων, καθώς τό ἤθελεν αὐτός.

Καί φοβούμενος νά μήν πάθῃ καί αὐτός ὅμοια τῶν ἄνωθεν ἐσιώπησε.

Ὅμως ἐκινήθη καί ἔγραψεν Ὁμολογίαν τῆς Πίστεώς του καί ἐκεῖ ἀποκρίνεται ἀρκετῶς διά τήν νεκροκολλυβοπραξίαν τῆς Κυριακῆς.

Ἡ συνεχής ὅμως καί γόνιμος αὕτη ἐργασία, ἡ ἔντονος ἐξάλλου ἐπιθυμία του νά καθοδηγῇ διά πνευματικῶν συνομιλιῶν καί συμβουλῶν καί παραινέσεων τόσον τούς μοναχούς τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὅσον καί τούς ἔξωθεν πανταχόθεν συρρέοντας Χριστιανούς, καί ἐπί τούτοις ἡ σύντονος δι᾿ ἀεννάων προσευχῶν, ἀγρυπνιῶν καί λοιπῶν ἀσκητικῶν καμάτων ἐπίδοσίς του ἐν τῇ μακαρίᾳ κατά Χριστόν ζωῇ, ἔκαμψαν τήν ἀντοχήν τοῦ σώματός του καί ἐκλόνισαν τήν ὑγείαν του, ὁπότε ἠναγκάσθη νά καταφύγῃ εἰς τό Κελλίον τοῦ ζωγράφου Κυπριανοῦ. (36)

Ἐνταῦθα παρ᾿ ὅλους τούς κόπους καί τάς ἀσθενείας τοῦ σώματός του, ἐξηκολούθει τούς τιμίους ἀγῶνας ὡς καλός τῆς ἀληθείας ἀγωνιστής, ἄνω ἔχων τό φρόνημα καί τά ἄνω ποθῶν καί ζητῶν νύκτα καί ἡμέραν.

Καί κατά τά τελευταῖα ἔτη τῆς μακαρίας ζωῆς του συνέταξε τόν τρίτομον «Συναξαριστήν», ἡρμήνευσε καί ἀνέλυσε εἰς ὀγκῶδες θεολογικώτατον βιβλίον, «Ἑορτοδρόμιον» ἐπικαλούμενον, τούς ᾀσματικούς κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητοριῶν ἑορτῶν, ἐπίσης καί εἰς ἄλλον βιβλίον ἐπιγραφόμενον «Νέα Κλίμαξ» τούς ἀναβαθμούς τῆς Ὀκτωήχου.

Ἔργα θαυμαστά καί ὡς εἰπεῖν «θεοπαράδοτα», ἀποπνέοντα τήν μυστικήν εὐωδίαν τῆς πολυποικίλου σοφίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς ὁποίας «ἔ μ ψ υ χ ο ν» θη σ α υ ρ ο φ υ λ ά κ ι ο ν ὑπήρχεν.

Ἐν τέλει συνέταξεν «Ὁμολογίαν τῆς ἑαυτοῦ πίστεως» εἰς ἀναίρεσιν ἀνευλαβῶν καί ἀσυστάτων κατηγοριῶν, αἱ ὁποῖαι εἶχον διατυπωθῇ ὑπό τινων φθονερῶν καί κακοβούλων μοναχῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους κατά τοῦ μεγίστου τούτου ἐν ἀρετῇ καί περιβλέπτου ἐν σοφίᾳ.

– Ἀλλά τίς νά διηγηθῇ τάς διαβολάς, τάς θλίψεις καί τούς πειρασμούς τοῦ μακαρίου Νικοδήμου ὑπέρ τῶν ὑγιῶν καί ἀληθῶν τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν παραδόσεων;

– Ὑπέρ αὐτῶν ἠγωνίσθη καρτεροψύχως, καταβαλλών πᾶσαν προσπάθειαν διά τήν τήρησιν αὐτῶν, καί μάλιστα διά τήν τέλεσιν τῶν μνημοσύνων τῶν τεθνεώτων κατά τήν ἡμέραν τοῦ Σαββάτου, καθώς ὥρισεν ἀπ᾿ ἀρχῆς ἡ Ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία.

– Καί διά τήν ἀναζωογόνησιν μίας ἀληθοῦς πνευματικῆς ζωῆς μεταξύ τῶν μοναχῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί τοῦ λοιποῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος.

– Λόγῳ τούτου κατεδιώχθη ἀμειλίκτως ὁ δίκαιος ὑπό «ψευδαδέλφων» ὑποκρινομένων εὐλάβειαν.

– Καί ἐσυκοφαντήθη ἀπηνῶς «ὑπό χειλέων ἀδίκων λαλούντων ἀδικίαν ἐν ὑπερηφανίᾳ καί ἐξουδενώσει», ὡς οἱ μεγάλοι τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν Πατέρες Ἅγιος Ἀθανάσιος, Ἅγιος Χρυσόστομος, Ἅγιος Φώτιος, τῶν ὁποίων μιμητής καί ζηλωτής καί κατά τόν λόγον ἐφάμιλλος ἐτύγχανε.

Τότε διά τήν συνείδησιν τῶν ἀπλουστέρων ἀδελφῶν ἠναγκάσθη νά γράψῃ τήν, ὡς ἀνωτέρω εἴπομεν, «Ὁμολογίαν», ἡ δέ Ἱερά Κοινότης τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὑπεραμυνομένη τῆς ἀθωότητος καί δικαιοσύνης τοῦ μεγάλου διδασκάλου, ἐξέδωκεν ἐγκύκλιον ἐπιστολήν, σφοδρῶς ἐλέγχουσα καί ἐπιτημῶσα τούς τά ζιζάνια σπείροντας ἐν τῷ νοητῷ τῆς Ἐκκλησίας ἀγρῷ”.

Οἱ κ υ ρ ι ώ τ ε ρ ε ς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου, ὑπό τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου:

10. Οἱ Χριστιανοί ὀφείλουν νά κάνουν ἐλεημοσύνες, ἀλλά καί νά προσεύχονται καί νά νηστεύουν, ὄχι ὅμως ὑποκριτικά, γιά νά τούς δοξάσουν δηλαδή καί νά τούς ἐπαινέσουν οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά μόνο γιά τό Θεό.

Προσέχετε νά μήν κάνετε τήν ἐλεημοσύνη σας μπροστά στούς ἀνθρώπους, γιά νά σᾶς βλέπουν καί νά σᾶς θαυμάζουν. Ἀλλιῶς, μήν περιμένετε ἀνταμοιβή ἀπό τόν οὐράνιο Πατέρα σας. (37)

Ὅταν λοιπόν ἐσύ κάνεις ἐλεημοσύνη, κάνε την τόσο κρυφά, πού τό ἀριστερό σου χέρι, νά μήν ξέρει τί κάνει τό δεξί (Ματθ. 6, 1-3).

Ὅταν προσεύχεσαι Χριστιανέ, νά μήν εἶσαι σάν τούς ὑποκριτές, πού τούς ἀρέσει νά στέκονται καί νά προσεύχονται ἐπιδεικτικά στίς ἐκκλησίες καί στά σταυροδρόμια, γιά νά δείξουν στούς ἀνθρώπους ὅτι προσεύχονται.

Σᾶς βεβαιώνω πώς αὐτή εἶναι ὅλη ἡ ἀνταμοιβή τους.

Ἐσύ, ἀντίθετα, ὅταν προσεύχεσαι, μπές στόν πιό ἀπόκρυφο χῶρο σου (δηλαδή τήν καρδιά), κλεῖσε τήν πόρτα (δηλαδή τίς αἰσθήσεις) καί προσευχήσου μυστικά στόν κρυμμένο καί ἀόρατο Πατέρα σου.

Κι’ Ἐκεῖνος, πού βλέπει τίς κρυφές πράξεις, θά σέ ἀνταμείψει φανερά (Ματθ. 6, 5-6).

Ὅταν νηστεύετε, νά μή γίνεστε σκυθρωποί, ὅπως οἱ ὑποκριτές, πού ἀλλοιώνουν κατάλληλα τήν ὄψη τους γιά νά δείξουν στούς ἀνθρώπους ὅτι νηστεύουν.

Σᾶς βεβαιώνω πώς αὐτοί παίρνουν ἐδῶ μόνο τήν ἀμοιβή τους, ἀπό τόν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων.

Ἐσύ ἀντίθετα, ὅταν νηστεύεις, περιποιήσου τά μαλλιά σου καί νίψε τό πρόσωπό σου, γιά νά μή δείξεις στούς ἀνθρώπους τή νηστεία σου, ἀλλά μόνο στό Θεό καί Πατέρα σου, πού βλέπει τίς κρυφές πράξεις.

Καί ὁ Πατέρας σου, πού βλέπει τίς κρυφές πράξεις, θά σοῦ τό ἀνταποδώσει φανερά (Ματθ. 6, 16-18).

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, στό ἔργο του ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», γράφει τά ἑξῆς:

– Νά θυμᾶστε ὅτι ὑποχεσθήκατε στό ἅγιο Βάπτισμα ὅτι ἀπαρνῆσθε καί πολεμᾶτε τόν σατανᾶ καί ὅλα τά ἔργα του καί κάθε λατρεία του καί κάθε ἁμαρτία του, τά ὁποῖα ἔργα του εἶναι αὐτά τῆς φιληδονίας, τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας καί τά ὑπόλοιπα πάθη. (38)

Ὁπότε καί νά ἀγωνίζεστε, ὅσο μπορεῖτε, γιά νά κατατροπώσετε, γιά νά τόν ντροπιάσετε καί γιά νά τόν νικήσητε μέ ὅλη σας τήν τελειότητα.

– Ποιά δέ εἶναι ἡ πληρωμή καί ὁ μισθός, πού ἔχετε νά πάρετε γιά αὐτή τή νίκη σας;

– Πολύς καί μεγάλος.

Καί ἀκοῦστε ἀδελφοί μου, αὐτό αὐτολεξεί ἀπό τό ἴδιο τό στόμα τοῦ Κυρίου, ὁπού μᾶς τό ὑπόσχεται στήν Ἱερή Ἀποκάλυψι.

1. «Σέ ὅποιον νικήσει θά τοῦ δώσω νά φάῃ τόν καρπό ἀπό τό δένδρο τῆς ζωῆς, πού βρίσκεται στόν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 2, 7).

2. «Τόν νικητή δέν θά τόν πειράξη ὁ δεύτερος θάνατος» (Ἀποκ. 2, 11).

3. «Σέ ὅποιον νικήσῃ θά τοῦ δώσω ἀπό τό κρυμμένο μάννα» (Ἀποκ. 2, 17).

4. «Στό νικητή θά τοῦ δώσω τήν ἐξουσία πού κι’ ἐγώ πῆρα ἀπό τόν Πατέρα μου κι’ ἀκόμη θά τοῦ δώσω τό ἄστρο τό πρωινό» (Ἀποκ. 2, 28).

5. «Τόν νικητή θά τόν ντύσῃ ὁ Θεός μέ τά λευκά ροῦχα τῆς νίκης· δέν θά διαγράψω τό ὄνομά του ἀπό τό βιβλίο τῆς ζωῆς καί θά τόν ἀναγνωρίζω ὡς δικό μου μπροστά στόν Θεό καί τούς ἀγγέλους του» (Ἀποκ. 3, 5).

6. «Τόν νικητή θά τόν κάνω στῦλο στό ναό τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 3, 12).

7. «Τόν νικητή θά τόν βάλω νά καθίσῃ μαζί μου στόν θρόνο μου» (Ἀποκ. 3, 21).

8. «Ὁ νικητής θά τά κληρονομήσῃ ὅλα, κι’ ἐγώ θά εἶμαι Θεός του κι’ αὐτός παιδί μου» (Ἀποκ. 21, 7).

– Βλέπετε ἀξιώματα;

– Βλέπετε μισθούς;

– Βλέπετε τό ὀκταπλάσιο αὐτό στεφάνι, τό ὁποῖο εἶναι γεμάτο ἄνθη καί ἁμαράντινο, ἀλλά πολλά περισσότερα στεφάνια θά σᾶς πλέξουν ἀδελφοί, ἄν νικήσετε τόν διάβολο.

Σέ αὐτό λοιπόν μαθητεύετε, στό νά ἀγωνίζεστε καί νά ἐγκρατεύεστε «γιά νά μή πάρη κανένας τό στεφάνι σας» (Ἀποκ. 3, 11).

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 35. Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Ὁ πρωτότυπος βίος του.
  Ὑπό Εὐθυμίου Ἱερομονάχου τοῦ Σταυρουδᾶ (1813). http://users.uoa.gr/
• 36. Βίος καί πολιτεία καί λαμπροί ἀγῶνες τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν καί σοφωτάτου Διδασκάλου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ποίημα Γερασίμου Μοναχοῦ Μικραγιαννανίτου
  (Ἐκ τοῦ βιβλίου: Διονυσιάτικον Ἁγιολόγιον, ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Διονυσίου Ἁγίου Ὄρους, Ἅγιον Ὄρος, 2004, σελ. 98-130) http://users.uoa.gr/
• 37. Οἱ κυριώτερες ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου http://users.uoa.gr/
• 38. Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου «Ἀόρατος Πόλεμος»
  Ἀπόδοση στή νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος
  Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος http://users.uoa.gr/

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– Το Συναξάρι του Οσίου Νικοδήμου Μοναχού του Αγιορείτου (Α΄ Μέρος, Β΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄,ΣΤ΄, Ζ΄, Η΄, Θ΄)