Της Ολυμπίας
αποκλειστικά για την katanixi.gr

«Οἱ Χριστιανοί ὀφείλουν νά φροντίζουν γιά τήν ἀπόκτηση ὄχι ἐπίγειων ἀλλά οὐράνιων θησαυρῶν» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

ΙΑ΄ Μέρος

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ὑπῆρξε πρωτοστάτης στόν ἀγῶνα αὐτό τῶν «Κολλυβάδων» Ἁγιορειτῶν Πατέρων γιά τούς ὄντως πολύ δύσκολους ἐκείνους χρόνους γιά τήν Ὀρθοδοξία.

Οἱ ἁγιορεῖτες μοναχοί Πατέρες οἱ ὁποῖοι ἀνῆκαν στό «Κολλυβαδικό» κίνημα κράτησαν πράγματι ἀνόθευτη τήν Φιλοκαλική Παράδοση, στοιχεῖα τῆς ὁποίας κυρίως ἦταν:

– Ἡ ὑπεράσπιση τῆς Κυριακῆς, τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου, τῆς ἑορτῆς τῆς Ἁγίας Ἀναστάσεως, ὡς μοναδικῆς ἡμέρας χαρᾶς καί ὄχι… ὡς ἡμέρας τῶν μνημοσύνων καί τῶν γονυκλισιῶν, ἡ ἄσκηση μέ τήν νήψη –ἡ λεγόμενη ἐσωτερική ἐγρήγορση– ὅπως καί ἡ ἄσκηση τῆς καρδιακῆς νοερᾶς προσευχῆς.

Γιά τήν ἐποχή αὐτή τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τό κίνημα τῶν «Κολλυβάδων» Ἁγίων Πατέρων ἦταν πραγματικά μία ὑγιής ἀντίδραση τοῦ γνησίου, τοῦ νηπτικοῦ Ὀρθόδοξου τρόπου ζωῆς, ἐνάντια σέ ὅλη αὐτή τήν μεθοδευμένη ἐπίδραση τῆς φράγκικης νοοτροπίας, κυρίως δέ ἐνάντια τοῦ κινήματος τοῦ «Οὐμανισμοῦ» δηλαδή τοῦ ἀνθρωπισμοῦ.

Ἀλλά κυρίως ἦταν μία ἄριστη ἀντίδραση ἐνάντια στήν «ἐκκοσμίκευση» τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία σήμερα «ἰδιαιτέρως» πολεμάει ἀλλά καί μέ τήν μέγιστη σφοδρότητα τήν φιλτάτη Ὀρθοδοξία μας, μέσα ἀπό τό πονηρότατο δυτικό–φερτο πνεῦμα τοῦ οἰκουμενισμοῦ. Ὅπως ἐπίσης ἐξαιτίας αὐτῆς τῆς δαιμονικῆς παναιρέσεως ἡ ὁποία ἀπειλεῖ καί πάλι νά ἀλλοιώσει τό πνεῦμα τοῦ Ὀρθοδόξου μοναχισμοῦ καί γενικότερα ὁλόκληρη τήν Ὀρθόδοξή μας Παράδοση.

Ἡ περίοδος αὐτή τοῦ 1770–1775, στήν Νάξο ὑπῆρξε σταθμός γιά τή ζωή τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου καί ἦταν πράγματι καθοριστική γιά τήν μετέπειτα ἐξέλιξή του, διότι ἐκεῖ στήν πατρίδα του ἐγνώρισε πνευματικά τρεῖς σπουδαίους «Κολλυβάδες» Ἱερομόναχους –Γρηγόριο, Νήφωνα καί Γερο–Ἀρσένιο– ἐξόριστους ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος, καί ὑπέρμαχους τῆς Ὀρθοδοξίας Ἁγιορεῖτες Πατέρες, λόγῳ τῆς «ἐμμονῆς» τους στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση.

Διά μέσου τῶν Ἱερομονάχων αὐτῶν, οἱ ὁποῖοι κατέφυγαν εἰς τήν νῆσον τῆς Νάξου διωγμένοι ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος, γνωρίστηκε μέ ἕναν ἀκόμη Ἅγιο τῆς Ὀρθοδοξίας, τόν Ἐπίσκοπον πρῴην Κορίνθου, Ἅγιο Μακάριο Νοταρᾶ. Καί ἡ γνωριμία τους αὐτή σηματοδότησε μία μακρόχρονη συνεργασία, ἡ ὁποία εἶχε πράγματι ἀγαθά ἀποτελέσματα γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Ἔτσι ἡ ἀνθολογία τῶν πατερικῶν κειμένων, ἡ «Φιλοκαλία τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν», τό ἔργο τοῦ πρῴην Κορίνθου ἁγίου Μακαρίου, παραδόθηκε πρός τόν Ὅσιο Νικόδημο, πρός πληρεστέραν «ἐπεξεργασίαν, συμπλήρωσιν καί ἔκδοσιν», τό ὁποῖο καί ἐξεδόθη τό 1782.

Ὁ πατήρ Εὐθύμιος ἱερομόναχος «Σταυρουδᾶ», ἀναφέρει στή συνέχεια τῆς βιογραφίας τοῦ ὁσιολογιωτάτου Νικοδήμου Mοναχοῦ, τά ἑξῆς:

Ἡμιπληγία ἐξ ὑπερκοπώσεως (1809)

Εἰς τούς 1809 ἐπῆγεν ἀπάνω εἰς τόν παπαν–Κυπριανόν, εἰς τήν ἑορτήν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, καί γυρίζοντας εἰς τήν Καλύβην του ἀσθένησεν ὀλίγον καί μετά τήν ἀσθένειαν τοῦ ἔμεινεν ἀνορεξία. (39)

Αὐτάς τάς ἡμέρας ἦλθε καί εἰς ἐμᾶς, διά νά συμβουλευθῆ τί νά κάμῃ.

Καί ἐπειδή ἐμεῖς καί οἱ τρεῖς ἐγηράσαμεν καί δέν ἠμπορούσαμεν νά τόν ἀναπαύσωμεν, ἐκρίναμεν ὅτι καλόν του εἶναι νά ὑπάγῃ εἰς τό Κοινόβιον τῆς Σκιάθου, καί ἀποφάσισε καί αὐτός νά ὑπάγῃ.

Καί πηγαίνοντας ἀπάνω εἰς τόν παπαν–Κυπριανόν τόν ἐμπόδισαν οἱ παπᾶδες του ὑποσχόμενοι νά τόν ὑπηρετήσουν αὐτοί καί ἔμεινεν ἐκεῖ.

Καί ἐν ταὐτῷ ἀσθένησε βαρέως καί ἐκουφάθη πάρα πολύ, ἡ ἀσθένειά του δέ ὡσάν καταρροή ἦτον.

Καί ἀπερνῶντας ἕως εἰκοσι ἡμέραις ἀνέλαβεν καί τελειώνοντας τούς «Ἀναβαθμούς» ἐδόξασε τόν Θεόν λέγοντας: «Πᾶρε με, Θεέ μου, ὅτι ἐβαρέθηκα ἐτοῦτον τόν κόσμον».

Τοῦτον τόν λόγον τόν ἔλεγε πολλάκις, διότι ἔβλεπεν εἰς τόν ἑαυτόν του μεγάλην ἀδυναμίαν.

Τήν 5ην Ἰουλίου τοῦ 1809 ἐπεσκέφθη χάριν ἀναψυχῆς τήν Ἱεράν Μονήν Κουτλουμουσίου.

Οἱ Πατέρες περιχαρεῖς ἐδέχθησαν τόν θεῖον διδάσκαλον, καί περί τήν ἑσπέραν ἀπερχόμενον ἀπεχαιρέτησαν αὐτόν μετά σεβασμοῦ καί πολλῆς εὐλαβείας, προπέμψαντες εἰς τό Κελλίον τῶν Σκουρταίων, μέ τήν ἐλπίδα ὅτι πάλιν θά τόν ἔβλεπον εἰς τήν Μονήν των.

Ἀλλά δέν τόν ἐπανεῖδον ἐκεῖ.

Κατά τήν ἑσπέραν τῆς ἡμέρας, μετά τόν Ἑσπερινόν τοῦ ἔδωσαν μουλάριον, διά νά ἀνέβη εἰς τό Κελλίον, διά νά μήν κοπιάσῃ.

Ὁ δέ βουρδονάριος, διά νά γυρίση ὀγλήγορα ὀπίσω, τόν ἐπῆγεν ἀπό τόν ἀνηφορικόν δρόμον, καί τό μουλάριον ἔτυχεν νέον καί τόν ἐκούνησεν ἀναβαίνοντας.

Καί καθώς κατήρχετο τοῦ ἡμιόνου ἔξω τοῦ Κελλίου, προσεβλήθη ὑπό ἡμιπληγίας.

Πηγαίνοντας δέ εἰς τό ὀσπίτιον, ὅπως διηγεῖται ὁ Εὐθύμιος, «ἐπιάσθη τό δεξιόν του χέρι, τήν δέ ἄλλην ἡμέραν ἐπιάσθη ἡ γλῶσσα του καί βρέχοντάς την μέ νερόν ὡμιλοῦσε, καί ἀπερνῶντας ὀλίγον πάλιν ἐπιάνετον».

Ἔκραξαν ἰατρόν καί φίλον του ἀκριβόν, ἀλλά τίποτας δέν ἐδυνήθη νά βοηθήσῃ. Καί παρακαλούμενος ἀπό τούς Πατέρας νά τοῦ κάμῃ κανένα ἰατρικόν ἀπεκρίθη:

– «Τί νά κάμω, Πατέρες μου;

Ἐμένα μέ ἤφεραν ἐδῶ ᾑ ἁμαρτίαις, διά νά ἰδῶ τόν θάνατον τοῦ φίλου μου.

Ἄν ἦτον καταρροή ἤ ἄλλη ἀσθένεια, εἴχαμεν ἐλπίδα βοηθείας.

Ἀλλά, καθώς βλέπω, τούτη ἡ ἀσθένεια εἶναι θανατηφόρος.

Ἀλλά ἄμποτες ὁ Θεός νά μέ ἀποδείξῃ ψεύστην».

Ἔκαμεν ὅμως κάτι τι καί αὐτός καί τήν ἄλλην ἡμέραν ἐπῆρεν καί ἄλλους δύο ἰατρούς, ὁπού ἔτυχον εἰς ταῖς Καρυαῖς, καί ἐπῆγαν εἰς ἐπίσκεψίν του, καί βλέποντάς τον καί αὐτοί μᾶς ἀπελπίζουν.

Καί οὕτως μίαν ἡμέραν καλλίτερα καί τήν ἄλλην βαρύτερα.

Ὅλη ἡ ἀγία ζωή τοῦ Ὁσίου Πατρός ἠναλώθη εἰς ὑψηλούς πνευματικούς ἀγῶνας καί εἰς συγγραφήν ἱερῶν βιβλίων. (40)

Ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία ἐνῴνει εἰς τήν καθαράν καρδίαν του, ἔρρεε καί ἐχύνετο ἄφθονος ἐκ τοῦ στόματός του, ὡς ἀπό πηγῆς πλουσίας, εὐφραίνουσα πάντας.

Οἱ κ υ ρ ι ώ τ ε ρ ε ς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου, ὑπό τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου:

11. Οἱ Χριστιανοί ὀφείλουν νά φροντίζουν γιά τήν ἀπόκτηση ὄχι ἐπίγειων ἀλλά οὐράνιων θησαυρῶν.

Καί οἱ πλούσιοι ὀφείλουν νά κλαῖνε καί νά θρηνοῦν γιά τά πλούτη τους, παρά νά ὑπολογίζουν σ᾽ αὐτά. (41)

Μή μαζεύετε πλούτη πάνω στή γῆ, ὅπου τά ἀφανίζουν ὁ σκόρος καί ἡ σκουριά, κι’ ὅπου οἱ κλέφτες κάνουν διαρρήξεις καί τά κλέβουν.

Νά μαζεύετε θησαυρούς οὐράνιους, πού δέν τούς ἀφανίζουν οὔτε ὁ σκόρος οὔτε ἡ σκουριά, καί πού οἱ κλέφτες δέν μποροῦν να κάνουν διάρρηξη καί νά τούς κλέψουν.

Γιατί ὅπου εἶναι τά πλούτη σας, ἐκεῖ θά εἶναι προσκολλημένη καί ἡ καρδιά σας (Ματθ. 6, 19-21).

Ἀλλοίμονο σέ σᾶς τούς πλουσίους, γιατί ἔχετε στόν κόσμο τοῦτο τήν παρηγοριά σας ἀπό τόν πλοῦτο, καί γι᾽ αὐτό δέν σᾶς μένει ν᾽ ἀπολαύσετε τίποτα στήν ζωή (Λουκ. 6, 24).

Σᾶς βεβαιώνω ὅτι δύσκολα θά μπεῖ πλούσιος στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν (Ματθ. 19, 23).

Πουλῆστε τά ὑπάρχοντά σας καί δῶστε ἐλεημοσύνη στούς φτωχούς.

Ἀποκτῆστε πορτοφόλια πού δέν παλιώνουν, καί πλούτη στόν οὐρανό πού δέν σώνονται ποτέ, καί πού οὔτε κλέφτης τά ἀγγίζει οὔτε σκόρος τά καταστρέφει (Λουκ. 12, 33).

Ὁ καθένας ἀπό σᾶς πού δέν ἀπαρνιέται ὅ,τι ἔχει στή ζωή αὐτή, δέν μπορεῖ νά εἶναι μαθητής μου (Λουκ. 14, 33).

Στούς πλούσιους αὐτοῦ ἐδῶ τοῦ κόσμου νά παραγγέλλεις νά μήν ὑπερηφανεύονται οὔτε νά στηρίζουν τίς ἐλπίδες τους σέ κάτι ἀβέβαιο, ὅπως ὁ πλοῦτος, ἀλλά στό ζωντανό Θεό, πού μᾶς δίνει πλουσιοπάροχα ὅλα τ᾽ ἀγαθά, γιά νά τ᾽ ἀπολαμβάνουμε (Α´ Τιμ. 6, 17).

Ἀκοῦστε με κι’ ἐσεῖς οἱ πλούσιοι. Κλάψτε καί θρηνῆστε γιά τίς συμφορές πού σᾶς περιμένουν.

Ὁ πλοῦτος σας σάπισε καί τά ροῦχα σας τά ’φαγε ὁ σκόρος. Τό χρυσάφι καί τό ἀσήμι σας κ α τ α σ κ ο ύ ρ ι α σ α ν, καί ἡ σκουριά τους θά εἶναι μάρτυρας ἐναντίον σας καί θά καταφάει τίς σάρκες σας σάν τή φωτιά. Κι’ ἐνῶ πλησιάζει ἡ κρίση, ἐσεῖς μαζεύετε θησαυρούς (Ἰακ. 5, 1-3).

Νά, κραυγάζει ὁ μισθός τῶν ἐργατῶν πού θέρισαν τά χωράφια σας, κι’ ἐσεῖς τούς τόν στερήσατε. Καί οἱ κραυγές τῶν ἀδικημένων θεριστῶν ἔφτασαν ὡς τ᾽ αὐτιά τοῦ Παντοδύναμου Κυρίου (Ἰακ. 5, 4).

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, στό ἔργο του ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», γράφει τά ἑξῆς:

– Νά θυμᾶστε ὅτι ὑποχεσθήκατε στό ἅγιο Βάπτισμα ὅτι ἀπαρνῆσθε καί πολεμᾶτε τόν σατανᾶ καί ὅλα τά ἔργα του καί κάθε λατρεία του καί κάθε ἁμαρτία του, τά ὁποῖα ἔργα του εἶναι αὐτά τῆς φιληδονίας, τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας καί τά ὑπόλοιπα πάθη. (42)

Ὁπότε καί νά ἀγωνίζεστε, ὅσο μπορεῖτε, γιά νά κατατροπώσετε, γιά νά τόν ντροπιάσετε καί γιά νά τόν νικήσητε μέ ὅλη σας τήν τελειότητα.

– Ποιά δέ εἶναι ἡ πληρωμή καί ὁ μισθός, πού ἔχετε νά πάρετε γιά αὐτή τή νίκη σας;

– Πολύς καί μεγάλος.

Καί ἀκοῦστε ἀδελφοί μου,αὐτό αὐτολεξεί ἀπό τό ἴδιο τό στόμα τοῦ Κυρίου, ὁπού μᾶς τό ὑπόσχεται στήν Ἱερή Ἀποκάλυψι.

1. «Σέ ὅποιον νικήσει θά τοῦ δώσω νά φάῃ τόν καρπό ἀπό τό δένδρο τῆς ζωῆς, πού βρίσκεται στόν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 2, 7).

2. «Τόν νικητή δέν θά τόν πειράξη ὁ δεύτερος θάνατος» (Ἀποκ. 2, 11).

3. «Σέ ὅποιον νικήσῃ θά τοῦ δώσω ἀπό τό κρυμμένο μάννα» (Ἀποκ. 2, 17).

4. «Στό νικητή θά τοῦ δώσω τήν ἐξουσία πού κι’ ἐγώ πῆρα ἀπό τόν Πατέρα μου κι’ ἀκόμη θά τοῦ δώσω τό ἄστρο τό πρωινό» (Ἀποκ. 2, 28).

5. «Τόν νικητή θά τόν ντύσῃ ὁ Θεός μέ τά λευκά ροῦχα τῆς νίκης· δέν θά διαγράψω τό ὄνομά του ἀπό τό βιβλίο τῆς ζωῆς καί θά τόν ἀναγνωρίζω ὡς δικό μου μπροστά στόν Θεό καί τούς ἀγγέλους του» (Ἀποκ. 3, 5).

6. «Τόν νικητή θά τόν κάνω στῦλο στό ναό τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 3, 12).

7. «Τόν νικητή θά τόν βάλω νά καθίσῃ μαζί μου στόν θρόνο μου» (Ἀποκ. 3, 21).

8. «Ὁ νικητής θά τά κληρονομήσῃ ὅλα, κι’ ἐγώ θά εἶμαι Θεός του κι’ αὐτός παιδί μου» (Ἀποκ. 21, 7).

– Βλέπετε ἀξιώματα;

– Βλέπετε μισθούς;

– Βλέπετε τό ὀκταπλάσιο αὐτό στεφάνι, τό ὁποῖο εἶναι γεμάτο ἄνθη καί ἁμαράντινο, ἀλλά πολλά περισσότερα στεφάνια θά σᾶς πλέξουν ἀδελφοί, ἄν νικήσετε τόν διάβολο.

Σέ αὐτό λοιπόν μαθητεύετε, στό νά ἀγωνίζεστε καί νά ἐγκρατεύεστε «γιά νά μή πάρη κανένας τό στεφάνι σας» (Ἀποκ. 3, 11).

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 39. Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Ὁ πρωτότυπος βίος του.
  Ὑπό Εὐθυμίου Ἱερομονάχου τοῦ Σταυρουδᾶ (1813). http://users.uoa.gr/
• 40. Βίος καί πολιτεία καί λαμπροί ἀγῶνες τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν καί σοφωτάτου Διδασκάλου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ποίημα Γερασίμου Μοναχοῦ Μικραγιαννανίτου
  (Ἐκ τοῦ βιβλίου: Διονυσιάτικον Ἁγιολόγιον, ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Διονυσίου Ἁγίου Ὄρους, Ἅγιον Ὄρος, 2004, σελ. 98-130) http://users.uoa.gr/
• 41. Οἱ κυριώτερες ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου http://users.uoa.gr/
• 42. Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου «Ἀόρατος Πόλεμος»
  Ἀπόδοση στή νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος
  Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος http://users.uoa.gr/

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– Το Συναξάρι του Οσίου Νικοδήμου Μοναχού του Αγιορείτου (Α΄ Μέρος, Β΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄, Ζ΄, Η΄, Θ΄, Ι΄)