Της Ολυμπίας
αποκλειστικά για την katanixi.gr

«Οἱ Χριστιανοί ὀφείλουν νά μήν εἶναι ἐκδικητικοί, οὔτε ν᾽ ἀνταποδίδουν κακό στό κακό» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

ΣΤ΄ Μέρος

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης συγγράφει νέα ἔργα προσαρμοσμένα γιά τήν ἐποχή του μέ βάση τήν πλούσια Πατερική Παράδοση, δίνοντας πάντοτε τήν μαρτυρία τῆς Ὀρθοδόξου βιωματικῆς Παραδόσεως. Καθώς ὁ Ὅσιος Νικόδημος διερμηνεύει τήν αὐθεντική Παράδοση τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς πρώτης χιλιετίας,ἡ ὁποία λειτουργεῖ ἐποικοδομητικά ἕως καί σήμερα πρός τήν ὠφέλεια ὁλοκλήρου τοῦ πληρώματος τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας.

Διότι ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ἀναδεικνύει καί ἑρμηνεύει τήν ἐκκλησιαστική γραμματεία τῆς πρώτης χιλιετίας, γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν δυτικῶν ἐπιρροῶν, εἴτε τῆς χριστιανικῆς ἑρμηνευτικῆς καί θεολογίας, εἴτε τοῦ δυτικοῦ ἀνθρωπισμοῦ, εἴτε τῶν ἐπιρροῶν ἄλλων θρησκειῶν.

Ἡ ἑρμηνευτική προσέγγιση τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου στήν Ὀρθόδοξη Πατερική Παράδοση στηρίζεται μόνο στήν ἀλήθεια τῆς Πίστεως, στή δογματική ἀλήθεια μέ τίς γνήσιες ὀρθόδοξες θέσεις της, δείχνοντας καί τό μοναδικό δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, αὐτῆς τῆς ὄντως βιωματικῆς Παραδόσεως τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς πρώτης χιλιετίας.

Ὁ πατήρ Εὐθύμιος ἱερομόναχος «Σταυρουδᾶ», ἀναφέρει στή συνέχεια τῆς βιογραφίας τοῦ ὁσιολογιωτάτου Νικοδήμου Mοναχοῦ, τά ἑξῆς:

Ἐρημίτης –ἡσυχαστής ὡς «καυγιώτης»

Καί ἐρχόμενος ἀπό τήν Θάσον εἰς Ἅγιον Ὄρος, δέν μετέβη εἰς τήν Μονή τοῦ Ἁγίου Διονυσίου, ἀλλά καταφλεγόμενος ὑπό τοῦ ἔρωτος τῆς ἡσυχίας πρός ἀπερίσπαστον μελέτην τῶν Θείων Γραφῶν καί ἀδιάλειπτον καί ἀρρέμβαστον προσευχήν, πλέον δέν ὑπῆγε εἰς τήν τοῦ Διονυσίου, ἀλλ᾿ ἔμεινεν προσωρινῶς, μερικόν καιρόν μετἐμᾶς, εἰς τό Κελλίον τῶν Σκουρταίων. (19)

Ἔπειτα ἐνοικίασε καύγια καί μετά δέ ταῦτα ἐγκατεστάθη ἔν τινι δωματίῳ ἡσύχῳ καί μεμονωμένῳ τοῦ Κελλίου «Ἅγιος Ἀθανάσιος», ὅπου καί ἡσύχασεν, ἐπιδιδόμενος εἰς πνευματικάς μελέτας καί ἀδιαλείπτους προσευχάς, δι᾿ ὧν ἐλαμπρύνετο ὁ νοῦς του, καί ἐτρέφετο ἡ ψυχή του, καί ἐφαίνετο ὅλος θεοειδής καί πλήρης οὐρανίου γαλήνης καί χάριτος.

Ἐδῶ εἰς τήν γειτονίαν μας, εἰς τόν «Ἅγιον Ἀθανάσιον», παίρνοντας τό ψωμίον ἀποτεμᾶς ἡσύχαζεν ἐκεῖ.

Καί εἰς δέ ὡρισμένας ὥρας τῆς ἡμέρας ἠσχολεῖτο εἰς ἀντιγραφήν κωδίκων, ἐργαζόμενος τήν καλλιγραφίαν πρός πορισμόν τῶν ἀπαραιτήτως χρειωδῶν τῆς ζωῆς.

Ἐκεῖ συνέταξε τά γλυκύτατα καί ἁρμόζοντα εἰς τοιούτους Πατέρας, τά Ἰδιόμελα καί Προσόμοια, τροπάρια πρός πλουτισμόν τῆς ᾀσματικῆς ἀκολουθίας τῶν Ἁγίων Ἱεραρχῶν Ἀθανασίου καί Κυρίλλου, ἐπ᾿ ὀνόματι τῶν ὁποίων ἐτιμᾶτο ὁ ναός τοῦ Κελλίου. (20)

Μετά παρέλευσιν ὀλίγου καιροῦ ἦλθεν ἐκ Νάξου καί ἐγκατεστάθη εἰς τό Κυριακόν, εἰς τήν Σκήτην τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παντοκράτορος (νῦν Καψάλαν) ὁ λίαν ἐνάρετος μοναχός Γέρων Ἀρσένιος ὁ Πελοποννήσιος, τόν ὁποῖον ἐγνώρισεν ἐν Νάξῳ ὁ θεῖος Νικόδημος, καί ἐκ τοῦ στόματος τοῦ ὁποῖου ἤκουσε τά οὐράνια καί γλυκύτατα ῥήματα περί τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς καί ὅλος ἐτρώθη ἐξ αὐτῶν πρός τά κρείττονα χαρίσματα.

Μαθών τήν ἔλευσιν τούτου ὁ θεῖος Πατήρ, καί ἠξεύροντάς τον ἀπό τήν Ναξίαν ἄνδρα εὐλαβῆ καί ἐνάρετον καί εἴδησιν ἔχοντα τῆς νοερᾶς προσευχῆς, ἦλθεν εἰς τήν Σκήτην τοῦ Παντοκράτορος, καί εὑρών τοῦτον, ἐγένετο ὑποτακτικός αὐτοῦ.

Ἐνταῦθα, ἐν τῇ Ἱερᾷ ταῦτῃ Σκήτῃ, ἔστησεν ὁ ἀοίδιμος τήν παλαίστραν τῶν ἀσκητικῶν ἀγώνων, ἀποδυθείς εἰς τό μέγαν στάδιον τῆς ἡσυχίας, τήν ὁποίαν τοσοῦτον ἐπόθει καί ὡς διψῶσα ἔλαφος ἐπεδίωκε νά εὕρῃ, πλήν ἐπεσκέπτετο συχνῶς καί ἤρχετο πρός ἡμᾶς, τό ἀγαπητόν αὐτοῦ Σκουρταίων τό Κελλίον.

Καί αὐτοῦ ἀληθινά εὑρίσκοντας τήν ἐκ πολλοῦ ποθουμένην του ἡσυχίαν ἐδόθη ὅλως διόλου καί ἡμέρας καί νύκτας εἰς τήν μελέτην τῶν Θείων Γραφῶν καί εἰς τούς λόγους τῶν Ἁγίων Πατέρων, ὁπού εἶναι οἱ θεόσοφοι ἐξηγηταί αὐτῶν τῶν Θ ε ο π ν ε ύ σ τ ω ν Γραφῶν.

Ἐνταῦθα, ἐν τῇ ποθητῇ ἡσυχίᾳ, ὁ θεῖος Πατήρ, ἐπληρώθη Θείας ἀγαλλιάσεως καί ἔγνω μυστήρια Θεοῦ, ζῶν ὑπέρ τά ὁρώμενα.

– Τίς νά διηγηθῇ τούς ἐνταῦθα καί ἀπ᾿ ἐντεῦθεν θείους ἀγῶνας καί καμάτους τοῦ μακαρίου Πατρός;

Ἀρνησάμενος τελείως ἑαυτόν, καί λιπών πᾶσαν φροντίδα περί τά ὑλικά, ἐνέκρωσεν ὁλικῶς τό φρόνημα τῆς σαρκός διά τῆς συντόνου νηστείας, τῆς ἀδιαλείπτου νοερᾶς προσευχῆς, καί τῶν λοιπῶν κακουχιῶν τῆς ἐπιπόνου ἀσκητικῆς ζωῆς, καί ὅλος ἐλαμπρύνθη καί ἐφωτίσθη καί ἡγιάσθη διά τῆς μακαρίας ταύτης πολιτείας.

Καί κατά ἀλήθειαν ἔλεγε καί αὐτός μέ τόν Δαβίδ: «ἀγαλλιάσομαι καί ἐγώ ἐπί τά λόγιά Σου ὡς ὁ εὑρίσκων σκῦλα πολλά» ὅτι ὅν τρόπον, λέγει, ἐκεῖνος ὁ στρατιώτης ὁπού εὕρῃ κούρση καί λάφυρα πολλά σκιρτᾷ καί ἀγάλλεται δι᾿ αὐτά, τοιούτης λογῆς καί πολύ περισσότερον ἀκόμα ἐγώ, Κύριε, ἀγάλλομαι καί εὐφραίνομαι ἀπό τήν ἀνάγνωσιν καί κατατρύφησιν τῶν Θείων Σου λογίων, διατί μοῦ φωτίζουν τόν νοῦν καί διατί μοῦ πλουτίζουν τήν ψυχήν μέ τόν θησαυρόν τῶν Θεϊκῶν γνώσεων.

Καί πρεπόντως ὁ Mωυσῆς μέγας γενόμενος ἀφῆκε τήν Αἴγυπτον καί περνῶντας εἰς τήν γῆν Μαδιάμ, ἐκεῖ εἰς τό ὄρος Χωρήβ, ἠξιώθη τῆς ἐν βάτῳ Θεοφανείας καί συνομιλίας μετά τοῦ ἀοράτου Θεοῦ.

Ἐντεῦθεν ὡς ἄλλος Θεόπτης Μωϋσῆς ἀνῆλθεν εἰς τό ὄρος τῶν ἀρετῶν καί εἰσῆλθεν εἰς τόν ὑπέρφωτον γνόφον τῆς ἐν Πνεύματι θεωρίας καί εἶδεν, ὡς ἦν ἀνθρώπῳ δυνατόν, τόν ἀόρατον Θεόν, καί ἤκουσεν ἄῤῥητα ῥήματα καὶ ἐδέχθη τόν ἐνυπόστατον τῆς χάριτος φωτισμόν καί τάς ἀΰλους ἐλλάμψεις καί ἐπιπνοίας τοῦ Παρακλήτου.

Ὁ Νικόδημος τήν κοσμικήν Αἴγυπτον, ἤτοι τήν κοσμικήν καί ἐμπαθῆ ζωήν, φυγών καί εἰς τό ὄρος ἀναβάς τό αἰσθητόν τε καί νοητόν τῆς θεωρίας, ἠξιώθη νά ἰδῇ τόν Θεόν, ὡς δυνατόν ἰδεῖν, προκαθαρθείς διά τῆς Θείας καί θεοποιοῦ ἡσυχίας καί διά τῶν σκληροτάτων νηστειῶν καί τῶν ἀρρεμβάστων προσευχῶν.

Καί ἐθεώθη κατά μέθεξιν, καί ἐγένετο μακάριος καί θεοειδέστατος καί ἄγγελος μετά σώματος καί ἔνθους μύστης τῆς οὐρανίου γνώσεως καί ἐκφάντωρ ἀκριβέστατος τῆς ἐν πνεύματι ζωῆς, διαπορθμεύων καί σαφηνίζων ἡμῖν διά «τοῦ λόγου τῆς χάριτος» τούς καρπούς καί τά ἀγαθά αὐτῆς, τῶν ὁποίων ἦτον πλήρης.

Πληρωθείς ἐντεῦθεν ὁ θεῖος Νικόδημος «χάριτος καί σοφίας», καί λαβών οὐρανόθεν τό χάρισμα τῆς διδασκαλίας, ἀνεδείχθη φαεινότατος φωστήρ τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μέγας διδάσκαλος τοῦ Χριστιανικοῦ πληρώματος καί κράτιστος ἀντίπαλος πάσης αἱρέσεως καί ἑτεροδόξου διδαχῆς.

Καί φωτισθείς τόν νοῦν ἐκ τῆς φωτολαμποῦς θεωρίας τῶν Θεοπνεύστων Γραφῶν καί οὗτος ἐγένετο μέγας φωστήρ ἐν τῷ νοητῷ στερεώματι τῆς Ἐκκλησίας καί μέγας ἀντίπαλος ὅλων τῶν κακοδόξων.

Καί βεβαιώνουσι ταῦτα πάντα τά συγγράμματα, τά ὁποῖα μἐ μυρίους κόπους καί ἱδρῶτας καί ἀγρυπνίας συνέγραψεν καί κατεπλούτισε τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ.

Ὡς ὕδωρ ἀλλόμενον εἰς ζωήν αἰώνιον καί τρυφῆς, κατά τόν Δαβίδ, χειμάῤῥους, ἀνέβλυσεν ἐκ τοῦ μακαρίου του στόματος ὁ λόγος τῆς χάριτος καί οἱ ποταμοί τῆς διδασκαλίας, καταδροσίζοντες καί καταρδεύοντες τόσον τούς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει μοναχούς, ὅσον καί τήν λοιπήν τοῦ Χριστοῦ Ἁγίαν Ἐκκλησίαν.

Ἡ δέ ἁγία του χείρ ἀνεδείχθη «κάλαμος γραμματέως ὀξυγράφου», συγγράψασα πλῆθος ἱερῶν συγγραμμάτων καί ἁγίων βιβλίων καί πλείστους πνευματικούς καί γλυκεῖς ὕμνους καί ᾀσματικάς ἀκολουθίας εἰς διαφόρους Ἁγίους.

Ὁλόκληρον βιβλιοθήκην ἀποτελοῦσι τά ἱερά αὐτοῦ συγγράμματα, θεολογικά, δογματικά, ἑρμηνευτικά καί ἠθικά, ἐν οἷς διαφαίνεται τό ὕψος καί τό βάθος τῆς παντοδαποῦς θείας καί ἀνθρωπίνης γνώσεως καί τό θαῦμα τῆς οὐρανίου σοφίας.

Μυρίους κόπους κατέβαλεν ὁ Θεοφόρος Νικόδημος, συγγράφων νύκτα καί ἡμέραν τάς ἱεράς του διδαχάς, πρός ὠφέλειαν τοῦ πλησίον καί πλουτισμόν τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας, τήν ὁποίαν τοσοῦτον κατελάμπρυνε καί κατεκόσμησεν ἐν ἐσχάτοις χρόνοις”.

Οἱ κ υ ρ ι ώ τ ε ρ ε ς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου, ὑπό τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου:

6. Οἱ Χριστιανοί ὀφείλουν νά μήν εἶναι ἐκδικητικοί, οὔτε ν᾽ ἀνταποδίδουν κακό στό κακό.

Ἐγώ σᾶς λέω νά μήν ἀντιστέκεστε στόν κακό ἄνθρωπο. Ἀλλ᾽ ἄν κάποιος σέ χτυπήσει στό ἕνα μάγουλο, ἐσύ γύρισέ του καί τό ἄλλο γιά νά στό χτυπήσει κι’ αὐτό (Ματθ. 5, 39). (21)

Ἄν κάποιος θελήσει νά σέ πάρει ἀγγαρεία γιά ἕνα χιλιόμετρο, ἐσύ πήγαινε μαζί του δύο (Ματθ. 5, 41).

Νά προσεύχεστε γιά ἐκείνους πού σᾶς καταριοῦνται, νά εὐεργετεῖτε ἐκείνους πού σᾶς μισοῦν, καί νά παρακαλεῖτε τό Θεό γιά κείνους πού σᾶς πειράζουν καί σᾶς καταδιώκουν (Ματθ. 5, 44).

Ἄν κάποιος σᾶς κάνει κακό, μήν τοῦ τό ἀνταποδίδετε. (Ρωμ. 12, 17).

Μή ζητᾶτε, ἀδελφοί, νά ὑπερασπίζετε μέ ἐκδικήσεις τόν ἑαυτό σας, ἀλλά δώσετε τόπο στήν ὀργή τοῦ Θεοῦ,πού θά ἔρθει καί θά πάρει ἐκδίκηση στήν ὥρα τῆς κρίσεως (Ρωμ. 12, 19).

Ἄν πεινᾶ ὁ ἐχθρός σου, δίνε του νά τρώει. Ἄν διψᾶ, δίνε του νά πίνει (Ρωμ. 12, 20).

Μήν ἀφήνεις νά σέ νικήσει τό κακό, ἀλλά νά νικᾶς τό κακό μέ τήν καλή σου διαγωγή (Ρωμ. 12, 21).

Νά μήν ἀντιδρᾶτε στό κακό μέ κακό καί στή βρισιά μέ βρισιά, ἀλλά τό ἀντίθετο. Στίς βρισιές δηλαδή νά ἀντιδρᾶτε μέ εὐλογίες (Α´ Πετρ. 3, 9).

Ἀγαπητέ, νά μήν παίρνεις γιά πρότυπο τό κακό, ἀλλά τό καλό. Ὅποιος κάνει τό καλό εἶναι παιδί τοῦ Θεοῦ. Ὅποιος κάνει τό κακό δέν ἔχει γνωρίσει τό Θεό (Γ´ Ἰω. 1, 11).

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, στό ἔργο του ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», γράφει τά ἑξῆς:

– Νά θυμᾶστε ὅτι ὑποχεσθήκατε στό ἅγιο Βάπτισμα ὅτι ἀπαρνῆσθε καί πολεμᾶτε τόν σατανᾶ καί ὅλα τά ἔργα του καί κάθε λατρεία του καί κάθε ἁμαρτία του, τά ὁποῖα ἔργα του εἶναι αὐτά τῆς φιληδονίας, τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας καί τά ὑπόλοιπα πάθη. (22)

Ὁπότε καί νά ἀγωνίζεστε, ὅσο μπορεῖτε, γιά νά κατατροπώσετε, γιά νά τόν ντροπιάσετε καί γιά νά τόν νικήσητε μέ ὅλη σας τήν τελειότητα.

– Ποιά δέ εἶναι ἡ πληρωμή καί ὁ μισθός, πού ἔχετε νά πάρετε γιά αὐτή τή νίκη σας;

– Πολύς καί μεγάλος.

Καί ἀκοῦστε ἀδελφοί μου,αὐτό αὐτολεξεί ἀπό τό ἴδιο τό στόμα τοῦ Κυρίου, ὁπού μᾶς τό ὑπόσχεται στήν Ἱερή Ἀποκάλυψι.

1. «Σέ ὅποιον νικήσει θά τοῦ δώσω νά φάῃ τόν καρπό ἀπό τό δένδρο τῆς ζωῆς, πού βρίσκεται στόν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 2, 7).

2. «Τόν νικητή δέν θά τόν πειράξη ὁ δεύτερος θάνατος» (Ἀποκ. 2, 11).

3. «Σέ ὅποιον νικήσῃ θά τοῦ δώσω ἀπό τό κρυμμένο μάννα» (Ἀποκ. 2, 17).

4. «Στό νικητή θά τοῦ δώσω τήν ἐξουσία πού κι’ ἐγώ πῆρα ἀπό τόν Πατέρα μου κι’ ἀκόμη θά τοῦ δώσω τό ἄστρο τό πρωινό» (Ἀποκ. 2, 28).

5. «Τόν νικητή θά τόν ντύσῃ ὁ Θεός μέ τά λευκά ροῦχα τῆς νίκης· δέν θά διαγράψω τό ὄνομά του ἀπό τό βιβλίο τῆς ζωῆς καί θά τόν ἀναγνωρίζω ὡς δικό μου μπροστά στόν Θεό καί τούς ἀγγέλους του» (Ἀποκ. 3, 5).

6. «Τόν νικητή θά τόν κάνω στῦλο στό ναό τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 3, 12).

7. «Τόν νικητή θά τόν βάλω νά καθίσῃ μαζί μου στόν θρόνο μου» (Ἀποκ. 3, 21).

8. «Ὁ νικητής θά τά κληρονομήσῃ ὅλα, κι’ ἐγώ θά εἶμαι Θεός του κι’ αὐτός παιδί μου» (Ἀποκ. 21, 7).

– Βλέπετε ἀξιώματα;

– Βλέπετε μισθούς;

– Βλέπετε τό ὀκταπλάσιο αὐτό στεφάνι, τό ὁποῖο εἶναι γεμάτο ἄνθη καί ἁμαράντινο, ἀλλά πολλά περισσότερα στεφάνια θά σᾶς πλέξουν ἀδελφοί, ἄν νικήσετε τόν διάβολο.

Σέ αὐτό λοιπόν μαθητεύετε, στό νά ἀγωνίζεστε καί νά ἐγκρατεύεστε «γιά νά μή πάρη κανένας τό στεφάνι σας» (Ἀποκ. 3, 11).

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 19. Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Ὁ πρωτότυπος βίος του.
  Ὑπό Εὐθυμίου Ἱερομονάχου τοῦ Σταυρουδᾶ (1813). http://users.uoa.gr/
• 20. Βίος καί πολιτεία καί λαμπροί ἀγῶνες τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν καί σοφωτάτου Διδασκάλου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ποίημα Γερασίμου Μοναχοῦ Μικραγιαννανίτου
  (Ἐκ τοῦ βιβλίου: Διονυσιάτικον Ἁγιολόγιον, ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Διονυσίου Ἁγίου Ὄρους, Ἅγιον Ὄρος, 2004, σελ. 98-130) http://users.uoa.gr/
• 21. Οἱ κυριώτερες ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. http://users.uoa.gr/
• 22. Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου «Ἀόρατος Πόλεμος»
  Ἀπόδοση στή νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος
  Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος http://users.uoa.gr/

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– Το Συναξάρι του Οσίου Νικοδήμου Μοναχού του Αγιορείτου (Α΄ Μέρος, Β΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄)