Της Ολυμπίας
αποκλειστικά για την katanixi.gr

«Ἄν οἱ Χριστιανοί δέν συγχωροῦν τά σφάλματα τῶν ἀδελφῶν τους, οὔτε ὁ Θεός θά συγχωρήσει τά δικά τους σφάλματα» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Θ΄ Μέρος

Ἐκπλήσσεται πραγματικά κάθε ὀρθόδοξος πιστός ἀναγνώστης ἀπό ὅλη αὐτήν τήν θεολογική κατάρτιση, τήν σοφία ἀλλά κυρίως τήν ἀσκητική πνευματικότητα, τό γνήσιο ἐκκλησιαστικό καί τό νηπτικό, φιλοκαλικό, ἱεροπρεπές «ἁγιορειτικόν ἦθος» τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

Ὁ πατήρ Θεόκλητος Διονυσιάτης τό ἔτος 1958, συνέγραψε κι’ ἐκεῖνος μέσα ἀπό τό Κελλί του – σέ ἕνα ἀπό τά πολλά πνευματικά βιβλία του– τήν βιογραφία μέ τήν νηπτική ζωή μαζί καί μέ τήν ἐκτενή ἀναφορά στό πνευματικό «συλλογικό συγγραφικό ἔργο» τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Τό βιβλίο αὐτό ἐπιγράφεται «Ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης, ὁ βίος καί τά ἔργα του», στόν ἐπίλογο τοῦ ὁποίου γράφει:

– «Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ὑπῆρξε μέγας ἅγιος καί κατ’ ἐξοχήν διδάσκαλος τῆς οἰκουμενικῆς Ἐκκλησίας.

Ἐκεῖ ὅπου ἤγγισεν ὁ κάλαμός του, κατέλιπεν ἀνεξίτηλα τά ἴχνη τῆς μεγάλης καί φωτεινῆς προσωπικότητός του.

Ἀλλά δέν ἦτο μόνον προσω­πικότης κατά τήν σημερινήν ἀντίληψιν.

Ὑπῆρξεν ἱερός μυστα­γωγός τοῦ πνευματικοῦ κόσμου καί τῶν “Μυστηρίων τοῦ Χρι­στοῦ”».

Ὁ πατήρ Εὐθύμιος ἱερομόναχος «Σταυρουδᾶ», ἀναφέρει στή συνέχεια τῆς βιογραφίας τοῦ ὁσιολογιωτάτου Νικοδήμου Mοναχοῦ, τά ἑξῆς:

Ἡ ἐρημο – Καψάλα… μέγας ἄμβων!

Εἰς αὐτήν τήν Καλύβην ἦλθεν εἰς τούς 1794.

Ἐν ταύτῃ τῇ καλύβῃ ἐκάθηρε καί ἐκαλλώπισε τό «Εὐχολόγιον», ἐσύνθεσε τήν «Χριστοήθειαν»τό δεύτερον «Ἐξομολογητάριον», ἡρμήνευσε τάς δεκατέσσαρας Ἐπιστολάς τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου καί τάς ἑπτά «Καθολικάς».(31)

Μετέφρασε καί ἐσχολίασε τήν «Ἑρμηνείαν τῶν Ψαλμῶν»Εὐθυμίου τοῦΖυγαδηνοῦ, καί τάς ἐννέα ᾨδάς, ὀνομάσας τό βιβλίον «Κῆπον τῶν Χαρίτων»· ἐκαλλώπισε καί τό «τοῦ Βαρσανουφίου».

Ἔργα ὀγκωδέστατα περιέχοντα θησαυρόν θεολογικῶν νοημάτων καί ἠθικῶν διδαγμάτων καί παντοδαπῆ διδασκαλίαν εὐσεβείας, τά ὁποῖα μελετῶν πᾶς εὐσεβής καρποῦται βελτίωσιν ζωῆς καί ἀληθῆ φωτισμόν.

Οἱ πειρασμοί τῶν δαιμόνων

– Ἀλλά τί νά εἴπωμεν περί τῶν πειρασμῶν καί διωγμῶν καί συκοφαντιῶν τάς ὁποίας ὑπέστη ὁ μέγας οὗτος τῆς Ἐκκλησίας φωστήρ; (32)

Ἀγωνιζόμενος τόν καλόν τῆς ἀρετῆς ἀγῶνα, καί συγγράφων τῇ ὁδηγίᾳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τά ἱερά του βιβλία, ποικιλοτρόπως ἐφθονήθη καί ἐπειράσθη τόσον ὑπό ἀπαιδεύτων καί ἀμαθῶν ἀνθρώπων, ὅσον καί ὑπό τῶν νοητῶν ἐχθρῶν.

Καί περί μέν τῶν ἀπαιδεύτων καί ἀμαθῶν ἀδελφῶν οὐδείς λόγος, διότι ὁ θεῖος Πατήρ ἐθεώρει αὐτούς ὡς γνησίους ἀδελφούς καί μεγάλους εὐεργέτας, ὑπομένων τά πάντα καί συγχωρῶν ἐκ καρδίας.

Οὗτος ὁ εὐλογημένος Νικόδημος εἰς τήν ἀρχήν ὁπού ἦλθεν ἦτον τόσον δειλός, ὁπού εἰς τήν Κέλλαν ὁπού τόν ἐβάναμεν νά κοιμηθῇ, ἄφηνε τήν πόρταν ἀνοικτήν, διά νά παρηγορῆται, καθώς ἐνόμιζεν, ἀπό τούς ἀνθρώπους.

Καί ὅταν ὑπῆγεν εἰς τήν ἡσυχίαν, τόσον ἀνδρειώθη, ὁπού, ὅταν ἀγρυπνοῦσεν καί ἔγραφεν, οἱ δαίμονες ἔξω ἀπό τό παράθυρον τοῦ Κελλίου του ἐψιθύριζον καί αὐτός ἔγραφεν, χωρίς νά δειλιάσῃ ποτέ του, κάποτε δέ ἐγελοῦσε καί αὐτός εἰς τά καμώματά των.

Εἰς τήν Σκυροποῦλαν ὅταν ἔμεινε μόνος του μίαν νύκτα, ὕστερον ἀπό τά ψιθυρίσματα τοῦ ἔκαμαν ἕναν κρότον, ὁπού ἐνόμισεν ὅτι ἐγκρεμνίσθη ἕνας τοῖχος, ὁπού ἦτον ἔξω ἀπό τό Κελλίον του, καί τό ταχύ τόν ηὗρε γερόν.

Καί ἐδῶ εἰς ταῖς Καλύβαις ὁπού ἦτον ὁμοίως τόν ἐπείραζαν ψιθυρίζοντας καί ἐπιμελήθη νά ἀκούσῃ τίποτα καί δέν ἤκουσε.

Mίαν μόνην φοράν ἤκουσεν «αὐτός ὁ γράψας».

Κάποτε ἐκτυποῦσαν καί τήν πόρταν τοῦ Κελλίου του καί πάντοτε ἀπό δύο φορές μόνον ἐκτυποῦσαν.

Ὅταν δέ ἐξηγοῦσεν τόν τριακοστόν τέταρτον Ψαλμόν, εἰς τόν (6ον) στίχον του:

– «Γενηθήτω ἡ ὁδός αὐτῶν σκότος καί ὀλίσθημα, καί ἄγγελος Κυρίου καταδιώκων αὐτούς», τοῦ ἔκαμαν τόσον κρότον, ὁπού τοῦ ἐφάνη ὅτι ἐπέρασεν ἀπό τήν Καλύβην του ἕνα μεγάλο στράτευμα μέ βίαν πολλήν καί ὅτι ἐγκρεμνίσθη ἕνα πεζούλι, ὁπού ἦτον ἐκεῖ σιμά.

Ἀλλά ταῦτα πάντα ἦσαν κατά φαντασίαν, πρός ἐκφοβισμόν τοῦ θείου καί μακαρίου Πατρός.

Ἀλλ᾿ οὗτος, ὅστις πρότερον ἦτον τόσον δειλός, ὡς λέγεις ὁ ῥηθείς Εὐθύμιος, ὥστε ὅταν ἐκοιμᾶτο εἰς τό Κελλίον αὐτῶν ἄφηνε τήν θύραν τοῦ δωματίου ἀνοικτήν διά νά λαμβάνῃ ἰσχύν τρόπον τινά ἐκ τῶν παρακειμένων ἀδελφῶν, ὅταν ἐξῆλθεν εἰς τήν ἡσυχίαν του τόσον ἠνδρειώθη καί ἐνεδυναμώθη ὑπό τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου, ὥστε πάντα ταῦτα καί πᾶσαν ἄλλην μανιώδη τοῦ ἐχθροῦ ἐπίθεσιν ἐθεώρει ὡς ἀθύρματα καί «βέλη νηπίων».

Τοιουτοτρόπως διήνυε τόν ἀνάντη ἀλλά καλλιστέφανον τῆς ἀσκήσεως ἀγῶνα ὁ τρισαριστεύς μέγας Νικόδημος, ἀντιμετωπίζων πλείστας δυσχερείας καί ποικίλους πειρασμούς, ἐν οἷς ἐδοκιμάσθη «ὡς χρυσός ἐν χωνευτηρίῳ» καί ἔλλαμψεν ὑπέρ ἥλιον ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ.

Κατά τά τελευταῖα ἔτη τῆς ἐπιγείου ζωῆς του, ἴσως πρός περισσότερον ἄνετον ἐπίδοσιν εἰς τάς συγγραφάς του, καί μελέτην τῶν εἰς διαφόρους Μονάς ἀποκειμένων χειρογράφων κωδίκων, ἴσως καί διά νά μή ἐπιβαρύνῃ τά αὐτά συνεχῶς πρόσωπα μέ τήν λιτοτάτην ἀσκητικήν συντήρησίν του, πιθανόν δέ καί διότι προσεκαλεῖτο καί παρ᾿ ἄλλων ἀδελφῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἤλλαξεν ἐπανειλημμένως τόπον παραμονῆς.

Ἀλλά καί κατά τά ἔτη αὐτά ἠγωνίσθη ὡς καί πρότερον ὑπερανθρώπως, γράφων καί κινούμενος ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντι αὐτόν Χριστῷ καί λέγων μετά Παύλου: «Ζῶ οὐκέτι ἐγῶ, ζῇ ἐν ἐμοί Χριστός».

Μεγάλη ἀδυναμία – ἐξάντλησις (1805)

Εἰς δέ τούς 1805 καί 57 «χρόνους» τῆς ζωῆς του, αὐτός ὁ εὔρωστος καί ἀμέριμνος διά τήν ζωοτροφίαν του, αὐτός ὁπού δέν ἐφρόντιζε ἕως τότε διά μαγείρευμα, ἀλλά ἀπερνοῦσε ὡς ηὕρισκεν, αὐτός ὁπού ἐθρέφετον καί εὐφραίνετον καλλιώτερον μέ τήν ξηροφαγίαν ὑπέρ ἄλλους μέ τά ξεφαντώματα ἦλθεν εἰς τόσην ἀδυναμίαν, ὁπού ἤθελεν κάθε ἡμέραν μαγείρευμα καί κρασίον, καί τρώγοντας καί πίνοντας πάλιν δέν αἰσθάνετον καμμίαν δύναμιν.

Ὅθεν βιασθείς ἐγύρευε κανέναν ἀδελφόν νά κατοικήσουν μαζί.

Καί πρῶτον ἐκοινοβίασε μέ ἕναν γείτονά του ὀλίγας ἡμέρας, καί μετά ταῦτα ἐπῆγεν ἀπάνω εἰς τόν παπα–Κυπριανόν, ζωγράφον, τοῦ μακαρίτου Παρθενίου.

Αὐτοῦ ἐκάθησεν ἕναν χρόνον· αὐτοῦ ἐκαλλώπισε καί ἐπλάτυνε τόν «Συναξαριστήν».

Καί πάλιν ὁ ἔρως τῆς ἡσυχίας τόν ἐβίασεν καί παρακινούμενος ἀπό ἕναν ἀδελφόν, καί ὑποσχομένου νά τόν ὑπηρετήσῃ ἕως τέλους ζωῆς του, ἠγόρασε πάλιν τήν πρώτην Καλύβην εἰς τό ῥαχώνι, τήν ἄνωθεν τοῦ Κυριακοῦ.

Καί περνῶντας κανένας χρόνος τόν ἄφηκεν αὐτός καί πάλιν ἄλλος καί ἄλλος.

Αὐτοῦ ἐξήγησε τούς Κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν Ἑορτῶν καί ἄρχισε τήν ἐξήγησιν εἰς τούς «Ἀναβαθμούς».

Ἑπτά ἔτη πρός τῆς μακαρίας μεταστάσεώς του εἶχεν ὡς ἀντιγραφέα τῶν ἔργων του τόν μοναχόν Κύριλλον, ἀδελφόν τόν πρῶτον τῆς ἐν Εὐρυτανίᾳ Μονῆς Προυσοῦ, καί ἐπί δεκαεννέα ἔτη ἱερομόναχον ἐν Ἁγίῳ Ὄρει.

Εἰς κτηματολόγιον τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Προυσοῦ, εἰς τήν σελίδα 925, ὁ ἐν λόγῳ ἱερομόναχος Κύριλλος γράφει τά ἑξῆς:

– «Ἐκ τῶν δέκα ἐννέα ἐτῶν, ὅπου κατά τό Ἅγιον Ὄρος ἡσύχαζον, ἑπτά ἔτη ἐξ αὐτῶν διῆλθον ὑπό τήν ὑποταγήν τοῦ ἀοιδίμου τούτου ἀνδρός, καλλιγραφίᾳ χρώμενος, ὅθεν καί τῶν αὐτοῦ ποιημάτων τά πλεῖστα ἰδίαις χερσί καλλιέγραψα».

Παραθέτει δέ κατάλογον δέκα ἑπτά ἐκδεδομένων ἔργων τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, καί πεντήκοντα ὀκτώ ἀνεκδότων, διά τά ὁποῖα λέγει:

– «Ταῦτα εἰσιν ἅπερ ἰδίοις ὄμμασιν εἶδον, καί διά τῆς ἐπιταγῆς τοῦ ἰδίου ἀνδρός ἀντέγραψα…».

Οἱ κ υ ρ ι ώ τ ε ρ ε ς ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου, ὑπό τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου:

9. Ἄν οἱ Χριστιανοί δέν συγχωροῦν τά σφάλματα τῶν ἀδελφῶν τους, οὔτε ὁ Θεός θά συγχωρήσει τά δικά τους σφάλματα.

Ἄν ἐσεῖς συγχωρήσετε τά σφάλματα τῶν ἄλλων ἀνθρώπων, θά συγχωρήσει καί τά δικά σας σφάλματα ὁ ἐπουράνιος Πατέρας σας.

Ἄν ὅμως δέν συγχωρήσετε τά σφάλματα τῶν ἄλλων, οὔτε τά δικά σας σφάλματα θά συγχωρήσει ὁ ἐπουράνιος Πατέρας (Ματθ. 6, 14-15). (33)

Οὐράνιε Πατέρα, χάρισέ μας τά χρέη τῶν ἁμαρτιῶν μας, καθώς κι’ ἐμεῖς τά χαρίζουμε στούς δικούς μας ὀφειλέτες (ὅσους μᾶς ἔχουν ἀδικήσει) (Ματθ. 6, 12).

– «Κακέ δοῦλε, σοῦ χάρισα ὅλο σου τό χρέος, δέκα χιλιάδες τάλαντα (ὑπέρογκο ποσό), ἐπειδή μέ παρακάλεσες. Δέν ἔπρεπε κι’ ἐσύ νά σπλαχνιστεῖς τό σύνδουλό σου, ὅπως ἐγώ σπλαχνίστηκα ἐσένα, καί νά τοῦ χαρίσεις τά ἑκατό δηνάρια (ἀσήμαντο ποσό) πού σοῦ χρωστοῦσε;»

Καί ὀργίστηκε ὁ Κύριός του καί παρέδωσε τό δοῦλο ἐκεῖνο στούς βασανιστές, ὥσπου νά ξεπληρώσει ὅλο του τό χρέος. Ἔτσι θά κάνει καί σέ σᾶς ὁ οὐράνιος Πατέρας μου, ἄν δέν συγχωρήσετε μ᾽ ὅλη σας τήν καρδιά τά σφάλματα τῶν ἀδελφῶν σας (Ματθ. 18, 32-35).

Ὅταν στέκεστε νά προσευχηθεῖτε, νά συγχωρεῖτε ὅποιο παράπονο ἤλύπη ἔχετε ἐναντίον κάποιου ἀδελφοῦ σας, γιά νά συγχωρήσει καί ὁ οὐράνιος Πατέρας σας τά δικά σας σφάλματα (Μάρκ. 11, 25).

Ἄν ὁ ἀδελφός σου σοῦ κάνει κακό, ἐπιτίμησέ τον. Κι’ ἄν μετανοήσει, συγχώρεσέ τον. Ἀλλά κι’ ἄν ἑφτά φορές τή μέρα σοῦ κάνει κακό, κι’ ἔρθει ἄλλες τόσες καί σοῦ πεῖ «μετανοῶ», συγχώρεσέ τον (Λουκ. 17, 3-4).

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, στό ἔργο του ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», γράφει τά ἑξῆς:

– Νά θυμᾶστε ὅτι ὑποχεσθήκατε στό ἅγιο Βάπτισμα ὅτι ἀπαρνῆσθε καί πολεμᾶτε τόν σατανᾶ καί ὅλα τά ἔργα του καί κάθε λατρεία του καί κάθε ἁμαρτία του, τά ὁποῖα ἔργα του εἶναι αὐτά τῆς φιληδονίας, τῆς φιλοδοξίας καί τῆς φιλαργυρίας καί τά ὑπόλοιπα πάθη. (34)

Ὁπότε καί νά ἀγωνίζεστε, ὅσο μπορεῖτε, γιά νά κατατροπώσετε, γιά νά τόν ντροπιάσετε καί γιά νά τόν νικήσητε μέ ὅλη σας τήν τελειότητα.

– Ποιά δέ εἶναι ἡ πληρωμή καί ὁ μισθός, πού ἔχετε νά πάρετε γιά αὐτή τή νίκη σας;

– Πολύς καί μεγάλος.

Καί ἀκοῦστε ἀδελφοί μου,αὐτό αὐτολεξεί ἀπό τό ἴδιο τό στόμα τοῦ Κυρίου, ὁπού μᾶς τό ὑπόσχεται στήν Ἱερή Ἀποκάλυψι.

1. «Σέ ὅποιον νικήσει θά τοῦ δώσω νά φάῃ τόν καρπό ἀπό τό δένδρο τῆς ζωῆς, πού βρίσκεται στόν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 2, 7).

2. «Τόν νικητή δέν θά τόν πειράξη ὁ δεύτερος θάνατος» (Ἀποκ. 2, 11).

3. «Σέ ὅποιον νικήσῃ θά τοῦ δώσω ἀπό τό κρυμμένο μάννα» (Ἀποκ. 2, 17).

4. «Στό νικητή θά τοῦ δώσω τήν ἐξουσία πού κι’ ἐγώ πῆρα ἀπό τόν Πατέρα μου κι’ ἀκόμη θά τοῦ δώσω τό ἄστρο τό πρωινό» (Ἀποκ. 2, 28).

5. «Τόν νικητή θά τόν ντύσῃ ὁ Θεός μέ τά λευκά ροῦχα τῆς νίκης· δέν θά διαγράψω τό ὄνομά του ἀπό τό βιβλίο τῆς ζωῆς καί θά τόν ἀναγνωρίζω ὡς δικό μου μπροστά στόν Θεό καί τούς ἀγγέλους του» (Ἀποκ. 3, 5).

6. «Τόν νικητή θά τόν κάνω στῦλο στό ναό τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκ. 3, 12).

7. «Τόν νικητή θά τόν βάλω νά καθίσῃ μαζί μου στόν θρόνο μου» (Ἀποκ. 3, 21).

8. «Ὁ νικητής θά τά κληρονομήσῃ ὅλα, κι’ ἐγώ θά εἶμαι Θεός του κι’ αὐτός παιδί μου» (Ἀποκ. 21, 7).

– Βλέπετε ἀξιώματα;

– Βλέπετε μισθούς;

– Βλέπετε τό ὀκταπλάσιο αὐτό στεφάνι, τό ὁποῖο εἶναι γεμάτο ἄνθη καί ἁμαράντινο, ἀλλά πολλά περισσότερα στεφάνια θά σᾶς πλέξουν ἀδελφοί, ἄν νικήσετε τόν διάβολο.

Σέ αὐτό λοιπόν μαθητεύετε, στό νά ἀγωνίζεστε καί νά ἐγκρατεύεστε «γιά νά μή πάρη κανένας τό στεφάνι σας» (Ἀποκ. 3, 11).

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 31. Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Ὁ πρωτότυπος βίος του.
  Ὑπό Εὐθυμίου Ἱερομονάχου τοῦ Σταυρουδᾶ (1813). http://users.uoa.gr/
• 32. Βίος καί πολιτεία καί λαμπροί ἀγῶνες τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν καί σοφωτάτου Διδασκάλου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ποίημα Γερασίμου Μοναχοῦ Μικραγιαννανίτου
  (Ἐκ τοῦ βιβλίου: Διονυσιάτικον Ἁγιολόγιον, ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Διονυσίου Ἁγίου Ὄρους, Ἅγιον Ὄρος, 2004, σελ. 98-130) http://users.uoa.gr/
• 33. Οἱ κυριώτερες ἐντολές τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. http://users.uoa.gr/
• 34. Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου «Ἀόρατος Πόλεμος»
  Ἀπόδοση στή νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος
  Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος http://users.uoa.gr/

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– Το Συναξάρι του Οσίου Νικοδήμου Μοναχού του Αγιορείτου (Α΄ Μέρος, Β΄, Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄, Ζ΄, Η΄)