Άρθρο της Πασχαλίδου Μαρίας

Το πόσο έχει προχωρήσει η διάβρωση του φρονήματος των Ορθοδόξων Ελλήνων αποδεικνύει το γεγονός ότι για να αντιμετωπίσουν υπαρξιακά προβλήματα, καταφεύγουν στον αποκρυφισμού και τις παραθρησκείες

Η εφημερίδα «Καθημερινή» σε άρθρο της αναφέρεται στο πρώτο Ζεν μοναστήρι στην Ελλάδα, που χτίζεται στην Σέριφο, καθώς και στον πρώτο ναό που κατασκευάζεται και αποπερατώνεται στον Κεραμικό, Αγησιλάου 76. Την συνέντευξη παραχωρεί ο κ. Κωνσταντίνος Ζγουμπόπουλος, ο οποίος αυτοαποκαλείται και συστήνεται ως ο ηγούμενος του Ζεν Βουδισμού στο εν λόγω μοναστήρι, αλλά συγχρόνως ασχολείται και με τα επιχειρηματικά του πλάνα στα ναυτιλιακά και στο real estate.

Το εν λόγω μοναστήρι καθώς και ο ναός θα ακολουθούν τον Ζεν Ιαπωνικό Βουδισμό, ο οποίος χαρακτηρίζεται από τον αγνωστικιστικό του χαρακτήρα, και μπορεί να διδαχθεί σε ανθρώπους κάθε θρησκευτικής συνείδησης. Ο κ. Ζγουμπόπουλος, μάλιστα, θα είναι ο Τζίχο, όπως τον έχει ονομάσει ο Ιάπωνας δάσκαλός του, αυτός δηλαδή που θα μεταδίδει την βασική διδασκαλία του Ζεν. Και οι δύο αυτοί χώροι, στόχος είναι να αυτοχρηματοδοτούνται και να αφήνουν μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Επίσης σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους θα φιλοξενούνται μόνιμοι μοναχοί καθώς και μακροχρόνια ασκούμενοι.

Τι είναι όμως ο Ζεν Βουδισμός;

Η λέξη «Ζεν» είναι η σινο-ιαπωνική συντόμευση του σανσκριτικού dhyana (Ντιάνα) που σημαίνει διαλογισμός ή κατάσταση διαλογισμού.

Το Ζεν κατέχει μια μοναδική θέση ανάμεσα στις επίσημες θρησκευτικές δοξασίες ανά τον κόσμο. Είναι τόσο παλιά όσο και ο Βουδισμός, ίσως και παλαιότερη, καθώς ο τρόπος διαλογισμού που εφαρμόζεται λέγεται ότι έχει μεταβιβαστεί από αναχωρητές της Ινδίας στην προ-βουδιστική εποχή, χωρίς ιδιαίτερες μετατροπές.

Αναπτύχθηκε στην Κίνα και την Ιαπωνία ως Τ’σαν, και είναι η δημοφιλέστερη από όλες τις Βουδιστικές αιρέσεις, εξαιτίας της ελκυστικής και έντονα μυστικιστικής της φύσης. Η φιλοσοφία του “Τσαν” λοιπόν, προέρχεται από τη Σχολή Βουδισμού Τσαν της Κίνας και είναι ο κινέζικος πνευματικός γονέας του ιαπωνικού “Ζεν”. Δεν είναι μια θρησκεία, δεδομένου ότι δεν έχει δόγμα. Δεν υπάρχει καμία θρησκεία και κανένα σύστημα πίστης στο Τσαν. Δεν μπορεί να συλληφθεί εννοιολογικά μέσω της διάνοιας και της λογικής, παρά μόνο όταν βιωθεί.

Η φώτιση επιτυγχάνεται είτε με σταδιακό τρόπο μέσα από διάφορα στάδια εξαγνισμού του νου, είτε με ξαφνικό τρόπο μέσα από τη στιγμιαία αναστροφή της συνείδησης του ανθρώπου και διαφέρει από σχολή σε σχολή. Έγκειται στην ευθύνη του κάθε ατόμου χωριστά και δεν μπορεί να αποκτηθεί μέσω της πίστης σε κάποια θεότητα ή σωτήρα. Το Ζεν δίνει έμφαση στην ανάπτυξη της διαισθητικής εκείνης σοφίας που θεάται την ενότητα του παντός.

Ο Βουδισμός άρχισε να διεισδύει από την Ινδία στην Κίνα τον πρώτο αιώνα μ.Χ. Το Ζεν καλλιεργήθηκε μέσα από τις διδασκαλίες του Ινδού μοναχού Μποντχιντχάρμα, ο οποίος έφτασε στην Κίνα κάποια στιγμή στις αρχές του έκτου αιώνα και διέδωσε τις διδασκαλίες του που βασίζονταν στις Μαχαγιάνα Σούτρες, οι οποίες διέφεραν των άλλων βουδιστικών σχολών.

Λίγα γεγονότα είναι γνωστά για τον Μποντχιντχάρμα, δοξασίες που του απέδιδαν θαυματουργές δυνατότητες. Ο μύθος τον θέλει να είναι ο Εικοστός Όγδοος Πατριάρχης του Βουδισμού και να βρίσκεται στην Κίνα με στόχο να διδάξει και να εγκαθιδρύσει το Ζεν, ως ο Πρώτος του Πατριάρχης. Ίδρυσε μοναστήρι, που κατά μερικούς μελετητές ήταν το Σάο Λιν, και δίδαξε στους μοναχούς μυστικές μεθόδους προσέγγισης της βουδιστικής αλήθειας, ανάμεσα στις οποίες είναι και αυτή του Ζεν. Αυτές οι μέθοδοι, που συνδυάστηκαν με ψυχοσωματικές ασκήσεις και γυμναστική, αποτέλεσαν τον αρχικό πυρήνα των κινέζικων Πολεμικών Τεχνών ή Κουνγκ Φου. Ο διαλογισμός είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πρακτικής Σαολίν. Όλα τα άλλα είναι μια επέκταση του. Η αυθεντική πρακτική Σαολίν είναι ένα μονοπάτι που οδηγεί προς την πνευματική διαύγεια και ηρεμία. Με την οικοδόμηση ενός ισχυρού σώματος και μιας μαλακότερης εσωτερικής φύσης, οι Σαολίν πειθαρχίες, ως διαλογισμός, ενισχύουν τον ασκούμενο στην εξεύρεση σταθερότητας προς τα μέσα την οποία την μοιράζεται με αυτούς που τον περιβάλλουν.

Ο Μποντχιντχάρμα, έγινε γνωστός ως ο Βραχμάνος Πι-κουάν, «αυτός που ατενίζει τον τοίχο», εξαιτίας των εννέα χρόνων που πέρασε διαλογιζόμενος και κοιτάζοντας έναν τοίχο, μέχρι που ατρόφησαν τα πόδια του. Ο όρος «πι-κουάν» καθιερώθηκε ως περιγραφή του δρόμου για τη φώτιση στο Ζεν, σημαίνοντας κυριολεκτικά τον απότομο και ξαφνικό χαρακτήρα της φώτισης.

Ο δρόμος του Ζεν στην Κίνα εδραιώθηκε τον 6^ο αιώνα μΧ, αναπτύχθηκε με τη συγκατάθεση της δυναστείας των Σούι (598-617) και της δυναστείας των Τανγκ (618-906), και έφτασε στο ζενίθ την εποχή της δυναστείας των Σουνγκ (960-1279). Εμφανίστηκαν δύο κύρια ρεύματα: η σχολή Λιν-Τσι, η οποία ανέπτυξε τη χρήση των παραδόξων, αυτό που στα γιαπωνέζικα ονομάζεται Κοάν, ως μία έντονη και συστηματική μέθοδο φωτισμού, και η Τσ’αο-τανγκ, η οποία έδινε έμφαση στην φώτιση μέσω παθητικού, σιωπηλού διαλογισμού.

Στην Ιαπωνία οι ιδέες του Ζεν εισήχθησαν στην περίοδο Νάρα, (7^ος και 8^ος αιώνας) από τους Σαμουράι. Η εξάπλωση και ανάπτυξη του Ζεν άρχισε, όταν ο μοναχός Εϊσάι (1141-1215) ίδρυσε την σχολή Ριντζάι, γιαπωνέζικη ονομασία της σχολής Λιν-Τσι Τζουνγκ (βουδισμός Τζαν), ανακηρύσσοντάς την επίσημη θρησκεία το 1191. Ο Εϊσάι έγραψε το βιβλίο Κο-ζεν-γκο-κόκου-ρον (Η Προστασία της Χώρας μέσω της Διάδοσης του Ζεν), και έθεσε τα θεμέλια του αποκαλούμενου Κάμα-κούρα Ζεν, που ευημερεί μέχρι σήμερα. Σε σύντομο χρονικό διάστημα ακολούθησε και η ίδρυση της άλλης σχολής της Σοτο (Τσάο Τουνγκ Τσουνγκ, η κινεζική ονομασία) από τον μοναχό Ντόγκεν (1200-1253), γνωστό σήμερα σαν Γιο-Ντάι-Σχι, ο οποίος παραμένει η πιο σεβαστή μορφή Ιάπωνα δασκάλου του Ζεν. Θεωρείται ένας Μποντχισάτβα, ο φωτισμένος που βοηθά και τους άλλους να φωτιστούν.

Το 1250 περίπου ο Ντόγκεν ταξίδεψε από την Ιαπωνία στην Κίνα, διδάχθηκε το Ζεν, αφυπνίστηκε και το δίδαξε στο μοναστήρι του Εχέι-τζι στην Ιαπωνία, που υπάρχει μέχρι και σήμερα. Είναι το μοναδικό μοναστήρι που καταλήγουν όλοι οι μοναχοί, πριν πάρουν κάποιους βαθμούς.

Η σχολή Ριντζάι επικεντρώνεται στη χρήση των Σούτρας ή Κοάν, ενώ η Σότο προσανατολίστηκε στον δρόμο του σιωπηλού διαλογισμού της Τσαο-Τουνγκ.

Στην Δύση, η φιλοσοφία του Ζεν έχει υποστεί αφαιρέσεις, ενώ έχει κρατηθεί σαν βασική πρακτική το Ζαζέν, (Ζα=κάθισμα, Ζεν=διαλογισμός). Κέντρα του Ζεν και Μοναστήρια για την πρακτική εφαρμογή του υπάρχουν σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Φιλοσοφία του Ζεν

Οι βουδιστικές αιρέσεις, όπως και οι μη-βουδιστικές θρησκείες, τονίζουν την αυθεντία των γραφών, ενώ το Ζεν τις αποκηρύσσει, επειδή οι λέξεις ή τα γράμματα δεν μπορούν ποτέ να εκφράσουν επαρκώς τη θρησκευτική αλήθεια, την οποία μπορούμε να αντιληφθούμε με το πνεύμα.

Συνεπώς, ισχυρίζεται ότι η θρησκευτική αλήθεια που έχει επιτευχθεί από τον Σάκια Μούνι-Βούδα, κατά την Φώτισή του, δεν έχει μεταβιβαστεί ούτε με λόγια ούτε με γραφές, αλλά από το νου του δασκάλου στο νου του μαθητευόμενου, ακόμα και στις μέρες μας. Αποτελεί μια μεμονωμένη περίπτωση σε ολόκληρη την ιστορία των θρησκειών του κόσμου, όπου οι ιερές γραφές, όπως έχουν χαρακτηριστεί από δασκάλους του Ζεν, καταγράφονται από τους πιστούς ως άχρηστο χαρτί.

Η άσκηση του Ζεν είναι η υπέρβαση του νου και του σώματος. Αυτή η υπέρβαση είναι η πορεία που σε βγάζει από την άγνοια και αντιστρόφως. Ο όρος άγνοια υποδηλώνει την απουσία της φώτισης, δηλαδή την πλάνη.

Συμπερασματικά και μιλώντας με αποφθέγματα:

Ο διαλογισμός στην κινεζική ονομάζεται Τσαν, στα ιαπωνικά λέγεται Ζεν. Τι είναι το Τσαν; Το Τσαν σημαίνει “χωρίς στάδια” ή αλλιώς “άμεση” αντίληψη. Αυτό σημαίνει ελευθερία από τον πειρασμό των εξωτερικών ερεθισμάτων του περιβάλλοντος. Όταν κάποιος κάνει διαλογισμό, διατηρεί μια χαλαρή και ειρηνική καρδιά, χωρίς περισπασμούς, αυτό ονομάζεται Τσαν. Το Τσαν όμως δεν είναι μόνο να καθίσει κάποιος απέναντι στον τοίχο για να διαλογίζεται καθημερινά. Ο καθιστός διαλογισμός είναι μόνο ένας από τους τρόπους που το κάνει κάποιος. Στο φαγητό, στο περπάτημα, όταν κάθεται, στην άσκηση, ακόμα και στον ύπνο, οτιδήποτε δεν γίνεται μέσω της ματαιοδοξίας ή του πειρασμού είναι Τσαν. Με άλλα λόγια αν προσπαθήσουμε ό,τι κάνουμε στην καθημερινότητά μας να το κάνουμε σε πλήρη επίγνωση, ολόκληρη η ζωή μας γίνεται Τσαν.

“Η φιλοσοφία του βουδισμού Τσαν, μιλώντας κυριολεκτικά, δεν είναι θρησκεία, αλλά μια εκπαιδευτική πύλη που έχει συσταθεί για τις επερχόμενες γενεές.”

“Το Τσαν είναι πάντα παρόν στη ζωή μας. Δεν υπάρχει πουθενά και δεν είναι προφανές. Εξαρτάται μόνο από τον τρόπο που το βιώνει κάποιος, το επιβεβαιώνει, το συνειδητοποιεί και το εκτιμά.”

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI