Τι απαντάει ο Άγιος Ραφαήλ του Μπρούκλιν για το επίκαιρο ζήτημα της γυναικείας ιερωσύνης και των διακονισσών, σε κείμενό του από το 1908;

Μετάφραση katanixi.gr

Μετάφραση από το βιβλίο «On the Steadfastness of the Orthodox Church, St. Raphael of Brooklyn» (Περί σταθερότητας της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Άγιος Ραφαήλ του Μπρούκλιν), εκδ. Uncut Mountain Press, 2024, κεφάλαιο 3. Αρχική πηγή: περιοδικό «Al-Kalemat» (الكلمة, Ο Λόγος), 2ο τεύχος του 1908 [1].

Γιατί η Εκκλησία δεν επιτρέπει στη γυναίκα να γίνει ιέρεια;

Στη γενιά μας, όπου η σοσιαλιστική διδασκαλία και οι αθεϊστικές απόψεις επικρατούν σχεδόν παντού, δεν είναι παράξενο να ακούμε μερικούς ανθρώπους να αντιδρούν ακόμη και στα ζητήματα του Παντοδύναμου Θεού, λέγοντας: “Γιατί ο Θεός δεν δημιούργησε τη γυναίκα ίση με τον άνδρα σε όλα;”

Σε αυτές τις εγωπαθείς αντιρρήσεις περιλαμβάνεται και η εξής: “Γιατί η Εκκλησία δεν επιτρέπει στη γυναίκα να γίνει ιέρεια”.

Τους απαντάμε ότι η Εκκλησία δεν επιτρέπει στη γυναίκα να γίνει ιέρεια όχι μόνο για τους πολλούς λόγους που κάνουν τις διοικήσεις όλων των εθνών και των διακεκριμένων ανθρώπων να απαγορεύουν στις γυναίκες να γίνουν στρατιώτες, αλλά επίσης και περισσότερο, επειδή ο Παντοδύναμος Θεός που δημιούργησε τον άνδρα και τη γυναίκα, με τη Θεία Σοφία Του, δεν επέλεξε να δώσει στη γυναίκα τα ίδια δικαιώματα που έδωσε στον άνδρα από την αρχή της δημιουργίας.

Το ζήτημα αυτό δεν είναι καινούργιο. Μια μικρή αίρεση εμφανίστηκε στις αρχές του τρίτου αιώνα, ένα παρακλάδι της αίρεσης των Μοντανιστών, γνωστό ως αίρεση των Πεπουζιανών, που πήρε το όνομά της από την πόλη Πεπούζα της Μικράς Ασίας, οι οποίοι είχαν την συνήθεια να έχουν γυναίκες και σε ιερατικούς βαθμούς και σε όλους τους εκκλησιαστικούς ρόλους, και οι οποίοι στήριζαν αυτή την πρακτική στο χωρίο του Αποστόλου Παύλου: «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. 3, 28).

Ο Άγιος Επιφάνιος, ωστόσο, επίσκοπος της Κύπρου (ο οποίος γεννήθηκε το 307 και εκοιμήθη το 403), αμφισβήτησε την εγκυρότητα αυτού του εθίμου που αντιτίθεται στις θεϊκές εντολές, λέγοντας στο βιβλίο του, στο οποίο αντικρούει όλες τις αιρέσεις («Κατὰ αἱρέσεων ογδοήκοντα» ή «Πανάριον»): “Αν οι γυναίκες αυτών των αιρετικών ανυψώνονται σε επισκοπικό και ιερατικό βαθμό έχοντας ως αφορμή την Εύα, τη μητέρα τους, ας ακούσουν τα λόγια του Θεού που μίλησε στην Εύα, τη γυναίκα: «πρὸς τὸν ἄνδρα σου ἡ ἀποστροφή σου, καὶ αὐτός σου κυριεύσει» (Γέν. 3, 16). Ας ακούσουν επίσης τα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «γυναικὶ δὲ διδάσκειν [στην Εκκλησία] οὐκ ἐπιτρέπω, οὐδὲ αὐθεντεῖν ἀνδρός» (Α’ Τιμ. 2, 12), «οὐ γάρ ἐστιν ἀνὴρ ἐκ γυναικός, ἀλλὰ γυνὴ ἐξ ἀνδρός» (Α’ Κορ. 11, 8) και «Ἀδὰμ οὐκ ἠπατήθη, ἡ δὲ γυνὴ ἀπατηθεῖσα ἐν παραβάσει γέγονε» (Α’ Τιμ. 2, 14). Αλίμονο, πόσο μεγάλα είναι τα ψεύδη σε αυτόν τον κόσμο!” [2].

Στη συνέχεια ο Άγιος Επιφάνιος συνεχίζει στο προαναφερθέν βιβλίο του, αποκαλύπτοντας το ασυμβίβαστο της γυναίκας με την ιερατική υπηρεσία, μέσω αδιάσειστων αποδείξεων από την Αγία Γραφή. Λέει: Ας θυμηθούμε τι συνέβη από την αρχή μέχρι σήμερα. Από την αρχή, από τότε που ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο, “ουδέποτε και σε καμία περίπτωση γυναίκα προσέφερε θυσία στον Θεό – η ίδια η Εύα, αν και είχε πέσει σε παράβαση, εντούτοις δεν τόλμησε να αναλάβει μια τέτοια περαιτέρω ασέβεια (δηλαδή να γίνει ιέρεια). Καμία από τις κόρες της δεν τόλμησε να προβεί σε μια τέτοια παράβαση του νόμου (π.χ. να γίνει ιέρεια)” [3]. Αν εξετάσουμε την Παλαιά Διαθήκη από την αρχή μέχρι το τέλος της, δεν βρίσκουμε κανένα σημάδι ύπαρξης γυναίκας ιερέα, ούτε σε καμία εποχή από όλες τις εποχες. “Αλλά θα προχωρήσω και στην Καινή Διαθήκη. Αν είχε οριστεί από τον Θεό να προσφέρουν θυσίες ή να έχουν οι γυναίκες οποιαδήποτε κανονική λειτουργία στην εκκλησία, τότε η ίδια η Παρθένος Μαρία θα ήταν πιο κατάλληλη και πιο άξια από όλους τους άνδρες και τις γυναίκες να λειτουργήσει ως ιέρεια στην Καινή Διαθήκη. Θεωρήθηκε άξια να γεννήσει στη μήτρα της τον Βασιλιά όλων, τον ουράνιο Θεό, τον Υιό του Θεού. Η μήτρα της έγινε ναός και κατά την φιλανθρωπία του Θεού και μέσω ενός φοβερού μυστηρίου προετοιμάστηκε για να γίνει κατοικητήριο της ανθρώπινης φύσης του Κυρίου, ο οποίος θέλησε, σύμφωνα με την αγάπη του Θεού για τους ανθρώπους, να ενσαρκωθεί για τη σωτηρία του κόσμου. Αλλά δεν ήταν επιθυμία του Θεού [να γίνει ιέρεια]. Δεν της ανατέθηκε ούτε καν η εξουσία του βαπτίσματος -καθώς ο Χριστός θα μπορούσε να βαπτιστεί από αυτήν και όχι από τον Ιωάννη. Αλλά στον Ιωάννη, τον γιο του Ζαχαρία, που κατοικούσε στην έρημο είχε ανατεθεί το βάπτισμα για την άφεση των αμαρτιών (Λουκ. 3, 2-22), ενώ ο πατέρας του [σσ. ως ιερέας] πρόσφερε θυσία στον Θεό και είδε όραμα την ώρα της προσφοράς θυμιάματος (Λουκ. 1, 11-12). Ο Πέτρος και ο Ανδρέας, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, ο Φίλιππος και ο Βαρθολομαίος, ο Θωμάς, ο Θαδδαίος, ο Ιάκωβος ο γιος του Αλφαίου, ο Ιούδας ο γιος του Ιακώβου και ο Σίμων ο Ζηλωτής, και ο Ματθίας που επιλέχθηκε για να συμπληρώσει τον αριθμό των Δώδεκα – όλοι αυτοί επιλέχθηκαν να γίνουν απόστολοι, για να εκτελούν την ιερατική υπηρεσία και να προσφέρουν το Ευαγγέλιο σε όλη την οικουμένη, μαζί με τον Παύλο, τον Βαρνάβα και τους υπόλοιπους, και με τον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο και πρώτο επίσκοπο της Ιερουσαλήμ, [επιλέχθηκαν] για να είναι διαχειριστές των μυστηρίων του Θεού (Α’ Κορ. 4, 1). Οι διάδοχοι του επισκοπάτου και του πρεσβυτερίου στον οίκο του Θεού (Α’ Τιμ. 3, 15) διορίστηκαν από αυτόν τον επίσκοπο και αυτούς τους αποστόλους, και πουθενά δεν διορίστηκε γυναίκα. Η Γραφή λέει ότι ο Φίλιππος ο ευαγγελιστής είχε τέσσερις κόρες που προφήτευαν (Πράξ. 21, 9), αλλά σίγουρα δεν ήταν ιέρειες. Και η Άννα, «θυγάτηρ Φανουήλ», ήταν προφήτιδα (Λουκ. 2, 36), αλλά δεν της ανατέθηκε ιεροσύνη. Διότι τα λόγια: «καὶ προφητεύσουσιν οἱ υἱοὶ ὑμῶν καὶ αἱ θυγατέρες ὑμῶν, καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνύπνια ἐνυπνιασθήσονται, καὶ οἱ νεανίσκοι ὑμῶν ὁράσεις ὄψονται» (Ιωήλ 2, 28, βλ. και Πράξ, 2, 17) απαιτούσαν εκπλήρωση” [4]. “Και ο Λόγος του Θεού ενσαρκώθηκε από την Παρθένο Μαρία, αλλά όχι για να κάνει τις γυναίκες ιέρειες. Διότι δεν ήταν επιθυμία του Θεού να γίνει αυτό με τη Σαλώμη ή ακόμη και με την ίδια την Παρθένο Μαρία, η οποία είναι η μητέρα του Υιού του Θεού. Δεν της επέτρεψε να τελεί βάπτισμα ή να ευλογεί τους μαθητές, ούτε της είπε να κυβερνήσει στη γη. Δεν διέταξε τη γυναίκα που αποκαλείται μητέρα του Ρούφου (Ρωμ. 16, 13) να ανεβεί σε αυτή τη βαθμίδα, ούτε τις γυναίκες που τον ακολούθησαν από τη Γαλιλαία (Λουκ. 23, 55), ούτε τη Μάρθα, την αδελφή του Λαζάρου, και την αδελφή της Μαρία (Λουκ. 10, 38-41), ούτε οποιαδήποτε από τις άγιες γυναίκες που είχαν το προνόμιο να σωθούν από την έλευσή Του και που Τον βοήθησαν με τα υπάρχοντά τους – ούτε τη Χαναναία γυναίκα (Ματθ. 15, 22), ή τη γυναίκα που θεραπεύτηκε από την αιμορραγία (Λουκ. 8, 43-49), ή οποιαδήποτε γυναίκα στη γη” [5].

Σημειώσεις

• [1] Al-Kalemat, 15 Ιανουαρίου 1908, τεύχος 2 από έτος 4, σελ. 27-32. Πληροφορίες για το περιοδικό: https://orthodoxwiki.org/The_Word_(magazine). Αρχείο με τα τεύχη του περιοδικού (στα αραβικά): https://arabicsearch.org (αναζήτηση για Al-Kalemat Collection)
• [2] “κἄν τε γὰρ γυναῖκες παρ’ αὐτοῖς εἰς ἐπισκοπὴν καὶ πρεσβυτέριον καθίστανται διὰ τὴν Εὔαν, ἀκούσωσι τοῦ κυρίου λέγοντος «πρὸς τὸν ἄνδρα σου ἡ ἀποστροφή σου καὶ αὐτός σου κυριεύσει». λέληθε δὲ αὐτοὺς καὶ ὁ ἀποστολικὸς λόγος ὅτι «γυναικὶ οὐκ ἐπιτρέπω λαλεῖν οὔτε αὐθεντεῖν ἀνδρός» καὶ πάλιν «οὐ γάρ ἐστιν ἀνὴρ ἐκ γυναικός, ἀλλὰ γυνὴ ἐξ ἀνδρός» καί «ὁ Ἀδὰμ οὐκ ἠπάτηται, ἀλλ’ ἡ Εὔα πρώτη ἀπατηθεῖσα ἐν παραβάσει γέγονεν». καὶ ὦ τῆς πολυφόρου πλάνης τοῦ κόσμου τούτου”. Κατὰ Κυϊντιλλιανῶν εἴτ’ οὖν Πεπουζιανῶν τῶν καὶ Πρισκιλλιανῶν, οἷς συνάπτονται Ἀρτοτυρῖται. P.G. 41, 881BC https://archive.org
  Βλ. και https://greekdownloads3.wordpress.com σελ. 232.
• [3] “θεῷ μὲν ἀπ’ αἰῶνος οὐδαμῶς γυνὴ ἱεράτευσεν, οὐκ αὐτὴ Εὔα, καίτοι γε ἐν παρεκβάσει γενομένη, ἀλλ’ οὐκ ἐτόλμησεν ἔτι ἀσεβὲς τοιοῦτον ἀποτελέσαι ἐπιχείρημα· οὐ μία τῶν ταύτης θυγατέρων”. Κατὰ Κολλυριδιανῶν τῶν τῇ Μαρίᾳ προσφερόντων. P.G. 42, 741C. https://archive.org
  Βλ. και https://greekdownloads3.wordpress.com σελ. 580.
• [4] “Ἐλεύσομαι δὲ καὶ εἰς τὴν καινὴν διαθήκην. εἰ ἱερατεύειν γυναῖκες θεῷ προσετάσσοντο ἢ κανονικόν τι ἐργάζεσθαι ἐν ἐκκλησίᾳ, ἔδει μᾶλλον αὐτὴν τὴν Μαρίαν ἱερατείαν ἐπιτελέσαι ἐν καινῇ διαθήκῃ, τὴν καταξιωθεῖσαν ἐν κόλποις ἰδίοις ὑποδέξασθαι τὸν παμβασιλέα, θεὸν ἐπουράνιον, υἱὸν τοῦ θεοῦ, ἧς ἡ μήτρα ναὸς γενομένη καὶ κατοικητήριον εἰς τὴν τοῦ κυρίου ἔνσαρκον οἰκονομίαν κατὰ φιλανθρωπίαν θεοῦ καὶ ἔκπληκτον μυστήριον ἡτοιμάσθη. ἀλλ’ οὐκ εὐδόκησεν. ἀλλ’ οὐδὲ βάπτισμα διδόναι πεπίστευται, ἐπεὶ ἠδύνατο ὁ Χριστὸς μᾶλλον παρ’ αὐτῆς βαπτισθῆναι ἤπερ παρὰ Ἰωάννου. ἀλλὰ Ἰωάννης μὲν παῖς Ζαχαρίου ἐν τῇ ἐρήμῳ διετέλεσε βάπτισμα ἀφέσεως ἁμαρτιῶν πεπιστευμένος, ὁ δὲ τούτου πατὴρ θεῷ ἱεράτευσε καὶ τῇ ὥρᾳ τοῦ θυμιάματος ὀπτασίαν εἶδε. Πέτρος τε καὶ Ἀνδρέας, Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης, Φίλιππος καὶ Βαρθολομαῖος, Θωμᾶς, Θαδδαῖος, καὶ Ἰάκωβος Ἀλφαίου, καὶ Ἰούδας Ἰακώβου κα Σίμων ὁ Καναναῖος, καὶ Ματθίας ὁ εἰς πλήρωσιν τῶν δώδεκα ἐκλελεγμένος, οὗτοι πάντες ἐξελέγησαν ἀπόστολοι κατὰ τὴν γῆν «ἱερουργοῦντες τὸ εὐαγγέλιον» ἅμα Παύλῳ καὶ Βαρνάβᾳ καὶ λοιποῖς, καὶ μυστηρίων ἀρχηγέται σὺν Ἰακώβῳ τῷ ἀδελφῷ τοῦ κυρίου καὶ πρώτῳ ἐπισκόπῳ Ἱεροσολύμων. ἐξ οὗπερ ἐπισκόπου καὶ τῶν προειρημένων ἀποστόλων κατεστάθησαν διαδοχαὶ ἐπισκόπων καὶ πρεσβυτέρων ἐν οἴκῳ θεοῦ, καὶ οὐδαμοῦ γυνὴ ἐν τούτοις κατεστάθη. «ἦσαν δέ, φησί, τέσσαρες θυγατέρες Φιλίππῳ τῷ εὐαγγελιστῇ προφητεύουσαι», οὐ μὴν ἱερουργοῦσαι, καὶ «ἦν Ἄννα προφῆτις θυγάτηρ Φανουήλ», ἀλλ’ οὐχ ἱερατείαν πεπιστευμένη. ἔδει γὰρ πληροῦσθαι τὸ «προφητεύσουσιν οἱ υἱοὶ ὑμῶν καὶ αἱ θυγατέρες ὑμῶν ἐνυπνίοις ἐνυπνιασθήσονται, καὶ οἱ νεανίσκοι ὑμῶν ὁράσεις ὄψονται».” Κατὰ Κολλυριδιανῶν τῶν τῇ Μαρίᾳ προσφερόντων. P.G. 42, 744AD https://archive.org
  Βλ. και https://greekdownloads3.wordpress.com σελ. 580-581.
• [5] “θεὸς ἀπ’ οὐρανῶν ἐλθών, σάρκα ἐνδυσάμενος ὁ λόγος ἐξ ἁγίας παρθένου [ ..] οὐχ ἵνα γυναῖκας πάλιν ἱερείας μετὰ τοσαύτας γενεὰς ἀποδείξῃ. οὐκ εὐδόκησεν ὁ θεὸς τοῦτο ἐν Σαλώμῃ γενέσθαι, οὐκ ἐν αὐτῇ τῇ Μαρίᾳ. οὐκ ἐπέτρεψεν αὐτῇ δοῦναι βάπτισμα, οὐκ εὐλογῆσαι μαθητάς, οὐ τὸ ἄρχειν ἐπὶ τῆς γῆς ἐκέλευσεν, ἢ μόνον ἁγίασμα αὐτὴν εἶναι καὶ καταξιωθῆναι τῆς αὐτοῦ βασιλείας. οὐ τὴν καλουμένην μητέρα Ῥούφου, οὐ τὰς ἀκολουθησάσας ἀπὸ Γαλιλαίας, οὐ τὴν Μάρθαν τὴν ἀδελφὴν Λαζάρου καὶ Μαρίαν, οὔτινα τῶν ἁγίων γυναικῶν τῶν καταξιωθεισῶν ὑπὸ τῆς αὐτοῦ παρουσίας σωθῆναι, ἐξυπηρετησαμένων τε αὐτῷ ἐκ τῶν ἰδίων ὑπαρχόντων, οὐ τὴν γυναῖκα τὴν Χανανῖτιν, οὐ τὴν αἱμορροοῦσαν καὶ σεσωσμένην, οὔτινα τῶν ἐπὶ τῆς γῆς γυναικῶν τοῦτο ποιεῖν προσέταξε τὸ ἀξίωμα”. Κατὰ Κολλυριδιανῶν τῶν τῇ Μαρίᾳ προσφερόντων. P.G. 42, 749D-752A https://archive.org
  Βλ. και https://greekdownloads3.wordpress.com σελ. 583.

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI