Η πραγματική παρακαταθήκη του μακαριστού γέροντος Αγάθωνος Κωνσταμονίτη ήταν ότι σωτηρία υπάρχει μόνο μέσα στην Ορθοδοξία. Μετά από αυτή τη βασική παραδοχή δίδασκε την υπομονή και την ευχή!

Παραθέτουμε στην αγάπη σας μια μνημειώδη ομιλία του μακαριστού γέροντος Αγάθωνος Κωνσταμονίτη σε μορφή κειμένου και ηχητικού αρχείου.

Γέρων Αγάθων Κωνσταμονίτης, Το μεγαλείο της Ορθοδοξίας

Το μεγαλείο της Ορθοδοξίας δεν εκφράζεται με λόγια. Είναι καθαρά θέμα βιώματος. Η Ορθοδοξία είναι ότι, από δω, από σήμερα, από αυτήν την στιγμή και κάθε στιγμή, ο Ορθόδοξος Χριστιανός ζει, βιώνει, ψηλαφεί, επικοινωνεί με την άλλη ζωή. Η άλλη ζωή είναι ο Παράδεισος. Και αυτό είπα και στην αρχή του λόγου ότι δεν είναι κάτι αφηρημένο, αόριστο η Ορθοδοξία. Η Ορθοδοξία είναι κάτι, που ο καθένας μας, που μας αξίωσε ο Θεός να έχουμε βαπτισθεί και να είμαστε Ορθόδοξοι, είναι ο καθένας τώρα τι βιώνει, τι ψηλαφεί, πόσο επικοινωνεί με τον άυλο χώρο, με την πραγματικότητα και φεύγει ας πούμε από το αφηρημένο, το αόριστο, το λογικό, το εγκεφαλικό, το ορθολογιστικό, αυτό εν μέρει είναι καθαρά προσωπικό, του καθενός. Όσο και να θέλει να το μεταφέρει κάποιος ας πούμε με λόγια, με εκφράσεις, με εκδηλώσεις, με κινήσεις, με ενέργειες, δε μπορεί να αποδώσει την ουσία.

Όλες οι άλλες οι θρησκείες, εκτός από την Ορθοδοξία, είναι θέμα εγκεφαλικό. Η Ορθοδοξία είναι θέμα καρδιάς. Πώς λέει στο Ευαγγέλιο; Εκ της καρδίας εξέρχονται λογισμοί. Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, αυτοί τον Θεόν όψονται. Το ελπίζετε. Λόγω ότι δεν είναι κάτι αφηρημένο, αόριστο, μου το είπε, το άκουσα. Το ψηλάφισα. Και από τη στιγμή που το ψηλάφισα, όπως πολύ καλά θα ενθυμίστε με τον Απόστολο Θωμά όταν ας πούμε οι άλλοι Μαθητές τού είπαν ότι ο Κύριος ανεστήθηκε, είχε τις αμφιβολίες του και εκφράστηκε: «Εάν δεν το δω εγώ ο ίδιος προσωπικά, δεν πιστεύω» και έχουμε τη δεύτερη Κυριακή ας πούμε, μετά το Πάσχα, του Θωμά που πάλι παρουσιάζεται ενώπιον των Μαθητών, όπως είμαστε εμείς έτσι τώρα, έτσι η παρέα, όλοι οι αδελφοί, μπαίνει στο μέσο ο Χριστός και του λέει, απευθύνεται κατ’ ευθείαν στον Θωμά και του λέει: «Θωμά έλα να ψηλαφίσεις τα πλευρά μου, και τας χείρας μου» και τότε ο Θωμάς, από εκείνη τη στιγμή και μετά είπε «ο Κύριος μου και Θεός μου» και δεν υπολόγιζε από κει και πέρα. Έφυγε από το αφηρημένο, το αόριστο, έληξε. Σφάξτε, γδάρτε, κόψτε, κάντε ό,τι θέλετε, έληξε για μένα, αναστήθηκε ο Χριστός. Δεν υπολογίζω από αυτή την στιγμή.

Αυτήν είναι ας πούμε η Ορθοδοξία μας, αυτό είναι το πνεύμα της Ορθοδοξίας, το τονίζω. Δεν είναι θέμα εγκεφαλικό, όπως είναι όλες οι άλλες θρησκείες. Είναι θέμα βιώματος και όταν συμβεί που βιώνει κάποιος κάτι, από κει και πέρα δεν το συζητάει. Έληξε το θέμα.

Βέβαια εμείς, όντως, είναι μία δωρεά του Θεού που μας αξίωσε ο καλός μας ο Θεός, γιατί έκανε αυτή τη δωρεά να είμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί κι εμάς βέβαια ιδιαιτέρως μας αξίωσε μοναχούς να είμαστε στο Περιβόλι της Παναγίας μας, ένα πάρα πολύ μεγάλο δώρο, ανεκτίμητο. Αυτό πάλι εξαρτάται προσωπικά από τον καθένα μας, πόσο μπορεί να αξιολογήσει, να ευχαριστήσει, να δοξολογήσει, να πέφτει στα πόδια και να μην τον ενδιαφέρει τίποτα άλλο. Βέβαια το τονίζω αυτό, άλλο θεωρία και άλλο πράξη. Γι’ αυτό και οι Άγιοι Πατέρες, από τη στιγμή που αρχίσανε να γεύονται, να ψηλαφούν, να αισθάνονται, να βιώνουν, απομακρυνότανε και πιάνανε τις σπηλιές, την έρημο, την ησυχία, μόνο και μόνο για να μην κάποιος τους αποσπάσει από αυτό που ζούσανε, από αυτό που βιώνανε, γιατί κάθε επικοινωνία είναι ένας περισπασμός. Περισπασμός, φεύγει ο Θεός. Πώς λέει η λαϊκή παροιμία; Δυο καρπούζια σε μια μασχάλη δεν γίνεται.

Βέβαια αυτό είναι, όπως είπα και προηγουμένως, καθαρά προσωπικό του καθενός. Και ειδικά εμάς, μας βοήθησε ο καλός μας Θεός, μας έκανε αυτήν την δωρεά. Δεν ξέρω γιατί μας έκανε αυτήν τη δωρεά, μας αξίωσε να γνωρίσουμε αυτόν τον άνθρωπο εκεί πέρα (εν. τον Όσιο Ιωσήφ τον Ησυχαστή) που είναι η ρίζα μας, και να μας έχει διδάξει την επιστήμη των επιστημόνων. Είναι ιδιαίτερη ευλογία αυτή. Τώρα γιατί μας την έκανε εμάς και δεν την έκανε και σε άλλους, αυτό είναι καθαρά τα κρίματα του Θεού. Άβυσσος τα κρίματα του Θεού. Γιατί πολλοί ήρθαν στο Περιβόλι της Παναγίας μας, πολλοί ήρθανε στα μοναστήρια, σε κελιά, σε σκήτες, αλλά αν δεν βρεις το μυστικό της τέχνης που μας αξίωσε εμάς ο Θεός, αυτήν για τον άνθρωπο ας πούμε, να μας διδάξει την τέχνη, την επιστήμη. Όχι την χαμαλοδουλειά. Γιατί οι Πατέρες, η παράδοση, έχουν ξεχωρίσει τις δύο παρατάξεις. Τους πρακτικούς πατέρες και τους νηπτικούς πατέρες. Όπως λέει και η λαϊκή παροιμία που είπαμε προηγουμένως ότι τέχνη πουλάω, δεν πουλάω μπράτσα. Δεν είμαι χαμάλης. Καλός είναι και ο χαμάλης. Έχει και αυτός τον μισθό του, αλλά ο άλλος όμως; Βρήκε το μυστικό, βρήκε το κουμπί. Και γι’ αυτό θα είμαστε και αναπολόγητοι, πρώτος εγώ γιατί μας αξίωσε ο καλός μας Θεός να βρισκόμαστε σε αυτήν την ρίζα ας πούμε, στον αυτόν τον ευλογημένο άνθρωπο που αυτός με τον Γέρο Αρσένιο σκίσανε τα βουνά, τα λαγκάδια, τα χιόνια, μέσα στις σπηλιές και εμείς βρήκαμε έτοιμα, μασημένη τροφή αυτήν τη στιγμή. Αυτούς που πιέσανε τον παππού τον Αρσένιο και μετά άφησε τους διαδόχους του, τον συγχωρεμένο τον παπα-Χαράλαμπο, τον Γέροντά μου, τον παπα-Εφραίμ τον Κατουνακιώτη και σήμερα υπάρχει η διαδοχή. Δεν υπάρχει η αμφιβολία, δεν υπάρχει το ψάξιμο. Μεγάλο πράγμα, ανεκτίμητο. Άλλο τώρα να πάει η μπουλντόζα να χαράξει μες το βουνό τον δρόμο κι εμείς μετά να περπατάμε και άλλο ας πούμε να μην έχει χαράξει η μπουλντόζα και να πας μες το βουνό. Και όπως κάποτε εδώ ο διάδοχός μου ο πατήρ Στέφανος ήμασταν στο Όρος και συζητούσαμε και μου το είπε έτσι ωμά, γυμνά, έξω από τα δόντια μου λέει; «τι νομίζεις, μου λέει, αν εσύ δεν πήγαινες μες τις χαράδρες με τα μουλάρια, θα πήγαινα εγώ; Δεν το κατάλαβες, μου λέει».

Γι’ αυτό και το παράδειγμα, και η προσωπική καθαρά ας πούμε δουλειά και εργασία του καθενός και ειδικά του υπευθύνου παίζει μεγάλο ρόλο. Γιατί ο καλός μας Θεός θα σου ζητήσει και θα σου πει εγώ σε έστειλα ας πούμε σε αυτόν τον άνθρωπο, στο δίδαξε, πρακτικά και θεωρητικά, τώρα είσαι αναπολόγητος πλέον αν δεν ανταποδώσεις, εάν δεν ανταποκριθείς, εάν δεν ψηλαφίσεις, εάν δεν βιώσεις για να φύγεις από το θεωρητικό χώρο, τον εγκεφαλικό χώρο γιατί το διάβασα, γιατί μου το είπανε, γιατί το άκουσα. Θα είμαστε, το τονίζω αυτό, αναπολόγητοι.

… που με αξίωσε ο καλός μας Θεός γιατί δεν ήξερα ας πούμε όταν ήρθα εδώ. Είχα μάθει ότι ήρθε ο φίλος μου (εν. τον μακαριστό γέροντα Εφραίμ ξηροποταμινό) και μάλιστα ο φίλος μου δεν μου το είπε εμένα, το είπε στον άλλον τον φίλο μας. Για να μη με παρασύρει, γιατί τότε εγώ είχα ανοίξει το μαγαζί και είχα πάρει και τα αδέρφια μου. Και ο άλλος ο φίλος μου τον ρώτησα: «Καλά ρε συ, του λέω, μας είχε πει ότι θα φύγει φαντάρος, πήγε φαντάρος, περάσαν πέντε μήνες, έξι μήνες, ένας χρόνος δε μας έστειλε ένα γράμμα. Πού είναι, πώς περνάει, τι κάνει». Και ο άλλος δεν άντεξε ο φίλος μου. Μου λέει: «Κοίταξε, λέει, αυτός για να μη μας πει ψέματα, είπε ότι θα πάει στρατιώτης, εννοούσε στρατιώτης του Χριστού και είναι στο Άγιο Όρος».

Εγώ όμως μου τη βίδωσε ας πούμε, λέω έτσι είναι; Εγώ στο χωριό πήγαινα τρεις φορές τον χρόνο. Χριστούγεννα, Πάσχα και δεκαπενταύγουστο. Οπότε το Πάσχα λέω στον πατέρα μου, πατέρα θα πάω στο Άγιο Όρος. Λέει ο πατέρας μου «χαζός είσαι ρε, εγώ λέω αμάν να’ ρθουνε τα παιδιά μου να χαρούμε σαν οικογένεια κι εσύ θα πας στο Άγιο Όρος;». Αλλά ήμουν 26 ετών. Δε μπορούσε να μου επιβάλλει ο πατέρας μου ας πούμε να μου το απαγορεύσει. Πράγματι όντως την Μεγάλη Πέμπτη πήγα τον βρήκα, με τον συγχωρεμένο τον Δημήτρη τον Ασλανίδη του παπα-Κοσμά (εν. τον μακαριστό γ. Κοσμά Γρηγοριάτη, τον ιεραπόστολο) τον πατέρα, τον βρήκα τον φίλο μου εκεί πέρα και όντως, εκείνες τις μέρες που ήμασταν, γιατί πήγα Μεγάλη Πέμπτη, κάθισα Μεγάλη Παρασκευή, Μεγάλο Σάββατο, την Κυριακή στη Μέγα Ανάσταση, κάθισα και την Δευτέρα και μετά έφυγα. Του λέω του φίλου μου ρε συ εδώ είναι ωραία του λέω, ησυχία, αμεριμνία. Και μου λέει ο φίλος μου γιατί είχε τρία χρόνια αυτός μου λέει τώρα. Ο Γέροντας εξομολογούσε στην Αθήνα, στον Βόλο το γυναικείο μοναστήρι και περνούσε από τη Θεσσαλονίκη μου λέει θα πας να τον βρεις εκεί τον Γέροντα αυτού και πράγματι τον βρήκα τον Γέροντα, συζητήσαμε με τον Γέροντα μέχρι να εξομολογηθείτε, γιατί είχα εξομολογηθεί στον παπα-Χαράλαμπο τον συγχωρεμένο, τον αδελφό του, το Πάσχα και κοινώνησα. Απλώς κάναμε μια συζήτηση κι εγώ τον έκανα την ερώτηση από αυτά που συζητήσαμε τον λέω κάνω για μοναχός; Μου λέει: «τώρα! Εδώ και τώρα!». Εγώ είχα πνευματικό στον κόσμο έξω (εν. τον π. Ιάκωβο Παυλάκη), πήγα στον πνευματικό μου του λέω το πήρα απόφαση να γίνω μοναχός. Μου λέει: «το σκέφτηκες καλά; Αν εδώ σηκώνεις ένα τσουβάλι βάρος, εκεί θα σηκώνεις τρία!». Του λέω εγώ πάω για την αγάπη του Χριστού. Ούτε κουτσός είμαι, ούτε αποτυχημένος είμαι, ούτε γνώρισα κάποια κοπέλα και είμαι απογοητευμένος. Μαγαζί έχω, νέος είμαι, έχω μέλλον μπροστά, δόξα τω Θεώ, δε στερούμαι ας πούμε, θα πάω για την αγάπη του Χριστού, δε θα με αφήσει ο Θεός. Τώρα ο πνευματικός μου ίσως ήθελε να μου κάνει ένα τεστ; Και μου λέει: «πήγες καμιά φορά και θέλεις να πας; Πού πας; Είναι τόσο εύκολο;». Με τη χάρη του Θεού όντως πήρα την απόφαση και πήγα κοντά στον φίλο μου στον Γέροντα και είμαι εδώ που είμαι σήμερα ας πούμε. Ούτε ποτέ μου πέρασε από το σκεπτικό ότι θα γίνω ιερέας και θα γίνω και Ηγούμενος, καμία. Ούτε κατά διάνοια. Όλα μέσα στο σχέδιο όμως και την πορεία του Θεού, γίνανε έτσι όπως έχουν γίνει. Και τονίζω έτσι, δεν έχω λόγια να ευχαριστήσω τον καλό μας τον Θεό και ειδικά σήμερα που είναι η μέρα της Αναστάσεως που είναι το μεγαλείο της Ορθοδοξίας, εδώ στηρίζεται η Ορθοδοξία μας. Γιατί αν δεν υπήρχε Ανάσταση, δεν υπήρχε βάση, δεν υπήρχε υποδομή. Αν δεν υπήρχε το αιώνιο ας πούμε. Αλίμονο, πρώτα βάζω τον εαυτό μου και μετά όλοι μαζί αν δεν πετύχουμε, θα είμαστε αδικαιολόγητοι, το τονίζω αυτό, θα ’μαστε αδικαιολόγητοι.

Από τη μικρή εμπειρία που έχω σήμερα ας πούμε, με αυτά που ζω, με αυτά που βιώνω, αυτά που ψηλαφώ, αυτά που ακούω, θα ’μαστε αδικαιολόγητοι. Αυτά τα ολίγα εγώ ήθελα να πω.

Ομιλία του πανοσολογιωτάτου καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Κωνσταμονίτου του Αγίου Όρους, αρχιμανδρίτου γέροντος Αγάθωνος με θέμα: “Το μεγαλείο της Ορθοδοξίας”. Πάσχα 2009.

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI

Δείτε σχετικά:
– Εκοιμήθη οσιακά ο γέροντας Αγάθων (προηγούμενος της Ι. Μονής Κωνσταμονίτου)
– Με το καλό στον Παράδεισο παππού μας