Άρθρο της Ελένης Παπασταματάκη

Παρέμεινε σταθερός στην πίστη του «ως στύλος ακλόνητος» και εκράτησε την ομολογία μέχρι το τέλος…

Στις 6 του μηνός Νοεμβρίου η αγία μας Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Παύλου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Ομολογητή και Ιερομάρτυρα.

Ο Άγιος Παύλος καταγόταν από την Θεσσαλονίκη και διετέλεσε νοτάριος, δηλαδή γραμματέας και διάκονος του Αγίου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Αλέξανδρου κατά το έτος 351. Το σπουδαιότερο όμως ήταν ότι ήταν ζηλωτής της Ορθοδόξου πίστεως την οποία αγωνίστηκε να διαφυλάξει ανόθευτη από την αίρεση του αρειανισμού.

Όπως γνωρίζουμε και ο προκάτοχός του Πατριάρχης Αλέξανδρος αντιστέκονταν σθεναρά στις φοβερές πιέσεις των αρειανών, οι οποίοι παρά την Συνοδική καταδίκη του Αρείου, εκείνοι εξακολουθούσαν να διαδίδουν την μιαρή αίρεσή τους στην Κωνσταντινούπολη. Μάλιστα με τις πύρινες προσευχές του, ο Άγιος Αλέξανδρος απέτρεψε το σχέδιο του αιρεσιάρχη Αρείου να συλλειτουργήσει μαζί του.

Έτσι ήταν η κατάσταση στα χρόνια αυτά στην Βασιλεύουσα. Οι πολέμιοι της πίστης μας δεν έπαψαν λεπτό να την ταλαιπωρούν και να την κατατρέχουν. Και αν και είχε προηγηθεί Οικουμενική Σύνοδος και καταδίκη του αρειανισμού, η αίρεση άνθιζε και διαδίδονταν σε κλήρο και σε λαό και μάλιστα ανάμεσα στους επιφανείς. Αυτά να τα ακούνε οι σημερινοί χριστιανοί, που περιμένουν να γίνει Σύνοδος να καταδικάσει την παναίρεση του Οικουμενισμού για να προβούν στην αποτείχιση από τους αιρετίζοντες Επισκόπους. Κάθε στιγμή είναι στιγμή Ομολογίας!

Διάκονοι του Πατριάρχη Αλέξανδρου ήταν ο Παύλος, ο πιστός ευλαβής και κήρυκας της Αληθείας και ο Μακεδόνιος -ο σεμνός και κόσμιος τη έξωθεν περιβολή [1]- ο και μετέπειτα αιρετικός και καταδικασθείς από την Β’ Οικουμενική Σύνοδο. Μετά την κοίμηση του Αλέξανδρου οι Ορθόδοξοι υποστήριζαν την εκλογή του Παύλου ως Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, ενώ οι αρειανόφρονες τον Μακεδόνιο. Υπερίσχυσαν οι ψήφοι των Ορθοδόξων και ο ευλαβής Ορθόδοξος ποιμένας Παύλος έγινε ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος στο θρόνο της Κωνσταντινούπολης.

Ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος όμως που ήταν αρειανός αντέδρασε στην εκλογή του Παύλου και γι’ αυτό όταν επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη από την Αντιόχεια εξεδίωξε τον θείον Παύλο από τον πατριαρχικό θρόνο και στη θέση του έβαλε τον αρειανόφρονα Νικομηδείας Ευσέβιο.

Ο Άγιος Παύλος μετέβηκε κατά τον διωγμό του στη Ρώμη όπου εκεί συναντήθηκε με τον επίσης διωγμένο από τον Πατριαρχικό θρόνο, άγιο Αθανάσιο. Οι δυο αγωνιστές της πίστης ενίσχυσαν ο ένας τον άλλο στον πνευματικό τους αγώνα υπέρ της διαφύλαξης της Ορθοδόξου Πίστεως από την αίρεση.

Ας το προσέξουμε πολύ και αυτό γιατί οι βίοι των Αγίων μας δεν είναι ιστοριούλες «ίνα προς τέρψιν ακούουμεν». Αλλά αποτελούν τους φωτεινούς μας οδοδείκτες, τα πρότυπα που πρέπει να έχουμε στη ζωή μας και να τα μιμούμαστε, είναι δε τα σημεία αναφοράς μας ώστε να διδασκόμαστε πως έπραξαν στον καιρό τους αυτοί που ήταν φίλοι του Χριστού μας, τα γνήσια τέκνα του Κυρίου και ομοίως να πράττουμε και εμείς, αν θέλουμε να είμαστε του Χριστού και όχι του κόσμου.

Πού ήταν τότε λοιπόν η Ορθοδοξία;; Στον Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης ή σε αυτόν της Αλεξανδρείας; Και φυσικά σε κανέναν από τους δύο γιατί η Ορθοδοξία διώχτηκε την ίδια ακριβώς στιγμή που διώχτηκαν τα Ορθόδοξα παιδιά της. Και εκεί στους επισκοπικούς θρόνους θρονιάστηκε η αίρεση.

Που αναπαυόταν το Πνεύμα του Θεού; Στους πατριαρχικούς θρόνους ή στην εξορία; Και φυσικά το Πνεύμα του Θεού αναπαυόταν στα άγια κεφαλάκια του Μεγάλου Αθανασίου και του μέγα Ομολογητή Παύλου, εκεί στην εξορία και στον διωγμό! Ας τα προσέξουμε αυτά πολύ, εμείς οι σημερινοί χριστιανοί.

Επενέβη τότε ο βασιλιάς Κώνστας ο οποίος έστειλε γράμμα αυστηρό στον αδερφό του Κωνστάντιο «Αν ο Αθανάσιος και ο Παύλος δεν απολάβωσι τους θρόνους των, θέλω έλθει μετά στρατιωτικής δυνάμεως εναντίον σου». Έτσι επανήλθαν στους θρόνους τους οι ομολογητές άγιοι Επίσκοποι Αθανάσιος και Παύλος.

Μετά από λίγο καιρό όμως, ο ευσεβής Κώνστας πέθανε και ο δαιμονιώδης Κωνστάντιος διέταξε από την Αντιόχεια που ήταν, να απομακρύνουν τον Παύλο από τον Πατριαρχικό θρόνο. Μάλιστα τον εξόρισε στην Κουκουσό της Αρμενίας.

Εκεί στην εξορία μια μέρα που τελούσε την Αναίμακτη Λειτουργία, δέχθηκε μανιώδη επίθεση από τους Αρειανούς και οι τρισάθλιοι έπνιξαν τον άγιο Παύλο με το ίδιο του το ωμοφόριο. Παρέδωσε ο μακάριος Παύλος την ψυχή του στον Κύριο τον οποίο αγάπησε εξ όλης της καρδίας του και τον ομολογούσε έως τέλους!

Το 385 μ. Χ. το αδιάφθορο Λείψανο του Αγίου Παύλου, μετακομίσθηκε στην Κωνσταντινούπολη κατά την βασιλεία του Μεγάλου Θεοδοσίου. Αρχικά κατατέθηκε στο Ναό της Αγίας Ειρήνης και έπειτα σε ναό προς τιμή του. Τέλος το λείψανο μεταφέρθηκε στη Βενετία το 1226.

Στο απολυτίκιο και στο Κοντάκιο του Αγίου Παύλου, ο υμνογράφος τον παρομοιάζει με τον Άβελ και τον Ζαχαρία ακριβώς γιατί και αυτοί οι δύο βρήκαν φρικτό θάνατο στον τόπο όπου τελούνταν η θυσία προς τον Θεό, όπως ακριβώς και ο Άγιος Ομολογητής και Μάρτυρας Παύλος!

Πρέσβευε Άγιε Ομολογητά Παύλε υπέρ ημών των σημερινών χριστιανών! Αμήν!

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’. Αὐτόμελον.

Θείας πίστεως ὁμολογία, ἄλλον Παῦλόν σε τῇ Ἐκκλησίᾳ, ζηλωτήν ἐν ἱερεῦσιν ἀνέδειξε· συνεκβοᾷ σοι καί Ἄβελ πρὸς Κύριον, καί Ζαχαρίου τό αἷμα τό δίκαιον. Πάτερ Ὅσιε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον

Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.

Ἀστράψας ἐν γῇ, ὡς ἄστρον οὐρανόφωτον, τὴν καθολικήν, φωτίζεις Ἐκκλησίαν νῦν, ὑπὲρ ἧς καὶ ἤθλησας, τὴν ψυχήν σου Παῦλε προθέμενος, καὶ ὡς Ζαχαρίου καὶ Ἀβελ τρανῶς, βοᾷ σου τὸ αἷμα πρὸς Κύριον.

Πηγές
Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Μήνας Νοέμβριος
[1] Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, Βίος Παύλου του Κωνσταντινουπόλεως επισκόπου του Ομολογητού

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: ΚΑΤΑΝΙΧI