«Ἡ Θεία μεγαλειότητα ἀπό μόνη της εἶναι ἀπεριόριστα ἄξια νά τιμᾶται καί νά ὑπηρετῆται καθαρά ἀπό ὅλους κατά τόν τρόπο πού τῆς ἀρέσει» (Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Ἐπιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Μέρος 10ον

«Ἀδελφοί μου, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ καί ἐν τῷ κράτει τῆς ἰσχύος Αὐτοῦ. Ἐνδύσασθε τήν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρός τό δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρός τάς μεθοδείας τοῦ διαβόλου» (Πρός Ἐφεσ. 6, 10-11).

Στό βιβλίο «Κλῖμαξ» τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, εἶναι ἐνδεικτικό τοῦ πῶς βιώνει ὁ ἴδιος ὁ συγγραφέας αὐτόν τόν «Ἀόρατο Πόλεμο», ἀλλά καί πῶς στή συνέχεια ἀγωνίζεται ὁ Ὅσιος ὡς ἔμπειρος «πολεμιστής» μέσα ἀπό τήν μοναχική πολιτεία. 

Καθώς στήν «Κλίμακα» εἶναι κυρίαρχη ἡ καθεαυτή ἔννοια τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος, μέσα ἀπό τήν χρήση τῶν ὅρων «ἀθλητής», «πολεμιστής», «μάχαιρα», «ὅπλον», «ἀσπίς», «ξίφος», «ρομφαία», «τόξο», «βέλος», ἐξοικιώνεται κάθε ἕνας ἀγωνιστής. Ὁ ὁποῖος πνευματικός ἀγῶνας ὅμως ἀπευθύνεται σέ κάθε ἕναν συνειδητό ὅπως καί σέ κάθε ἀγωνιζόμενο πιστό. 

Ὁ δρόμος τῆς πορείας πρός τήν «τελείωσιν», δείχνει ὅτι ὁ ἀγωνιστής μοναχός ἤ λαϊκός, δέν κατακτᾶ ἐξ᾿ ἀρχῆς καί ἀκόπως τήν ἁγιότητα, ἀλλά βαθμιαία, καί ὡς ἀπό κλίμακος ἀνεβαίνει σταδιακά πρός αὐτήν. Μέ ἰσόβιους μόχθους καί μέ τήν ὑπομονή, ἀρχίζοντας ἀπό τήν ἐκκοπή τῶν παθῶν καί καταλήγοντας εἰς τήν ἀπάθειαν μέ τήν Θεία ἔλλαμψη τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ὁ πνευματικός ἀγώνας ἀπαιτεῖ δύο βασικές προϋποθέσεις, μέ πρώτη αὐτήν τήν προαίρεση καί τόν πόθο τῆς σωτηρίας ἐκ μέρους τοῦ ἀνθρώπου καί δεύτερη τήν βοήθεια ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ. 

Ἡ συνεργία τοῦ Θεοῦ εἶναι δεδομένη μόνον ὅταν προηγηθεῖ ἡ θέληση τοῦ ἀνθρώπου, διότι ὁ Θεός σέβεται τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. 

Ὁ Θεός ὅμως δέ παύει νά μεριμνᾶ γιά τήν σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων καί νά δίνει μέ ποικίλους τρόπους εὐκαιρίες μετανοίας πρός κάθε ἕναν ἄνθρωπο, διότι Ἐκεῖνος ποτέ δέν ἀναγκάζει κανένα, ἀλλά «ὅς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α΄ Τιμ. 2, 4).

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος, στό ἔργο του ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», γιά αὐτόν τόν «Ἀόρατον» Πόλεμο τοῦ Κυρίου ἐναντίον τοῦ διαβόλου, γράφει τά ἑξῆς: 

“Στά ἔργα ὅμως πού θά κρατήσουν κάποιο διάστημα, ὄχι μόνο στήν ἀρχή εἶναι καλό νά παρακινῇς τόν ἑαυτό σου σέ αὐτή τήν εὐχαριστία πρός τόν Θεόν. (27)

Ἀλλά, καί ἕως τέλους ἔχεις χρέος, νά φροντίζεις νά ἀνανεώνεις πολλές φορές αὐτή –τήν εὐχαριστία πρός τόν Θεόν– μέ τήν ὑπενθύμηση. (28)

Γιατί ἄν δέν κάνεις ἔτσι, κινδυνεύεις νά μπλεχτεῖς πάλι στό δεσμό τῆς φυσικῆς ἀγάπης τοῦ ἑαυτοῦ σου.

Καί ἡ ὁποία, μέ τό νά παρεκκλίνει περισσότερο στόν ἑαυτό της παρά στό Θεό, συνηθίζει πολλές φορές μέ τό διάστημα τοῦ χρόνου, νά μᾶς κάνει νά ἀλλάζουμε ἀστόχαστα τά πράγματα καί νά μεταβάλουμε τά τέλη καί τούς πρώτους σκοπούς μας.

Ὁπότε, ὅποιος δέ προσέχει καλά σ’ αὐτό, ἀρχίζει πολλές φορές νά κάνῃ κανένα ἔργο, μέ σκοπόν γιά νά ἀρέσῃ μόνο στόν Κύριό Του.

Ἀλλ᾿ ἔπειτα, μετά ἀπό ὀλίγο, ὁδηγεῖται χωρίς νά τό καταλάβῃ, νά τοῦ ἀρέσῃ καί αὐτοῦ αὐτό μέ τήν δική του θέλησι, ἔτσι πού λησμονεῖ τό Θεῖο θέλημα.

Καί δένεται τόσο πολύ μέ τήν εὐχαρίστησι ἐκείνου τοῦ ἔργου, πού ἄν ὁ ἴδιος ὁ Θεός τόν ἐμποδίσῃ μέ κάποια ἀσθένεια ἤ μέ πειρασμό δαιμόνων καί ἀνθρώπων  ἤ μέ ἄλλο μέσο κανενός κτίσματος, αὐτός συγχύζεται ὁλόκληρος καί ταράσσεται. 

Καί μερικές φορές κατακρίνει τόν ἕνα καί τόν ἄλλον, ὅτι τοῦ στάθηκαν ἐμπόδιο –γιά νά μήν πῶ πώς γογγύζει καί κατά τοῦ ἰδίου τοῦ Θεοῦ καμμία φορά– πρᾶγμα τό ὁποῖο εἶναι σημεῖο ὁλοφάνερο, ὅτι ἡ κρίσις του δέν ἦταν ὅλη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά γεννήθηκε ἀπό τήν σάπια καί διεφθαρμένη ρίζα τῆς φιλαυτίας.

Γιατί ἐκεῖνος πού κινεῖται γιά μόνο τό θέλημα καί τήν εὐχαριστία τοῦ Θεοῦ, δέν προτιμᾷ περισσότερο τό ἕνα ἔργο ἀπό τό ἄλλο, οὔτε ἄν εἶναι τό ἕνα εἶναι ὑψηλό καί μεγάλο, καί τό ἄλλο ταπεινό καί μικρό ἀλλά ἐξ ἴσου θέλει καί τά δυό.

Γιατί εἶναι ἀρεστά στό Θεό γιά τό καιρό ἤ γιά τή μέθοδο ἤ γιά ἄλλη κάποια περίστασι πού ἐκεῖνος μόνος γνωρίζει· ὁπότε αὐτός, εἴτε τό σημαντικό καί μεγάλο ἔργο παίρνει στά χέρια του, εἴτε τό ταπεινό καί μικρό, μένει τό ἴδιο εἰρηνικός καί ἀναπαυμένος.

Γιατί μέ κάθε τρόπο ἀπολαβάνει τό σκοπό του, πού ἦταν νά φανῇ εὐάρεστος στό Θεό σέ ὅλα τά ἔργα του, εἴτε στή ζωή εἴτε στό θάνατο. 

– “Γι᾿ αὐτό καί ἀγωνιζόμαστε μέ ζῆλο, γιά νά εἴμαστε εὐάρεστοι στόν Θεό, εἴτε μείνουμε στό σῶμα, εἴτε φύγουμε ἀπό αὐτό”. «Διό καί φιλοτιμούμεθα, εἴτε ἐνδημοῦντες εἴτε ἐκδημοῦντες, εὐάρεστοι αὐτῷ εἶναι» (Β´ Κορ. 5, 9). 

Ὁπότε, ἀγαπητέ, ἄς εἶσαι πάντα προσεκτικός καί συνεσταλμένος στόν ἑαυτό σου καί προσπάθησε νά κατευθύνῃς τίς πράξεις σου σέ αὐτόν τόν τελικό σκοπό.

Ἐάν πάλι καί καμιά φορά παρακινηθῇς ἀπό τήν ἐπιθυμία τῆς ψυχῆς σου νά κάνῃς τό καλό γιά νά ἀποφύγῃς τούς τόπους τιμωρίας καί γιά νά ἀπολαύσῃς τόν Παράδεισο, μπορεῖς ἀκόμη καί σέ αὐτό νά σκεφτεῖς γιά τελευταῖο σκοπό σου τήν εὐαρέστησι καί ἐπιθυμία τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος θέλει νά μπῆς στή βασιλεία Του καί νά μήν πᾶς στόν Ἅδη. 

Αὐτή τήν αἰτία, δηλαδή τό τέλος, δέν εἶναι δυνατό νά γνωρίσῃ κανείς σωστά, πόση ἐξουσία καί δύναμι ἔχει.

Γιατί ἕνα ἔργο, ἄς εἶναι πολύ ταπεινό, ἄς εἶναι πολύ μικρό, ὅμως ὅταν γίνεται μέ σκοπό γιά νά ἀρέσῃ μόνο στό Θεό καί στή δόξα Του, ἀξίζει ἀπείρως περισσότερο –γιά νά πῶ ἔτσι– ἀπό ἄλλα πολλά ἔργα σπουδαῖα, ἔνδοξα καί πολύ μεγάλα, πού γίνονται χωρίς αὐτό τό σκοπό.

Ἔτσι κοντά στό Θεό περισσότερο εὐχάριστο εἶναι ἕνα μόνο λεπτό· ὅταν τό δώσῃς σέ ἕνα φτωχό, γι᾿ αὐτή μόνη τήν αἰτία γιά νά ἀρέσῃς στή Θεία Του μεγαλωσύνη, παρά τό νά ξεγυμνωθῇς ἀπό ὅλα τά πολλά ὑπάρχοντά σου, ὅταν τό κάνῃς μέ κάποιον ἄλλο σκοπό καί ἄν τό κάνῃς γιά νά ἀπολαύσῃς τά οὐράνια ἀγαθά, τά ὁποῖα εἶναι σκοπός ὄχι ἁπλά καλός, ἀλλά καί πολύ ἐπιθυμητός. 

Αὐτή ἡ ἐξάσκησις τήν ὁποία πρέπει νά κάνῃς σέ κάθε σου πρᾶξι, τό νά ἔχῃς δηλαδή ἕνα σκοπό, νά ἀρέσεις μόνον στό Θεό, ἡ ἄσκησις λέω αὐτή, καί στήν ἀρχή θά σοῦ φανῇ δύσκολη.

Ὅμως μετά ἀπό αὐτά θά σοῦ γίνῃ εὔκολη, ἕνα μέν ἀπό τήν χρησιμοποίησι τῆς ὑποθέσεως καί ἄλλο δέ, ἀπό τό νά ἐπιθυμῇς πάντα τό Θεό.

Καί γι᾿ Αὐτόν νά ἀναπνέῃς μέ ζωντανή διάθεσι τῆς καρδιᾶς σου, σάν σέ τελειότατο καί μοναδικό ἀγαθό, τό ὁποῖο εἶναι ἄξιο γιά μόνο τόν ἑαυτό του νά ἀναζητῆται ἀπό ὅλα τά δημιουργήματα καί νά ὑπηρετῆται καί νά ἀγαπᾶται περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλο.

Αὐτός ὁ λογαριασμός τῆς ἄπειρης ἀξιομισθίας τοῦ Θεοῦ, ὅσο γίνεται πιό πολύ βαθύς καί πιό πολύ συνεχῶς, τόσο θά εἶναι καί πιό πολύ θερμές καί συνεχεῖς οἱ παραπάνω ἀναφερόμενες πράξεις τῆς θελήσεώς μας. 

Καί ἔτσι, πιό πολύ εὐκολώτερα καί γρηγορότερα θά ἀποκτήσουμε τήν συνήθεια νά κάνουμε κάθε μας πρᾶξι μόνο γιά τήν ἀγάπη καί εὐχαρίστησι τοῦ Δεσπότου ἐκείνου, πού μόνος εἶναι ἄξιος νά ἀγαπᾶται. 

Τελευταῖα, ἄν θέλῃς νά καταλάβης ἄν ὁ Θεός σέ παρακινῇ σέ κάθε σου πρᾶξι, πρέπει νά ζητήσῃς αὐτό ἀπό τόν Θεό μέ θερμή προσευχή, παρακαλώντας τον νά σοῦ προσθέσῃ ἀκόμη καί αὐτή τή χάρι κοντά στίς ἄλλες ἀναρίθμητες εὐεργεσίες καί χάρες πού σοῦ ἔκανε καί σοῦ κάνει συνέχεια, γιά μόνον τήν ἀγάπη καί χωρίς κανένα κέρδος δικό Του.

Κεφάλαιο ΙΑ´

Μερικές σκέψεις πού παρακινοῦν τήν ἐπιθυμία τοῦ ἀνθρώπου νά θέλῃ νά κάνῃ σέ κάθε πρᾶγμα τό θέλημα τοῦ Θεοῦ

Γιά νά παρακινήσῃς τή θέλησί σου μέ περισσότερη εὐκολία, νά θέλῃς σέ ὅλα τήν εὐχαρίστησι καί τή δόξα τοῦ Θεοῦ, θυμήσου συχνά, ὅτι αὐτός πρωτύτερα μέ διαφόρους τρόπους σέ τίμησε καί σέ ἀγάπησε. 

Σέ δημιούργησε ἀπό τό τίποτα, κατ᾿ εἰκόνα καί ὁμοίωσι δική Του καί ὅλα τά ἄλλα κτίσματα τά ἔκανε στήν δική σου ὑπηρεσία.

Σέ λύτρωσε ἀπό τή σκλαβιά τοῦ διαβόλου, στέλνοντας ὄχι ἕναν Ἄγγελο, ἀλλά τόν Υἱόν Του τόν Μονογενῆ γιά νά σέ ἐξαγοράσῃ, ὄχι μέ φθαρτή τιμή χρυσοῦ καί ἀργύρου, ἀλλά μέ τό πολύτιμο αἷμα Του καί θάνατο τόν πιό πολύ βασανιστικό καί ἄτιμο.

Καί πάλι μετά ἀπό αὐτά, κάθε ὥρα καί κάθε στιγμή, σέ φυλάει ἀπό τούς ἐχθρούς· πολεμεῖ γιά σένα μέ τή Θεία Του χάρι ἔχει ἕτοιμο γιά τροφή σου καί τιμή σου, τόν ἀγαπητό Του Υἱό στά ἄχραντα Μυστήρια.

Αὐτό εἶναι ἕνα σημάδι μιᾶς ὑπέροχης τιμῆς καί ἀγάπης, πού ἔχει γιά σένα ὁ Θεός, τόσο μεγάλη, πού δέν μπορεῖ κανείς νά καταλάβη πόση τιμή κάνει ἕνας τόσο μεγάλος Βασιλιάς στήν μηδαμινότητα καί ταλαιπωρία μας.

Καί ἀντίθετα, πόση τιμή καί σεβασμό χρωστᾶμε νά κάνουμε ἐμεῖς, στήν τόσο σημαντική Αὐτοῦ μεγαλειότητα, ὁ ὁποῖος ἔκανε γιά μᾶς τόσα καί τόσα θαυμάσια πράγματα.

– Καί ἐάν οἱ ἐπίγειοι βασιλεῖς, ὅταν τιμῶνται ἀπό ἀνθρώπους καί τούς πιό ἀσήμαντους καί εὐτελεῖς, εἶναι ὀφειλέτες νά τούς κάνουν τήν ἀνταπόδοσι, πόσο περισσότερο πρέπει νά κάνουμε ἐμεῖς οἱ τιποτένιοι στόν ὑπέρτατον Βασιλιά τοῦ σύμπαντος, ἀπό τόν ὁποῖον εἴμαστε τόσο πολύ τιμημένοι καί ἀγαπημένοι; 

Ἐκτός ἀπό αὐτό πού εἴπαμε, ἔχε πάντα στήν θύμησί σου περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλο, ὅτι, ὅπως εἴπαμε πρίν, ἡ Θεία μεγαλειότητα ἀπό μόνη της εἶναι ἀπεριόριστα ἄξια νά τιμᾶται καί νά ὑπηρετῆται καθαρά ἀπό ὅλους κατά τόν τρόπο πού τῆς ἀρέσει”.

Ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ἐδῶ μᾶς συμβουλεύει πατρικά, κυρίως μέ τήν ταπείνωση καί πάντοτε μέσα ἀπό τήν πράξη μέ σοφά λόγια, ὡς ἑξῆς: «Καί ἄρχισε τό ἔργο, καί πολέμησε γιά νά νικήσῃς· καί βέβαια ἀπό αὐτά θά ἀποκτήσῃς τήν ὁλοκληρωτική ἐλπίδα στόν Θεό. 

Μέ τά τέσσερα αὐτά ὅπλα ὁπλίσου, ἀδελφέ μου, σάν ὁπλισμό πολύ ἀσφαλῆ καί ἀναγκαῖο, γιά νά γίνῃς νικητής σέ αὐτόν τόν ἀόρατο πόλεμο καί γιά νά λάβης τό στεφάνι. 

– Καί αὐτά εἶναι: Τό α΄ νά μήν ἐμπιστεύεσαι ποτέ τόν ἑαυτόν σου, τό β΄ νά ἔχῃς πάντα ὅλο σου τό θάρρος καί τήν ἐλπίδα στό Θεό, τό γ΄ νά ἀγωνίζεσαι πάντα· καί τό δ΄ νά προσεύχεσαι».

Ἀδελφοί μου, ἐμεῖς ἄς ζητήσουμε νά ἐνδυναμωθοῦμε ἀπό τόν Ἴδιο τόν Κύριο, ἄς ἐνδυθοῦμε τήν πανοπλία τοῦ Θεοῦ, ἄς ἀντισταθοῦμε γιά νά δυνηθοῦμε κατά τήν ἡμέρα ἐκείνη τῆς πονηρίας, νά ἀναδειχθοῦμε νικητές. 

Ἄς ἐργαστοῦμε μέσα ἀπό τήν ἰσχυρή δύναμη τοῦ Θεοῦ, γιά τήν κατάκτηση τῶν ἐπουρανίων ἀφθάρτων ἀγαθῶν, τῆς δικαιοσύνης, κι’ ἀκόμη αὐτῆς τῆς θεωρίας τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ σύμφωνα μέ τόν Ψαλμό τοῦ Δαυΐδ: «Ἐγώ δέ ἐν δικαιοσύνῃ ὀφθήσομαι τῷ προσώπῳ Σου χ ο ρ τ α σ θ ή σ ο μ α ι ἐν τῷ ὀφθῆναι μοι τήν δόξαν Σου» (Ψαλμός 16, 15). 

Ἀμήν, γένοιτο!

Συνεχίζεται…

• 27. Ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος» Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ἀπόδοση στή νέα Ἑλληνική: Ἱερομόναχος Βενέδικτος. Ἔκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὄρος. http://users.uoa.gr https://www.imaik.gr
• 28. Γι᾿ αὐτό καί ὁ θεῖος Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης ἔγραφε: «Πρόσεχε καί στήν πρόθεσι· (δηλαδή τήν προαίρεσί σου) μέ ἀκρίβεια ἐρεύνα κάθε ὥρα πού κίνει· ἐάν κάθεσαι ἡσυχάζοντας κατά Θεόν, γι᾿ αὐτό τό καλό ἤ γιά τήν ψυχική ὠφέλεια, εἴτε ψάλλεις εἴτε μαλετᾶς, εἴτε προσεύχεσαι, εἴτε ἐργαζόμενος κάποια ἀρετή γιά νά μή συλληφθῇς χωρίς νά ξέρῃς τί κάνεις» (Κεφ. ιβ´, Φιλοκαλία).

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra