Ἄρθρο τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση
Ὁμότιμου Καθηγητή Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.

“Εὔλογα γι᾽ αὐτό γεννᾶται τό ἐρώτημα: Δέν ὑπάρχουν στό συνοδικό καί ἀρχιεπισκοπικό περιβάλλον σοβαροί καί διαβασμένοι κληρικοί καί θεολόγοι;”

Ἐπιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

Ὡς γνωστόν, ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στή συνεδρία της τῆς 13ης Ἰουλίου τρέχοντος ἔτους ἀποφάσισε, μεταξύ ἄλλων, νά συντάξει καί νά ἀπευθύνει πρός τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας «Ἐγκύκλιο», μέ τήν ὁποία θά προτρέπει τούς πιστούς νά ἐμβολιασθοῦν μέ ἕνα ἀπό τά ἐμβόλια πού συνιστοῦν οἱ διορισμένοι ἀπό τήν κυβέρνηση εἰδικοί ἰατροί, τῶν ὁποίων τό κῦρος καί τήν ἀξιοπιστία ἀποδέχθηκε ἡ διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας. Ἀποφασίσθηκε συγχρόνως νά ἑτοιμασθεῖ ἔντυπο στή μορφή ἄλλων ἐντύπων πού ἀπεστάλησαν κατά καιρούς «ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΑΟ», ὅπου θά δίδονται ἀπό τούς ἐπιλεγέντες ἰατρούς ἀπαντήσεις σέ ἐρωτήματα καί ἐπιφυλάξεις πού διατυπώνονται δικαιολογημένα γιά τά ἐγκεκριμένα ἐμβόλια ἐναντίον τῆς λοίμωξης τοῦ κορωνοϊοῦ (Covid-19).

Ἑτοιμάσθηκε πράγματι ἡ «Συνοδική Ἐγκύκλιος», ὑπ᾽ ἀριθμ. 3045/14. 7.2021, μέ τίτλο «Ἐκκλησία καί Ἐπιστήμη στόν ἀγώνα κατά τῆς πανδημίας» καί ἐστάλη στίς 16 Ἰουλίου πρός τήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν καί πρός ὅλες τίς Ἱερές Μητροπόλεις μέ τήν ἐντολή «ἵνα ἀναγνωσθῇ ἐπ᾽ Ἐκκλησίαις τήν Κυριακήν 25ην μηνός Ἰουλίου ἐ.ἔ. κατά τήν διάρκειαν τῆς Θείας Λειτουργίας, ἀντί ἄλλου κηρύγματος». Ἑτοιμάσθηκε ἐπίσης καί τό ἔντυπο «ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΑΟ», μέ τίτλο «Οἱ Χριστιανοί μᾶς ρωτοῦν γιά τό ἐμβόλιο καί οἱ Γιατροί μᾶς ἀπαντοῦν», στό ὁποῖο ὑπάρχουν δώδεκα ἀπαντήσεις σέ ἰσάριθμα ἐρωτήματα. Τό συνοδικό φυλλάδιο ἐστάλη στίς Ἱερές Μητροπόλεις καί διανεμήθηκε μέ τήν φροντίδα τους.

Ἀμφότερα τά ἔγγραφα συνάντησαν μεγάλη ἀντίδραση ἀπό τά συνειδητά μέλη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος, κάποιες φορές μάλιστα καί ἐντός τῶν ναῶν κατά τήν διάρκεια τῆς ἀναγνώσεως τῆς «Ἐγκυκλίου», ἐνῶ δέν ἔλειψαν καί περιπτώσεις πού δέν ἀναγνώσθηκε ἡ «᾽Εγκύκλιος» οὔτε διανεμήθηκε τό φυλλάδιο «ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΑΟ». Πολύ ἰσχυρή ἦταν ἡ κριτική πού ἀσκήθηκε ἀπό ἀρθρογράφους στίς τρεῖς κύριες πλευρές πού δημιουργεῖ προβλήματα ὁ ἐπιβαλλόμενος μέ ποικίλα μέσα καί τρόπους ἐμβολιασμός, δηλαδή στήν θεολογική – ἐκκλησιαστική, στήν νομική πλευρά, ἀλλά καί στήν καθαρῶς ἰατρική. Ἀπό τήν πλευρά μας, μέ βάση καθαρῶς θεολογικά – ἐκκλησιαστικά κριτήρια, σχολιάσαμε ἀρνητικά τήν διαβόητη πλέον «Ἐγκύκλιο» σέ κήρυγμα πού ἐκφωνήσαμε κατά τήν πανήγυρη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Μηλοχωρίου Πτολεμαΐδος, στίς 26 Ἰουλίου, τό ὁποῖο ἀναρτηθέν στό Διαδίκτυο (video) ἔτυχε ἐπαινετικῆς ὑποδοχῆς καί ἀνέπαυσε πολλούς ἀπό τούς σκανδαλισθέντες¹. Ἀποφασίσαμε γι᾽ αὐτό, πρός περαιτέρω ἐνίσχυση τῶν ὀρθοφρονούντων, νά συντάξουμε καί γραπτή ἀναίρεση καί ἀνατροπή τῆς «Ἐγκυκλίου» μέ παράθεση ἁγιογραφικῶν, πατερικῶν καί ἱεροκανονικῶν θέσεων, πού δέν χωροῦν ὅλες σέ ἕνα λειτουργικό κήρυγμα.

1. Ἀνάποδος ὁ λόγος τῆς Συνόδου. Τό μαῦρο ἄσπρο

Οἱ βασικοί λόγοι πού ἐπιβάλλουν τόν ἔλεγχο καί τήν ἀναίρεση τῆς «Ἐγκυκλίου» εἶναι τρεῖς: Ἡ «Ἐγκύκλιος» ἰσχυρίζεται καί διαβεβαιώνει μάλιστα «αὐθεντικῶς» «πώς αὐτό τό ἐμβόλιο δέν ἔρχεται σέ καμία ἀντίθεση μέ τήν Ἁγιογραφική, Πατερική καί Κανονική διδασκαλία τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας». Πρόκειται γιά ψευδῆ καί παραπλανητικό ἰσχυρισμό πού ἀντιστρέφει τά πράγματα. Ἰσχύει ἀκριβῶς τό ἀντίθετο· τό συγκεκριμένο ἐμβόλιο καί ὁ τρόπος ὑποστήριξης καί ἐπιβολῆς του ἔρχονται σέ πλήρη ἀντίθεση πρός τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας. Ὅσες ἐλάχιστες ἁγιογραφικές καί πατερικές μαρτυρίες προσάγονται ἔχουν ἀλλοιωθῆ ὄχι μόνο νοηματικά μέ τήν ἀπόσπασή τους ἀπό τήν σχετική συνάφεια, ἀλλά καί πραγματολογικά μέ κακοποίηση τοῦ κειμένου καί ἐπίκληση ἀνύπαρκτης πληροφορίας, μέ ὁλοφάνερο δηλαδή ψεῦδος, ὅπως συμβαίνει μέ τήν ἀναφορά στόν προφήτη Ἠσαΐα, ὁ ὁποῖος ἐθεράπευσε τόν βασιλιά Ἐζεκία μέ τήν βοήθεια δῆθεν τῆς Ἰατρικῆς Ἐπιστήμης. Εὔλογα γι᾽ αὐτό γεννᾶται τό ἐρώτημα: Δέν ὑπάρχουν στό συνοδικό καί ἀρχιεπισκοπικό περιβάλλον σοβαροί καί διαβασμένοι κληρικοί καί θεολόγοι; Σέ ἀμαθεῖς, ἀγραμμάτους καί ἀνεύθυνους ἀναθέτουν τήν σύνταξη κειμένων εὐάλωτων και ἀναξιόπιστων; Δέν ἐγνώριζαν ὁ συντάκτης καί οἱ συνοδικοί πού τό ὑπέγραψαν, οἱ ὁποῖοι τώρα ἔχουν καί τήν πατρότητα καί εὐθύνη τοῦ κειμένου, ὅτι τό ψεῦδος ἔχει κοντά ποδάρια, ὅπως λέγει θυμόσοφα ὁ λαός μας, καί δέν πάει μακρυά, ἀλλά σύντομα φανερώνεται;

Ἡ διαστροφή πάντως τῆς ἀλήθειας καί ἡ ὑποκατάστασή της ἀπό τό ψεῦδος συνοδεύουν τήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό τήν ἀρχή τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου, μέ ἐφευρέτη καί πρωτεργάτη αὐτόν, τοῦ ὁποίου τό ὄνομα σημαίνει τόν ἀντίθετο τοῦ Θεοῦ, τόν ἀντικείμενο, τόν ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ καί πολέμιο, δηλαδή τόν Σατανᾶ. Αὐτός πρῶτος ἐφεῦρε τό κακό καί τήν ἁμαρτία· παρέσυρε μέ τά ψεύδη καί τήν ὑποκριτική ἀγαπολογία του τούς πρωτοπλάστους, νά στραφοῦν ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καί τούς ὁδήγησε στήν φθορά καί στόν θάνατο. Ἀπό τότε διατυπώνεται ἕνας ἀντίθετος λόγος πρός τόν Θεῖο Λόγο, ἕνας ἀνάποδος λόγος², πού παρουσιάζει τό μαῦρο, ἄσπρο καί τό ἄσπρο μαῦρο, τό πικρό γλυκό καί τό γλυκό πικρό. Αὐτούς πού διατυπώνουν αὐτόν τόν ψευδῆ, τόν ἀνάποδο λόγο, τόν ἀντίστροφο, πού ἀντιστρέφει τίς ἀξίες σέ ἀπαξίες καί τίς ἀπαξίες σέ ἀξίες, ἐλεεινολογεῖ καί καταδικάζει ἡ Ἁγία Γραφή. Εἶναι φοβερός ὁ προφητικός λόγος πού ξεκινάει ἀπό τήν ἀπογοήτευση καί πικρία τοῦ Θεοῦ, διότι περίμενε ἀπό τόν ἀμπελώνα πού ἐφύτευσε στήν Ἱερουσαλήμ, καί μετά στήν Νέα Ἱερουσαλήμ, τήν Ἐκκλησία, νά δώσει σταφύλια, αὐτός ὅμως ἔδωσε ἀγκάθια· ἀνάποδη καί ἀντίστροφη ἡ καρποφορία: «Καί ἔμεινα τοῦ ποιῆσαι σταφυλῆν, ἐποίησε δέ ἀκάνθας»³. Ἐξαγγέλλει γι᾽ αὐτό ὡς τιμωρητική παιδαγωγία τήν καταστροφή καί καταπάτηση τοῦ ἀμπελώνα καί διατυπώνει φοβερά «οὐαί» ἐναντίον ὅσων διαστρέφουν τήν ἀλήθεια, προβάλλουν τήν σοφία καί τήν ἐπιστήμη τους καί διώκουν τούς δικαίους καί εὐσεβεῖς, δωροδοκούμενοι ἀπό τούς ἀσεβεῖς καί διεφθαρμένους. Ὑπάρχει καλύτερη ἀπεικόνιση τῶν ὅσων συμβαίνουν τώρα σέ πολιτικό καί ἐκκλησιαστικό ἐπίπεδο; «Οὐαί οἱ λέγοντες τό πονηρόν καλόν καί τό καλόν πονηρόν, οἱ τιθέντες τό σκότος φῶς καί τό φῶς σκότος, οἱ τιθέντες τό πικρόν γλυκύ καί τό γλυκύ πικρόν. Οὐαί οἱ συνετοί ἐν ἑαυτοῖς καί ἐνώπιον αὐτῶν ἐπιστήμονες. Οὐαί οἱ ἰσχύοντες ὑμῶν, οἱ πίνοντες τόν οἶνον καί οἱ δυνάσται οἱ κεραννύντες τά σίκερα. Οἱ δικαιοῦντες τόν ἀσεβῆ ἔνεκεν δώρων καί τό δίκαιον τοῦ δικαίου αἴροντες»⁴.

2. Ὑπερεκτιμᾶται ἡ Ἰατρική Ἐπιστήμη καί ὑποτιμᾶται ἡ θεραπευτική Χάρη τοῦ Θεοῦ.

Ὁ δεύτερος λόγος γιά τόν ὁποῖο πρέπει νά ἐλεγχθεῖ ἡ «Ἐγκύκλιος» εἶναι ἡ ὑπερεκτίμηση τῆς Ἰατρικῆς Ἐπιστήμης καί ἡ ὑποτίμηση τῆς ἰατρικῆς θεραπευτικῆς δύναμης τοῦ Θεοῦ καί τῶν Ἁγίων, πού βεβαιώνεται ἀπό ἀπειράριθμα θαύματα ἰάσεως ἀσθενῶν, ἡ ὑποτίμηση δηλαδή τῆς «ὑπέρ τήν φύσιν» ἐνεργείας καί δράσεως τῆς ἄκτιστης Χάρης τοῦ Θεοῦ.

Πρόκειται γιά μία πνευματική ἀσθένεια τοῦ δυτικοῦ κόσμου, πού κυριαρχεῖται ἀπό τόν Ὀρθολογισμό καί τόν Ἐπιστημονισμό· ἐκδιώκουν καί θανατώνουν τόν Θεό καί ὑβριστικά ἐνθρονίζουν τόν ὑπεράνθρωπο, καταργοῦν τόν Θεοκεντρισμό καί ἐγκωμιάζουν τόν ἀνθρωποκεντρισμό. Χαρακτηρίσαμε γι᾽ αὐτό ὡς αἱρετίζουσα καί νεοβαρλααμική τήν τάση τῆς «Ἐγκυκλίου» νά ἐπαινεῖ καί νά ἐγκωμιάζει τήν Ἰατρική Ἐπιστήμη καί νά ἀποσιωπᾶ καί νά ἀποκρύπτει τήν ἰατρική καί θεραπευτική ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία κυρίως ἔπρεπε νά προβάλλει, συμβουλεύοντας καί προτρέποντας τούς πιστούς νά καταφεύγουν στούς ναούς καί μέ λιτανεῖες εἰκόνων καί ἱερῶν λειψάνων καί ἄλλες λειτουργικές ἐκδηλώσεις νά ζητοῦν τήν «ὑπέρ φύσιν» ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ἀπαλλαγή μας ἀπό τήν μάστιγα τοῦ κορωνοϊοῦ, ὅπως ἔπραττε πάντοτε ἡ Ἐκκλησία στούς αἰῶνες καί λύτρωνε τούς ἀνθρώπους ἀπό λοιμώδεις ἀσθένειες, μέ μαρτυρημένα ἱστορικά παραδείγματα, μερικά τῶν ὁποίων παρουσιάσαμε σέ προηγούμενη ἀρθρογραφία μας⁵. Αὐτήν τήν δυτική παπίζουσα τάση ἐμπιστοσύνης στήν Ἐπιστήμη καί στήν Φιλοσοφία κουβάλησε στήν Θεσσαλονίκη καί στήν Κωνσταντινούπολη τόν 14ο αἰώνα ὁ δυτικός ἐπηρμένος μοναχός καί πρόδρομος τοῦ Διαφωτισμοῦ Βαρλαάμ Καλαβρός, τόν ὁποῖο ὅμως ἀντιμετώπισε ἐπιτυχῶς ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς, τή διδασκαλία τοῦ ὁποίου ἐπικύρωσε συνοδικά ἡ Ἐκκλησία στίς συνόδους τοῦ 1341 καί 1351, πού καταδίκασαν τήν αἵρεση τοῦ Βαρλααμισμοῦ καί θεωροῦνται ἀπό τούς Ὀρθοδόξους ὡς ἡ 9η Οἰκουμενική Σύνοδος, μέ 8η τήν ἐπί Μεγάλου Φωτίου τοῦ 879, ἡ ὁποία καταδίκασε τήν αἵρεση τοῦ Filioque τῶν Παπικῶν καί τῶν ἀπό αὐτούς προελθόντων τόν 16ο αἰώνα Προτεσταντῶν.

Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἐναντίον τῆς Ἰατρικῆς Ἐπιστήμης καί κάθε ἐπιστήμης καί τέχνης. Ἡ θετική τους ἀξιολόγηση προϋποθέτει τήν καλή τους χρήση ἐπ᾽ ὠφελείᾳ τῶν ἀνθρώπων καί τήν ἀναγνώριση ὅτι ὁ Θεός χορηγεῖ τά φάρμακα καί τά ὑλικά στούς ἰατρούς, ἀλλά καί τούς φωτίζει στήν ἐπιτέλεση τοῦ ἔργου τους. Ὅταν οἱ ἰατροί ὑπερεκτιμοῦν τίς δυνατότητες τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης καί ἐπιχειροῦν νά ἀλλάξουν καί νά ἀλλοιώσουν τό ἔργο τοῦ Δημιουργοῦ, ὅταν ἀντί νά ὠφελοῦν βλάπτουν, ὅταν τήν ἰατρική βοήθεια τήν ἐξαρτοῦν ἀπό τίς οἰκονομικές δυνατότητες τῶν ἀσθενῶν, ὅταν δικαιολογοῦν ἀκόμη καί τήν θανάτωση ἀνθρώπων γιά νά βοηθήσουν ἄλλους νά ζήσουν (ἐκτρώσεις, μεταμοσχεύσεις), ὅταν χορηγοῦν ἐπικίνδυνα ἐμβόλια καί σκευάσματα πού δέν ἔχουν πειραματικά δοκιμασθῆ καί πιθανόν νά ὁδηγήσουν σέ ἀσθένεια καί θάνατο, τότε ἡ τέχνη γίνεται κακοτεχνία, ἡ χρήση γίνεται κατάχρηση καί παράχρηση. Πρό παντός ὁ καλός καί συνετός ἰατρός ἀναγνωρίζει τά ὅρια τῶν δυνατοτήτων του, ὅτι δηλαδή ὑπάρχουν περιπτώσεις ἀσθενειῶν καί ἀσθενῶν πού σηκώνει τά χέρια καί παραπέμπει στήν δύναμη καί στήν ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ, τοῦ παντοδύναμου ἰατροῦ ψυχῶν καί σωμάτων, στήν οὐράνια, τήν θεϊκή ἰατρική. Ἐπί δώδεκα χρόνια ἡ αἱμορροοῦσα γυναίκα τοῦ Εὐαγγελίου ξόδεψε ὅλη της τήν περιουσία στούς γιατρούς, γιά νά σταματήσει ἡ ροή τοῦ αἵματος, ἀλλά κανείς ἰατρός δέν μπόρεσε νά τήν θεραπεύσει. Θεραπεύθηκε ἀπό τήν ἰαματική χάρη τοῦ ἐνδύματος τοῦ Χριστοῦ, μόλις τό ἄγγιξε⁶. Ἀκόμη καί στήν σύσταση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης «Τίμα ἰατρόν πρός τάς χρείας αὐτοῦ τιμαῖς αὐτοῦ, καί γάρ αὐτόν ἔκτισε Κύριος»⁷, ἀμέσως μετά διευκρινίζεται ὅτι ἡ ἰατρική ἐπιστήμη δέν πρέπει νά αὐτονομεῖται καί νά αὐτοϋψώνεται, ἀλλά νά ἐνεργεῖ γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ· «Καί αὐτός (ὁ Θεός) ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ»⁸. Ἐναντίον ὅμως τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ ἦσαν ὅλα τά μέτρα πού ἐλήφθησαν ἀπό τήν ἀρχή τῆς λοίμωξης μέ συμφωνία δυστυχῶς τῆς πλειονότητας τῶν ἐπισκόπων. Στή συνέχεια μάλιστα τό κείμενο αὐτό τῆς «Σοφίας Σειράχ», γιά νά μή προβάλλεται ἡ ἀποκλειστική ἁρμοδιότητα τῶν γιατρῶν καί λησμονεῖται ὁ Θεός ὡς ἰατρός, ὅπως πράττει ἡ «Ἐγκύκλιος» καί ὅπως κακόβουλα ἰσχυρίζονται κληρικοί καί θεολόγοι, πώς δῆθεν ὅλα τά μέτρα πού λαμβάνονται εἶναι ἰατρικό θέμα καί δέν πρέπει νά τό μεταβάλουμε σέ θεολογικό, μέ ἔμφαση συμβουλεύει ὅτι, ὅταν ἀρρωστήσουμε, δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε τήν ἰαματική, τήν θεραπευτική Χάρη τοῦ Θεοῦ ἀλλά προσευχητικά νά καταφεύγουμε εἰς Αὐτόν: «Τέκνον, ἐν ἀρρωστήματί σου μή παράβλεπε, ἀλλ᾽ εὖξαι Κυρίῳ, καί αὐτός ἰάσεταί σε»⁹.

Αὐτήν τήν γραμμή τῆς σχετικῆς καί ὄχι ἀπόλυτης ἐμπιστοσύνης πρός τήν Ἰατρική Ἐπιστήμη υἱοθετεῖ καί ὁ Μ. Βασίλειος, ἰατρός στή σπουδή καί στήν πράξη, ὁ ὁποῖος μετά ἀπό ἐμπεριστατωμένη ἀπάντηση στό ἐρώτημα ἄν ἡ εὐσέβεια ἐπιτρέπει νά χρησιμοποιοῦμε τά ἐπιτεύγματα τῆς Ἰατρικῆς Ἐπιστήμης¹⁰, καταλήγει στό συμπέρασμα ὅτι οὔτε πρέπει νά ἀποφεύγουμε παντελῶς τήν βοήθεια τῶν ἰατρῶν, οὔτε ὅμως εἶναι συνεπές καί ἁρμόζον νά στηρίζουμε σ᾽ αὐτούς ὅλες τίς ἐλπίδες: «Οὔτε οὖν φευκτέον πάντη τήν τέχνην οὔτε ἐπ᾽ αὐτῇ πάσας τάς ἐλπίδας ἔχειν ἀκόλουθον»¹¹. Ὅλα ἐξαρτῶνται, ὅπως σέ ὅλες τίς τέχνες, ἀπό τήν καλή ἤ κακή χρήση τους. Χαρακτηρίζει πάντως ὡς «κτηνῶδες» τό νά ἀφήνουμε τήν ὑγεία μας στά χέρια τῶν ἰατρῶν καί ὡς «ἀθλίους» ὅσους ὀνομάζουν τούς ἰατρούς σωτῆρες τους: «Τό τε γάρ ἐν ταῖς χερσί τῶν ἰατρῶν τήν ἐλπίδα ἔχειν τῆς ἑαυτῶν ὑγείας κτηνῶδες, ὅπερ πάσχοντάς τινας τῶν ἀθλίων ὁρῶμεν, οἵ καί σωτῆρας αὐτούς ὀνομάζειν οὐ παραιτοῦνται, τό τε πάντη τάς ἀπ᾽ αὐτῆς ὠφελείας ἀποφεύγειν φιλόνικον»¹².

3. Ἐργαλεῖο τῆς Παγκοσμιοποίησης καί τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ὁ Κορωνοϊός.

Δέν ἔλειψαν στήν δισχιλιετῆ ἱστορία τοῦ Χριστιανισμοῦ ἀπόπειρες τοῦ Ἀντικειμένου, τοῦ Διαβόλου, μέ τόν ἀνάποδο λόγο, εἴτε μέ τήν εἰδωλολατρία, εἴτε μέ τόν Γνωστικό Συγκρητισμό, κατά τήν διάρκεια τῶν πρώτων χριστιανικῶν αἰώνων τῆς παγκόσμιας εἰδωλολατρικῆς καί συγκρητιστικῆς ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, εἴτε μέ τίς διάφορες αἱρέσεις καί τά σχίσματα κατά τήν διάρκεια τῆς παγκόσμιας ἐπίσης χιλιετοῦς χριστιανικῆς αὐτοκρατορίας τῆς Ρωμηοσύνης τοῦ Βυζαντίου καί μέχρι σήμερα, δέν ἔλειψαν, λοιπόν, οἱ ἀπόπειρες νά καταστρέψει τήν Ἐκκλησία, νά διδάξει «ἕτερον Εὐαγγέλιον», νά ἀναποδογυρίσει ὁ Ἀνάποδος τά πράγματα μέ τά ψεύδη καί τίς σοφιστεῖες τῶν ὀργάνων του. Ἡ Ἐκκλησία, ὅμως ταυτιζόμενη ἀποκλειστικά καί ἀπόλυτα μέ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἔμεινε ἀήττητη καί θά παραμένει ἀήττητη κατά τήν πασίγνωστη διαβεβαίωση τοῦ Κυρίου, ὅτι «καί πύλαι ᾍδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς»¹³ (τῆς Ἐκκλησίας) καί ὅτι ὁ ἴδιος θά εἶναι μαζί μέ τούς πιστούς μέχρι τό τέλος τῆς ἱστορίας· «καί ἰδού ἐγώ μεθ᾽ ὑμῶν εἰμι πάσας τάς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος»¹⁴. Εἶναι ἀκαταμάχητη ἡ θεμελίωση τοῦ ἀήττητου τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τόν μεγαλομάρτυρα καί ὁμολογητή τῆς Ἀλήθειας Ἅγιο Ἰωάννη Χρυσόστομο, ὁ ὁποῖος πέθανε ἐξόριστος καί ταλαιπωρημένος, γιατί ἀντιτάχθηκε στόν ἀνάποδο λόγο καί στίς ἀνάποδες πράξεις τοῦ πανίσχυρου πολιτικοῦ καί ἐκκλησιαστικοῦ κατεστημένου τῆς κοσμοκράτειρας τότε Κωνσταντινούπολης. Σέ ὁμιλία του πού ἐξεφώνησε λίγο πρίν ἐξορισθεῖ, ἀπευθυνόμενος στούς ἰσχυρούς πού τόν ἐδίωκαν, ἀλλά καί στούς ἰσχυρούς κάθε ἐποχῆς, καί τῆς ἰδικῆς μας, πολιτικούς καί ἐκκλησιαστικούς, τούς συμβουλεύει νά σταματήσουν τόν πόλεμο ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας, γιατί εἶναι βέβαιο ὅτι θά ἡττηθοῦν. Ἄν πολεμεῖ κανείς ἄνθρωπο ἤ θά νικήσει ἤ θά νικηθεῖ· ἄν πολεμεῖ ὅμως τήν Ἐκκλησία, εἶναι ἀδύνατο νά νικήσει, διότι τήν Ἐκκλησία τήν ἵδρυσε καί τήν φυλάσσει ὁ Θεός, καί κανένας δέν εἶναι ἰσχυρότερος τοῦ Θεοῦ¹⁵.

Γνωρίζοντας λοιπόν τήν δύναμη τοῦ Θεοῦ ὁ Διάβολος προσδοκᾶ καί ἐλπίζει ὅτι ὁ Θεός θά παύσει νά προστατεύει τήν Ἐκκλησία, ὅταν οἱ Χριστιανοί φανοῦμε ἀνάξιοι τῆς προστασίας Του, ὅταν ἐγκαταλείψουμε τό Εὐαγγέλιο καί ἀκολουθήσουμε ψευδοεπισκόπους, ψευδοϊερεῖς καί ψευδοδιδασκάλους, ὅταν ἀντί γιά σταφύλια παράγουμε ἀγκάθια. Κατά τόν Ἅγιο Ἰωάννη Χρυσόστομο ὁ Θεός «ἀναστέλλει τοῦ Πνεύματος τήν χάριν, ἐπειδάν ἡμῖν ὀργίζεται»¹⁶. Δυστυχῶς ὁ δυτικός κόσμος ἀποκομμένος ἀπό τήν Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία, τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καθ᾽ ὅλη τή διάρκεια τῆς δεύτερης μετά Χριστόν χιλιετίας, ἐνόθευσε τό Εὐαγγέλιο καί τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, κατ᾽ ἀρχήν μέ τόν Παπισμό καί στή συνέχεια πολύ χειρότερα μέ τόν Προτεσταντισμό. Ἔπαυσε νά θεωρεῖ τόν Χριστό ὡς κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, τοποθετώντας στή θέση του τόν πάπα, καί ὑπερύψωσε καί ὑπερεκτίμησε τόν Ὀρθολογισμό καί τήν Ἐπιστήμη, τοποθετώντας ἀπέναντι στόν Θεάνθρωπο Χριστό καί στήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τόν ὑπεράνθρωπο τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας, τήν δύναμη τοῦ νοῦ καί τῆς λογικῆς. Ἡ Δύση ἀποχριστιανίσθηκε καί ἔχασε τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, γι᾽ αὐτό καί βρίσκεται ἕρμαιο καί αἰχμάλωτη στά χέρια σατανικῶν καί ἀντιχρίστων δυνάμεων, οἱ ὁποῖες κατά τόν 19ο αἰώνα ἐργάσθηκαν καί προετοίμασαν ἐναντίον τῆς ἀποκλειστικότητας τοῦ Χριστιανισμοῦ καί τῆς μοναδικότητας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τόν συγκρητιστικό μασονικό Οἰκουμενισμό, πού διδάσκει ὅτι ἡ σωτηρία ἐπιτυγχάνεται ὄχι μόνο στόν Χριστιανισμό ἀλλά καί στίς ἄλλες θρησκεῖες καί ὅτι πρέπει οἱ Ὀρθόδοξοι νά ἐγκαταλείψουμε τόν ναρκισσισμό, ὅτι δηλαδή ἐμεῖς μόνο ἀποτελοῦμε τήν Ἐκκλησία, διότι ἐκκλησίες εἶναι καί οἱ αἱρέσεις, ὅπως ἀποφάσισε ἡ ψευδοσύνοδος τοῦ Κολυμπαρίου τῆς Κρήτης (2016) καί ὅπως μέ παπική ὑπερεξουσία ἀναγνώρισε τούς σχισματικούς τῆς Οὐκρανίας ὁ πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὡς αὐτοκέφαλη ἐκκλησία, περιφρονώντας τήν ὑπάρχουσα κανονική ἐκκλησία καί τήν συνοδική Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.

Παράλληλα μέ αὐτόν τόν θρησκευτικό Οἰκουμενισμό, πού καταργεῖ τίς διαφορές στίς θρησκεῖες καί στίς χριστιανικές ὁμολογίες, ὥστε νά ὁδηγηθοῦμε στήν πανθρησκεία τοῦ Ἀντιχρίστου, ἐκτυλίσσεται καί ὁ πολιτικός Οἰκουμενισμός, ὁ ὁποῖος χρησιμοποιεῖ νέες μεθόδους πολτοποίησης καί ἀφομοίωσης τῶν λαῶν, τῶν πολιτισμῶν, τῶν πατρίδων σέ καιρό εἰρήνης¹⁷. Ἔστρεψαν σχεδιασμένα τούς ἀνθρώπους στήν κατανάλωση ὑλικῶν ἀγαθῶν καί δυσφήμησαν ὡς ρατσισμό τόν ὑγιῆ πατριωτισμό, προβάλλοντας καί ἐδῶ τήν πολυπολιτισμικότητα, ὥστε νά ξεχάσουν οἱ νέες γενιές τήν ἱστορία, νά καταστραφοῦν τά πολιτιστικά καί ἐθνικά ἀντισώματα καί νά παραδοθοῦν στήν Παγκοσμιοποίηση, στήν Νέα Τάξη Πραγμάτων τῆς Νέας Ἐποχῆς τῶν Μασόνων τοῦ Ἑωσφόρου. Ἔκριναν τώρα ὅτι ὡρίμασαν οἱ συνειδήσεις, ὥστε νά ἐπιτευχθεῖ καί ἡ πανθρησκεία καί ἡ νέα παγκόσμια διακυβέρνηση, ἡ «Μεγάλη Ἐπανεκκίνηση» (Great Reset) τῆς ἐποχῆς τοῦ θρησκευτικοῦ καί πολιτικοῦ Οἰκουμενισμοῦ, πού ἀναποδογυρίζει τά παραδεδομένα τοῦ Εὐαγγελίου καί τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ παραγωγή καί ἡ προώθηση τῆς λοίμωξης τοῦ Κορωνοϊοῦ, ἄν εἶναι προϊόν ἐργαστηρίου, ἤ ἡ διαχείρισή της, ἄν εἶναι φυσικῆς προέλευσης, ἦταν καλή εὐκαιρία γιά ὅσους προωθοῦν τήν Παγκοσμιοποίηση καί τόν Οἰκουμενισμό νά δοκιμάσουν τίς ἀντιδράσεις τῶν λαῶν, τήν ἑτοιμότητά τους νά ὑποταγοῦν σέ ἕνα παγκόσμιο κυβερνητικό σχέδιο, σέ μία παγκόσμια δικτατορία καί τυραννία. Ἔπλασαν νέα εἴδωλα, τήν Ὑγεία καί τήν Ἐπιστήμη, πού τά τοποθέτησαν πάνω ἀπό τόν Θεό, καί τρομοκρατοῦν τούς ἀνθρώπους μέ τόν φόβο τοῦ θανάτου, ὑποτιμώντας καί προσβάλλοντας τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, τίς λειτουργικές συνάξεις, τά ἱερά μυστήρια. Ἡ εἰκόνα τῶν μασκοφορεμένων κληρικῶν γύρω ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα, ἀλλά καί τῶν λαϊκῶν μέσα στούς ναούς, δέν παραπέμπει σέ ἐξεικονισμό τῶν ἀγγέλων, ὅπως ψάλλουμε στόν χερουβικό ὕμνο, «οἱ τά Χερουβίμ μυστικῶς εἰκονίζοντες», ἀλλά σέ καρναβαλική ἐκδήλωση μεταμφιεσμένων τοῦ Τριωδίου, ὅπου κατά τόν Ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη χορεύει ὁ Σατανᾶς¹⁸. Τούς ἐνδιαφέρει κυρίως νά ὑποταγεῖ ἡ Ἐκκλησία, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, διότι οἱ δυτικές χριστιανικές ὁμολογίες ἔχουν ἤδη ὑποταγῆ καί προωθοῦν μαζί μέ τόν πολιτικό καί τόν θρησκευτικό Οἰκουμενισμό.

Μέχρι πρίν ἀπό μερικές δεκαετίες ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἰδιαίτερα ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἦταν ἀνυπάκουη καί ἀνυπότακτη στά κελεύσματα τῆς μασονικῆς Νέας Τάξης πραγμάτων, στήν Οἰκουμενιστική καθοδήγηση τοῦ Φαναρίου, τό ὁποῖο ἀπό τά τέλη τοῦ 19ου αἰῶνος εἶναι αἰχμάλωτο ἑκουσίως, ὄχι ἀναποφεύκτως, στά σχέδια τοῦ διευθυντηρίου τῆς Νέας Ἐποχῆς τοῦ Ἀντιχρίστου. Ἡ στάση αὐτή τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἦταν τό μεγάλο ἐμπόδιο γιά τήν προώθηση τῶν σχεδίων τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τῆς Παγκοσμιοποίησης. Περίμεναν νά προχωρήσει ἡ οἰκουμενιστική διάβρωση, νά ὡριμάσουν γι᾽ αὐτούς οἱ συνθῆκες, γιά νά ἀρχίσει ἡ πραγματοποίηση πρῶτα τῆς «ἕνωσης τῶν ἐκκλησιῶν» καί μετά τῆς πανθρησκείας. Λέγεται ὅτι ἀπό τά Ἀρχεῖα τοῦ Βατικανοῦ προκύπτει ἡ πληροφορία ὅτι εἶχε ἀποφασισθῆ νά γίνει ἡ «ἕνωση τῶν ἐκκλησιῶν», ἐνῶ ζοῦσε ὁ Ἀθηναγόρας, πάγωσε ὅμως καί σταμάτησε, τουλάχιστον ἡ ἐπίσημη διακήρυξή της, λόγῳ τῆς ἀντιδράσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἐνθυμούμεθα ὅτι τρεῖς ἐπίσκοποι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, καί μάλιστα τῶν «Νέων Χωρῶν», οἱ ἀείμνηστοι Ἐλευθερουπόλεως Ἀμβρόσιος, Παραμυθίας Παῦλος καί Φλωρίνης Αὐγουστῖνος, εἶχαν προβῆ σέ ἀποτείχιση, διακόπτοντας κατά τήν τριετία 1969-1972 τήν μνημόνευση τοῦ πατριάρχου Ἀθηναγόρου, ὅπως καί ὅλες οἱ Μονές τοῦ Ἁγίου Ὄρους, συμπεριλαμβανομένου καί τοῦ Ἁγίου Παϊσίου. Τώρα μετά ἀπό μισό αἰώνα ἡ οἰκουμενιστική διάβρωση ἔχει προχωρήσει πολύ, καί ἡ ὡρίμανση τῶν συνειδήσεων τῶν πολλῶν, τῶν ἀκατήχητων, πού δέν ἔχουν ἀντισώματα ἀντιδράσεως στήν λοίμωξη τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἔχει ἐπιτευχθῆ. Οἱ τρεῖς βασικοί θεσμοί πού ἔπρεπε νά χορηγοῦν ὀρθόδοξα ἀντισώματα, δηλαδή ἡ Ἱεραρχία, τό Ἅγιον Ὄρος καί οἱ Θεολογικές Σχολές ἔχουν σχεδόν ἁλωθῆ ὁλοκληρωτικά, ὅπως μέ στοιχεῖα δείξαμε σέ παλαιότερη μελέτη μας¹⁹. Πραγματοποιήθηκε ἔτσι ἡ προσδοκία τῶν Οἰκουμενιστῶν, νά ὡριμάσει δηλαδή ὁ Οἰκουμενισμός στίς συνειδήσεις τῶν κληρικῶν, τῶν θεολόγων καί τῶν ἀκατήχητων λαϊκῶν, ὥστε νά προχωρήσουν στήν «ἕνωση τῶν ἐκκλησιῶν» καί στήν πανθρησκεία.

Ἡ ἐλπίδα μιᾶς ἀποτελεσματικῆς ὀρθόδοξης ἀντίστασης θά μποροῦσε νά ἀνθίσει καί νά καρποφορήσει, ἄν ἡ μεγάλη πληθυσμιακά καί πολιτικά δύναμη τῆς Ὀρθόδοξης Ρωσίας, διαφοροποιοῦσε τήν πορεία της ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη στό θέμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τῶν διαχριστιανικῶν καί διαθρησκειακῶν σχέσεων, ὅπως ἔγινε μετά τήν προδοτική σύνοδο τῆς Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-1439). Δυστυχῶς σέ ἐπίπεδο ἡγεσίας τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας ὁ Οἰκουμενισμός ἀνθεῖ καί βασιλεύει, τήν ἴδια δέ στάση κρατοῦν καί ἐκεῖ στήν ἀποδοχή τῶν μέτρων τῆς πολιτείας ὡς πρός τήν μασκοφορία καί τήν ἀναγκαιότητα τοῦ ἐμβολιασμοῦ. Ὑπάρχει μάλιστα ἐδῶ ἕνας ἐμφανέστερος ἀντιφατικός, ἀνάποδος, λόγος, ὅπως ἔχει ἐπισημανθῆ, διότι ὅσα ἰσχυρίζονται τώρα ἱεράρχες καί θεολόγοι ὑπέρ τοῦ ἐμβολίου, ἔρχονται σέ ἀντίθεση μέ σχετικά πρόσφατες συνοδικές ἀποφάσεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας ὡς πρός τήν χρήση ἐμβρυϊκοῦ ὑλικοῦ γιά ἰατρικούς λόγους²⁰.

Ἡ ἐμφανέστερη πάντως καί ἀδιάψευστη ἀπόδειξη περί τοῦ ὅτι ὁ Κορωνοϊός ἐργαλειοποιεῖται πρός ὄφελος τῆς Παγκοσμιοποίησης καί τοῦ Οἰκουμενισμοῦ εὑρίσκεται εἰς τό γεγονός ὅτι οἱ ἐπιφανεῖς Οἰκουμενιστές ἐκ τῶν ἱεραρχῶν ἔσπευσαν νά ἐμβολιασθοῦν ὡς πρότυπο καί παράδειγμα ὑποταγῆς στούς κοσμοκράτορες, ὑπό τούς φακούς τῆς τηλεόρασης, ὡς καί ἀπό τήν ὑποστήριξη ὅλων τῶν μέτρων πού ἐλήφθησαν καί μάλιστα ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως τό κλείσιμο τῶν ναῶν, ἡ μασκοφορία ἐντός τῶν ναῶν, ἡ ἀπαγόρευση τῶν λιτανειῶν, ἡ ἀλλαγή τοῦ χρόνου γιά τήν ἀκολουθία τῆς Ἀνάστασης καί πλεῖστα ἄλλα. Πόσα προφητικά, προδρομικά καί Κυριακά «οὐαί» μᾶς ταιριάζουν!!!

Θά ὁλοκληρώσουμε τόν ἔλεγχο τῆς «Ἐγκυκλίου» λεπτομερέστερα σέ κείμενο πού θά ἀκολουθήσει.

• 1. Βλ. ἱστοσελίδες: Αυγουστινοσ Καντιωτησ μέ τίτλο: Σχόλια στά ψέμματα τῆς Ἐγκυκλίου τῆς ΔΙΣ (3045), γιά τά ἐμβόλια τοῦ Κορωνοϊοῦ, 26-7-2021. Κατανυξισ μέ τίτλο: Ὁ π. Θεόδωρος ξετινάζει τήν ἐγκύκλιο τῆς ΔΙΣ γιά τά ἐμβόλια, 28-7-2021. Τασ Θυρασ, Τασ Θυρασ: Ὁ π. Θεόδωρος σχολιάζει τή νεοβαρλααμική Ἐγκύκλιο, 20-8-2021.
• 2. Γιά τόν ἀνάποδο λόγο πού διατυπώνεται σήμερα ἀπό τήν στιγμή πού κηρύχθηκε ἡ πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ βλ. ἐξαιρετικό ἄρθρο τοῦ Κωνσταντινου Βαθιωτη, πρ. Ἀναπλ. Καθηγητῆ Ποινικοῦ Δικαίου, μέ τίτλο «Ὁ θαυμαστός ἀνάποδος κόσμος τῆς ὑγειονομικῆς δικτατορίας», στήν ἐφημερίδα Κυριακάτικη Δημοκρατία 1.8.2021, σελ. 05β/21 καί στήν ἱστοσελίδα Ὀρθόδοξος Τύπος μέ τόν ἴδιο τίτλο στίς 2.8.2021.
• 3. Ἠσ. 5, 2.
• 4. Αὐτόθι 5, 20-23.
• 5. Βλ. Πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδωρου Ζηση, «Ἡ Λῆμνος σώθηκε ἀπό λοιμική νόσο. Μέ προσευχές τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ», Θεοδρομία 22 (2020) 154-161 καί στό βιβλίο μας: Ἐκκλησία καί Κορωνοϊός. Προσβολή τῶν δογμάτων καί τῆς ἱερότητας τῶν ναῶν, Θεσσαλονίκη 2020, Ἐκδόσεις «Τό Παλίμψηστον», σελ. 13-24. Βλ. ἐπίσης Του Ιδιου, «Ὁ Ἅγιος Δημήτριος σώζει τή Θεσσαλονίκη ἀπό λοίμωξη χειρότερη τοῦ Κορωνοϊοῦ», Θεοδρομία 22 (2020) 624-635 καί στό Διαδίκτυο.
• 6. Λουκᾶ 8, 42-44: «Ἐν δέ τῷ ὑπάγειν αὐτόν οἱ ὄχλοι συνέπνιγον αὐτόν. Καί γυνή οὖσα ἐν ρύσει αἵματος ἀπό ἐτῶν δώδεκα, ἥτις ἰατροῖς προσαναλώσασα ὅλον τόν βίον οὐκ ἴσχυσεν ὑπ᾽ οὐδενός θεραπευθῆναι, ὄπισθεν ἥψατο τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ, καί παραχρῆμα ἔστη ἡ ρύσις τοῦ αἵματος αὐτῆς». Τά σημειώνει μάλιστα αὐτά ὁ Λουκᾶς, ἰατρός κατά τό ἐπάγγελμα.
• 7. Σοφ. Σειρ. 38, 4.
• 8. Αὐτόθι 38, 6.
• 9. Αὐτόθι 38, 9. Περισσότερα γι᾽ αὐτό βλ. εἰς Πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδωρου Ζηση, «Οἱ γιατροί ἀδύναμοι, ὁ Χριστός παντοδύναμος», Θεοδρομία 22 (2020) 499-505 καί στό Διαδίκτυο.
• 10. Ὅροι κατά πλάτος 2, Ἐρώτησις 55: «Εἰ τοῖς ἐκ τῆς ἰατρικῆς κεχρῆσθαι κατά σκοπόν ἐστι τῆς εὐσεβείας», ΕΠΕ 8, 394-408.
• 11. Αὐτόθι 5, ΕΠΕ 8, 406.
• 12. Αὐτόθι 3, ΕΠΕ 8, 400-402.
• 13. Ματθ. 16, 18.
• 14. Αὐτόθι 28, 20.
• 15. Ὁμιλία πρό τῆς ἐξορίας 1, PG 52, 429: «Οὐδέν Ἐκκλησίας δυνατώτερον ἄνθρωπε… Ἄνθρωπον ἐάν πολεμῇς, ἤ ἐνίκησας ἤ ἐνικήθης. Ἐκκλησίαν δέ ἐάν πολεμῇς, νικῆσαί σε ἀμήχανον. Ὁ Θεός γάρ ἐστιν ὁ πάντων ἰσχυρότερος».
• 16. Εἰς τήν ἁγίαν Πεντηκοστήν 13, PG 50, 457.
• 17. Περισσότερα περί αὐτῶν βλ. σέ δύο ἄρθρα μας: α) «Πολιτικός καί Θρησκευτικός Οἰκουμενισμός», Θεοδρομία 9 (2007) 3-9 καί β) «Ὁ ἑλληνορθόδοξος πολιτισμός καί ἡ ὑγιής Παγκοσμιοποίηση», Θεοδρομία 17 (2015) 116-130.
• 18. Ἁγίου Νικοδημου Αγιορειτου, Χρηστοήθεια τῶν Χριστιανῶν, Θεσσαλονίκη, Ἐκδόσεις Βασιλ. Ρηγοπούλου, σελ. 35: «Χορεύει ὁ διάβολος μέ δέκα μανδύλια καί συγχορεύει μέ αὐτόν ὅλο τό πλῆθος τῶν δαιμόνων».
• 19. Πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδωρου Ζηση, «Κινδυνεύει τώρα σοβαρά ἡ Ὀρθοδοξία», Θεοδρομία 9 (2007) 89-128.
• 20. Σχετικά βλ. εἰς Δημητριου Μαλισσεφ, Περί πνευματικοῦ κινδύνου τοῦ ἐμβολίου «Sputnik V». Στήν ἱστοσελίδα Κατανυξη δημοσιεύθηκε μέ τίτλο «Ὅλη ἡ ἀλήθεια γιά τή χρήση ἐκτρωμένων ἐμβρύων στά ἐμβόλια κατά τοῦ κορωνοϊοῦ», 3-8-2021. Σχετική εἶναι καί ἡ «Ἀνοιχτή ἐπιστολή πρός τόν Σεβασμιώτατο Τύχων, Μητροπολίτη Πσκόφ καί Πορχόφ», πού ὑπογράφει ὁ Ανατολιοσ Αρτιουχ, συντονιστής τῆς «Συνάξεως Ὀρθοδόξων Λαϊκῶν», τῆς Ἁγίας Πετρούπολης. Στήν ἱστοσελίδα Κατανυξη δημοσιεύθηκε μέ τίτλο «Ἐπιστολή διαμάντι ὀρθοδόξων λαϊκῶν, πρός Ἐπισκόπους ἐναντίον τοῦ μαζικοῦ ἐμβολιασμοῦ», 24-8-2021.

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra