Άρθρο της Παναγιώτας Κεμανετζή
αρθρογραφεί για katanixi.gr

Ένοχοι ή αθώοι για τα Πάθη του Κυρίου; Διαβουλεύσεις και προβληματισμοί…

Επιμέλεια σύνταξης: katanixi.gr

 Η 11η Ακαδημαϊκή Διαβούλευση μεταξύ Ιουδαϊσμού και Ορθόδοξου Χριστιανισμού πραγματοποιήθηκε στις 4-6 Δεκεμβρίου του 2022 στη Βιέννη της Αυστρίας. Το θέμα ήταν ο «Εβραιο-Ορθόδοξος Χριστιανικός Διάλογος: Πλοήγηση στις Σχέσεις μας με τον Κόσμο και μεταξύ μας». 

Στις εργασίες της Διαβούλευσης συμμετείχε ως εισηγητής ο Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ, εκπροσωπώντας την Εκκλησίας της Ελλάδος.  

Επικεφαλής της Ορθόδοξης Χριστιανικής αντιπροσωπείας στη Διαβούλευση ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ. Επικεφαλής της εβραϊκής αντιπροσωπείας στη Διαβούλευση ήταν ο πρόεδρος της Διεθνούς Εβραϊκής Κοινότητας Διαθρησκειακών Διαβουλεύσεων (IJCIC), Ραβίνος Δρ. Ντέιβιντ Σάντμελ, ο οποίος εκπροσωπούσε την Ένωση κατά της Δυσφήμισης. Η διαβούλευση έλαβε χώρα στο ξενοδοχείο Bristol της Βιέννης. 

Συνοπτικά, οι ραβίνοι, ως μέλη της εβραϊκής αντιπροσωπείας 

• προώθησαν τις εργασίες κατανόησης της παράδοσης των Εβραίων,
• παρέθεσαν τις εμπειρίες της εβραϊκής μειονότητας στη Γερμανία και τη Βρετανία και την εμπειρία της πλειοψηφίας στο Ισραήλ
• δίδαξαν κείμενα που αποτελούν παράδειγμα της εξέλιξης του Ιουδαϊσμού από την αρχαιότητα έως σήμερα 

ενώ, με τη σειρά τους, τα μέλη της Ορθόδοξης χριστιανικής αντιπροσωπείας 

• μίλησαν για την ορθόδοξη κανονική παράδοση 
• επικεντρώθηκαν στις ορθόδοξες χριστιανο-εβραϊκές σχέσεις στην Ελλάδα
• εξέτασαν την ιστορία και το επίκεντρο του ορθόδοξου χριστιανο-εβραϊκού διαλόγου.

Την τελευταία μέρα της συνεδρίας, άπαντες οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε ομάδες για να προτείνουν εφαρμόσιμες προτάσεις με βάση την έκκληση για δράση που παρουσιάστηκε στον Οικουμενικό Πατριάρχη κατά τη συνάντησή του με το IJCIC, στη Νέα Υόρκη, στις 2 Νοεμβρίου 2021.

Πρώτες σκέψεις σχετικά με το συνέδριο μεταξύ Ορθόδοξων Χριστιανών και Εβραίων.

Στη σύνοψη των εργασιών εκδηλώνεται η ανάγκη να εξηγήσει η εβραϊκή κοινότητα το θεολογικό της υπόβαθρο, την εξέλιξή της αλλά και την εμπειρία της ως κοινότητα που μειοψηφεί σε άλλες χώρες και πλειοψηφεί στην έδρα της.

Πουθενά δεν αναφέρεται η σχέση με τους Χριστιανούς και η προσπάθεια διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών, όπως εισηγείται η αντιπροσωπεία της Ορθοδοξίας. Έτσι, η πρώτη εντύπωση που δημιουργείται είναι ότι η εξομάλυνση των σχέσεων αποτελεί μονομερή  προσπάθεια από την μεριά της Ορθοδοξίας, με την πλευρά των Ραβίνων να «περιστρέφεται» κυρίως γύρω από τον άξονά της.

Η συνεδρίαση κλείνει με κατάθεση προτάσεων για την οικοδόμηση των σχέσεων των δύο θρησκευτικών παραδόσεων και την αντιμετώπιση των φλεγόντων ζητημάτων που επηρεάζουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Να αντιμετωπιστούν, όμως, με ποιον τρόπο; Η μόνη λύση φαίνεται να είναι ο συμβιβασμός της εκάστου πλευράς με τα πιστεύω της έτερης κοινότητας. Θα δεχτεί αβίαστα η Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη τις τοποθετήσεις των Εβραίων χάριν της ενότητας και της συμφιλίωσης;

Μία σύντομη ανάλυση των θέσεων της εβραϊκής κοινότητας. 

Σε επικαιροποιημένη σελίδα με τίτλο «Εγκυκλοπαίδεια του ολοκαυτώματος», οι πληροφορίες  που δίνονται είναι οι εξής:

• σε ευρωπαϊκές κοινωνίες, με χριστιανικό κυρίως πληθυσμό, οι Εβραίοι ήταν ανεπιθύμητοι
• οι Εβραίοι δεν μοιράζονταν την πεποίθηση ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού, και αυτό οι Χριστιανοί το είδαν σαν υπεροψία 
• στην Ισπανία, οι Εβραίοι εξαναγκάστηκαν να μεταστραφούν στον χριστιανισμό το 1400 μ.Χ.  
• για αιώνες η Εκκλησία δίδαξε ότι οι Εβραίοι ήταν υπεύθυνοι για τον θάνατο του Ιησού, ενώ σύμφωνα με τους έγκυρους ιστορικούς, ο Ιησούς εκτελέστηκε από την ρωμαϊκή κυβέρνηση επειδή οι αξιωματούχοι τον θεωρούσαν πολιτική απειλή προς την ηγεσία τους.

Γιατί διαφωνούμε με τα όσα διατείνονται:

Ας δούμε τι λέει η Αγία Γραφή, που είναι επίσης αναγνωρισμένη από σοβαρούς ιστορικούς μελετητές: 

• «Έτι δε αυτού λαλούντος, ιδού ο όχλος, και ο λεγόμενος Ιούδας, είς των δώδεκα, προήγεν αυτούς, και ήγγισεν τω Ιησού φιλήσαι αυτόν·» (Λκ 22,47)

Ο όχλος ήταν ένα πλήθος ανθρώπων που είχαν επιστρατευθεί από την ιουδαϊκή ηγεσία, η οποία είχε στείλει ανάμεσά τους και δικούς της ανθρώπους, μαζί με 300 Ρωμαίους στρατιώτες.

• «Και επάταξεν είς τις εξ αυτών τον δούλον του αρχιερέως και αφείλεν αυτού το ούς το δεξιόν» (Λκ.22,50)  

Το περιστατικό αυτό φανερώνει ότι αυτοί που επιχείρησαν την σύλληψη του Ιησού είναι απεσταλμένοι της θρησκευτικής ηγεσίας και όχι οι στρατιώτες. Οι στρατιώτες εξάλλου ακόμα είναι παρατηρητές.

• «Είπε δε ο Ιησούς προς τους παραγενόμενους  επ’ αυτόν αρχιερείς και στρατηγούς του ιερού και πρεσβύτερους: ως επί ληστήν εξεληλύθατε μετά μαχαιρών και ξύλων» (Λκ.22,52) 

Ο Ιησούς δεν απευθύνεται στους Ρωμαίους αλλά στους παραγενόμενους αρχιερείς και πρεσβύτερους (Ιουδαίους), με το παράπονο ότι βγήκαν να τον συλλάβουν με ρόπαλα και ξύλα σαν να ήταν κανένας ληστής.

• «καθ΄ημέραν όντος μου μεθ΄ υμών εν τω ιερώ ουκ εξετείνατε τας χείρας επ΄εμέ. Αλλ’ αυτή εστίν υμών η ώρα και η εξουσία του σκότους» (Λκ.22,53)  

Απευθύνοντας τον λόγο Του προς τους Ιουδαίους πρεσβύτερους, τους λέει ότι, ενώ εμφανίζονται στον λαό ως εκπρόσωποι του Θεού, στην πραγματικότητα συνδέονται με τον Σατανά.

• «Πιλάτος δε συγκαλεσάμενος τους αρχιερείς και τους άρχοντας και τον λαό, είπε προς αυτούς· προσηνέγκατέ μοι τον άνθρωπον τούτον ως αποστρέφοντα τον λαόν, και ιδού εγώ ενώπιον υμών ανακρίνας ουδέν εύρον εν τω ανθρώπω τούτω αίτιον ών κατηγορείτε κατ΄αυτού» (Λκ 23, 13,14) 

Ο Πιλάτος καλεί, όχι μόνο τους προύχοντες, αλλά και τον ιουδαϊκό λαό για να τους ανακοινώσει ότι δεν βρίσκει ενοχή επάνω Του (άρα ο Ιησούς δεν αποτελεί απειλή για την ρωμαϊκή εξουσία όπως ισχυρίζονται οι Εβραίοι). 

Και πράγματι, από τον Άννα στον Καϊάφα, από τον Πιλάτο στον Ηρώδη και πάλι πίσω στον Πιλάτο, καμία ενοχή δεν Του βρήκαν, παρόλη την ανάκριση.

• Ανέκραξαν δε παμπληθεί λέγοντες: αίρε τούτον, απόλυσον δε ημίν τον Βαραββάν (Λκ 23,18,19)

Ξεσηκώθηκαν, δηλαδή, οι θρησκευτικοί ηγέτες και όλος ο όχλος των Ιουδαίων για να ζητήσουν με μανία και φανατισμό την σταύρωση του Ιησού. 

Στο σημείο αυτό είναι αναγκαίο να γίνουν ορισμένες διευκρινίσεις. Η δίκη του Ιησού, από τον Ιουδαίο αρχιερέα Άννα και τους συνεργούς του, στόχευε στην ενοχοποίηση του Ιησού απέναντι στις Ρωμαϊκές Αρχές, ώστε αυτές να τον στείλουν για εκτέλεση. Και αυτό γιατί, το Μέγα Συνέδριο δικαιούνταν να αποβάλλει κάθε καταδικασμένο από την συναγωγή, μπορούσε να ραβδίσει και να λιθοβολήσει, αλλά το δικαίωμα της σταύρωσης το είχαν μόνο οι Ρωμαίοι. Και οι Ιουδαίοι αρχιερείς είχαν σκοπό να παροτρύνουν τους Ρωμαίους προς αυτήν την κατεύθυνση, ώστε να αποποιηθούν την ευθύνη του θανάτου του Ιησού, για να μην αμαυρωθεί η υπόληψή τους.

Ακολούθησαν η Σταύρωση και υπερφυσικά γεγονότα, όπως η συσκότιση, η ανάσταση των νεκρών και το σχίσιμο του καταπετάσματος του Ναού.

Και τότε μόνο ήρθε η μετάνοια του όχλου, με τους Ιουδαίους άρχοντες να παραμένουν αμετανόητοι. 

Συμπερασματικά, λοιπόν, από τα χωρία της αδιαμφισβήτητης, ιστορικά, Καινής Διαθήκης, οι Ιουδαίοι -θρησκευτική ηγεσία και λαός- επιβαρύνθηκαν με την ηθική αυτουργία της Σταύρωσης του Κυρίου, ο οποίος ΔΕΝ αποτελούσε απειλή για την πολιτική ηγεσία του τόπου, όπως διατείνονται οι Εβραίοι.

Επίσης, ένα άλλο μεταγενέστερο ιστορικό στοιχείο, που αξίζει να αναφερθεί, είναι και οι ενέργειες που έγιναν από την Εκκλησία της Ελλάδος, οι οποίες έσωσαν από βέβαιο θάνατο Έλληνες Εβραίους, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής. Μεταξύ των ενεργειών αυτών ήταν η αλλαγή του θρησκεύματος στις ταυτότητες των Εβραίων, που για λόγους επιβίωσης έγιναν επίπλαστα «χριστιανοί ορθόδοξοι». Η κίνηση αυτή -όπως και πολλές άλλες- αναγνωρίστηκε με ευγνωμοσύνη από την ιουδαϊκή κοινότητα, αλλά επισκιάστηκε από την γενική κατεύθυνση ότι οι Εβραίοι αδικήθηκαν, κυρίως από χριστιανικά περιβάλλοντα.

Προβληματισμοί της Κατάνυξης:

Η είδηση αφορά τον διαθρησκειακό διάλογο μεταξύ Χριστιανών Ορθοδόξων και Εβραίων, σε μία προσπάθεια άμβλυνσης των διαφορών και πλήρωσης των αγεφύρωτων κενών σε δογματικό επίπεδο.

Κινείται, ασφαλώς, και στο φάσμα του οικουμενισμού που τόσο επιθυμεί ο Οικουμενικός πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, σύμφωνα με τις δηλώσεις που έκανε στο συνεδριακό κέντρο της Εβραϊκής κοινότητας, το 2021, στη Νέα Υόρκη. 

Το ερώτημα είναι: τι είδους αντιμετώπιση μπορεί να υπάρχει σε ένα τόσο σημαντικό δογματικό ζήτημα και ποιες διαφορές καλούνται να λύσουν οι ιεράρχες μας, όπως ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ;

Θα συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι η κοινότητα αυτή διαψεύδει ή διαστρεβλώνει τα χωρία της Αγίας Γραφής;   

Θα συμβιβαστούν με το γεγονός ότι η κοινότητα που έχει κάνει σημαία της την αποποίηση ευθυνών σε οποιαδήποτε ανάμειξη στη Σταύρωση του Ιησού Χριστού, ρίχνει λανθασμένα το βάρος της ηθικής αυτουργίας στη μειονότητα ιουδαίων θρησκευτικών ηγετών του παρελθόντος;

Θα αποδεχτούν με συμπονετική κατανόηση το γεγονός ότι οι Εβραίοι δεν αναγνωρίζουν τον Ιησού ως Θεό; 

Ή μήπως θα σταθούν αναίτια απολογούμενοι για τα όσα δεινά έχει περάσει ο εβραϊκός πληθυσμός, που, την ημέρα της καταδίκης του Ιησού, σύσσωμος ο όχλος φώναξε προς τον Πιλάτο: «το αίμα του πάνω μας και πάνω στα παιδιά μας» (Ματθ. 27 , 25);

Συνελόντι ειπείν, η συμπαράσταση σε έναν λαό που βασανίστηκε, ανάγεται στις  ηθικές αρχές της Ορθοδοξίας και παραπέμπει στη συμπόνια του Καλού Σαμαρείτη της γνωστής παραβολής. Όμως, το επιτυχές «συνταίριασμα» (συμβιβαστικού τύπου) της Ορθοδοξίας με κάθε άλλο δόγμα ή θρησκεία αποτελεί όνειρο οικουμενιστικής νυκτός και μόνο. Γιατί αυτό που οραματίζονται, μόνο Ορθοδοξία δε λέγεται. 

Ας το έχουν αυτό στα υπόψιν οι Ποιμένες μας που για τα μάτια της «Ωραίας»… παναίρεσης πασχίζουν μάταια με όλο τους το εγώ και το υπερεγώ να τετραγωνίσουν τον κύκλο. 

Κάνε ἐγγραφή στό νέο κανάλι τῆς Κατάνυξης τοῦ Youtube πατώντας ἐδῶ: https://bit.ly/2WldGra

Δείτε σχετικά:
– Εκκλησία της Ελλάδος-Χριστιανοί και Εβραίοι χέρι χέρι 
– Βερολίνο: Στον ίδιο ναό θα προσεύχονται χριστιανοί, εβραίοι και μουσουλμάνοι